PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Democratie in uitvoering is een podcast over de kwaliteit van de democratie. In elke aflevering spreekt host Marije van den Berg iemand die daar iets van vindt, er iets mee wil en eraan werkt. Aan het woord komen experts, bewoners, onderzoekers, ambtenaren, ondernemers en bestuurders. Voor een goed gesprek over hoe we de kwaliteit van onze democratie kunnen verbeteren. Marije: "Ik werk als onderzoeker, adviseur en spreker in en over de lokale democratie. Ik ben na acht jaar gemeenteraadswerk en ...more
'Ontworsteling aan een bepaalde orde, lukt pas als er theoretische en praktische alternatieven zijn,' stelde Christine de Pisan in de vijftiende eeuw in haar feministisch manifest.* In deze aflevering van Democratie in uitvoering praat ik met een van de leukste leveranciers van zulk soort alternatieven in het sociaal domein. Mijn bestuurskundige bijscholing - van huis uit ben ik boekwetenschapper - startte ik ruim tien jaar geleden met zijn boek Mild despotisme. Toen ik het uit had en...more
Wicked problems, zo heetten ze een tijdje geleden. Opgaven waarin alles met alles samenhangt en je niet met wat opeenvolgende transacties een resultaat voor elkaar krijgt in 5 stappen. De term is weer wat uit de mode, maar de vraagstukken zijn er niet minder wicked op geworden. Want je zal maar bent "chef energietransitie" of "trekker gezonde leefomgeving" in een willekeurige gemeente zijn. Hoe dóe je dat? Tegenwoordig noemen we al deze problemen "complex". Zelf s...more
Hoe maken we modellen om de werkelijkheid beter te analyseren en recht te doen aan alle ingewikkelde interacties tussen mensen in hun gemeenschap, in hun context? Daarover ga ik eens niet in gesprek met iemand van een gemeente of uit de politiek. Nee, ik ben dit keer bij het UMC Utrecht voor een gesprek met Floortje Scheepers. Ze is kinder- en jeugdpsychiater en hoogleraar Innovatie in de GGZ. Vorig jaar schreef ze ‘Mensen zijn ingewikkeld’. Een bijzonder boek, waarin ze wetenschappers en ervar...more
"Dit jaar sneuvelden een record aantal politieke heilige huisjes. Het moest gedaan zijn met de uitwassen van het neo-liberalisme. Van links tot rechts, met uitzondering van SGP en radicaal rechts, waren partijen het eens over verhoging van het minimumloon, de noodzaak voor een nieuw toeslagenstelsel en het afschaffen van het leenstelsel voor studenten. Met de aanzwellende klimaatcrisis en wooncrisis, sneuvelden opnieuw politieke taboes. Aanpak van de zware industrie, afschaffen van de ve...more
Boukje Keijzer en ik komen elkaar al heel wat jaren tegen op allerlei kruispunten in ons werk in het publieke domein. Net als ik is zij altijd bezig met het realiseren van betere verhoudingen tussen overheid en samenleving. Ze schreef een ontzettend leuk, uitnodigend en praktisch boek: De regels en de rek. Want ze heeft zich gespecialiseerd in de rek zoeken in regels, door middel van een groot aantal 'rek-strategieën', maar ze heeft ook een hernieuwde liefde voor de regel ontdekt. Daar...more
Floor Milikowski (Amsterdam, 1980) schrijft al heel lang over de thema's waar ik warm voor loop. Stadsontwikkeling, gemeenschapskracht, bewonersinitiatief en zeggenschapsverdeling. En over de markt en geld.In deze aflevering hangen we daar wat boven. We praten over moed houden, en hoop, in deze tijden. Want dat moet toch maar.En over haar opa.Passend voor onder de kerstboom, dus vandaar online zo vlak voor Kerstavond.Meer lezen van Floor?Lees dan Wij zijn de stad, Een klein land met verre u...more
Dit keer een bijzondere aflevering. Niet een gesprek, maar de opname van de lezing die ik kort geleden gaf bij het jaarcongres van Gebruiker Centraal. Het thema van die dag was: Menselijke maat, hoe dan? "Vertrouwen bak je in de uitvoering. Laten we de beleidsbubbel doorprikken en de feedback loop van de praktijk naar beleid sluiten. Wat moeten we daarvoor doen én wat moeten we stoppen? Daarover houdt Marije de slot-keynote. Verwacht wat uitpluizen en plat slaan van containerbegrippen als...more
