PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Elke week bespreekt Kees van den Bosch een diepgravend artikel uit De Groene Amsterdammer en interviewt betrokken journalisten. In Buitenlandse Zaken komen onze buitenlandspecialisten aan het woord over geopolitieke ontwikkelingen. Verder bespreekt De Groene Amsterdammer de boeken uit de Paradigma-reeks: frisse, nieuwe uitgaven van boeken die de laatste 150 jaar ons denken over klimaat, feminisme, racisme, de meritocratie of de holocaust onherroepelijk hebben veranderd.
Friesland is arm en kent een hoge werkloosheid. Toch zijn de inwoners er gemiddeld gelukkiger dan de rest van Nederland. Hoe kan dat? Jarenlang geloofden we heilig dat economische vooruitgang en een hoger inkomen dé maatstaf was voor een gelukkig leven. Tegenwoordig lopen we steeds vaker tegen de grenzen van deze vooruitgang aan. Daarom schuift deze week Yvonne Zonderop aan in de Groene-podcast om te vertellen over ‘brede welvaart’, iets waar de Friezen inmiddels een beleidspunt van hebben gema...more
In deze Buitenlandse Zaken: Mathieu Segers en Rutger van der Hoeven over Ursula von der Leyens ambitie om geopolitiek te bedrijven met de Europese Commissie. Hoe gaat haar dat af? Verder: Finland is aspirant-lid van de NAVO – we horen de president, een voormalig ‘beerfluisteraar’, uitleggen waarom. En: Tjitske Lingsma weegt de kansen om kleine en grote daders te berechten voor misdaden in Oekraïne. Tienduizend strafzaken wachten al op afhandeling.
In het grensgebied tussen Bosnië en Kroatië dwaalt een groot aantal mensen al jaren rond in een poging ergens in de Europese Unie asiel aan te vragen. Maar zelden komen ze langs de hardhandige Kroatische grensbewakers en Frontex. Hierdoor blijft hun situatie uitzichtloos en moeten ze zien te overleven in de bossen van Bosnië, waar men graag wil helpen maar waar gastvrijheid zwaar op de proef wordt gesteld. Armoede en interne verdeeldheid spelen ook Bosnië parten.Samen met een Nederlands gezelsch...more
Twintig jaar na zijn dood loopt de beeldvorming van Pim Fortuyn uiteen. Sommigen zien hem nog steeds als de wegbereider van het populisme, anderen zien hem als een martelaar tegen de bureaucratische bestuurders. Een enkeling noemt hem zelfs een sociaaldemocraat. Van alle beschrijvingen die Fortuyn proberen te vatten is hij in ieder geval een onversneden marktdenker. In zijn ogen schuilde de verlossing in de markt, een idee dat veel mensen vandaag de dag vergeten wanneer ze aan Pim Fortuyn denken...more
Je kunt je afvragen of Eric de Vroedts monumentale marathonvoorstelling The Nation niet ‘The Great Dutch Novel’ is – maar dan met andere middelen. In het hart van het stuk verdwijnt een elfjarige jongen uit een volkswijk in Den Haag, maar de tentakels van de verdwijning grijpen naar de uitersten van de maatschappij, naar de gesloten politiecultuur, naar de hypende media en de opportunistische politiek.In deze podcast gaat Groene-redacteur Joost de Vries in gesprek met de schrijver en regisseur z...more
In de afgelopen vijftien jaar is Nederland ‘dé logistieke hotspot van Europa’ geworden. Landschappen vallen in rap tempo ten prooi aan monotone distributiecentra. Het dozenlandschap is niet alleen lelijk, maar zorgt ook voor veel overlast voor omwonenden en het verdwijnen van groen. Waar Den Haag de regie zou moeten nemen over de schaarse groene ruimte gooit het die juist in de uitverkoop.Dit onderzoek is uitgevoerd door de masterclass van Investico. Deze groep jonge onderzoeksjournalisten heb...more
In deze aflevering van de Buitenlandse Zaken podcast: president Macron wilde Frankrijk helen maar verdeelde het nog meer. Marijn Kruk weegt Macrons kansen om het beter te doen in de komende vijf jaar. Verder: Casper Thomas en Rutger van der Hoeven zwaaien de derde rechtspopulist uit die binnen een jaar van het pluche is gewipt in Centraal Europa. En ze evalueren de Amerikaanse rol in de oorlog in Oekraïne. Omarmt Joe Biden niet te gretig zijn rol als oorlogspresident?
‘Ik moet sterk zijn. Ik weet waarvoor ik het doe.’ Dakloze Danail Simeonov, van Bulgaarse afkomst, kwam tijdens de coronapandemie in de geldproblemen. Om zijn studerende dochter te kunnen blijven ondersteunen, woont hij nu in een tent een paar kilometer ten noorden van Rotterdam. Journalist Jochem van Staalduine deed vijf maanden lang onderzoek naar dakloze arbeidsmigranten zoals Danail. Zijn conclusie? Het beleid is te hard. In geen enkel geval krijgen op straat belande arbeidsmigranten aan het...more
Begeesterd geraakt door de islam, zonder zelf moslim te worden. Deze week schreef Robbert van Lanschot een bewonderingswaardig stuk over de kracht van verhalen in de islamitische wereld. Welke verhalen zijn bepalend binnen de islam? Hebben deze overleveringen ook het verloop van de oorlog in Afghanistan bepaald? En welke bijzondere ervaringen heeft hij zelf meegemaakt tijdens zijn reizen?Deze week in de podcast van De Groene Amsterdammer weidt Robbert van Lanschot uit over zijn reizen en zijn on...more
Voor Rachel Carson, een van de grondleggers van het ecologische denken, confronteerde de onwrikbare oceaan de mens met zijn nietigheid. Misschien zet de verwondering die uit haar boeken spreekt aan tot meer bescheidenheid. In deze podcast spreekt adjunct-hoofdredacteur van De Groene Joost de Vries met bioloog, schrijver en wereldreiziger Arita Baaijens en Groene-redacteur Jaap Tielbeke over de vrouw achter het verhaal en de invloed van haar boek.De Groene Amsterdammer is mediapartner van de nieu...more
'Wilt u naar Noorwegen, Denemarken, Duitsland of Nederland?' Burgerinitiatieven uit heel Europa hebben zich na het uitbreken van de oorlog snel en op ongekende schaal georganiseerd voor de opvang van vluchtelingen. Veel sneller dan de overheid zorgden particulieren voor bussen, en matchten vluchtelingen met gastgezinnen.Irene van der Linde rapporteert deze week in De Groene over kleinschalige Nederlandse initiatieven. Ze reisde mee naar Krakau. Daar, in een overvolle stationshal, worde...more
Wat wordt het Europese antwoord op de wreedheden van het Russische leger in Oekraïne? Mathieu Segers ziet Duitsland weifelen – en heel Europa. Laura Starink ziet hoe de oorlog met Rusland de Oekraïense identiteit vormt en stelt een ruil voor: Oekraïne in de EU, Hongarije in Ruslands tegenhanger daarvan, de Euraziatische Unie. Rutger van der Hoeven en Mathieu Segers gaan in gesprek met Laura Starink over hoe de oorlog met Rusland de Oekraïense identiteit vormt, over Viktor Orbáns lege vijandpoli...more
Burgers die door ziekte of pech arbeidsongeschikt raken kunnen een WIA-uitkering aanvragen bij het UWV. Maar als die uitkering niet wordt toegewezen, heeft beroep tegen die beslissing weinig zin. De Centrale Raad van Beroep geeft het UWV in negen van de tien gevallen gelijk. Hoe komt dat? Bij de hoogste rechter is de bewijslast omgekeerd: burgers moeten aannemelijk maken dat het UWV onzorgvuldig is geweest in de procedure. Of iemand daadwerkelijk ziek is, toetst de rechter niet. Zo kan het gebeu...more
Van streaks en sociale bevestiging tot het inspelen op schuldgevoelens: het moderne internet is geoefend geworden in het trekken, en vooral het vasthouden, van je aandacht. Waarom? Omdat Facebook, Instagram, Netflix en al die anderen aan je aandacht geld verdienen. Dit verdienmodel moet anders, vindt Groene-redacteur Koen Haegens. Ook zelf brengt Koen vaak meerdere uren van zijn dag door op zijn smartphone, scrollend door zijn Twitter-tijdlijn terwijl hij eigenlijk iets anders zou willen doen. H...more
Ooit, nog voor de millenniumwisseling, ging er van het internet een geweldig democratische belofte uit. Als een soort digitaal marktplein zou het een ruimte bieden voor vrije uitwisseling van ideeën en gedachtegoed. Maar het internet is grotendeels gecorrumpeerd geraakt door grote platforms die draaien op de verkoop van data van haar gebruikers. De beloftes van het jonge internet, wat is daarmee gebeurd? En hoe snijden we deze potentie weer aan? Teruggrijpend op de democratische beloftes van het...more
We moeten meer over Oekraïne praten, stelt historicus, journalist en oud Groene-hoofdredacteur Hubert Smeets. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne draait om de vraag of de toekomst van Oekraïne in het verleden ligt of niet, vindt hij. Verder: Casper Thomas en Rutger van der Hoeven wegen de ‘grenzeloze vriendschap’ tussen Rusland en China en bespreken hoe de oorlog in de VS is geland. Tilt deze oorlog Bidens presidentschap uit boven de loopgraven van Amerika’s cultuuroorlog?Productie: Gizelle Mij...more
Het is oorlog in Oost-Europa en de sancties tegen Rusland volgen elkaar op. Maar hoe effectief zijn deze maatregelen? In deze aflevering spreekt Kees van den Bosch drie auteurs over hun artikelen over de sancties tegen Rusland. Journalisten Linda van der Pol en Simone Peek doken in de sancties tegen de Krim uit 2014. Werd er iets gedaan door het Openbaar Ministerie met bedrijven die de sancties overtraden? Waarom is juridische handhaving zo moeilijk? Het tweede artikel is van de hand van Karlijn...more
In een tijd van individualisme, populisme en polarisatie voeren vrijheid en gelijkheid de boventoon. Waar is de broederschap gebleven? Journalist en auteur Bas Mesters ging op zoek, eerst in grote Europese steden voor zijn vorige Groene-serie, nu in Nederland. En hij vond tegengeluid: burgerinitiatieven, mensen die de kloof juist proberen te dichten. In het eerste deel van zijn nieuwe serie bespreekt hij wooncoöperaties, waarin mensen samenwonen en samenwerken in een duurzame woongemeenschap. ‘D...more
Vorige week bood premier Mark Rutte excuses aan voor het systematische en extreme geweld van Nederlandse militairen in Indonesië: waren het historische woorden? Waarom duurde het zo lang voordat het tot Nederland doordrong dat wij ook fouten hebben gemaakt? Chris van der Heijden vertelt in de podcast van deze week hoe het NIOD-onderzoek 'Over de Grens' in essentie weinig verrassend is, maar wel tot nieuwe inzichten leidt.Productie: Kees van den Bosch & Jitka Marks
Duitsland sluit gasleiding Nord Stream 2 niet aan, als straf voor Ruslands optreden in Oekraïne. Te laat en te weinig? Nee, vindt Mathieu Segers, juist voor Duitsland een radicale stap. Eva Hartog legt uit hoe gewone Russen aankijken tegen de oplopende spanningen met Oekraïne – en hoe zij zelf ook verward raakt van de informatieoorlog tussen Rusland en de VS.
