Podcast

Het Spoor Terug

In 'Het Spoor Terug' een wekelijkse documentaire van een half uur waarin we verhalen over gebeurtenissen in de vaderlandse geschiedenis, aan de hand van getuigenverslagen.

Afleveringen

De plantage van onze voorouders - deel 6
Jul 05 2020
Het Surinaamse zwijgenPeggy en Maartje reizen af naar Suriname om oudere leden van de familie Bouva te spreken. Wat hebben zij van hun ouders en grootouders meegekregen over de slavernij? Hoe minder informatie er is overgeleverd, lijkt het, des te groter de pijn en het verdriet. Niet iedereen wil mee naar plantage Tout Lui Faut om eer te bewijzen aan hun voorouders.
De plantage van onze voorouders - deel 5
Jun 28 2020
Hoe gaan we om met wat niet staat geschreven? Is iets pas waar als het zwart op wit staat op papier? En in hoeverre kunnen we de geschiedenis herschrijven?  Peggy en Maartje stuiten bij hun onderzoek steeds op hetzelfde probleem: over de plantage-eigenaren zijn veel geschreven bronnen, over de tot slaafgemaakten bijna niets. Hun naam en identiteit werd ze afgenomen bij de verscheping vanuit Afrika. Kan Peggy er ooit achter komen tot welk volk haar voorouders behoorden? Een wandeling door Den Haa...more
De plantage van onze voorouders - deel 3
Jun 14 2020
Blinde vlekNu Peggy heeft voorgesteld om samen onderzoek te doen naar de plantage van hun voorouders, heeft Maartje een kennisachterstand in te halen. Samen met haar moeder leest ze Anton de Koms ‘Wij slaven van Suriname’. In dat boek las ook Peggy voor het eerst wat haar voorouders hadden doorstaan. Hoe kon het slavernijverleden verdwijnen uit het collectief geheugen? En waarom staat het pas de laatste jaren zo in de belangstelling?   In het familiearchief in Middelburg zoeken Maartje en haar m...more
De plantage van onze voorouders - deel 2
Jun 07 2020
Wat zeggen onze voorouders over wie wij zijn? Kunnen we trots zijn op hun heldendaden zonder ons te schamen voor wat ze hebben misdaan? Maartje weet heus wel dat zij niet verantwoordelijk is voor de daden van haar voorouders. Toch zit het haar niet helemaal lekker dat ze in haar stamboom vol illustere historische figuren steeds meer sporen vindt van slavernij. Ze is op van de zenuwen voor de ontmoeting met de nichtjes Jessica en Peggy Bouva. In 1863 werden hun voorouders bevrijd van slavernij in...more
De plantage van onze voorouders - Deel 1
May 31 2020
In de podcast ‘De Plantage van onze voorouders’ komen twee werelden die altijd al alles met elkaar te maken hadden op een andere manier nog dichter bij elkaar. De wereld van de plantage-eigenaren en slavenhouders en de wereld van de slaven die onvrijwillig aan die plantage en hun eigenaren gebonden waren. Twee nazaten, Maartje Duin en Peggy Bouva, deden samen onderzoek naar die geschiedenis en de invloed daarvan op het heden voor henzelf, hun familie en de samenleving als geheel.
