PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Afleveringen
Waarom we niet kunnen multitasken
Apr 13 2021
Multitasken lijkt een graadmeter voor succes. Toch zorgt het bij velen voor gemengde gevoelens. Kunnen we het eigenlijk wel? Wat gebeurt er in ons brein als we multitasken? En hoe komt het dat we het maar blijven proberen? EOS-stagiaire Nele Lodewijckx vraagt het aan onderzoekers Pieter Roelfsema (Nederlands Herseninstituut), Kobe Desender (KU Leuven Brain Institute) en Senne Braem (UGent).
Waarom ben ik anders? - Groeipijnen 5/5
Mar 29 2021
Hoe verloopt de vorming van onze identiteit? Waarom denken we in hokjes en waar kan je terecht als je vragen hebt over genderidentiteit? EOS-stagiair Elias Ysebaert praat erover met Joz Motmans, coördinator van het Transgenderinfopunt aan UZ Gent. De puberteit is voor jongeren een turbulente periode. Waarom verandert mijn lichaam? Waarom kweek ik puisten en okselvijvers? Waarom experimenteer ik zo graag? Waarom word ik verliefd en wil ik (geen) seks? En waarom ben ik anders? EOS-stagiair Elias ...more
Waarom word ik verliefd en wil ik (geen) seks? - Groeipijnen 4/5
Mar 23 2021
De eerste keer verliefd worden, de eerste kus of de eerste keer seks hebben, hoe verloopt dat? Hoeveel zorgen moet ik mij maken over de eerste keer? En wat als ik helemaal niet verliefd word en geen behoefte heb aan seksuele ontwikkeling? Om antwoorden te vinden op deze en nog veel meer vragen, sprak EOS-stagiair Elias Ysebaert met Eveline Buyse, klinisch psychologe en seksuologe aan UZ Brussel. De puberteit is voor jongeren een turbulente periode. Waarom verandert mijn lichaam? Waarom kweek ik...more
Waarom experimenteren pubers zo graag? - Groeipijnen 3/5
Mar 16 2021
Alcohol, sigaretten, cannabis en andere drugs komen vaak op het pad van jongeren in de puberteit. Waarom experimenteren jongeren graag met deze middelen? Ook sporten kan verslavend zijn, want we streven graag ‘idealen’ na. EOS-stagiair Elias Ysebaert sprak erover met Hanna Peeters van Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) en bewegingswetenschapper Martine Thomis (KU Leuven). De puberteit is voor jongeren een turbulente periode. Waarom verandert mijn lichaam? Waarom kweek ik puis...more
Waarom kweek ik puisten en okselvijvers? Groeipijnen (2/5)
Mar 08 2021
Puistjes zijn misschien wel de meest gevreesde puberteitskwaal, kort gevolgd door okselvijvers. Waar komen beide vandaan en waarom hebben pubers er meer last van? EOS-stagiair Elias Ysebaert praat erover met dermatologe Samira Baharlou van UZ Brussel en bio-ingenieur Chris Callewaert van UGent, ook wel de okseldokter genoemd. Op de grens van de kindertijd en volwassenheid liggen een hele reeks veranderingen en obstakels. EOS-stagiair Elias Ysebaert maakte er de vijfdelige podcastreeks "Groeipij...more
Waarom verandert mijn lichaam tijdens de puberteit? - Groeipijnen (1/5)
Mar 01 2021
Op de grens van de kindertijd en volwassenheid liggen een hele reeks veranderingen en obstakels. EOS-stagiair Elias Ysebaert maakte er de vijfdelige podcastreeks "Groeipijnen" over. Elke week, telkens op dinsdag, verschijnt er een nieuwe aflevering. De podcastreeks is voor elke puber op zoek naar antwoorden, maar zeker ook voor iedereen die meer wil weten over het fascinerende ding dat ons lichaam is. In deze eerste aflevering: wat is het begrip puberteit en wat is het verschil met adolescentie?...more
Kankerexperte Tessa Kerre over heldinnen Marie Curie en Jane Davis
Feb 05 2021
Hematoloog Tessa Kerre (UZ Gent) heeft twee wetenschapsheldinnen: Marie Curie, de grootste aller tijden, en Jane Davis, die aantoont dat lezen helend werkt. Ze vertelt in deze podcast over het leven en werk van beide vrouwen, maar ook over haar eigen onderzoek naar immunotherapie, een veelbelovende, nieuwe kankerbehandeling.