“Zo bezien keert de wereld van vóór de oliecrisis niet terug”, zei minister-president Joop Den Uyl toen hij in 1973 het land toesprak. Een jaar ervoor kwam het rapport van de Club van Rome uit, ‘De grenzen aan de groei’. De wereld werd geconfronteerd met een nieuw probleem: onbegrensd groeien op een planeet die grenzen heeft is niet mogelijk. De waarschuwing sloeg in als een bom, ook bij Den Uyl. “We moeten ons beseffen met elkaar dat we niet kunnen voortgaan met het verbruik van beperkte voorra...more
Tijdens zijn diepgravende onderzoek naar de onvervolgde Nederlandse oorlogsmisdaden in Indië stuitte Maurice Swirc ook op een fascinerend stuk Groene-geschiedenis. In 1949 publiceerde het blad een brief van een Nederlandse militair over de wandaden van zijn medesoldaten in Indië. De Binnenlandse Veiligheidsdienst wilde een coup plegen op de redactie, omdat die ‘gevaarlijk communistisch’ was en zich openlijk voor de onafhankelijkheid van de Indische koloniën uitsprak. Het was een van de vele voor...more
Rutger van der Hoeven en Casper Thomas in gesprek met historicus Hubert Smeets over Joe Bidens successen en mislukkingen en over Vladimir Poetins ontregeling van de NAVO en Europa. Zijn Joe Bidens eerste jaar en zijn grote hervormingsplannen mislukt? Welnee, denkt Casper Thomas. Het is veel te vroeg om Biden nu al af te schrijven. Zijn presidentschap loopt best aardig, maar Amerikanen lijken wel verslaafd aan een ondergangsnarratief. Verder legt historicus Hubert Smeets uit wat die Amerikaanse ...more
Op 1 februari was het precies één jaar geleden: het leger pleegde een staatsgreep in Myanmar, waardoor het land opnieuw terechtkwam in een militaire dictatuur. Maar de bevolking heeft in de tien jaar daarvoor van de vrijheid kunnen proeven en pikt het niet langer: door het hele land wordt verzet gepleegd tegen de junta. Gewapend én ongewapend. Kees van den Bosch praat erover met journalist Minka Nijhuis, die al 30 jaar schrijft over Myanmar vanuit het land zelf. Maakt het verzet deze keer een ka...more
In Oriëntalisme bekritiseerde Edward Said de westerse intelligentsia om haar benepen beeld van het Midden-Oosten als zouden daar slechts onverlichte geesten wonen. Het boek sloeg in als een bom. In deze podcast spreekt adjunct-hoofdredacteur van De Groene Joost de Vries met antropoloog en schrijver Sinan Cankaya en columnist en opiniemaker bij NRC Lotfi El Hamidi over het belangrijke werk en de man achter het verhaal.De Groene Amsterdammer is mediapartner van de nieuwe boekenreeks van uitgeverij...more
Van staatsgrepen tot moordaanslagen en van het WK voetbal in Argentinië in ’78 tot de aanstaande Winterspelen in Beijing: buitenlandcorrespondent Jan van der Putten leeft al jaren van historische gebeurtenis naar historische gebeurtenis. Zijn carrière begon in ’68 tijdens de Parijse studentenrevolte, ging verder in Griekenland, Latijns-Amerika, Italië, en toen: China. Daar ondervindt hij de schok der niet-herkenning: een land dat zich niet aan westerse regels of verwachtingen houdt, waar onderdr...more
In 2012 grapte Rutte nog dat windmolens vooral op subsidie draaien. Inmiddels is het ook volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) duidelijk dat zon- en windenergie goedkoper zijn dan ooit en nog vele malen goedkoper zullen worden. De ontwikkeling van duurzame energie gaat met exponentiële sprongen vooruit, in plaats van met kleine lineaire stapjes. Wat betekent dat voor de klimaatcrisis, en hoe zal de elektrificatie van de wereld uitpakken voor Nederland? De grenzen van wat er mogelij...more
Nederland heeft meer dan ooit een nationaal debat nodig over wat Nederland wil in de wereld – Monika Sie roept daartoe op in deze aflevering van Buitenlandse Zaken. Plus: Mathieu Segers over de stuurloosheid van Nederland in Europa en over wat Europa nodig heeft om machtspolitiek te bedrijven. En: welke rare sprongen maakt Boris Johnson nu hij in het nauw zit? Met Monika Sie, Mathieu Segers en Rutger van der Hoeven
Een jaar na de ophef over een vrouw uit Wijdemeren, die als bijstandsgerechtigde duizenden euro’s terug moet betalen nadat ze simpele boodschappen van haar moeder kreeg, doken onderzoeksjournalisten Karlijn Kuijpers en Marieke Rotman in de Participatiewet. Ze hoopten dat er sindsdien van alles veranderd zou zijn, maar dat viel tegen. Voor een oplossing wijzen politiek, gemeenten en rechters vooralsnog naar elkaar. In de podcast van deze week vertellen Karlijn en Marieke hoe ze hun onderzoek hebb...more
In de eerste podcast van het nieuwe jaar interviewt Stephan Sanders Groene-hoofdredacteur Xandra Schutte over de lezersbrieven van 2021. Waar maakten onze lezer zich het afgelopen jaar druk over? Wat waardeerden ze? Waarover waren ze kritisch? Een gesprek over het functioneren van een redactie in tijden van corona. Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff en Roza Ybema
Na de dood van haar man Antoine Verbij komt Annemieke Hendriks voor de vraag te staan hoe ze met hun nalatenschap om moet gaan. Als journaliste is ze gewend een kijkje te nemen in de levens van anderen, en vooral niet over zichzelf te schrijven. Maar het idee te verdwijnen na de dood is moeilijk. Hoe zorg je dat je niet verdwijnt als je zelf altijd de observator bent? Het kleine kerkhof in Berlijn waar haar man begraven ligt bleek de uitkomst om over anderen en tegelijk Antoine en haarzelf te sc...more
‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’: met deze titel werd vorige week het nieuwe regeerakkoord gepresenteerd. Een nieuw akkoord, een nieuw kabinet, een nieuw begin. Of toch niet? Na jaren van affaires en aardbevingen zijn veel Nederlandse burgers het vertrouwen in hun overheid kwijtgeraakt. Toch zijn het dezelfde partijen en dezelfde premier die nu de taak op zich nemen deze vertrouwensbreuk te herstellen. Kees van den Bosch spreekt de politieke redacteuren van De Groene, Coen va...more
Wil de Russische president Poetin Oekraïne binnenvallen of bluft hij? En wat kan hij als reactie vanuit het Westen verwachten? In Chili versloeg een socialistische millennial een extreem-rechtse advocaat voor het presidentschap: begint de rechts-autoritaire golf in de wereld stuk te slaan op een nieuwe generatie? En Joe Biden kreeg dit jaar maar weinig gedaan, is zijn presidentschap al klaar? Zijn voorganger Donald Trump gebruikt ‘the Big Lie’ over gestolen presidentsverkiezingen als lanceerplat...more
Journaliste Ingeborg Beugel moest een aantal weken geleden noodgedwongen uit Griekenland vertrekken. Tijdens een persconferentie stelde ze een kritische vraag over de vluchtelingencrisis aan premier Kyriakos Mitsotakis. Bedreigingen, een steen naar haar hoofd en intimidatie waren het gevolg. ‘Een ware heksenjacht’, volgens Ingeborg. Ze wil terug, maar het kan nog niet. Wat is er aan de hand in Griekenland? Hoe staat het ervoor met de persvrijheid in het land? In de podcast van deze week vertelt ...more
Sjoemelende belastingadviseurs, die door de Belastingdienst op de hielen worden gezeten: aan dit beeld houdt de Dienst graag vast. Uit diepgravend onderzoek van journalist Marco de Vries blijken de rollen echter omgedraaid. Niet de belastingadviseurs sjoemelden maar het fraudeteam van de Belastingdienst ging ook hier, net als bij de toeslagenaffaire, over de schreef. De adviseurs werden door het FIOD opgespoord en onterecht voor fraude aangeklaagd en zelfs veroordeeld. In de podcast van De Gro...more
Hoe staat Engeland ervoor na de Brexit? Sacha Hilhorst woont in Mansfield en onderzoekt de gevolgen van de Brexit op het land. In de jaren tachtig werden de mijnen in Mansfield gesloten en grote textielbedrijven naar lagelonenlanden verplaatst. In ruil daarvoor werden distributiecentra gebouwd van onder andere Amazon en Sports Direct. Nu werken veel mensen alleen nog maar via uitzendbureaus en krijgen slecht betaald. Hilhorst sprak hun, maar ook veel mensen die de stad uit zijn gegaan. Veel hebb...more
De Duitse regering lanceert zichzelf met groene en sociale ambities; wat betekent dat voor Europa? De presidenten Biden en Xi glimlachten veel op een virtuele top, maar er vielen ook weinig verhulde dreigementen over en weer. En premier Modi wil India vooraan schuiven op het wereldtoneel en interne oppositie opsluiten in de kelder. Maar hij vond boze boeren en covid-19 op zijn pad. Met Mathieu Segers, Eva Oude Elferink, Rutger van der Hoeven & Casper Thomas
Duizenden vluchtelingen hebben zich verzameld rond de grens tussen Belarus en Polen. Het wordt geportretteerd als een onvoorzienbare humanitaire ramp en vals spel van een op zijn tenen getrapte dictator. Maar is het wel zo simpel? Thomas Spijkerboer, hoogleraar Migratierecht, betoogt van niet. Het langetermijnbeleid van de rijke Europese landen is er al decennia op gericht om het zo moeilijk mogelijk te maken voor vluchtelingen om daar asiel aan te vragen, en omringende regio’s op te zadelen met...more
Vier jaar na de val van het ISIS-kalifaat is de blik van rest van de wereld allang op andere zaken gericht. Maar in Irak heeft tijd de wonden die ISIS achterliet niet geheeld. De Iraakse regering doet te weinig, vindt journalist Judit Neurink. Voor het eerst sinds corona was zij terug in het land waar ze jarenlang heeft gewoond. Zij ziet daar hoe het terugverhuizen van ISIS-families langzaam, té langzaam, op gang komt. Tienduizenden vrouwen en kinderen zitten nog altijd vast in kampen in Syrië e...more
Daphne van Paassen liep afgelopen weken mee met The Climate Miles, een klimaatmars van Groningen naar Glasgow, waar de klimaatconferentie COP26 van de Verenigde Naties momenteel plaatsvindt. Ze vertelt over de tocht, de diversiteit van het publiek en wat haar ertoe bracht om mee te lopen. Ook hoor je Luuk Sengers en Evert de Vos. Zij maakten een top tien van Europese bedrijven die hun CO2-uitstoot aanzienlijk hebben verminderd. Zo gebruikt Heineken momenteel als enige een elektrisch binnenvaart...more
De grote democratieën moeten het klimaat maar redden in Glasgow, zo maken China en Rusland duidelijk. Wat zijn daarvoor de obstakels in Europa en de VS zelf? En journalist Laura Starink spreekt over de toenemende repressie en onvrijheid in Rusland. Poetin is wakker geworden voor het gevaar dat een vrij internet vormt, en neemt zijn maatregelen.
Rechtvaardige internationale rechtspraak is noodzakelijk maar haast onmogelijk, weet Tjitske Lingsma. Zij deed onderzoek naar het Internationaal Strafhof (ICC) en de moeilijkheden die het vervolgen van dictators en oorlogsmisdadigers met zich meebrengt. Voor haar nieuwste stuk onderzocht ze de gecompliceerde situatie in Afghanistan na de snelle overname door de Taliban, die sinds de machtswisseling mensenrechten schenden, ondanks beloftes over verandering. Het ICC blijkt machteloos tegenover d...more
'De realiteit is dat de komende tijd een groot deel van de Nederlandse bevolking met het virus besmet zal raken,' zegt premier Mark Rutte op 16 maart 2020. We zullen als land een 'redelijke middenweg' volgen – geen draconische Chinese maatregelen, maar gecontroleerde verspreiding. We moeten groepsimmuniteit opbouwen, zodat er uiteindelijk een beschermende muur om onze kwetsbare landgenoten heen staat. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt echter al sinds het begin ...more
We mogen er allemaal op stemmen en betalen er allemaal belasting aan. Maar wat weten we eigenlijk van de waterschappen? Er zijn veel schulden, er is weinig transparantie en de belangen zijn groot. Onderzoeksjournalisten Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers doken in de wereld van het oudste polderoverleg, ontstaan in de twaalfde eeuw. Toen waren er duizenden, nu zijn dat er nog maar 21. Enorme ambtelijke apparaten zijn het. Het boerenbelang is goed ‘geborgd’, maar hoe zit dat met het belang van d...more
Rutger van der Hoeven en Casper Thomas in gesprek met Mathieu Segers over hoe Polen op ramkoers ligt met de Europese Unie, en met Laila Frank over de Republikeinse aanval op het recht op abortus in de VS. En Sebastian Kurz: is hij nou een boef of niet?