Hoe doe je dat, op een goede manier afspraken maken in de gemeentepolitiek? Afkijken bij 'landelijk' is in elk geval geen aanrader op dit moment. Ik ga in gesprek met Lianne van Kalken, onderzoeker in het Staatsrecht en fractievoorzitter in Vlaardingen. Haar 'Routekaart voor raadsakkoorden' is een verkenning van een groot aantal manieren waarop in gemeenten bestuurlijke afspraken zijn gemaakt die anders zijn dan klassiek (klassiek: een paar partijen die op uitnodiging van de...more
Levert de gemeente 'fatsoenlijke zorg'? Dat heeft Willemijn van der Zwaard onderzocht. Als bestuurskundige liep zij mee met Utrechtse buurtteammedewerkers in hun dagelijks werk voor inwoners die hulp nodig hebben, binnen een context van beleidsambities, bureaucratie en bezuiniging. Ze keek hoe dat werk uitpakt voor inwoners. Het zou zo maar een cynisch verhaal kunnen worden over regeldruk en zo. Maar haar boek Omwille van fatsoen. De staat van menswaardige zorg is dat helemaal niet. O...more
Artikel 5 van de Grondwet luidt: "Ieder heeft het recht verzoeken schriftelijk bij het bevoegd gezag in te dienen." Voor dit 'petitierecht' biedt Reinder Rustuma met petities.nl sinds 2005 een neutraal platform. Hij is daarmee een stabiele factor in democratisch verbeterland, waar nieuwe (online) vormen over elkaar heen buitelden en korte levens beschoren waren, maar Petities.nl steeds groeide. Duizenden petities zijn inmiddels opgestart, ondertekend en aangeboden, en alle...more
Maike Klip streeft ernaar dat de overheid dicht op de werkelijkheid van echte mensen komt, zonder zich daarin te verliezen. We gaan in gesprek hoe we van het steeds maar fiksen van problemen, komen naar echt betere standaarden. Dat begint ermee dat we de feedback loop van uitvoering naar beleid en politiek, sluiten. Maike doet dat al jaren en ze vertelt hoe -- en hoe niet. Ze is een rising star in overheidsland en dat is volkomen terecht. Maike haalt verhalen van mensen naar binnen bij de overhe...more
In deze aflevering ga ik in gesprek met Tim Robbe. Tim is jurist en bestuurskundige. Hij werkt al twintig jaar als consultant in het publieke domein, met een voorliefde voor het sociaal domein. Hij is adviseur, docent, onderzoeker, ervaringsdeskundige ouder én advocaat en zoekt met al die petten op naar creatieve manieren om theorie en inzichten te verbinden aan praktijk en uitvoering. En omgekeerd. Onlangs verscheen het boek Juridische vragen in het sociaal domein, dat Tim met onder andere de T...more
Dode paarden moet je feestelijk begraven. Dat is het motto van mijn vorig jaar verschenen boek Stop. Stopstrategie voor organisaties. Als ergens al je energie op weglekt, moet je er dan niet beter mee ophouden? (In het boek lees je hoe je dat goed kunt doen, met behoud van het goede.)Een paar weken terug kreeg ik een onderzoek onder ogen met de naam "Participatiemoe". Nou, over weglekken van energie gesproken... Daarom in deze editie van Democratie in uitvoering een gesprek met de mann...more
“Als we de duurzame transities waar we voor staan werkelijk serieus nemen, dan is het tijd voor een nieuwe kijk op het fundament onder onze economie: eigendom.” Dat stelt de pionierende ondernemer Gijsbert Koren. Vanaf 2010 is hij actief in de voorhoede van crowdfunding in Nederland en België, als mede-oprichter van CrowdAboutNow, het eerste Nederlandse crowdfunding platform voor ondernemers. Snel daarna richtte hij het bureau Douw&Koren, waarmee hij meer dan 450 crowdfunding campagnes maa...more
Vertrouwen. Dat is het jaarthema van dé expert in overheidscommunicatie Renata Verloop. En daarover ga ik met haar in gesprek in de tiende (!) aflevering van Democratie in uitvoering. Over de ingewikkelde overheid die we proberen te fixen met een leuke man bij een callcenter (heus, we namen hem op voor dat Rutte dit plan lanceerde in de Kamer) of met communicatie. Over 'communicatie' als topje van de ijsberg van wetten, regels en beleid. En over begrijpelijke communicatie als hefboo...more