Genetica Hilde Van Esch over heldin Rosalind Franklin, de ontdekster van DNA
Feb 05 2021
Rosalind Franklin (1920 – 1958) maakte de allereerste foto van DNA, de belangrijkste bouwsteen van het leven. Ze kreeg daarvoor aanvankelijk weinig erkenning. Mannelijke collega’s noemden haar zelfs een feministische tang en ze pikten haar bevindingen. Klinisch geneticus Hilde Van Esch (KU en UZ Leuven) praat in deze podcast over Franklin en de impact die ze had op de geneeskunde.
Sterrenkundige Conny Aerts over heldin Cecilia Payne, die de chemie van het heelal ontrafelde
Feb 05 2021
Cecilia Payne (1900-1979) begreep als eerste waaruit de sterren en het heelal zijn opgebouwd. In haar voetsporen bestudeert Conny Aerts (KU Leuven) de inwendige fysica en de evolutie van sterren.
MS-onderzoekster Bieke Broux over heldin Vera Rubin, de ontdekster van donkere materie
Feb 05 2021
Vera Rubin (1928-2016) bewees als eerste het bestaan van donkere materie. Maar ze is voor Bieke Broux (UHasselt) ook een inspiratiebron voor vrouwelijke wetenschappers die een gezin en een onderzoekscarrière willen combineren.
Wiskundige Ann Dooms over heldin Ada Lovelace, de eerste programmeur ter wereld
Feb 05 2021
De Britse wiskundige Ada Lovelace (1815-1852) plantte het eerste zaadje van zowat alle digitale toepassingen die we vandaag zo cool vinden. Geen wonder dus dat ze de wetenschapsheldin is van wiskundige Ann Dooms (VUB). In deze podcast praat Ann over Ada, maar ook over haar eigen onderzoek en dat van andere topwiskundigen Pattie Maes, pionier op vlak van kunstmatige intelligentie, en Ingrid Daubechies, de moeder van de jpeg.
Hoe ziet de toekomst van windenergie op zee eruit?
Oct 28 2020
In 2008 installeerden we de allereerste windturbine voor onze kust. Intussen dekken een vierhonderdtal offshore windturbines tien procent van de totale elektriciteitsbehoefte in België. Het is de bedoeling om dat aandeel tegen 2026 te verdubbelen, met een tweede windparkzone tegen de grens met Frankrijk. Pieter Mathys (UGent en OWI) en Pieter Jan Jordaens (Sirris en OWI) blikken vooruit op de toekomst van deze razendsnel ontwikkelende sector. Wat zij verwachten? Nog hogere windturbines, dat zek...more
Hoe verduurzamen we onze mobiliteit?
Oct 20 2020
Luchtvervuiling, files, ongevallen en een verward klimaat. We beseffen wel wat misloopt, maar hoe lossen we het op? En kan de coronacrisis een kantelpunt zijn? We vragen het aan Cathy Macharis, professor voor duurzame mobiliteit en logistiek aan de Vrije Universiteit Brussel.
Waarom geloven we in complottheorieën?
Oct 09 2020
Sinds covid-19 is complotdenken helemaal terug. Waarom steekt complotdenken net nu de kop op? Is het een voorbijgaande hype of moeten we behoedzaam zijn? Wie is er vatbaar voor? Eos-stagiaire Alice Dooreman vraagt het aan moraalfilosoof Brecht Decoene.
Hoe redden we de biodiversiteit?
Oct 02 2020
Wereldwijd zijn één miljoen soorten met uitsterven bedreigd. Waarom gaat het zo slecht met onze biodiversiteit? Hoe erg is dat, en kunnen we het tij nog keren? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan Hilde Eggermont, coördinator van het Belgische Platform voor Biodiversiteit.
Kun je autisme zien in de hersenen?
Sep 23 2020
Bij kinderen met autisme verloopt de hersenontwikkeling anders dan bij hun leeftijdgenootjes. Neurowetenschapper Annabel Nijhof (Universiteit Gent) onderzoekt het brein van proefpersonen met autisme. In deze podcast praat ze met Eos Psyche&Brein hoofdredacteur Liesbeth Gijsel bij over ‘het autistische brein’.