Kleine basisscholen die moeten sluiten, bibliotheken die uit het dorp verdwijnen, ziekenhuizen en politiekantoren die fuseren en nóg slechter bereikbaar worden. De overheid streeft al sinds de jaren tachtig naar efficiency en rendement. De gevolgen van dit beleid worden steeds duidelijker, en nergens zo pijnlijk als in de ‘uithoeken’ van ons kleine land. Dit stellen Coen van de Ven (De Groene Amsterdammer) en Remy Koens (Follow the Money) vast. Zij vonden een onmiskenbare overlap tussen de plekk...more
Er is een crisissituatie tussen overheid en burger in Amsterdam, ziet journalist Floor Milikowski. Er zijn grootse plannen van de gemeente; veel bouwen, snel van het gas af en radicaal vergroenen. Maar er wordt niet naar de bewoners geluisterd. Terwijl de bewoners onmisbaar zijn bij het vormgeven van de stad. Ze zien hun omgeving veranderen, maar hebben niet of nauwelijks invloed op dit proces. Daarover is veel frustratie, want de buurtinitiatieven en projecten die er zijn, sneuvelen omdat ze ui...more
Van onderbetaling in kleine restaurants tot gedwongen overuren maken voor Nederlands grootste bedrijven, de rechten van werknemers worden vaker geschonden dan algemeen gedacht. Investico-redacteuren Emiel Woutersen en Simone Peek doen er onderzoek naar en leggen misstanden op zowel de arbeidsmarkt als de controle daarvan bloot. Deze week verscheen hun verhaal over de arbeidsinspectie, of meer formeel de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (iszw), die als taak heeft om arbeidsuitbuiting op...more
Journalist Lisa Peters doet onderzoek naar hoe de ultraconservatieve christenen in Europa de strijd aangaan met de 'genderideologie'. Deze groep is tegen abortus, het homohuwelijk en echtscheiding en heeft maar één doel: het herstel van de ‘natuurlijke orde’. Ze leeft onder de naam Agenda Europe en met haar gedachtegoed krijgt ze steeds meer voet aan de grond bij populistische partijen, ook in Nederland. Doordat deze beweging zoveel geld heeft, heeft ze veel lobbykracht. Activisten die...more
In de Duitse verkiezingen wint zaterdag de kandidaat die het best het gevoel van stabiliteit weet op te roepen, legt Mathieu Segers uit – een reflectie van de Duitse cultuur, en de rol van begrenzing. Rutger van der Hoeven en Casper Thomas wegen AUKUS, een nieuw strategisch bondgenootschap van de VS, VK en Australië dat China moet indammen – en dat vragen oproept over het verschil tussen Trump en Biden. Tot slot reflecteert Bette Dam op de razendsnelle overname van Afghanistan door de Taliban, e...more
Journalist Lise Witteman doet in Brussel verslag van de politiek op het hoogste niveau. Wat haar opviel was het verschil aan transparantie tussen de nationale politiek van veel Europese landen en de internationale politiek van hun vertegenwoordigers in Brussel. Het bedrijfsleven heeft door middel van lobby’s een grote vinger in de pap in de Europese politiek, zelfs zo groot dat zij op sommige gebieden meer invloed hebben dan nationale overheden. Hoe heeft dit de kijk van politici en burgers op d...more
'Het is een tikkende tijdbom in je lijf’. Of: ‘je voelt je plots tachtig jaar en doodziek’. Voor mensen met siliconen implantaten was de documentaire Moordtieten van BNNVARA schrikwekkend. Journaliste Daphne van Paassen kreeg na borstkanker ook een siliconenprothese en maakte, net zoals vele andere vrouwen, ongerust een afspraak bij de dokter. Wat van Paassen miste in de documentaire, waren feiten en cijfers. Ze ging op onderzoek uit en schreef het stuk dat ze zelf verlangde te lezen. In D...more
Het einde van Angela Merkel aan het roer in Duitsland is een einde van een tijdperk. Toch verwacht Merlijn Schoonenboom, journalist en auteur gezeteld in Berlijn, dat de stabiliteit die Merkel uitstraalt doorgezet zal worden. In gesprek met Kees van den Bosch vertelt hij hoe het verlangen naar continuïteit diepgeworteld is in de Duitse cultuur, gevoed door een algemene angst voor een heropleving van extremisme.Merkel was de belichaming van het ‘goede’ Duitsland, dat zich in 2015 openstelde voor ...more
‘Mensen staan dagen in een opeengepakte massa. Velen sterven door verstikking, hitte of geweld.’ Oorlogsverslaggever Minka Nijhuis noemt de evacuatie uit Afghanistan de meest chaotische die ze ooit heeft meegemaakt. Tien dagen geleden kreeg ze een mail van een wanhopige collega. Hij probeerde zijn familieleden uit Afghanistan weg te krijgen. Nijhuis schoot meteen te hulp; het ging om mensenlevens.In De Groene Amsterdammer Podcast gaat Kees van den Bosch met haar in gesprek. Wat is de rol en het ...more
Het is een zomer waarin we met de neus op de feiten worden gedrukt; een zomer vol extreem weer, en een zomer waarin het alarmerende IPCC-rapport uitkwam. Volgens dat rapport is het vijf voor twaalf. Als er nu niet hard wordt ingegrepen is het misschien wel te laat, en zullen de weersextremen normaal worden. Hoe is het om als klimaatjournalist te werken in tijden als deze? Kees van den Bosch vraagt het in de podcast van De Groene Amsterdammer aan Groene-redacteuren Evert de Vos en Jaap Tielbeke. ...more
In de jaren 70 kwamen de eerste Ghanezen naar Nederland. Het is een heel gelovige en overwegend christelijke gemeenschap. Maar christen waren de Ghanezen niet altijd. Vroeger, in het Ashanti-koninkrijk, werd de oppergod Nyame aanbeden en waren mensenoffers een gangbare praktijk. Tot de Britten kwamen, het christendom met zich meenamen en de Ghanezen onderwierpen. Kunnen de Ghanese christenen leven met het beeld van hun geloof als restant van het kolonialisme?In De Groene Amsterdammer Podcast spr...more
Met zo’n veertigduizend zijn ze, de Bulgaren, Polen en Roemenen die in Den Haag als arbeidsmigrant door het leven gaan. Vaak niet geregistreerd en altijd onder de waterlijn. ‘Wij staan veilig aan de kust en zien enkel de vin van de haai. We weten dat er meer zit, maar gaan kijken, dat willen we niet.’Mira Feticu stak haar hoofd in de zee en sprak met Stephan Sanders in De Groene Amsterdammer Podcast. De blootgelegde verhalen grijpen Mira, zelf geboren in Roemenië, naar het hart. ‘Ik vraag me nu ...more
Historicus, schrijver en journalist Eva Vriend is geboren in de Noordoostpolder. Maar voelt ze zich dan ook Flevolander? In haar verhaal in De Groene schrijft ze dat de jongste provincie van Nederland grote problemen heeft met het vinden van een eigen identiteit. Misschien wel juist omdat haar eerste inwoners, na een strenge selectie vanuit de Rijksdienst, vanuit heel Nederland neerstreken in de nieuwe polder. In de podcast vertelt Vriend over de geschiedenis van dit stukje Nederland en gaat ze ...more
Hoe is het om gehackt te worden? Groene-redacteur Eva Hofman besloot het vrijwillig aan den lijve te ondervinden. Ze vroeg een ‘ethisch hacker’ om in één week zo veel mogelijk over haar te weten te komen via internet. De resultaten zijn choquerend, maar volgens Hofman had hij nog veel verder kunnen komen. De boodschap is duidelijk: wees waakzaam en denk twee keer na over wat je online zet, want veel zal nooit verdwijnen. In de podcast van De Groene Amsterdammer vertelt Hofman hoe ze deze week he...more
Het kleine huisje op de Amerikaanse prairie. Een geïsoleerd, zelfvoorzienend bestaan ver weg van de bewoonde wereld. Dat is homesteading, het resultaat van een – ondertussen afgeschafte - wet die mensen het recht gaf om een stuk land te claimen om daar te gaan boeren. Het oorspronkelijke idee was om de uitbreiding van Amerika te stimuleren. Een haasje over van geïsoleerde boerderijen, verder en verder landinwaarts, was het gevolg.In De Groene Amsterdammer Podcast spreekt Kees van den Bosch met G...more
In mei gingen jonge Arabische burgers van Israël in Arabische en gemengde joods-Arabische steden massaal de straat op. Uit solidariteit met hun broeders in Gaza maar ook vanuit ontevredenheid over hun eigen minderheidspositie. Ruim twintig procent van de Israëlische bevolking is Arabisch, maar hun problematiek blijft vaak onderbelicht. Journalist en schrijver Simone Korkus woont en werkt al ruim twintig jaar in Israël en sprak Arabische inwoners over de problemen waar zij tegenaan lopen. In De G...more
Amsterdam-Noord is hip. Na jaren van verloedering wordt de buurt massaal opgeknapt. Gentrificatie, of verfraaiing, is de naam. Maar dit gaat ten koste van zij die allang om vernieuwing vroegen: de bewoners van Amsterdam-Noord zelf. Zij hebben er geen toekomst meer, de huizen worden onbetaalbaar. ‘Noord is onze thuis. Maar spoedig worden de sociale weefsels weggevaagd, en de wijk geanonimiseerd tot een onbekende stad’. Massih Hutak is, naast hiphopper en schrijver, de voortrekker van ‘Verdedig ...more
De gaswinning in Groningen zorgde voor veel fysieke schade, maar de mentale schade van de inwoners in het bevingsgebied werd voorheen buiten beschouwing gelaten. Daar komt verandering in, want de slachtoffers kunnen binnenkort aanspraak maken op smartengeld. Redacteur Roos van der Lint verhuisde een paar maanden geleden naar Groningen, waar haar blik op de schade veranderde: ‘Iedereen in Nederland kent het probleem, maar wanneer je Groningers spreekt heb je pas door hoe erg het onderwerp daar le...more
In de voorstelling Maison Mère, de eerste van het drieluik Contes Immoreax (‘Immorele verhalen’), bouwt de Franse performancekunstenaar Phia Ménard een Parthenon van karton. Roos van der Lint spreekt met kunstcritici Koen Kleijn en Joke de Wolf over de grote virtuositeit en schoonheid die Ménard, opgeleid als circusartiest, met eenvoudig gereedschap voor de ogen van het publiek tentoonspreidt. Maar ook over de stad Athene, de kwetsbaarheid van een monument en de betekenis van kunst in tijden van...more
Wat voor Turkse Nederlanders een bekend fenomeen is, is voor de rest van Nederland vrijwel onbekend terrein. Het gaat om intimidatie, bedreigingen en haat vanuit Turks-nationalistische hoek. Via sociale media en een web van nieuwssites zijn Nederlanders van Turkse komaf steeds vaker slachtoffer van intimidatie.Deze week spreekt Stephan Sanders in De Groene Amsterdammer Podcast met Karlijn Saris en Coen van de Ven over hun onderzoek. Samen met collega Rasit Elibol bogen zij zich over de vraag waa...more
Tijdens het Holland Festival produceert De Groene Amsterdammer een podcast waarin voorstellingen worden uitlicht en makers aan het woord komen. De afleveringen verschijnen op de site van de Groene, maar zijn ook te beluisteren via alle bekende podcast-kanalen. De podcast biedt achtergrond en reflectie bij de programmering; ze zijn te beluisteren als inleiding of als nabeschouwing door bezoekers en door iedereen die in het festival is geïnteresseerd. In deze aflevering spreekt Stephan Sanders met...more
In de voetbalwereld betaal je een heuse prijs om rijk en succesvol te zijn. Meer dan ooit zijn topvoetballers vervreemd van de maatschappij waarin ze leven én van hun club, ziet journalist Simon Kuper. Met het EK in aantocht spreekt Kees van den Bosch in De Groene Amsterdammer Podcast met hem over de antropologische blik op topvoetballers. Na dertig jaar observeren en interviewen bracht Kuper de etnografie van topspelers in kaart. Kunnen voetballers het contact met de echte wereld herwinnen? Hoe...more
Ben je een slecht mens als je aan de verkeerde kant van de geschiedenis hebt gestaan? Eric Velthuis onderzocht het als producent in de documentaire Lamentations of Judas (2020) waarin Angolese veteranen worden geconfronteerd met hun verleden. Als jonge, anticommunistische strijders lieten zij zich door het toenmalige Apartheidsregime in Zuid-Afrika verleiden tot de verkeerde keuze en begingen in naam van het witte regime gruwelijke daden tegen de zwarte bevolking. Het woestijndorp Pomfret, waar ...more
Tijdens het Holland Festival produceert De Groene Amsterdammer een podcast waarin voorstellingen worden uitlicht en makers aan het woord komen. De afleveringen zullen op de site van de Groene verschijnen, maar ook te beluisteren zijn via alle bekende podcast-kanalen. Presentatoren Roos van der Lint, Stephan Sanders, Joost de Vries en Christiaan Weijts praten met makers en deskundigen over de voorstellingen en uitvoeringen die vanaf 3 juni op het programma staan. De podcast biedt achtergrond en r...more
Hoe vertel je het verhaal van de enorme, anonieme massa van tot slaaf gemaakte mensen zonder stem en schrift? Ruim anderhalf jaar volgde journalist en historicus Niels Mathijssen het maakproces van de slavernijtentoonstelling in het Amsterdamse Rijksmuseum. Hij kreeg zo een inkijkje in de zoektocht naar een geslaagde visualisatie van het Nederlandse slavernijverleden.In De Groene Amsterdammer Podcast bespreekt Stephan Sanders met Mathijssen welke oplossingen het team van curatoren van het Rijksm...more
De vaccinatiestrategie van Nederland was vanaf begin af aan een rommeltje, concluderen onderzoeksjournalisten van Investico na een reconstructie. Het ministerie van VWS volgde het advies van de Gezondheidsraad niet op om de meest kwetsbaren als eerst te vaccineren. In plaats daarvan kregen degene die het hardst schreeuwde, als eerste een prik. Het vaccineren werd een lobbyspel, waarbij het overgrote deel van de zorg de winnaar werd. In De Groene Amsterdammer Podcast interviewt Kees van den Bosch...more
Zo duurzaam en verantwoord mogelijk verbouwen: hoe gaat dat eigenlijk echt in zijn werk? Kees van den Bosch vraagt het aan journalist en onderzoeker Frank Mulder. Jarenlang woonde hij in een pand van een woningcoöperatie. Toen het gebouw gesloopt dreigde te worden, koos Mulder samen met zijn woongroep om het pand op te kopen en te verbouwen. In De Groene Amsterdammer Podcast spreken zij over de moeilijke en mooie kanten van de renovatie. ‘Als we het goed, duurzaam en betaalbaar willen doen, zul...more
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator van Boeken FM Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek. In deze aflevering vertelt cultureel antropoloog Sinan Çankaya over Mijn ontelbare identiteiten, in 2020 verschenen bij uitgeverij De Bezige Bij. In de andere afleveringen, te beluisteren via groene.nl/janhanlopodcast, zijn Charlotte Van den Broeck, Marian Donner, Sytske Frederika van Koe...more
Heb je nog geen ervaring in de zorg en wil je toch helpen? Dan biedt het initiatief Extra Handen voor de Zorg de mogelijkheid om je om te scholen. Undercoverjournalist Jeroen van Bergeijk greep zijn kans: hij volgde een vierdaagse cursus om vervolgens als welzijnsassistent te werken in een verpleeghuis voor dementerenden. Maar is een goede motivatie en een vierdaagse cursus genoeg om in de gezondheidszorg aan de slag te gaan? En waarom raakt iedereen uit zijn klasje zo gefrustreerd?Deze week pra...more
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator van Boeken FM Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek. In deze aflevering vertelt Groene-columnist Marian Donner over Zelfverwoestingsboek, in 2019 verschenen bij uitgeverij Das Mag. In de andere afleveringen, te beluisteren via groene.nl/janhanlopodcast, zijn Charlotte Van den Broeck, Sinan Çankaya, Sietske Frederika van Koeveringe en Miriam...more
‘Hoe verhoud je je als joodse tot het oorlogsverleden?’, vroeg journalist Margalith Kleijwegt zich af. Voor De Groene onderzocht ze hoe verschillende generaties terugkijken op het links-progressieve joodse blad Blanes. Door met elkaar te praten kregen aanhangers van de vereniging toegang tot een weggestopt deel van hun identiteit. In haar recent verschenen boek Verdriet en boterkoek schrijft Kleijwegt voor het eerst openlijk over haar eigen familie en het verslijten van trauma.Stephan Sanders, d...more
In 2019 presenteerde een groep wetenschappers het dieet voor de toekomst. Het werd de eerste concrete richtlijn om de bevolking in 2050 te kunnen voeden met gezond, ecologisch verantwoord voedsel. Het idee werd vrijwel meteen verworpen: het dieet zou het culinair erfgoed bedreigen. Onze eetgewoontes zijn nu eenmaal een weerspiegeling van wie we zijn.Voedsel kan verbinden maar ook tot spanningen leiden. Volgens ontwikkelingsfilosoof en journalist Ellen Mangnus neemt het tweede nu de overhand. In...more
Joe Biden legde in zijn eerste honderd dagen als president veel meer ambitie aan de dag dan vriend en vijand in hem hadden gezocht. Hij claimt succes in de coronacrisis, in het stutten van de economie en werkt nu aan een enorm infrastructuurplan, dat de VS en passant een duurzame economie moet maken. Is hij al werkelijk getest, en welke politieke gevechten liggen er op hem te wachten? En de verliezers, Trump en de Republikeinen, hoe proberen zij zich te herpakken?