Spoor terug: Nederlandse suikerfabrieken in Ethiopië deel 2
May 23 2020
Deel 2 van een tweeluik over de geschiedenis van een Nederlandse suikerplantage in Ethiopië. Nadat de Indonesische onafhankelijkheid eind 1949 een feit was, ging een aantal Nederlandse bedrijven die in ‘ons Indië’ actief waren geweest, op zoek naar nieuwe tropische locaties. In 1952 kwam op die manier de Handelsvereniging Amsterdam in Ethiopië terecht. Ze vestigde daar een al snel bloeiende suikeronderneming, die het tot 1974 zou volhouden. Toen moesten ze ook daar, na de revolutie van Mengistu ...more
Een suikeroom in Ethiopië - deel 1
May 17 2020
Deel 1 van een tweeluik over de geschiedenis van een Nederlandse suikerplantage in Ethiopië.Nadat de Indonesische onafhankelijkheid eind 1949 een feit was, ging een aantal Nederlandse bedrijven die in ‘ons Indië’ actief waren geweest, op zoek naar nieuwe tropische locaties. In 1952 kwam op die manier de Handelsvereniging Amsterdam in Ethiopië terecht. Ze vestigde daar een al snel bloeiende suikeronderneming, die het tot 1974 zou volhouden. Toen moesten ze ook daar, na de revolutie van Mengistu v...more
Operatie Onthechting - deel 2
May 10 2020
In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Tweede Wereldoorlog vast op het Japanse eiland Iwo Jima. De rauwe en heftige foto's geven een heel ander beeld van de oorlogsstrijd dan de wereldberoemde heroïsche foto Raising the Flag on Iwo Jima. In deel 2 probeert Marianne dichter bij de oorlogservaring van haar opa te komen via gesprekken met stokoude...more
Operatie Onthechting, deel 1
May 03 2020
In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Tweede Wereldoorlog vast op het Japanse eiland Iwo Jima. De rauwe en heftige foto's geven een heel ander beeld van de oorlogsstrijd dan de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima'. In deel 1 vraagt Marianne zich af: hoe uniek is het archief van mijn opa eigenlijk? Een coproductie van VP...more
Hilary Mantel
Apr 26 2020
Met het verschijnen van De spiegel & het licht, het derde deel van Hilary Mantels trilogie over het leven van Thomas Cromwell, komt een einde aan 15 jaar schrijven en historisch onderzoek. De eerste twee delen leverden Mantel twee Man Booker prijzen op, een unicum. Haar boeken brengen Thomas Cromwell heel erg dichtbij, en toch bevindt haar verhaal zich in het niemandsland tussen literatuur en geschiedenis.In een interview met Mantel zelf en in gesprekken met Nelleke Noordervliet, Helmer Helmers ...more
Het grote kinderspel
Apr 19 2020
Op 25 april 2020 verschijnt Het grote kinderspel, een boek over de onderduik van joodse kinderen, waaronder Ed van Thijn en Max Arian. Auteur Bert Jan Flim schreef al eerder het indringende boek Onder de klok over het verzet en georganiseerde hulp aan joodse kinderen. Flim werkte ook mee aan een vierdelig Spoor Terug in 2011 over onderduiken van programmamaker Michal Citroen. Dit nieuwe, niet eerder vertelde, bijzondere verhaal van Het grote kinderspel is het onderwerp van Het Spoor Terug.
Apostelkind
Apr 05 2020
Wat als je opgroeit in een parallelle wereld: een gesloten geloofsgroep met een eigen taalgebruik, aparte rituelen en een absolute leider? In het Spoor Terug probeert schrijfster Renske Doorenspleet haar verleden te doorgronden door zich in de onbekende geschiedenis van het Apostolisch Genootschap te storten. Ze volgt het spoor naar 1830 en eindigt bij haar eigen jeugd, waar ‘de Apostel’, een gewone man met een ongewone positie, nog altijd de scepter zwaait.Een documentaire op basis van het net ...more
Bulletje verboden
Mar 22 2020
Als studenten in 1969 het Maagdenhuis bezetten, rommelt het ook al onder scholieren. Zo wordt er dat jaar een scholierenvakbond opgericht. En als in Utrecht de alternatieve schoolkrant Bulletje wordt verboden, wordt begin 1970 het Gemeentelijk Atheneum door de leerlingen bezet. Ditmaal in Het Spoor Terug: 'Bulletje verboden. Een terugblik op de eerste schoolbezetting', samengesteld door Paul van der Gaag.
Ouders van toen en nu, deel 2: De nieuwe baby
Mar 01 2020
'Ik heb twee dochters, ben vier keer zwanger geweest, heb er diverse programma’s over gemaakt, dus ik dacht: over kinderen krijgen weet ik toch wel iets!', aldus radiomaker en kersverse oma Michal Citroen. Maar al in de eerste maanden na de geboorte van haar kleinzoon ontdekte ze dat ouders van nu voor heel andere problemen staan dan zij in haar tijd. Elk kind blijkt een zorgenkindje, van de ouders, de omgeving en de samenleving.Michal Citroen ging op ontdekkingstocht naar de huidige zwangerscha...more
Ischa Solo
Feb 16 2020
De deze week 25-jaar geleden overleden Ischa Meijer was journalist, maar wilde entertainer zijn. Hij profileerde zich dan ook als acteur onder de naam Izzy M. Tom Rooduijn gingen de gangen na van de toneelspeler en zelfbenoemd cabaretier Ischa Meijer en maakte er de documentaire Ischa solo over.