Wat zegt de wetenschap over dromen?
Sep 14 2020
Dromen, ze fascineren sinds mensenheugenis. Maar wat weten we intussen over al die bijzondere droomervaringen? Neuroloog Inge Declercq (UZ Antwerpen) en psycholoog Tim Post (Universiteit Twente) werpen licht op onze nachtelijke breinavonturen. Deze aflevering werd gemaakt door onze stagiaire Alice Dooreman.
Waarom stierven de dino's uit?
Sep 08 2020
65 miljoen jaar geleden verdwenen de meest spectaculaire wezens die ooit op aarde leefden: de dinosauriërs. Paleontoloog Koen Stein vertelt wat we intussen weten over het komen, leven en gaan van deze mysterieuze dieren. Waren het echt die lelijke, angstaanjagende monsters die we kennen uit dinofilms? Waarom werden ze zo groot? Wat aten ze (gras bestond toen nog niet)? En verdwenen ze echt allemaal?
Bestaan er alternatieven voor ADHD-medicatie?
Aug 18 2020
In elke klas zit wel een kind met ADHD dat Rilatine/Ritalin slikt. Die medicatie helpt jammer genoeg niet altijd, en ze heeft bijwerkingen, zoals hoofdpijn en verminderde eetlust. De wetenschap werkt aan alternatieven. Annelies Verlaet (Universiteit Antwerpen) zet ze op een rijtje in deze aflevering van de podcastreeks Vraag Het Aan.
Hoe redden we de bij?
Jul 15 2020
In een wereld zonder bijen lijden wij honger. Driekwart van onze voedingsgewassen is namelijk afhankelijk van bestuiving door insecten, waaronder de bijen. Dat het slecht gaat met de bij is daarom heel verontrustend. Wat is er precies aan de hand, en hoe redden we de bij? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan bioloog en bijenexpert Dirk De Graaf van de Universiteit Gent.
Waarom moeten muggen mij altijd hebben?
Jun 17 2020
Heb je soms het gevoel dat je een muggenmagneet bent? Het zit niet in je hoofd. Muggen verkiezen echt sommige mensen boven andere. Muggenexpert Isra Deblauwe van het Instituut voor Tropische Geneeskunde legt uit hoe dat komt, en wat je kunt doen om muggen buiten de slaapkamer te houden. Wist je trouwens dat de mug veruit het dodelijkste dier ter wereld is? De mug is verantwoordelijk voor ongeveer één miljoen overlijdens per jaar. Vooral in tropische gebieden, dat klopt, maar door de klimaatveran...more
Kunnen zorgrobots het werk van zorgverleners verlichten?
May 04 2020
Robots kunnen meer dan wagens in elkaar steken. Ze kunnen ons begrijpen, en zelfs liefde geven. Helpen bij huiswerk. Of gewoon een gezellig babbeltje slaan. Sociale robots zullen onze zorg veranderen, en vooral ten goede. Daar zijn robotici Bram Vanderborght van de Vrije Universiteit Brussel en Tony Belpaeme van de Universiteit Gent van overtuigd. Ze praten er uitgebreid over in deze aflevering van onze podcast Vraag Het Aan.
Wanneer gaan we op vakantie naar de maan?
Apr 20 2020
Voorlopig kunnen we helemaal nergens naartoe, maar dromen over nieuwe vakantiebestemmingen mag uiteraard wel. En waarom niet over zeer exotische bestemmingen buiten onze planeet? Wanneer gaan we bijvoorbeeld op vakantie naar de maan? Nancy Vermeulen, astrofysicus, piloot en oprichter van de Space Training Academy, praat in deze aflevering over de mogelijkheden (en uitdagingen) van ruimtetoerisme.
Hoe kan ik beter slapen?
Apr 14 2020
1 op 3 slaapt slechter sinds het begin van de corona-crisis, maar er zijn ook “gelukzakken” die nu beter slapen. Hoe komt dat? Wat is “een goede nachtrust”? En hoe voorkom je dat je een ganse nacht wakker ligt te woelen in bed? Slaapgeneeskundige Olivier Mairesse (VUB, ULB en UVC Brugmann) geeft antwoord.