Philip Roth, een van de grootste Amerikaanse schrijvers, overleed in 2018 op 85-jarige leeftijd. Zelden werd in (zeker) de Engelstalige wereld zo naar een schrijversbiografie uitgekeken. Dat langverwachte boek is nu verschenen, geschreven door Blake Bailey. Want naast een geprezen schrijver was Philip Roth ook een spraakmakend persoon: hij stond bekend als vrouwenverslinder en narcist. Heeft zijn werk de tijd doorstaan? Of moet Roth gecanceld worden?Deze week spreekt Stephan Sanders, die Kees va...more
Hoe vind je de woorden om te zeggen wat je voelt als die woorden er nog niet zijn? Redacteur Marja Pruis stelde zich deze vraag tijdens haar studentenjaren. Haar taal was ontoereikend om bepaalde ervaringen uit te drukken. Gelukkig groeit de taal.Deze week spreekt ze in De Groene Amsterdammer Podcast met Stephan Sanders, die Kees van den Bosch voor vijf weken vervangt, over of met de taal ook de wereld verandert. Er komen steeds meer woorden bij die de diversiteit in de samenleving moeten weersp...more
In het Westen zijn we gewend om de natuur te knechten. Maakbaarheid kenmerkt ons bestaan. Na jaren van ontdekkingsreizen bepleit schrijver en bioloog Arita Baaijens een fundamenteel andere relatie tot de natuur. Is het mogelijk om te communiceren met de zee en de natuur, zoals in veel culturen gebruikelijk is? Een eerste aanzet is om te experimenteren met taalvernieuwing. Onze taal laat geen ruimte voor bezielde objecten. In De Groene Amsterdammer Podcast interviewt Stephan Sanders, die Kees van...more
In de VS ontbrandt een politiek gevecht over toegang tot de stembus. In tientallen staten proberen Republikeinen wetten aangenomen te krijgen die het moeilijker maken om te stemmen, terwijl de regering van Joe Biden juist een wet door de Senaat probeert te krijgen die stemmen makkelijker maakt. Wat is de achtergrond daarvan en wat staat er op het spel?
Toen Laura H. vijf jaar geleden ontsnapte uit het IS-kalifaat werd ze in Nederland direct gearresteerd wegens mogelijke dreiging. Haar levensverhaal werd een hit. Er volgde een boek, een podcast, een toneelstuk en een geplande tv-serie om haar inmiddels beroemde ontsnappingsverhaal te vertellen. Maar in de mythevorming rond Laura H. dreigt de gruwelijke schending van mensenrechten onder IS ondergesneeuwd te raken.In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week praat Kees van den Bosch met Tjitsk...more
De ‘grootste opgave van deze tijd’ heeft in de Tweede Kamer geen vanzelfsprekende prioriteit: net als de coronagolven, kent het klimaatdebat door de jaren heen hoogte- en dieptepunten. De documentaire An Inconvenient Truth zorgde in 2017 voor een piek maar drie jaar later kwam klimaatverandering nauwelijks meer aan de orde. Hoe heeft het debat zo vaak kunnen wegebben? In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week praat Kees van den Bosch met redacteuren Diederik Baazil en Jaap Tielbeke over hu...more
Is het betwisten van de mogelijkheid tot abortus in Nederland taboe, zoals Kees van der Staaij (SGP) beweert? En is pro-life alleen in de VS en elders in het buitenland een invloedrijke beweging? Uit onderzoek door de masterclass van onderzoeksplatform Investico blijkt van niet: de anti-abortusbeweging is in Nederland springlevend. Een omstreden 'spijtpil' is op Urk te verkrijgen, goedbedoelde wetgeving van D66 speelt de beweging in de kaart en christelijke politieke partijen en maatsc...more
De Amerikaanse regering gaat een bedrag zo groot als de economie van Rusland of Brazilië in de eigen economie pompen, om de coronacrisis te bestrijden. Wat is de economische en politieke achtergrond daarvan? Is dit puur gericht op verlichting van de nood, of ook op hervorming van de economie - en op een plaats in de geschiedenis?
Tien procent van alle tweets gericht aan vrouwelijke politici bevat haat of bedreigingen, blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer in samenwerking met de Utrecht Data School. Seksisme in de politiek is een heikel punt: de haatpraat is duidelijk aanwezig, maar dit aankaarten levert vrouwen vaak alleen maar meer bagger op. ‘Als je echt een sterke vrouw bent, dan trek je je toch nergens iets van aan?’ In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week praat Kees van den Bosch met redacteuren K...more
Het 'greed is good'-imago van de Zuidas uit de jaren tachtig en negentig is de afgelopen dertig jaar enorm uitgebreid. De scheefgroei in belastingparadijs Nederland leidt tot harde, ethische vragen. Wie deze vragen durft te stellen stuit op ervaren bedrijfsadvocaten die zich ontfermen over de belangen van hun cliënten en voor wie alles mag wat niet verboden is. In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week spreekt Kees van den Bosch met redacteur Margreet Fogteloo en jurist Annerie S...more
Voor 2020 waren alle ‘epidemieparaatheidsindexen’ het erover eens: Nederland zou goed voorbereid zijn op een mogelijke epidemie. Na een jaar coronacrisis moet er toch een andere balans worden opgemaakt. Waardoor worstelt Nederland zo met de aanpak van het virus en met een deel van de eigen bevolking? In de Groene Amsterdammer Podcast van deze week gaat Kees van den Bosch in gesprek met wetenschapsjournalist Jop de Vrieze, die vanaf dag één verslag deed van de crisis. Over de rol van de media, po...more
Donald Trump is vrijgesproken in zijn impeachment-proces – en dus blijft de Republikeinse Partij opgescheept met het koekoeksjong dat zich meester heeft gemaakt van het nest. Welke koers slaan de Republikeinen in na de verkiezingsnederlaag en op welke kiezers richten zij zich? Of vermijdt de Partij elke keuze en laat zij zich leiden door de kansen die zich voordoen?
Wereldwijd kwijnen kleine vissers weg omdat de reuzen de zeeën inpikken. Nationale visquota moesten voor verantwoorde en eerlijke visserij zorgen, maar door overnames zijn de visrechten van tal van landen in handen gekomen van een handvol mondiale visgiganten. Nergens zijn de gevolgen zo zichtbaar als in Faeröer. In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week praat Kees van den Bosch met Spit-onderzoekers Bram Logger en Parcival Weijnen over illegale visvangst, overbevissing en de invloed van l...more
De documentaire An Inconvenient Truth (2006) van de Amerikaanse politicus Al Gore had een grote impact, maar kreeg ook veel kritiek omdat er in de film alleen een worstcasescenario zou worden geschetst. De ontvangst liet zien hoe onzekerheden konden worden uitvergroot om conclusies te bagatelliseren. Op vergelijkbare wijze hebben Nederlandse media de afgelopen twintig jaar een vertekend beeld gegeven van het klimaatdebat. Welke namen werden door hen genoemd? Hoe hebben de grote media kunnen fale...more
Hubert Smeets schreef een biografie over Hans van Mierlo, de oprichter van D66. Smeets is journalist en oud-hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Vijf jaar lang dook hij in de nalatenschap van een van de meest charismatische politici die Nederland gekend heeft: 'Van Mierlo was allereerst een grote, mooie man die met zijn woorden zijn toehoorder zo kon begeesteren dat je vergat naar de inhoud van zijn boodschap te luisteren.'In 1994 slaagde Van Mierlo erin om voor de eerste keer in...more
Joe Biden heeft in zijn eerste week een stortvloed aan decreten getekend. Hij wil in zijn eerste honderd dagen veel beleid neerzetten en successen scoren - zoals elke president. Waar komt die term ‘Honderd Dagen’ eigenlijk vandaan, en waarom is die in de Amerikaanse politiek zo belangrijk? En welke hordes gaat Biden op zijn pad vinden als hij niet alleen met decreten wil regeren?
Bij zijn jubileum als premier werd in analyses en profielen vooral de vraag gesteld: 'Wat wil Mark Rutte nu eigenlijk?' Na tien jaar in het Torentje, en een desastreuze toeslagenaffaire, is dat nog steeds niet duidelijk. Dus rest de vraag: wat willen wij eigenlijk van Rutte?In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week spreekt Kees van den Bosch met Joost de Vries. Hij is de auteur van het boek De gelukkigste man van Nederland, over Mark Rutte als spiegel van Nederland, dat 1 februar...more
De toeslagenaffaire laat opnieuw zien dat de electoraal succesvolle, door marketing en populariteit gedreven politiek van Rutte een zware tol eist. De cruciale rol van Rutte moet verder worden onderzocht in het dringend nodige vervolgonderzoek, zo betoogt Mathieu Segers. De geloofwaardigheid en integriteit van de rechtsstaat zijn in het geding. Volgens de hoogleraar Europese Geschiedenis is het vrekkige Nederlandse optreden in de EU eveneens een symptoom van hetzelfde probleem: het onvermogen to...more
Een couppoging in Washington DC, door aanvallers die U.S.A en ‘verdedig democratie’ schreeuwen – het zijn ongekende tijden. Waar komt dat verbeten, gekrenkte nationalisme vandaan, en waarom voelen deze ‘superpatriotten’ zich bestolen? Plus: betekent dit demasqué de doodsteek voor het Trumpisme?
Hoe goed heeft De Groene vorig jaar verslag gedaan van de Corona-crisis? Wat betekent het dat er ook bij De Groene opzeggingen binnenkomen omdat lezers gaan geloven in complotten?In de eerste podcast van het nieuwe jaar praat Kees van den Bosch met Xandra Schutte over het beleid en de journalistiek van De Groene. Sinds Schutte in 2008 aantrad als hoofdredacteur is het aantal abonnees meer dan verdubbeld, van 13.000 naar nu bijna 30.000. Terwijl kranten en weekbladen het in die tijd steeds moeili...more
In de schaduw van het medialandschap bouwt een leger van zelfverklaarde ‘vrijheidsstrijders’ aan een alternatieve zuil. Op Youtube-kanalen als Café Weltschmerz en alternatieve kranten als Gezond verstand trekt de groep mannen ten strijde tegen het coronabeleid van de overheid, delen ze complottheorieën en rekenen ze af met de mainstream-media, die slaafs achter de voorgeschreven werkelijkheid aan zou huppelen. Ooit genoot het gezelschap, dat voornamelijk uit mannen bestaat, hoog aanzien in de jo...more
Nog lang voordat sociale isolatie een algemeen begrip werd, leidde sekteleider en Jezus look-a-like Vissarion zijn volgelingen diep de Siberische taiga in. In de jaren negentig brachten ze de beschaving naar de wildernis, terwijl ze haar tegelijkertijd probeerden te ontvluchten. Nu, dertig jaar later, grijpen de Russische autoriteiten in. De verlosser van een vreedzame sekte waar negatieve gedachten taboe zijn werd hardhandig opgepakt en zit achter slot en grendel.In De Groene Amsterdammer Podca...more
Het ministerie dat Nederland door de coronacrisis moet leiden had ook na de eerste golf geen visie, geen regie, geen plan. Terwijl zorgorganisaties smeekten om sturing, was het ministerie van VWS afwezig en tuimelden we onvoorbereid de tweede golf in. ‘Geen strategie maken is het ontkennen van je politieke verantwoordelijkheid’, aldus een crisisdeskundige. Minister Hugo de Jonge stelt zich eerder op als allerhoogste persvoorlichter dan als regisseur. Dit alles heeft verstrekkende gevolgen voor b...more
De verkiezing van Joe Biden zit eindelijk achter slot en grendel. Wat voor president wil hij zijn en hoeveel ruimte gaat hij daarvoor krijgen? Wie zijn de opvallendste ministers die hij heeft benoemd en waarom zijn progressieve Democraten steeds minder te spreken over zijn team?