Dolle Mina's, deel 2
Feb 09 2020
Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechten eisten voor mannen en vrouwen.Tien jaar geleden sprak Michal Citroen met zeven Dolle Mina’s van het eerste uur over de acties, hun eigen leefwereld en hoe Dolle Mina die veranderde. deel 2 van het tweeluik: Zeven Dolle Mina’s.
Zeven Dolle Mina's, deel 1
Feb 02 2020
Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechten eisten voor mannen en vrouwen.Tien jaar geleden sprak Michal Citroen met zeven Dolle Mina’s van het eerste uur over de acties, hun eigen leefwereld en hoe Dolle Mina die veranderde. Zondag is het eerste deel van het tweeluik: Zeven Dolle Mina’s.
Mijn naam is Selma, deel 3
Jan 26 2020
Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse i...more
Mijn naam is Selma, deel 2
Jan 12 2020
Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse i...more
Mijn naam is Selma, deel 1
Jan 05 2020
Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal over hoe het leven in alle onschuld begon, maar hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam een val...more
Vuurwerk, een uitgevonden traditie
Dec 29 2019
Ieder jaar weer vallen er doden en zwaargewonden door het overmatig en ondoordacht afsteken van vuurwerk. Komt er een verbod op consumentenvuurwerk? En komt daarmee een eind aan een lange Nederlandse traditie met Oud&Nieuw? Maar zo oud is die traditie niet. Radiomaker Marten Minkema zoekt naar de oorsprong en spreekt met ooggetuigen.
De Poolse Bevrijders
Dec 22 2019
25 jaar geleden werd de Poolse generaal Maczek tussen zijn oude strijdmakkers begraven. Dat gebeurde op 23 december 1994 op de Poolse erebegraafplaats in Breda. De stad die 50 jaar eerder, eind oktober 1944, door de mannen van Maczeks 1e Poolse pantserdivisie was bevrijd. Dat een groot deel van Nederland door Polen bevrijd is, wordt nogal eens vergeten. Enkelen van hen vertelden hun verhaal in 1995.Paul van der Gaag maakte een actuele bewerking van de documentaire.
De jongens van Soekaboemi, deel 2
Dec 15 2019
Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel....more
De jongens van Soekaboemi, deel 1
Dec 08 2019
Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel....more
De spitz, martelwerktuig en heiligdom
Dec 01 2019
Het moet haast wel de meest gehate en de meest geliefde schoen ter wereld zijn: de spitz. De balletschoen met harde neus die ballerina's onhoorbaar kon laten zweven, als engelen in de hemel. Zo'n tweehonderd jaar geleden zag de spitz het levenslicht. Wat betekende dat voor de balletkunst en voor de positie van de ballerina? Laura Stek volgt het spoor van het martelschoentje.
Ruimtevragen
Nov 24 2019
Deze week is het de week van de podcast op Radio 1. OVT nodigde podcastmaker Hens Zimmerman uit om een extra lange historische aflevering te maken van zijn podcast Zimmerman in Space. Samen met dochter Gloria dook Hens in de geschiedenis van de ruimtevaart en maakte de documentaire Ruimtevragen.Benieuwd geraakt naar meer Zimmerman in Space? Zijn podcast wordt uitgezonden in het nachtprogramma Focus op Radio 1 en is hier als podcast terug te luisteren.
Domela Passie
Nov 17 2019
Op 18 November is het een eeuw geleden dat Domela Nieuwenhuis overleed. De socialistische voorman was bij leven al een legende. Hij kreeg mede vanwege zijn profetische voorkomen onder de arbeiders in het noorden van het land de bijnaam ‘Onze Verlosser’, 'Us Verlosser' in het Fries.Zoals Bach het leven van Christus met meerdere passies herdacht, zo heeft zanger, historicus en componist Meindert Talma nu ook over Domela een muziekstuk geschreven: de Domela Passie. Een muzikale Spoor Terug, gemaakt...more
Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 2
Nov 10 2019
Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 2, eerder uitgezonden in 2014.
Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 1
Nov 03 2019
Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 1, eerder uitgezonden in 2014.
De Grote Suriname-tentoonstelling
Sep 22 2019
Ondanks de etnische verdeeldheid, is Suriname één grote familie. Zo wordt de geschiedenis van de voormalige kolonie gepresenteerd in de Grote Suriname- tentoonstelling. Het verhaal van het land wordt in deze tentoonstelling verteld door de inwoners zelf. De expositie is van 5 oktober 2019 tot 2 februari 2020 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien.In Het Spoor Terug reist Michal Citroen naar Suriname en spreekt ze met Stanley Raghoebarsing, schrijver van de Hindoestaanse familiekroniek Uit de kle...more
100 jaar radio, deel 2
Sep 15 2019
Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden?Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het tweede deel uitgezonden over de invloed van Philips op het nieuwe massamedium.
100 jaar radio
Sep 08 2019
Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden?Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het eerste deel uitgezonden over de invloed van de Eerste Wereldoorlog en het werk van Idzerda
De-moord-brand-buurt
Aug 25 2019
Amsterdam veryupt. De stad groeit met 10.000 inwoners per jaar en is vooral in trek bij jonge witte hoogopgeleiden. Ze trekken de oude arbeidersbuurten in. Daar is niet iedereen blij met hun komst. Radiomaker Maartje Duin kocht een huis in de Spaarndammerbuurt, van oudsher de bakermat van de sociale woningbouw. Ze zoekt haar buren op en doet een poging tot verzoening. (een herhaling uit Radio Doc van 17 april 2016)
Altijd Oorlog
Aug 18 2019
“Wat je ook doet, val nooit Afghanistan binnen”, deze wijze woorden werden in 1963 gesproken door de Britse Prime Minister Harold Wilson.Niet snel daarna, is die wijsheid al weer verloren gegaan. Want sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw wordt het land constant geteisterd door oorlogsgeweld.De Vlaamse radiomaakster Hadewijch Vanhaverbeke zocht uit hoe het zover heeft kunnen komen met Afghanistan en in hoeverre het westen daar een rol in speelde.
Schimmenspel
Aug 04 2019
Filmregiseur Frans Weisz kent u wellicht van films als De Inbreker of Charlotte, of van de verfilming van Bij nader inzien.De vader van Frans, Geza Weisz, was in Berlijn een komisch acteur.In 1933 vluchtte hij naar Nederland, waar vijf jaar later Frans geboren werd.Na een hectisch bestaan als filmacteur en fotograaf, moest Geza tijdens de tweede wereldoorlog onderduiken, vanwege de Jodenvervolging.Samen met Tom Rooduijn, ging Frans Weisz op een zoektocht naar het levensverhaal van zijn vader Gez...more
Een jurk voor Hannah
Jul 14 2019
Hannah is 26, een millenial. Ze groeide op in Nederland en Schotland, haar vrienden komen uit verschillende landen, ze is politiek bewust, ze is feminist, ze heeft een druk leven. Dus, toen Hannah een aanzoek kreeg van haar Amerikaans/Britse vriend om te gaan trouwen, begon ze zich allerlei vragen te stellen. Kan dat wel, trouwen? Hoe moet dat dan? Wat vindt mijn nog ongetrouwde vriendenkring daarvan? Hoe kan je zoiets traditioneels doen zonder je idealen van gelijkheid, zelfstandigheid en eigen...more
Tempo Doeloe, een knellende omhelzing
Jul 07 2019
Tempo Doeloe betekent letterlijk ‘de tijd van vroeger’ in Nederlands-Indie. Maar het is vooral de geheimzinnige plek 'waar je herinneringen leven aan een niet meer bestaand land in een niet meer bestaande tijd'. Die hoef je zelfs niet te hebben meegemaakt, want tempo doeloe lift mee door de generaties heen. Freriks (geboren in 1954 te Djakarta) wil die bijzondere nostalgie vieren en loskoppelen van de Nederlandse koloniale misdaden. Maar kan dat wel? Radiomaker Marten Minkema spreekt Kester Frer...more
Lichtschepen
Jun 30 2019
25 jaar geleden werd het laatste Nederlandse lichtschip, de Noord-Hinder van haar positie bij de Noord Hinder bank, naar Rotterdam gesleept. Daarmee kwam een einde aan het melancholieke bestaan van de Nederlandse lichtschepen: vaartuigen met een vuurtoren midscheeps, die gedoemd waren altijd voor anker te liggen. Vijf opvarenden kijken terug in deze documentaire gemaakt door Mathijs Deen.