Hebben dieren gevoelens?
Apr 07 2020
Worden apen verliefd? Schaamt een hond zich soms? En kan een spin ongelukkig zijn? Evolutionair bioloog Mark Nelissen van de Universiteit Antwerpen antwoordt in deze eerste "blijf-in-je-kot"-aflevering van Vraag Het Aan.
Hoe kunnen mensen met autisme zichzelf zijn?
Mar 27 2020
Autisme is erfelijk. Maar dat is niet het hele verhaal. Er spelen ook andere factoren mee, zoals ziekte, medicatie of milieuvervuiling tijdens de zwangerschap. Kinder- en jongerenpsychiater Jean Steyaert (UPC Leuven) gaat in op de kenmerken, oorzaken en behandeling van autisme.
Hoe fit is onze Noordzee?
Mar 09 2020
Vanop het strand lijkt de Noordzee een saaie bruine soep, maar wat zich onder water bevindt is zeer bijzonder. Bijzonder, maar ook heel kwetsbaar. Marien bioloog Jan Seys van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) praat in deze aflevering over de gezondheid van de Noordzee.
Hoe bereiden we ons voor op de klimaatverandering?
Mar 02 2020
Hittegolven, hevig onweer, droogte en zachtere, natte winters. We voelen de klimaatverandering nu al. In de toekomst zal ons weer nog extremer worden. Hoe bereiden we ons daarop voor? We vragen het aan global change ecoloog Sara Vicca van de Universiteit Antwerpen.
Hoe ver kun je terugkeren in je stamboom?
Feb 10 2020
Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Het zijn existentiële vragen die iedereen zich stelt. Een stamboom kan antwoorden geven. Maar hoe begin je eraan? Genetisch genealoog Maarten Larmuseau (KU Leuven) zet je op weg in deze aflevering.
Kan de natuur van een brand herstellen?
Feb 03 2020
De voorbije maanden volgde de ene natuurbrand na de andere. Australië, Californië, het Amazonewoud, zelfs in Siberië gingen complete natuurgebieden in vlammen op. Kan de natuur van zo’n hevige brand herstellen? Bioloog Rudy Van Diggelen (Universiteit Antwerpen) geeft antwoord.
Wanneer ben je verslaafd aan alcohol?
Jan 28 2020
Hoeveel alcohol mag je eigenlijk drinken? Wanneer ben je verslaafd? Wat kun je doen als je vermoedt dat iemand in je omgeving te veel drinkt? En is het dan zijn of haar eigen schuld? Liesbeth Gijsel vraagt het aan psychiater en verslavingsexpert Geert Dom van het Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen te Boechout.
Hoe zal artificiële intelligentie ons leven beïnvloeden?
Jan 21 2020
Hoe wordt artificiële intelligentie ontwikkeld? Is de werking vergelijkbaar met die van ons brein? Hoe kunnen we een stad slim maken? Gaan we straks bij een computer op consultatie? Worden we er ooit beste vrienden mee? En is de angst dat computers straks de wereld overnemen terecht? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan computerwetenschapper Steven Latré van de Universiteit Antwerpen en imec.
Beschermt een mondmasker tegen luchtvervuiling?
Dec 16 2019
Mondmaskers tegen luchtvervuiling zijn populair in Azië, maar je ziet ze af en toe ook hier opduiken in het verkeer. Kan zo’n mondmasker je effectief beschermen tegen vuile lucht? Verkeerskundige en milieubioloog Evi Dons van UHasselt geeft antwoord. Evi Dons bestudeert de persoonsgebonden blootstelling aan luchtvervuiling, onder andere via een project waarbij burgers continu een klein meettoestel bij zich dragen. Wat leren we daaruit? Is fietsen in de stad gezond? Hoe kan je de blootstelling aa...more
Waarom bestaat er geen medicijn tegen verkoudheid?
Dec 06 2019
Een verkoudheid overkomt iedereen wel eens, maar een behandeling of vaccin is er niet. Hoe komt dat? En wat kan je voorlopig wel doen om je kans op een verkoudheid te verlagen? Viroloog Johan Neyts van de KU Leuven geeft antwoord. Zijn lab ontdekte recent nog een nieuwe manier om verkoudheidsvirussen een halt toe te roepen.