Bijna vijf jaar geleden maakte toenmalig minister Stef Blok de huurcontracten ‘flexibel’. Dat zou een uitzondering blijven, beloofde hij, maar daarvan is niets terecht gekomen. Flexibel is de norm geworden. Journalisten Michelle Salomons en Felix Voogt ontdekten dat bijna de helft van de huurcontracten tijdelijk wordt aangeboden. Vermeende positieve gevolgen blijven uit: huren stijgen alleen maar harder en is meer ruimte voor onwettige en slechtere contracten. Doorstroming vanuit de sociale huur...more
De wereldwijde handel in mensenhaar is een miljardenindustrie met China als hofleverancier. De West-Chinese regio Xinjiang staat vol met fabrieken waar arme Oeigoeren onder dwang de haarextensions naaien die in beautywinkels in het westen worden verkocht. Uit verschillende getuigenverklaringen blijkt dat in de interneringskampen van Xinjiang Oeigoerse mannen en vrouwen worden kaalgeschoren. Van het haar wordt in fabrieken in het Chinese binnenland pruiken gemaakt. Volgens journalist Eline Huisma...more
Sommige veebedrijven vergiftigen natuurgebieden in hun eentje met meer stikstof dan we gezamenlijk in een jaar besparen door slechts honderd kilometer per uur te rijden. Het sluiten van een handjevol topvervuilers biedt weg- en woningbouw noodzakelijke ruimte. Dat blijkt uit een maandenlang onderzoek van Investico en De Groene Amsterdammer. Het levert een top 25 van boerenbedrijven die het meeste stikstof uitstoten. 'Grote stikstofbronnen in de nabijheid van natuurgebieden maken het nagenoe...more
In de VS lijkt de regeringsoverdracht eindelijk te beginnen, al erkent Donald Trump zijn verlies niet. We moeten bijna een eeuw terug voor een transitie die zo vijandig en moeizaam ging. Is Trump bezig met een strategie van de verschroeide aarde, en wat zou daar het doel van kunnen zijn? Waarom hebben de VS eigenlijk zo'n lange transitieperiode, en schuilen daar geen gevaren in?
‘Willen we leven in een land dat zich kan bogen op een grote, vrije en moderne democratie en dat er tegelijkertijd van afziet haar diepste overtuiging te onderstrepen?’De laïcité, de scheiding van kerk en staat, zit diep geworteld in het DNA van de Franse democratie. Na de aanslag op Charlie Hebdo in 2015 ontbrandde er in Frankrijk en de rest van Europa een fel debat over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Een debat dat vorige maand opnieuw oplaaide nadat de Franse docent Samuel Patty...more
‘Alleen maar verschroeide aarde en een enorme boom, ik denk dat hij 20 meter was, ligt hier na te gloeien.’ Journalist Marjon van Royen komt al twintig jaar in het Amazonegebied en heeft sinds het aantreden van Jair Bolsonaro de situatie daar drastisch zien verslechteren. Gesteund door de extreem-rechtse president maken lokale milieucriminelen illegale grond klaar voor koeien of soja.In De Groene Amsterdammer Podcast van deze week spreek Kees van den Bosch met Van Royen over wat zij met eigen og...more
Joe Biden wordt de nieuwe president van de Verenigde Staten - dat lijkt vrijwel zeker. Donald Trump strooit met wilde beschuldigingen en juridische procedures. Het ziet er voorlopig nogal amateuristisch uit. Kan dat veranderen als de Republikeinse Partij zich achter Trump, en zijn aanval op het electorale proces schaart?
‘Verschillende Amerikanen leven met hun hoofd in verschillende realiteiten.’ Volgens Amerika-correspondent Casper Thomas en buitenlandredacteur Rutger van der Hoeven is de gelijkopgaande verkiezingsstrijd tekenend voor de verdeeldheid die in het land heerst. De social media bubbels hebben veel Amerikanen naar een steeds extremer gedachtegoed geleid. Met name Trump, ‘het genie van social media,’ bleek tijdens zijn campagne een meester in het zaaien van verdeeldheid. Ook deze verkiezingen was de s...more
Het Amerikaanse systeem blijkt voor steeds minder mensen te werken. Geld, afkomst en woonplaats zijn bepalende factoren in het electorale proces en steeds minder burgers voelen zich vertegenwoordigd door de klassieke politieke elite. De Amerikaanse belofte lijkt daardoor uit elkaar te spatten. Maar Amerikanen zijn weerbaar, stelt politicoloog en journalist Laila Frank: 'Als Amerikaan word je geboren om te vechten.' Generatie Z, de generatie die tussen 1995 en 2010 werd geboren, neemt h...more
De verkiezingsdatum voelt voor veel Amerikanen als een dreigend einde der tijden. Beide partijen zwepen hun kiezers op met apocalyptische retoriek. Waar komt die extreme benadering van politiek vandaan - en klopt er ook iets van?
Twintig jaar na het uiteenvallen van voormalig Joegoslavië trokken Irene van der Linde en Nicole Segers met pen en camera door de zeven landen die nu de Balkan vormen. Ze namen dezelfde route die journaliste Rebecca West in 1937, twintig jaar na de oprichting van Joegoslavië, ook aflegde. In totaal reisden Van der Linde en Segers vier keer af naar dit gebied om de verhalen te verzamelen die nu gebundeld zijn in hun nieuwste boek Bloed en honing. In de podcast van deze week spreekt Kees van den B...more
Donald Trump beloofde vier jaar geleden gouden bergen aan zijn kiezers. Nu voert hij campagne met de slogan Promises Made, Promises Kept. Welke beloften heeft hij dan gehouden, en welke niet? En wat maakt dat uit voor de verkiezingen? Bestel nu alvast het dubbeldikke Amerika-nummer via www.groene.nl/amerika!
Er moet een oplossing komen voor de elfduizend buitenlandse IS-vrouwen en hun kinderen, die na de val van het kalifaat vastzitten in kampen in Koerdisch Syrië. Dat stelt journalist Judit Neurink. De zaak zit muurvast. Terwijl juridische mogelijkheden uitgeput lijken en verschillende Europese lidstaten weigeren hun geradicaliseerde onderdanen op te halen, groeien achtduizend kinderen op tussen kampgeweld, honger en ziekte. Daarmee worden de kalifaatskinderen gegijzeld tussen hun eigen belang en h...more
Als correspondent Oost-Nederland voor NRC Handelsblad trok Karel Smouter samen met fotograaf Michaël Rhebergen het afgelopen jaar op de fiets door de Achterhoek. Zij gingen op zoek naar verhalen over de zogenaamde 'noabers', de mensen die hun hele leven op één plek doorbrengen en zo lokaal en kleinschalig mogelijk leven. Het zijn de 'ergensmensen', gebonden aan een plek, die zo verschillen van de overalmensen, zij die de kranten volschrijven en in Den Haag werken. Maar is dat...more
In de laatste maand voor de Amerikaanse verkiezingen zit altijd de traditionele October Surprise: een gebeurtenis die het nieuws rond de verkiezingen domineert. Die van dit jaar mag er wezen: covid-19 bij de machtigste man van de wereld, de Amerikaanse president Trump. Hoe beïnvloedde zo'n oktoberverrassing de verkiezingen in het verleden? En hoe zal het dit keer zijn?
Door de branden in kamp Moria kon de Europese Commissie niet anders dan met een nieuw plan komen. Maar met hun voorstel voor een New Pact on Migration and Asylum kan de Europese solidariteitsgedachte voorgoed bij het grofvuil, vindt Linda Polman. ‘Europa bereid is om elke morele en humanitaire prijs te betalen om vluchtelingen uit Europa te weren.' Deze week spreekt ze voor De Groene Amsterdammer Podcast met Kees van den Bosch over het gammele vluchtelingenbeleid van de EU en over welke les...more
In 2018 kreeg ING een boete van 775 miljoen wegens nalatigheid inzake de controle op witwaspraktijken. Twee jaar later blijkt uit de zogenaamde FinCEN Files, ruim 2600 geheime Amerikaanse overheidsdocumenten, dat de bank haar witwaspraktijken heeft sindsdien heeft voortgezet. Karlijn Kuijpers en Anouk Kootstra van onderzoeksgroep Investico doken samen met journalisten van Trouw en Het Financieel Dagblad in de gelekte bestanden. ING blijkt favoriet bij criminelen, oligarchen en andere rijke en ma...more
Het vertrouwen in klassieke media staat op losse schroeven, laat het coronavirus opnieuw zien. Waar complotdenkers zich lange tijd verscholen hielden op muffe zolderkamertjes en elkaar opzochten via Twitter en obscure fora, zijn het in pandemische tijden ook hippe influencers die hun volgers via Instagram alles verklarende verhalen voorschotelen. Zo zou het coronavirus zijn veroorzaakt door 5G-zendmasten en draait Bill Gates stiekem aan de knoppen van het RIVM. Kees van den Bosch spreekt deze we...more
Stapt de Amerikaanse president Donald Trump op als hij in november de verkiezingen verliest? Het is een opzienbarende en beangstigende vraag, maar ook een die opvallend vaak wordt gesteld in de Verenigde Staten. Nogal wat mensen nemen dat scenario serieus, waaronder sommige van Trumps felste aanhangers en zijn tegenstander Joe Biden. Het is nog nooit gebeurd, maar vriend en vijand houden er wel rekening mee: dat Donald Trump in januari 2021 het Witte Huis weigert te verlaten als Biden de verkiez...more
‘Iedereen heeft recht op verdediging’, stelt advocaat Peter Plasman. Maar hoe verdedig je iemand waarvan je weet dat het een crimineel is? Waar liggen de ethische grenzen en hoe worden deze bewaakt door Nederlands grootste strafrechtadvocaten?Journalisten Margreet Fogteloo en Annerie Smolders - tevens oud-rechter - doken voor De Groene in de wereld van de strafrechtadvocatuur. Deze week gaat Kees van den Bosch met hen in gesprek over hun onderzoek, dat meer dan een jaar duurde, en na de moord op...more
‘Le soleil se lève à l’Est’: de zon gaat op in het oosten, las journalist Marijn Kruk op de cover van het Franse weekblad L’Incorrect. Waar landen als Hongarije en Polen voorheen beschouwd werden als slecht geïmiteerde replica’s van het neoliberale Westen, is er inmiddels een tegengestelde beweging gaande: terwijl premier Viktor Orbán de Hongaarse rechtstaat langzaamaan afbreekt, vinden radicaal-rechtse intellectuelen van over de hele wereld er juist hun inspiratie. Met Orbán voorop is Hongarije...more
Komiek en nationalist Willl Ferguson schreef ooit over het Canadese zelfbeeld: ‘What we fail to realize is that self-conscious niceness is not niceness at all; it’s a form of smugness’. Toch lijken de verontschuldigingen voor de kolonisatie sinds het midden jaren tachtig in de Canadese cultuur ingebakerd. Waar de United Church of Canada het voortouw nam, wordt er nu decennia later bij elke nationale speech geopend met een ‘We are very sorry’. De verontschuldigingen blijven komen, maar de problem...more
Afgelopen week hielden de Democraten en de Republikeinen in de VS hun Conventies. Het zijn traditioneel juichfeesten waarop de kandidaten voor het presidentschap en vice-presidentschap officieel worden genomineerd. Ze gelden als aftrap van de verkiezingscampagne. Beide partijen proberen eenheid uit te stralen en hun kandidaten en hun verkiezingsboodschap te verkopen aan een zo groot mogelijk publiek. Hoe werkt dat precies? En wat te denken van de opvallendste nominatie, die van Kamala Harris als...more
‘Er is geld genoeg, maar we gebruiken het verkeerd.’ Dat stelt hoogleraar economie Dirk Bezemer in zijn nieuwe boek Een land van kleine buffers. Met een krimpende economie en een wildgroei aan schulden, legt de coronacrisis plotseling bloot waar de pijn zit: ons financiële bestel is zo gericht op het vergroten van vermogens dat dit ten koste gaat van financiële buffers, de publieke sector, het milieu en ons welzijn. In De Groene Podcast van deze week spreekt Kees van den Bosch met Dirk Bezemer o...more
Elk jaar worden wereldwijd vijf miljard haantjes gedood, omdat ze geen hen zijn. Twee (deels) Nederlandse bedrijven claimen het antwoord op dat dierenleed te hebben gevonden. Die bedrijven wachten niet tot het kuikentje geboren is, maar bepalen het geslacht al in het ei. En er is het bedrijf Kipster, voorstander van diervriendelijkere eierproductie, dat de kuikentjes juist wél laat uitkomen en ook de haantjes grootbrengt. Waarna wij ze opeten.Guus Ritzen onderzocht de eierindustrie en ontdekte d...more
‘Het is van de weeromstuit onze aandacht geworden die schaars is. De Machine die wij hebben gebouwd, en die zichzelf onder onze ogen verder en verder uitbouwt, biedt ons informatie in overvloed, maar wat hij organiseert en kapitaliseert is onze aandacht.’ In een persoonlijk essay schrijft Jan Postma over de aandachtseconomie en zijn eigen schermverslaving. Vasthoudend aan E.M. Forsters The Machine Stops (1909), James Williams en Jenny Odell, overpeinst hij wie ‘schuld’ draagt voor de schermversl...more