Een vreemde eend tussen de kippen
Jun 23 2019
Het Spoor Terug: Een vreemde eend tussen de kippen
De fotograaf van Apocalypse Now
Jun 16 2019
De Nederlandse fotograaf Chas Gerretsen was erbij toen Francis Ford Coppola zijn klassieker ‘Apocalypse Now’ maakte. Coppola wilde namelijk een echte oorlogsfotograaf op zijn set. Als voorbeeld voor de gestoorde fotograaf uit het filmscript Dennis Hopper. En dat werd dus Chas Gerretsen. De fotograaf kijkt met documentairemaker Lejo Siepe terug op de film en zijn leven.
Mannen met baarden, over Ernest Hemingway
Jun 02 2019
Dit jaar is het 120 jaar geleden dat Ernest Hemingway werd geboren. Vandaar dat er een extra bijzondere editie van de Hemingway look-a-like contest in Florida plaatsvindt. Ieder jaar verzamelen 150 mannen zich in het zuidelijkste puntje van Florida om te strijden om de titel van best lijkende Hemingway. Laura Stek ging eerder naar Key West om te zien hoe de deelnemers zich met de schrijver identificeren, welk beeld ze van Hemingway hebben en hoe dat beeld gecreëerd is. Want Hemingway, zo blijkt ...more
Bommen op Den Helder
May 26 2019
‘En toen hoorde ik voor het eerst dat meest sinistere, meest satanische geluid dat de schepping ooit gekend heeft: het gieren van neerkomende bommen.’ Een citaat van schrijver Anthony van Kampen over het eerste Duitse bombardement op Den Helder op 14 mei 1940, een paar uur na de capitulatie. Er zullen nog meer dan 150 bombardementen volgen, maar dan door geallieerde vliegtuigen. En dat al vanaf eind mei 1940. Daarmee is Den Helder veruit de meest gebombardeerde stad van Nederland. Een spookstad ...more
De Duiven
May 19 2019
Het was ‘een kleine wereld in een grote’: het nieuwe burgerweeshuis dat in 1960 in Amsterdam aan het IJsbaanpad in gebruik genomen werd. Architect Aldo van Eyck creëerde een complex dat oogde als een kashba of een labyrint. Wezen, maar ook uit huis geplaatste kinderen werden er onderverdeeld in verschillende groepen: de meeuwen, de merels, de duiven en de eagles. Hoe hebben zij hun verblijf ervaren? En wat waren de idealen achter het complex?
De Windrevolutie
May 12 2019
Nederland zit midden in een windrevolutie, want windmolens zijn het helemaal. Maar hoe zit het met de idealen van begin jaren zeventig toen het motto was: ‘bouw zelf je eigen windmolen’? Documentairemaker Marten Minkema ging op zoek naar pioniers en theologen van de windmolens uit vroegere alternatieve tijden en maakte de documentaire: de windrevolutie.
Zuchthaus Siegburg
May 05 2019
De student Theo Vogels uit Hilvarenbeek weigerde in april 1943 de zogeheten loyaliteitsverklaring van de bezetter te ondertekenen. In plaats daarvan ging hij bij het verzet. Hij werd gepakt, naar Duitsland getransporteerd en overleed in een kleine cel in een gevangenis in Siegburg, een paar dagen voor de bevrijding. Documentairemaker Rene Oomen reconstrueerde zijn verzetsdaden, gevangenneming en laatste jaren en maakte daar de documentaire Zuchthaus Siegburg over.