Dorpshuizen, wijkgebouwen, buurthuizen, gemeenschapshuizen, Kulturhusen, bewonersplekken, theatertjes, speeltuingebouwtjes, achterzaaltjes, bibliotheken, aula's, koffiehuizen, speeltuinkantines en kletsplekken.In onze buurten, dorpen, wijken en steden zijn allerlei publiek toegankelijke gebouwen en gebouwtjes waar mensen elkaar ontmoeten, kletsen, tips uitwisselen, elkaar helpen, werkervaring opdoen, van alles leren, ondersteuning vindbaar is, feesten vieren, ondernemen, plannen maken en mense...more
Marije praat in deze aflevering van Democratie in Uitvoering met Wanka Lelieveld. Wanka is opgeleid als boer, maar dat is hij nooit geworden. Wel is hij altijd bezig geweest om het boerenbedrijf te verbinden met de rest van de gemeenschap. Dat verbindingen leggen en nieuwe combinaties maken, is wat hij kan. Het is dus niet raar dat hij in zijn buurt een van de kartrekkers is van WOW: de Coöperatie Warmtenet Oost Wageningen. De coöperatie is opgericht in 2018 en maakt zich sterk om een warmtenet...more
Wordt publiek geld nu echt goed besteed? Dat is waar Hein Albeda altijd naar speurt. Hein is expert op het gebied van écht publieke verantwoording: verantwoording aan én door bewoners, huurders, burgers. En hij schreef het boek Zelf besluiten. Bij het experiment De Tweede Mening zijn besluiten van ambtenaren waar burgers het niet mee eens waren, voorgelegd aan een representatief panel van burgers. Er deden drie gemeenten met durf aan mee: Zoetermeer, Utrecht en Roosendaal. Marije praat er met He...more
In deze zesde podcast praat ik met Guido Rijnja, communicatieadviseur bij de Rijksvoorlichtingsdienst. Hij adviseert alweer heel wat jaren de ministers van Nederland en heeft zijn sporen verdiend bij gemeenten. We praten over wat politici kunnen doen om invloed uit te oefenen op processen, met name die van de energietransitie.Over kaderstelling: "Het gaat over afspraken maken in het algemeen belang, en dat doe je niet van achter een bureau."En over dilemma's helder over het voetli...more
"The usual suspects." Dat hoor je vaak over mensen die je altijd ziet bij bijeenkomsten en op inloopavonden van de gemeente. Die vaak inspreken. Of die al jaren in de mail of telefoon klimmen, als het over hun buurt gaat.Thijs van Mierlo, Christine Bleijenberg, Pascale Georgopoulou en Renata Verloop schuiven aan in deze aflevering van 'Democratie in uitvoering' om het voor de allerlaatste keer te hebben over 'usual suspects'.Want waar komt toch dat negatieve beeld ...more
Hedzer Pathuis mocht het afgelopen jaar de titel 'Beste Ambtenaar van Nederland' voeren. Maar dat is niet de belangrijkste reden waarom ik in de vierde podcast met hem in gesprek wilde. Ik wilde van hem weten wat hij denkt over de rol van de staat en de rol van de markt bij gebiedsontwikkeling, vanuit zijn ervaring als projectleider van grote ruimtelijke projecten in Utrecht. 'Waar gemeente en bewoners vechten om een been, gaat de markt ermee heen' stelt hij. Ons gesprek gaat...more
In deze derde aflevering van de podcast Democratie in uitvoering ga ik in gesprek met Julia Wouters. Politicoloog Wouters benutte haar jarenlange ervaring in de lokale en landelijke politiek om het boek 'De zijkant van de macht' te schrijven. Ondertitel: waarom de politiek te belangrijk is om aan mannen over te laten.We praten over het belang van de eigen ervaring van volksvertegenwoordigers. Over blinde vlekken, goede bedoelingen en vrouwenbelangetjes. En over de manier waarop het pol...more
In deze aflevering van Democratie in uitvoering praat Marije van den Berg met Jitske Kramer. Corporate antropoloog en schrijver van onder meer de bestsellers "De Corporate Tribe" en "Deep Democracy - de wijsheid van de minderheid". We praten over democratisch gedoe, leiderschap in politiek en organisaties en vertrouwen in vertegenwoordiging. Wie mag het voorstel doen om ergens een werkelijk goed gesprek over te voeren? En hoe krijgen we alle stemmen gehoord? Van keukentafel t...more
In deze eerste aflevering van Democratie in Uitvoering gaat Marije van den Berg in gesprek met Job Cohen. Waar is democratie wat hem betreft van gebakken? En wat vindt hij het belangrijkste ingrediënt? Over grote schreeuwers, de macht van de minderheid en over de ironie van de G1000. En ja, over thee.