Met discipline, tucht en deadlines belooft de privaat gefinancierde hbo-school EuroCollege een snelle weg naar de top. Maar (oud-)studenten, (oud-)medewerkers en een interne audit onthullen een ander beeld, zo blijkt uit onderzoek van Investico en De Groene Amsterdammer. Misleidend marketingmateriaal, verloop van medewerkers en onderbezetting op de werkvloer vormen nog maar het tipje van de sluier. Het grootste structurele probleem: de prestatiecijfers van privéscholen zijn niet openbaar, in teg...more
De Amerikaanse president Trump heeft federale troepen ingezet tegen demonstraties in de stad Portland, die voortvloeiden uit de Black Lives Matter-protesten van mei. Dat heeft tot een scherpe toename geleid van geweld in Portland en tot verhitte discussies over de wettelijkheid ervan. Maar Trump heeft aangekondigd deze troepen te gaan sturen naar een reeks andere steden: New York, Chicago, Detroit en andere. Trump stelt dat de Democratische burgemeesters en gouverneurs van die steden ze tot anar...more
Als de maan een oceaan in beweging kan brengen, waarom zou het de mens dan niet kunnen beïnvloeden? Steeds meer millenials voelen zich aangetrokken tot astrologie. En dat is geen toeval: velen gaan gebukt onder de dominante neoliberale overtuiging dat het leven maakbaar is en enkel in de eigen handen ligt. Astrologie laat meer aan het lot over en fungeert daarmee als een ontsnapping aan het neoliberale maakbaarheidsdenken. Is astrologie fictie, of zit er een kern van waarheid in?Deze week in De ...more
Om bij de kern te komen van het idee van witte suprematie en ‘rassenverschillen’ in Zuid-Afrika moeten we terug naar de periode waarin de Kaap onder het bestuur stond van de Nederlandse VOC. De Nederlandse slavernij en het kolonialisme in de zeventiende en achttiende eeuw hebben deels geleid tot een racistische Zuid-Afrikaanse maatschappij. De rechtvaardiging van slavernij door de christelijke bezetters uitte zich in allerlei racistische mythes die zich genesteld hebben in het Zuid-Afrikaanse be...more
Radio Amerika is de podcast van De Groene Amsterdammer over de Verenigde Staten in 2020. Elke drie weken bespreken correspondent Casper Thomas en buitenlandredacteur Rutger van der Hoeven de achtergronden van een belangrijke politieke gebeurtenis, en de mogelijke gevolgen voor de presidentsverkiezingen tussen Donald Trump en zijn uitdager Joe Biden. De corona-epidemie trof de Verenigde Staten maandenlang vooral in delen van het land waar mensen op de Democratische Partij stemmen. Het Witte Huis ...more
Het opzeggen van de Turkse nationaliteit in ruil voor enkel de Nederlandse nationaliteit gaat niet zonder slag of stoot, weet journalist Rasit Elibol. Als Nederlander met Turkse ouders val je tussen twee werelden, twee verwachtingen en twee identiteiten in. In de ogen van de één ben je een ‘nepturk’, in de ogen van de ander moet je ‘oprotten naar je eigen land’. Elibols beslissing om zijn Turkse paspoort te laten schrappen gaat gepaard met de onontkoombare en oneindige vraag wie ben ik nu eigenl...more
Sinds het begin van de pandemie schrijft wetenschapsjournalist Jop de Vrieze bijna wekelijks in De Groene Amsterdammer over de Nederlandse aanpak van de coronacrisis. Hij schreef over het bron- en contactonderzoek, het RIVM, de Nederlandse exit-strategie en, deze week nog, over recent onderzoek naar antilichamen en aangeboren afweer. De afgelopen maanden groeide De Vrieze uit tot 'coronajournalist'. En dat zal hij waarschijnlijk nog wel even blijven.In deze aflevering van de Groene Pod...more
Korter douchen, afval scheiden, minder vlees eten, minder vliegen – allemaal goedbedoelde adviezen die je dagelijks om de oren geslingerd worden. Middels campagnes leggen overheden en bedrijven al decennia lang uit hoe jíj het verschil kunt maken. Een betere wereld begint tenslotte bij jezelf, was het beeld dat Jaap Tielbeke van kinds af aan voorgeschoteld kreeg.Maar dat idee heeft hij losgelaten. Laten we niet meer doen alsof de particuliere consument het probleem van klimaatverandering kan opl...more
In tijden van corona wordt er meer nagedacht en gesproken over ouderen en ouderdom, en niet altijd in positieve zin. De oude generatie wordt vaak als een last beschouwd in de Nederlandse samenleving. En van dat beeld moeten we af, vindt Marja Pruis: ‘In mijn ongetwijfeld apolitieke droomwereld, waarin de economie de mens dient en niet andersom, hoeft niemand zich ooit opgelaten te voelen over het feit dat hij leeft, of laat ik het zo zeggen: in ieder geval niet omdat hij al ruim acht decennia me...more
Tijdens het Holland Festival presenteert Stephan Sanders voor De Groene Amsterdammer vijf speciale festival-podcasts waarin makers en critici van de diverse producties aan het woord komen.De andere afleveringen verschijnen op groene.nl en via de reguliere podcastkanalen. Meer info: https://www.groene.nl/podcasts/de-groene-amsterdammer-holland-festival-podcastIn aflevering 1: Elaine Mitchener. Gesprek met Koen Schouten (saxofonist, jazz kenner) over Vocal Classics of the Black Avant-garde.Er best...more
De komende weken heeft de GGD voor het bron- en contactonderzoek honderden nieuwe mensen nodig. Al maanden wisten ze wat er moest gaan gebeuren, maar pas recentelijk werd er echt opgeschaald, en kan iedereen getest worden. Hoe kan dit?Voor de pandemiebestrijding is minister De Jonge volledig afhankelijk van de 25 GGD'en die Nederland rijk is. Maar uit onderzoek van platform Investico en De Groene Amsterdammer blijkt dat er bij de GGD al sinds de jaren tachtig een kaalslag heeft plaatsgevond...more
Don’t back the losers, pick the winners, adviseerde Shell-topman Gerrit Wagner in het begin van de jaren tachtig om aan de economische crisis te kunnen ontsnappen. De Rijksoverheid luisterde: in plaats van het ondersteunen van kansarme regio’s en sectoren, werd de aandacht verlegd naar het versterken van succesvolle gebieden. Nederland leefde economisch op en werd een belangrijke speler in de mondiale markt, maar het beleid heeft diepe sporen achtergelaten in de achtergestelde delen van Nederlan...more
Antisemitisme neemt wereldwijd toe. De Jodenhaat komt uit vele ideologische hoeken en broeit online in WhatsApp-groepen en besloten kanalen. Ook op Twitter speelt zich een levendig debat af, waarin complottheorieën en antisemitisme vermengd worden. Maar hoe ziet online antisemitisme er precies uit? En welke patronen zijn er te ontdekken wanneer je met een helikopterview naar het debat kijkt?Samen met de Utrecht Data School voerde De Groene Amsterdammer een netwerkanalyse uit van het brede debat ...more
Moet er in de post-corona-economie nog plek zijn voor platformbedrijven zoals Uber, die slecht betalen, geen zekerheid bieden, zelf geen belasting of sociale premies afdragen en bij economische tegenwind onmiddellijk op de overheid leunen? Moet Uber niet gewoon verplicht worden om de chauffeurs in dienst te nemen? Het zijn vragen die de laatste maanden steeds vaker naar voren komen.Deze week in de Groene podcast spreekt Kees van den Bosch met Evert de Vos en Rosa Uijtewaal over de nieuwe platfor...more
In een poging om de mondiale economie draaiende te houden trekken overheden de portemonnee. Noodfondsen, steunpakketten, regelingen, alles wordt uit de kast getrokken om een recessie af te wenden. En daarmee stijgen de schulden, zowel privaat als publiek, enorm. Maar wat doen we met deze schulden in een wereld na corona? Moet alles netjes worden afgelost, of wordt dat een molensteen waar landen en individuen onder gebukt gaan?Deze week in de Groene podcast spreekt Kees van den Bosch met Groene-r...more
Een mondiale crisis vraagt om een wereldwijde aanpak, maar waar is die aanpak te zien? Internationale samenwerking staat op een laag pitje en de Verenigde Staten – het land dat sinds de Tweede Wereldoorlog fungeert als wereldleider – trekken zich terug uit de wereld. China probeert juist de wereldmacht naar zich toe te trekken. Ondertussen blijft de dollar een mondiaal toevluchtsoord.Hoe ziet de wereld er na de coronacrisis uit? Zullen de economieën zich herstellen? En welk land staat op als nie...more
Sinds de herverkiezing van Obama in 2012 worden grote online Facebookcampagnes ingezet voor politieke doeleindes. En aangezien strikte wetten ontbreken, zijn de mogelijkheden eindeloos. Toch is online targeting via Facebook een heikel thema, ook in Nederland. Sluis je als partij de mailadressen van je leden door naar Facebook om ze online het juiste duwtje naar de stembus te geven? Zorg je er met fijnmazige targeting voor dat enkel inwoners van Groningen het partijstandpunt over gasbaten te zien...more
Het zijn opwindende tijden voor de onderzoekers van het Dutch Research Institute for Transitions (DRIFT). Door de coronacrisis raken veel ideeën over het Nederland van 2050 - een land met een circulaire en duurzame economie en samenleving - in een stroomversnelling. Volgens DRIFT-oprichter Jan Rotmans zijn de kiemen van veel hoognodige ontwikkelingen nu al zichtbaar.Deze week in de Groene Podcast spreekt Kees van den Bosch met Jaap Tielbeke over het transitie-instituut DRIFT, en praten ze verder...more
In de Nederlandse veiligheidsindustrie wordt op verzoek van de overheid veel werk uitbesteed aan bedrijven uit de private sector. Een van de belangrijkste spelers in dit veld is G4S, een miljardenbedrijf dat wereldwijd gevangenissen bewaakt en ook de beveiliging voor de zorg wil gaan leveren. Uit onderzoek van journalisten Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers blijkt dat een aantal prominente VVD’ers, zoals Ard van de Steur en Annemarie Jorritsma, binnen het ministerie namens G4S lobbyen voor rui...more
‘Het is belangrijk om te begrijpen waar dit virus vandaan komt, wat de causale verbanden zijn. Zodat we uiteindelijk, als we dit vuur zullen hebben gedoofd, hoewel we het waarschijnlijk nooit helemáál kunnen doven, onmiddellijk gaan nadenken over de volgende pandemie. De next big one.’ Dat stelde David Quammen in een gesprek dat hij voerde met Sanne Bloemink.De huidige pandemie ontstond op markten in Wuhan, China. Daar worden verschillende, vaak bedreigde, diersoorten dicht op elkaar gehouden. D...more
In crisistijd is de roep om een sterke, betrouwbare leider groter dan ooit. En dat zorgt in het ene land voor een liberale, en in een ander land voor een autocratische koers. Zo wijst premier-manager Rutte op de eigen verantwoordelijkheid van de Nederlanders en roept Victor Orbán in Hongarije de noodtoestand uit om per decreet te kunnen heersen. Hoe gaat het in de Verenigde Staten van Trump? In De Groene Podcast van deze week vertelt Groene-redacteur Casper Thomas vanuit Washington over de gevol...more
De bestrijding van het coronavirus valt of staat met het gedrag van de Nederlanders. Het feit dat de regels nu zijn aangescherpt, laat zien we ons niet gedragen zoals de modellen hebben voorspeld. Neemt Nederland niet een grote gok door het beleid zo afhankelijk te maken van menselijk gedrag? Moeten we niet smoren in plaats van blijven inzetten op dempen?Deze week in de Groene Podcast spreekt Kees van den Bosch met wetenschapsjournalist Jop de Vrieze over de Nederlandse aanpak van het virus, de ...more
Sinds 2012 werkt er een commissie aan het terugdringen van stalbranden in Nederland. Zonder resultaat, zo blijkt uit diepgravend onderzoek van de masterclass onderzoeksjournalistiek van platform Investico. In 2019 kwamen er maar liefst 175 duizend kippen, varkens en runderen om het leven bij stalbranden, de afgelopen acht jaar meer dan één miljoen. Uit cijfers blijkt dat het aantal branden significant toeneemt, ondanks inspanningen van de overheid.Deze week spreekt Kees van den Bosch in de Groen...more
Op een regenachtige dag in het Amsterdamse Ambassade Hotel ontving Ewald Engelen de Franse rockster-econoom Thomas Piketty om het te hebben over zijn nieuwe boek, Kapitaal en Ideologie. Over dat gesprek schreef Engelen een groot stuk in De Groene.Momenteel waart er een golf van Frans denken door de Anglophone economiebeoefening, met Piketty als onbetwiste kapitein. Om de mondiale ongelijkheid een halt toe te roepen, stelt Piketty voor het grootbedrijf aan banden te leggen, de belastingen progres...more