Is biomedisch onderzoek zonder dierproeven mogelijk?
Nov 28 2019
We danken veel van onze medische vooruitgang aan dierproeven. Toch ligt het testen van geneesmiddelen op dieren zeer gevoelig. Zijn er dan geen “diervrije” alternatieven? Neurobioloog Liesbeth Aerts van de KU Leuven en het VIB geeft antwoord. Komt onder andere nog aan bod: Kan ik als wetenschapper zomaar een dierproef opstarten? Waarom is de muis zo'n populair proefdier? Hoe zinvol zijn dierproeven eigenlijk, want muizen zijn geen mensen? En hoe ver staan alternatieven zoals computersimulaties ...more
Vaccineren we ons binnenkort tegen kanker?
Nov 15 2019
Immunotherapie is een kankerbehandeling die ons eigen afweersysteem stimuleert om zich tegen tumoren te wapenen. Beschermt een vaccin ons binnenkort tegen kanker? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan kankeronderzoekster Damya Laoui van de VUB en het VIB.
Kan de wetenschap ons bier nog beter maken?
Oct 24 2019
Gistexpert Stijn Mertens (VIB en KU Leuven) kweekt innovatieve gist voor brouwers uit de hele wereld. In deze podcast vertelt hij welke rol gist in het brouwproces heeft, hoe je een "supergist" kweekt en waarom het zo moeilijk is om alcoholvrij bier te brouwen.
Wat kun je doen om dementie te vermijden?
Oct 21 2019
Alzheimer genezen kunnen we (nog) niet. De ziekte treft meer dan een kwart miljoen mensen in Vlaanderen en Nederland en is de belangrijkste oorzaak van dementie. Hoe zie je het verschil tussen ‘gewone’ vergeetachtigheid en het beginstadium van alzheimer? En kun je zelf iets doen om je risico op de ziekte te verkleinen? Psyche&Brein-hoofdredacteur Liesbeth Gijsel vraagt het aan neuroloog Sebastiaan Engelborghs van het Universitair Ziekenhuis Brussel.
Kunnen we CO2 terug uit de lucht halen?
Oct 17 2019
Tot voor kort leek het eenvoudig: om de klimaatverandering tegen te gaan, moesten we minder broeikasgassen uitstoten. Maar volgens heel wat klimaatexperts is het vandaag niet meer zo eenvoudig. We moeten de koolstofdioxide die we al hebben uitgestoten ook terug uit de lucht halen. Hoe realistisch is dat? Eos-redacteur Kim Verhaeghe vraagt het aan professor biogeochemie Filip Meysman van de Universiteit Antwerpen.
Zal er in de toekomst nog voldoende drinkwater zijn?
Sep 18 2019
Al drie zomers op rij krijgen we te horen dat we ons gazon niet meer mogen sproeien of onze wagen niet mogen wassen. Dan wordt er gezegd dat als we niet spaarzaam zijn, we zonder water kunnen vallen. Klopt dat? Is het realistisch dat er op een dag geen water meer uit de kraan komt? En hoe kan de wetenschap dat droge scenario voorkomen? Ik vroeg het aan Marjolein Vanoppen, waterwetenschapper aan de Universiteit Gent.
Hoe herken je de signalen van een burn-out?
Aug 29 2019
Het burn-outsyndroom is aan een heuse opmars bezig. Hoe komt dat? Zijn er manieren om je te wapenen tegen dat gevoel van opgebrand zijn? En hoe herken je signalen van burn-out bij jezelf, een collega of werknemer? Liesbeth Gijsel, hoofdredacteur van Eos Psyche&Brein vraagt het aan arbeidspsycholoog Steffie Desart van de KU Leuven.
Kan een dokter straks in mijn DNA lezen of en wanneer ik kanker krijg?
Aug 08 2019
Hoe lezen wetenschappers DNA? Hoe leggen ze verbanden tussen genen en aandoeningen? Welke verbanden zijn al bekend? En kunnen we straks kwalijke genen corrigeren? Ik vraag het aan computationeel geneticus Stein Aerts (VIB en KU Leuven).