Karl Marx Universiteit
Apr 28 2019
De eerste bezetting door studenten was niet die van het Maagdenhuis, maar was de bezetting van Katholieke Economische Hogeschool in Tilburg in het voorjaar van 1969. Al voor die tijd hadden studenten de letters Karl Marx Universiteit op de gevel van het lesgebouw gekalkt. Die tekst op de muur zou de opstandige studenten tot in lengte van dagen achtervolgen. Want noch in het rode Nijmegen, noch in het hippe Amsterdam verwezen actievoerders zo direct naar de oervader van hun opstandigheid. Paul va...more
De A1
Apr 14 2019
De A1, de weg door de Veluwe, over de IJssel naar de grens met Duitsland gaat op de schop. De weg wordt verbreed en er komen ijzeren poorten met verkeersbegeleiding. Ooit werd de weg aangelegd om ons patriottisme aan te wakkeren. Want wie langs de Veluwe en andere landschappen raasde, zou vanzelf een goede vaderlander worden; dromend van brede rivieren door traag oneindig landschap en de handen vast aan het stuur. Maar wat is er straks nog over van die natuur-patriottistische educatie? Mathijs Deen maakte de documentaire over de A1....more
Vrouwen van Staal
Mar 31 2019
Enorme stoomwolken, gloeiend ijzererts, blokken staal en vooral zwetende stoere gespierde mannen. Dat was de uitstraling van de staalfabriek aan de IJmond, de Hoogovens. Dat er ook vrouwen werkten is minder bekend. Maar naast de koffiejuffrouwen en secretaresses waren ze er ook, de vrouwen van staal, die zwoegden en zweten tussen de mannen. Gerard Leenders maakte een documentaire over de vrouwen van Hoogovens. Samenstelling Gerard Leenders en Pauline van Vliet, gemonteerd door Alfred Koster. Me...more
De Schaamte Voorbij
Mar 24 2019
‘De schaamte voorbij’ was de feministische klassieker bij uitstek. Meer dan een half miljoen vrouwen lazen het vrouwenzelfhulpboek voor lichaam en geest, en bij menig man lag het boek op het nachtkastje. Bij het veertigjarig jubileum in 2016 maakte Michal Citroen een documentaire over de feministische vrouwenbijbel. In deze boekenweek met als thema ‘de moeder de vrouw’ een herhaling van deze documentaire over het vaderlandse vrouwenboek.
De wonderbaarlijke Rembrandts
Mar 17 2019
Ze waren de lievelingen van de laatste Poolse koning, er werd om hen gevochten door Hitler en Goring en even leken ze in een grote brand verloren te zijn gegaan. Tot ze in 1994 opeens weer opdoken: de twee Rembrandtschilderijen ‘Meisje in een schilderijlijst’ en ‘Geleerde aan zijn lessenaar’. Nu hangen ze in het Koninklijk Paleis in Warschau. Laura Stek maakte een documentaire over de wonderbaarlijke reis en tijdelijke verdwijning van de twee Rembrandts.
Onze jongens in Libanon, deel 2
Mar 10 2019
Precies veertig jaar geleden vertrokken onze jongens naar Libanon om daar als UNIFIL-soldaat de vrede te bewaken. Wat als een ‘makkie’ werd voorgesteld voor een vakantieleger, bleek een zeer zware opgave. In totaal zouden 6.000 blauwhelmen afreizen naar het precaire vredesgebied om daar de Dutch Approach te ontwikkelen. Vandaag deel twee van ‘Onze jongens in Libanon’, gemaakt door Michal Citroen voor Het Spoor Terug.
Onze jongens in Libanon, deel 1
Mar 03 2019
Precies veertig jaar geleden vertrokken onze jongens naar Libanon om daar als UNIFIL-soldaat de vrede te bewaken. Wat als een ‘makkie’ werd voorgesteld voor een vakantieleger, bleek een zeer zware opgave. In totaal zouden 6.000 blauwhelmen afreizen naar het precaire vredesgebied om daar de Dutch Approach te ontwikkelen. Michal Citroen maakte voor Het Spoor Terug ‘Onze jongens in Libanon’.