Veel vrouwen die zich in het publieke debat mengen, zijn mikpunt van seksistische en denigrerende opmerkingen. Vaak zijn de teksten niet strafbaar, maar laten ze wel een vies gevoel achter bij de ontvanger. ‘Daar moet een piemel in’ en ‘ga toch terug naar de keuken’, zijn niet alleen opmerkingen van seksistische aard, ze delegitimeren ook de aanwezigheid van vrouwen in het publieke debat. In Nederland kreeg #MeToo ook navolging, maar te vaak nog laten wij als land deze problematiek lopen. Vrouwe...more
Als je ouders niet hebben gestudeerd is de weg naar het hoger onderwijs lang en moeizaam. Eerstegeneratiestudenten kijken vaak tegen een achterstand aan, hebben een lager zelfbeeld en zien zich steeds verder verwijderd van hun ouders. Damy Baumhöer is zelf eerstegeneratiestudent en schreef er een artikel over in De Groene Amsterdammer. Wat betekent het om de underdog te zijn? En hoe kan het dat eerstegeneratiestudenten toch succesvol blijken? Productie: Kees van den Bosch
Nu de rijken steeds rijker worden en de armen steeds armer, vragen Thomas Piketty en Branko Milanovic zich af: hoe rechtvaardigen we het kapitalistische systeem?Kapitaal loont in het huidige systeem meer dan hard werken. Kunnen we dan het verhaal van een liberale meritocratie nog geloven? Wanneer vinden we het terecht dat de ene man miljardair is en de andere dakloos? Welke rechtvaardiging van ongelijkheid onderschrijven we?Deze week praat Groene-redacteur Casper Thomas in de Groene Podcast met ...more
Jongeren van vijftien die elkaar met messen te lijf gaan, soms met fatale gevolgen: in ‘de Bims’, koosnaam voor de Amsterdamse Bijlmer, kijken ze er niet meer van op. Is de jeugdcultuur zich aan het verharden? En wat is de invloed van de gewelddadige drill raps? Groene-redacteur Joeri Boom zocht het uit en vertelt erover in De Groene Amsterdammer Podcast van deze week. • Productie: Kees van den Bosch & Damy Baumhöer
Burgemeester Halsema heeft aangekondigd een campagne te starten om Amsterdam veiliger te maken voor jonge vrouwen. Hulpverleners sloegen alarm: steeds meer minderjarige meisjes lijken slachtoffer te worden van uitbuiting en seksueel geweld. In opdracht van de gemeente sprak Margalith Kleijwegt met meisjes en hun ouders. Kwetsbare meisjes, vaak (ten dele) met een migratieachtergrond, ambiëren een luxe leefstijl en zoeken dat op door met de verkeerde mensen om te gaan. Dure tassen, lachgas in hot...more
‘Het is aan de leerkrachten om hun vak terug te claimen.’ Ook deze week is er een landelijke onderwijsstaking. De nood is hoog in het onderwijs. De docenten van het basis- en middelbaar onderwijs demonstreren vooral voor meer geld. Maar, zegt Groene-redacteur Rosa van Gool, een zak geld alleen is niet de oplossing. Met meer investeringen zijn de problemen niet zomaar opgelost. Van Gool bezocht voor De Groene verschillende basisscholen.In deze podcast vertelt ze wat het we van deze basisscholen k...more
De bomentaxateurs van Cobra Groeninzicht brachten in kaart hoeveel bomen elke woonwijk telt. Want bomen en parken zijn meer dan natuur alleen, het zijn noodzakelijke voorzieningen, mét een prijskaartje. Onderzoeksjournalist Frank Mulder zocht uit hoe dit zit en schrijft erover in De Groene van deze week. Waarom zijn bomen in de stad zo belangrijk? En waarom worden mensen gelukkig van bomen? Productie: Kees van den Bosch & Damy Baumhöer
De huidige landbouwcrisis splitst het land in tweeën, waarbij stedelingen en boeren plots lijnrecht tegenover elkaar zijn komen te staan. Een dialoog lijkt verder weg dan ooit. Journalist Marcel ten Hooven zocht voor De Groene uit waar de pijnpunten voor de boeren liggen. Hij kwam erachter dat ze vaak klem zitten tussen sterke economische spelers zoals banken en grote winkelketens. De huidige crisis is ten dele het gevolg van het naoorlogse ‘nooit meer honger’-beleid van minister Mansholt, die s...more
De jaren tachtig gelden nog steeds als de bloeitijd van de bijstand. In de jaren tachtig waren veruit de meeste mensen geheel onvrijwillig werkloos en waren daar erg ongelukkig mee. Een kleine minderheid maakten van de nood een deugd, deden vrijwilligerswerk en noemden zich ‘baanloos’. Van wantrouwen over de vraag of er met deze uitkeringen gefraudeerd werd was nog geen enkele sprake. Die optimistische mentaliteit sloeg begin jaren negentig om na het bijstandsfraude-onderzoek van Van der Zwan. D...more
‘Je vindt hem nooit, maar hij ligt in het volle zicht’. Twintig jaar lang hield Sirak Asfaw in zijn huis in Rotterdam een schat verborgen: de kroon van keizer Fasilides van Ethiopië. Sirak zelf vluchtte 41 jaar geleden van Ethiopië naar Nederland. De kroon, uit zijn vaderland gesmokkeld, belandde min of meer toevallig in zijn handen, en sindsdien zag Sirak het als zijn taak om de kroon te bewaken. Plezier had hij er niet van: de kroon haalde zijn leven overhoop. Maar, vond Sirak, de kroon kon pa...more
Wereldwijd krijgen mensen steeds minder kinderen. Een krimpende wereldbevolking is nog maar decennia van ons verwijderd. Goed nieuws voor de aarde, maar kunnen onze samenlevingen dat wel aan? Redacteur Rutger van der Hoeven zocht het uit en schreef erover in het dubbeldikke winternummer van De Groene Amsterdammer.Waarom krijgen we minder kinderen? En wat zijn de gevolgen?• Productie: Kees van den Bosch & Damy Baumhöer
Donald Trump lijkt in de illusie te leven dat hij overal over gaat. Hij heeft van het Witte Huis een familiebedrijf gemaakt en schuift tijdens de G20-top zijn dochter Ivanka naar voren als vertegenwoordiger van Amerika. Nu fantaseert hij ook nog over een derde termijn, terwijl dit recht tegen de grondwet ingaat. Groene-redacteur Casper Thomas doet regelmatig verslag uit het Amerika van Trump. Deze week vertelt hij in de Groene Podcast over de Trump dynastie, zijn impeachment en de aankomende ver...more
In het gesloten Roemeense systeem van 1989 droomde de zestienjarige Mira Feticu over haar leven, dat beter zou worden dan dat van haar ouders. In de dictatuur die Roemenië toen was bracht Mira haar jeugd door in de rij voor brood, suiker en olie en was één op de drie mensen verklikker voor de geheime dienst Securitate. Één op de drie: het kon je oom zijn, je buurvrouw, je leraar. En toen gebeurde het. Dertig jaar geleden, op 22 december, brak een volksopstand uit die dictator Ceausescu uiteindel...more
We dachten dat het nu eindelijk goed geregeld was in Groningen: Mark Rutte heeft zijn welgemeende excuses aangeboden voor de schade die is veroorzaakt in het aardbevingsgebied, net als Eric Wiebes, de minister van Economische Zaken. Ze zeiden: we hebben het niet goed aangepakt, maar vanaf nu gaat het anders.Maar, zo ontdekte Groene-redacteur Irene van der Linde, niets is minder waar. Ze zag dat slachtoffers van de sluimerende Groningse ramp al jaren vastzitten in een ‘bestuurlijke’ spaghetti, of...more
Volgens Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz is het merendeel van de neoliberale economen geen wetenschapper meer, maar gelovige in een ontwrichtend economisch systeem. Gelukkig zijn er steeds meer tegengeluiden. Ewald Engelen interviewde Stiglitz voor De Groene Amsterdammer en vroeg hem hoe het anders kan. Wat zijn de uitdagingen van de komende jaren? En hoe laten we het neoliberale kapitalisme achter ons? Engelen vertelt erover in De Groene Podcast van deze week. • Productie: Kees van den Bosch &...more
Je levert elke maand loon in om straks met pensioen te kunnen. Werkgevers betalen daarmee, voor iedereen in loondienst, pensioenpremie. Het pensioenfonds houdt dat netjes bij en als het zover is krijg jij je pensioen en kan het grote genieten beginnen. Toch?Karlijn Kuijpers en Emiel Woutersen kwamen erachter dat het vaak fout gaat, met grote gevolgen. Ze belandden in een doolhof van pensioenfondsen, administratiebedrijven, toeslagen en premies en concludeerden: het systeem rammelt aan alle kante...more
Voor De Telegraaf is polemiek dagelijkse kost en links al decennialang de vijand. Terwijl de oplage van de krant hard slinkt, klinkt zijn rechtse engagement harder dan ooit. Groene-redacteuren Rasit Elibol en Coen van de Ven zochten samen met data-onderzoeker Sal Hagen uit hoe klimaat, immigratie en de cultuurstrijd hoofdonderwerpen van De Telegraaf werden. Hoe uit de rechtse koers van de krant zich in de kolommen? Waarom krijgt Femke Halsema het zo vaak te verduren? En wie zijn die Carmiggelt-m...more
Een eeuw na de invoering van de Opiumwet is in Nederland sprake van een onbeheersbare illegale markt van verboden drugs. Politici van links en rechts roepen dat de drugshandel strenger aangepakt moet worden en dat drugsgebruikers ‘bloed aan hun neus hebben’. Maar volgens Groene-redacteur Joeri Boom heeft bestrijden geen zin. Gebruikers hebben inderdaad bloed aan hun neus, maar dat is niet hun eigen schuld. Dat is de schuld van het systeem. Deze week bespreekt Boom in De Groene Podcast hoe Nederl...more
Het Waddenfonds moest de ideale uitruil worden: gas voor natuur. Inmiddels is bijna zeshonderd miljoen euro in het Waddengebied verjubeld zonder dat de natuur er beter van werd. Vooral slimme ondernemers en hobbyisten profiteerden van het fonds. Daarover schrijven Eline Huisman, Belia Heilbron en Kim van Keken deze week in De Groene. • Productie: Kees van den Bosch & Brecht Russchen
De Braziliaanse politiek had altijd iets weg van een soapserie: het ene corruptieschandaal na het andere, de afzetting van Dilma Rousseff en als klap op de vuurpijl werd oud-president Lula vlak voor de nieuwe verkiezingen in de gevangenis gegooid. Maar sinds Bolsonaro is aangetreden begint Brazilië steeds meer op een horrorfilm te lijken, zegt Marjon van Royen. De president is openlijk tegen homoseksualiteit, tegen de zwarte bevolking en doet vaak seksistische uitspraken. Hij moordt de inheemse ...more
Het broeit in de Drentse Veenkoloniën. Deze zomer begon men er, na jaren van verzet, met de bouw van een enorm windmolenpark. Marco Visscher keerde terug naar zijn geboortegrond en peilde de stemming. Hij schreef een drieluik voor De Groene en sprak daarvoor met tientallen betrokkenen. Van omwonenden en actievoerders tot initiatiefnemers en bestuurders. Een gesprek over maatschappelijke onrust, politiek draagvlak en de lessen voor de energietransitie. • Productie: Bas Mesters & Alfred Koster...more
Vier uur lang stonden fans in New York in de rij voor een selfie. Niet voor een foto met een popster of topsporter, maar met Elizabeth Warren, senator van Massachusetts en een van de presidentskandidaten voor de Amerikaanse Democraten. Haar rally’s zijn een bijna religieuze ervaring en hebben naast een politieke ook een rituele functie, waar die selfie-rij bijhoort. En met effect: Warren blijft stijgen in de peilingen en wordt door de media op de voet gevolgd. Casper Thomas reisde haar achterna ...more
In de zomer van 2014 viel IS de regio Sinjar in Noord-Irak binnen. Het doel was de Jezidi’s, een gemeenschap met een eigen religie en een eeuwenoude cultuur, uit te roeien. De mannen werden vermoord; vrouwen en meisjes als slaaf verkocht en jongens in IS-trainingskampen gestopt. Journaliste Brenda Stoter Boscolo reisde naar Irak om over de Jezidi’s te schrijven. In de vluchtelingenkampen deed ze onderzoek naar de genocide en de geschiedenis en cultuur van de Jezidi's. Deze week in De Groene...more
“Doorzeefde kampongs, verhoren waarbij op een gruwelijke manier gemarteld werd, wraakacties, allen daden waarvan de militaire noodzaak niet aantoonbaar was.” Op 17 januari 1969 vertelt Joop Hueting, in 1947 uitgezonden naar Nederlands-Indië, openlijk over de oorlogsmisdaden waaraan hij heeft deelgenomen. Toch blijven deze gebeurtenissen aangeduid worden als ‘politionele acties’ in de strijd tegen ‘guerillapraktijken’. Na het proefschrift van Remy Limpach in 2016 wordt duidelijk dat die redenerin...more
Samen met 250 andere media wereldwijd doet De Groene Amsterdammer mee aan de campagne Covering Climate Now. Op initiatief van de Columbia Journalism Review vragen deze media collectief aandacht voor de klimaatcrisis. Redacteuren Evert de Vos en Jaap Tielbeke spreken over het initiatief, waarom De Groene meedoet, de klimaatcrisis en de manier waarop de media daarover berichten. Een gesprek over waarheidsvinding, journalistieke onafhankelijkheid en activisme. Productie: Kees van den Bosch & Br...more
Onder de Haagse kaasstolp zijn de verhoudingen soms iets te intiem. Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers volgen het met argusogen. Het gaat bijvoorbeeld zo: de persvoorlichter schotelt ‘nieuwtjes’ voor, de journalist vraagt hem om ze wat aan te dikken, neemt ze klakkeloos over op de voorpagina en beiden profiteren van de media-aandacht.De journalistiek wordt commerciëler en sneller en de ophefgevoeligheid van nieuws is steeds belangrijker. Toon en timing gaan hierbij boven de inhoud. Gevolg: zel...more
Het leest als een thriller, het stuk van wetenschapsjournalist Jop de Vrieze over het Pandemrix-vaccin. Vanwege een dreigende uitbraak van de Mexicaanse griep werd het testproces van dit vaccin in 2009 versneld. Vervolgens werden dertienhonderd gevallen van narcolepsie gemeld: allemaal mensen die het vaccin hadden gekregen.Tien jaar later duurt de discussie over vaccineren voort. De Vrieze ergerde zich aan het gebrek aan feiten in de discussie en besloot de zaak rondom Pandemrix dieper te onderz...more
Twitter wordt gedomineerd door rechts en extreem-rechts. Hoe dit kan en of ze een meerderheid vormen onderzochten Groene-redacteur Coen van de Ven en Thomas Boeschoten van het AD en de Utrecht Data School. Ze schrijven deze week in De Groene over de mensen achter de accounts en hoe extreem-rechtse ideeën naar de mainstream reizen. • Productie: Kees van den Bosch & Brecht Russchen
Al snel na de Tweede Wereldoorlog stond Nederland voor een moeilijke keuze. In 1950 viel het Noord Koreaanse leger Zuid-Korea binnen. Moest een land in wederopbouw meedoen met een oorlog in het verre oosten ‘tegen het oprukkende communisme’? Onder druk van de Verenigde Staten besloot Nederland de Piet Hein te sturen.Peter Voskuil en Nico Voorham vertrokken samen met 4000 andere vrijwilligers om mee te strijden. Ver van huis en haard, naar een land waar ze amper van hadden gehoord, voor een oorlo...more
Tot twee jaar geleden was Raqqa in handen van de Islamitische Staat, uitverkozen als de hoofdstad van het kalifaat. IS werd weggejaagd, maar de strijd heeft een zware tol geëist: de stad ligt in puin, zonder elektriciteit, met mogelijk gevaar van sleeping cells van IS. Toch zag Fréderike Geerdink tijdens haar tiendaagse bezoek ook de veerkracht van Raqqa. Wanneer ze het centrum van de Syrische stad nadert, ziet ze naast het grijs van pijn en ellende ook langzaam maar zeker de kleur terugkomen. W...more
‘Van wie is de stad?’ Je hoort het Groene-medewerker Floor Milikowski vragen. Amsterdam gaat gebukt onder een enorme woningdruk en massatoerisme. En toch ziet zij reden voor optimisme: de drukte biedt mogelijkheden voor randgemeenten.Nabijgelegen steden zoals Almere, Purmerend en Zaandam kunnen gezellige hubs worden voor de middenklasse. Hoofddorp bijvoorbeeld, ooit een troosteloze stad met kantoorpanden uit de jaren negentig, lijkt met hippe projecten zoals Hyde Park te loeren op studenten, cre...more
Geteisterd door personeelstekorten zie je hem overal in GGZ-instellingen opduiken, de zorgbeveiliger. Wat hij precies doet is onduidelijk. Vormt deze nieuwe functie een oplossing voor de problemen in klinieken of is er juist een probleem gecreëerd. Roos Menkhorst en Catrien Spijkerman deden onderzoek naar de opkomst van de zorgbeveiliger en schrijven er deze week over in De Groene.Lees het verhaal hier: https://www.groene.nl/artikel/van-commando-tot-uitsmijter• Productie: Kees van den Bosch &...more
Hij is de kersverse premier van het Verenigd Koninkrijk en was een van de voornaamste roergangers achter de Leave-campagne tijdens het Brexit-referendum in 2016: Boris Johnson. Beroemd en berucht om zijn ironische provocaties staat Johnson nu zelf aan het roer van de Staat. Joost de Vries schrijft deze week in De Groene hoe de anti-politicus premier werd met humor als handelsmerk en politiek wapen. • Productie: Kees van den Bosch & Brecht Russchen
Terwijl media reppen over vluchtelingenstromen en protesten tegen azc’s, stellen zes Friese dorpen in 2016 ieder een huis beschikbaar aan een ontheemd gezin. Mooi, maar niet gemakkelijk. Inge Oosterhoff ging kijken hoe het gegaan is met deze hartverwarmende initiatieven. Waar liepen zij tegen aan? Wat gebeurt er als je Aleppo inruilt voor Jorwert? En welke rol speelden de media? Deze week blikt Kees van den Bosch samen met Inge terug op dit schoolvoorbeeld van de Friese ‘mienskip’.Productie: Kee...more
Bent u een optimist of pessimist? Ziet u kansen voor groene groei? Of moeten we kiezen tussen een schonere wereld en meer welvaart? Kortom: moeten we besparen of vernieuwen? Jaap Tielbeke en Hidde Boersma wisselden van gedachten in een reeks brieven in het zomernummer. Hidde schaart zich onder de ecomodernisten die optimistisch zijn over de mogelijkheden van groene groei door technologische innovatie. Jaap meent dat een politieke en maatschappelijke omwenteling noodzakelijk is om de klimaatvraag...more
Nederland is een groot doorvoerland voor allerlei drugs. Waarom lukt het niet om de internationale drugshandel in te dammen? Hoe komt het dat in plaats van justitie burgemeesters in de frontlinie staan?Thomas Muntz en Anouk Kootstra van Investico onderzochten samen met lokale kranten de staat van de georganiseerde misdaad in Noord-Brabant. Ze keken voornamelijk naar de omvang en de bestrijding van het probleem en hun conclusies stemmen somber: de aanpak van de zogenaamde ‘ondermijning’ is ineffe...more
Twee onderzoekers van de Universiteit Maastricht verrijkten zichzelf middels een academisch bedrijfje. Ze droegen waardevolle patenten en antilichamen gratis over aan hun eigen bedrijven. De universiteit dekte hun frauduleuze handelingen jarenlang toe. Karlijn Kuijpers van Platform Investico is deze week te gast bij Kees van den Bosch om te vertellen over hoe ze deze praktijken op het spoor kwam en hoe dit had kunnen gebeuren.• Productie: Kees van den Bosch & Jan Daalder
‘In Washington begrijpen mensen niet hoe het er in het grensland aan toe gaat.’De president van de Verenigde Staten maakt immigratie het hoofdthema van zijn herverkiezingscampagne. Ook nu weer presenteert hij the wall als een heuse immigratiestopper. Maar in hoeverre klopt dat? Is het niet vooral grootspraak? Wat zeggen zijn plannen over de huidige ideologische koers van de VS? En wat vinden mensen in het grensgebied hier eigenlijk van?Om die laatste vraag te kunnen beantwoorden vertrok Groene-r...more
Het nieuwe antisemitisme is in opkomst en het kent kleur noch grenzen. Rechts én links wijzen naar de ander, maar wat zijn hun eigen blinde vlekken?Na een lang onderzoek naar het hedendaagse antisemitisme zien Margreet Fogteloo en Rosa van Gool dat weinig groepen gevrijwaard blijven: ze kijken onder meer naar Jodenhaat in linkse en progressieve kringen. Het blijkt een mijnenveld te zijn, want wat is legitieme kritiek op de staat Israël en wat is antisemitisme? Deze theoretisch heldere lijn blijk...more
Hoe kan het dat Tata Steel, de grootste vervuiler van heel Nederland, geld verdient met het uitstoten van CO2? Na maandenlang onderzoek van Evert de Vos en Luuk Sengers blijkt dat de staalproducent uit IJmuiden de afgelopen tien jaar via het zogenaamde Europese Emissiehandelssysteem voor een miljard euro aan gratis uitstootrechten heeft ontvangen, terwijl ze niet minder CO2 is gaan uitstoten. Wat is dat ETS precies? En hoe zit het met de nationale CO2-belasting? (In de woorden van Tata-CEO Theo ...more
In de twee dagen na het neerstorten van vlucht MH17 zijn er meer dan 65.000 Russische trollentweets verstuurd met als doel Oekraïne de schuld te geven van de ramp. Dat blijkt uit onderzoek van Robert van der Noordaa en Coen van de Ven. Zij onderzochten negen miljoen tweets die afkomstig zijn van het Internet Research Agency, beter bekend als ‘de trollenfabriek uit Sint-Petersburg’. De trollen gebruikten drie Russische hashtags: #КиевСбилБоинг (‘Kiev heeft Boeing neergeschoten’), #ПровокацияКиева...more
Wie is wij?Op zoek naar een antwoord op die vraag trok journalist Bas Mesters het afgelopen jaar door Europa. Voor een ambitieus journalistiek project verbleef hij in Parijs, Londen, Rome, Berlijn en Warschau en schreef daarover eerder vijf artikelen in De Groene. Het is een zoektocht naar de opkomst van het populisme, maar ook naar het tegengif. Wat is er over van de kernwaarden van Europa: Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Is er sprake van een Broederschapsrevolutie? Wat kan Europa leren v...more
In 2017 keerde Margalith Kleijwegt na 29 jaar terug naar Welkom, het Zuid-Afrikaanse mijnstadje dat ze samen met fotograaf Ad van Denderen in 1990 al eens eerder bezocht. Tijdens hun eerste bezoek was Mandela net vrij, maar de Apartheid bestond nog. Er waren rellen waarbij aan beide zijden doden vielen. Hoe was het om daar in die tijd te zijn? En wat is er veranderd? Leeft het traumatische verleden nog of kijkt de Zuid-Afrikaanse jeugd vooruit, naar de toekomst?De foto’s van Ad van Denderen uit ...more
Het onderwijs: iets waar iedereen wel een mening over heeft. Of zoals Groene-redacteur Rosa van Gool het verwoordt: Nederland kent 16 miljoen onderwijsexperts, waaronder Arjen Lubach. Rosa is samen met Xandra Schutte te gast bij Kees van den Bosch om helderheid te brengen in de wirwar van meningen, innovatie en onderzoek op onderwijsgebied. Rosa schreef zelf over onderwijsvernieuwing: van ‘21st-century skills’ en ‘kennis centraal’ tot ‘transferable skills’. Hoewel sommige innovaties hun vruchten...more
De wolf is terug in Nederland. Sinds vorig jaar is de Veluwe niet langer alleen de Veluwe. Het is nu ook het territorium van GW960f, oftewel Grijze Wolf 960 female. De terugkeer van dit wilde dier in ons opgeruimde Nederland houdt de gemoederen flink bezig. Want waar natuurliefhebbers en wetenschappers de wolf met open armen ontvangen, schieten schapenboeren hem het liefst aan de Duitse grens af.Het is een vraagstuk dat op het eerste gezicht vrij simpel lijkt. Er zijn weer wolven in het land, wa...more
Centraal-Europa werd door de opkomst van populisme en autoritair bestuur regelmatig een democratisch laboratorium voor Europa genoemd. Rutger van der Hoeven vraagt zich in de Groene Amsterdammer af of we dat nu misschien opnieuw over de regio kunnen zeggen, maar dan om andere, hoopvolle redenen. Kunstenaars, tieners en operazangers, ongebruikelijke figuren in de politieke arena, stappen uit protest tegen de corrupte regimes de politiek in en vormen een nieuwe democratische impuls.In Slowakije sp...more
Miljoenen mensen over de hele wereld zijn in de weer met wattenstaafjes. 10 seconden langs de binnenkant van je wang strijken, in een envelop en met de post naar Houston, Texas. Zes tot acht weken later krijg je bericht met een linkje naar een webpagina waar je eigen identiteit in handige staafdiagrammen en wereldkaartjes samengevat is. Dat is wat Groene-redacteur Roos van der Lint meemaakte toen ze zich door een hartverwarmende reclame van het bedrijf MyHeritage liet overhalen om een DNA-test t...more
De strijd tegen de klimaatverandering vindt behalve in de politiek en op straat ook steeds vaker in de rechtszaal plaats. Het begon met de beroemde rechtszaak van Urgenda tegen de Staat der Nederlanden, geïnitieerd door Limburgse advocaat Roger Cox. Urgenda won deze zaak uiteindelijk in 2015. Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan 40 juridische procedures gestart. Niet alleen tegen tegen regeringen, ook tegen energiereuzen als Shell en Exxonmobil lopen zaken.Hoe kansrijk zijn deze juridische acti...more
De Verenigde Staten hebben momenteel te kampen met een opioïde-epidemie, een gevolg van grootschalige marketingcampagnes van farmaceutische reuzen als Purdue Pharma. Hele gemeenschappen raakten verslaafd aan het gebruik van middelen als oxycodon. Wanneer artsen zulke middelen niet meer willen of kunnen voorschrijven grijpen sommige patiënten naar de heroïne. Op dit moment is een overdosis opioïden doodsoorzaak nummer één voor Amerikanen onder de 55.In Nederland ontvouwde minister Bruno Bruins af...more
Nederland is een tolerant en gastvrij land, waarin iedereen gelijke kansen krijgt, ongeacht zijn of haar achtergrond. Althans, zo zien we onszelf graag. Maar de cijfers en de mensen daarachter vertellen een ander verhaal. Op de woningmarkt krijgt ‘Rachid’ bijvoorbeeld veel minder aanbiedingen dan ‘Jaap’ als hij bij een makelaar aanklopt, blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer.Kees van den Bosch interviewt Groene-redacteuren Rasit Elibol en Jaap Tielbeke over hun onderzoek naar discrimin...more