Mary Pos
Feb 17 2019
Mary Pos, kent u haar nog? Deze documentaire gaat over deze bekendste reisjournaliste uit de jaren ‘30 en ‘40. Destijds doorbrak ze taboes door in haar eentje de wereld over te reizen en de groten der aarde te interviewen. Maar haar liefde voor grote leiders bracht haar uiteindelijk ook in de problemen. Zo kon ze ‘t wel érg goed vinden met de Italiaanse fascistenleider Benito Mussolini... Deze documentaire is mede mogelijk gemaakt met ondersteuning van het Reint Laan Fonds van het Gemeentearchief Zaanstad....more
De Bourgondiers, deel 1 Filips de Stoute
Feb 12 2019
Negen januari was het 555 jaar geleden dat in Brugge de Staten Generaal voor het eerst bij elkaar kwamen. De vergadering was in het leven geroepen door Filips de Goede, hertog van Bourgondië, de oervader van de Nederlanden. Met Filips de Goede bereikte het huis van Bourgondië het toppunt van haar macht en welvaart. Op zoek naar de identiteit en de lotgevallen van dit huis van Bourgondië, maakt Mathijs Deen samen met Bart van Loo, schrijver van het boek ‘De Bourgondiërs’, een rondreis langs de Vl...more
De Peperklip
Jan 13 2019
Het was bij de oplevering in 1982 het grootste sociale wooncomplex van Nederland. De Peperklip van architect Carel Weeber kreeg de naam die past bij de vorm. Binnen een jaar was ‘de Klip’, op de nog kale Kop van Zuid in Rotterdam, een modern getto vol criminaliteit, vandalisme, ellende en overlast. Tot eind vorige eeuw de sloop dreigde met de allerlaatste reddingsactie voor het monumentale gebouw en bewoners van meer dan 50 nationaliteiten. Michal Citroen maakte met Carel Weeber, bewoners en ver...more
Smithsonian Folkways
Dec 30 2018
Ze hebben alle geluiden denkbaar bij het Amerikaanse Smithsonian Folkways: van kwakende brulkikkers tot Indianen die de Pow Wow doen en jankende cowboys. Een gesprek met Huib Schippers. De Nederlandse directeur van het fameuze muziekarchief kijkt terug op 70 jaar verzamelwoede van exotische klanken en bespreekt de vroege Amerikaanse volksmuziek. Met fragmenten van Woody Guthrie, Mississipi John Hurt, Clarence Ashley (The Coo Coo Bird) en met een onbekende opname van de nog zeer jonge Bob Dylan.
Polderpunk
Nov 18 2018
Punk verovert Nederland in 1977 in rap tempo, maar wordt eind 1978 in de pers alweer dood verklaard. Voorbarig. Want in de jaren daarna ontstaat in Nederland pas echt een bloeiende punkcultuur. Een documentaire van Paul van der Gaag.
Schotse oorlogsveteraan zonder oorlog
Nov 04 2018
Op 11 november 1918, een uur na afloop van de Eerste Wereldoorlog, stierf de Schotse Gilbert McMicking in Den Bosch. Vier jaar eerder was hij een paar uur na het uitbreken van de oorlog krijgsgevangen genomen in Duitsland. Michal Citroen maakte een documentaire over zijn oorlogsverhaal en de zoektocht naar de vraag hoe hij in Den Bosch terechtkwam.
Anne Frank en het vernietigde plaatje
Sep 23 2018
‘De tekst was ronduit smakeloos en wekte reacties van afkeer op. Platenmaatschappij Dureco heeft besloten de Anne Franksmartlap niet op de markt te brengen. De geperste platen zijn vernietigd.’ Zo maar een zinnetje uit een krant uit februari 1967. Er ontstond commotie over een liedje, gezongen door twee Brabantse meisjes, wat werd veroorzaakt door tientallen criticasters die het vooral gemunt hadden op de tekst van rockster Peter Koelewijn. Er zou sprake zijn van een vercommercialiseren van het ...more
De Friezen in opstand
Sep 16 2018
Een halve eeuw voordat de Bataven onder leiding van Julius Civilis rebelleerden tegen de Romeinen, kwamen de Friezen al in opstand. Hun opstand werd beschreven door de geschiedschrijver Tacitus. Aanleiding voor het vroege verzet was de eis van de Romeinen dat de Friezen oerossen zouden leveren aan het machtigste leger ter wereld. Dat als compensatie voor de Romeinse wellevendheid tegenover de dikwijls toen al koppige Friezen. Mathijs Deen maakte voor Het Spoor Terug de documentaire ‘De Friezen in opstand’....more
Max Heymans, couturier
Sep 09 2018
De Joodse couturier Max Heymans zou dit jaar honderd zijn geworden. Vanwege zijn liefde voor de mode in Parijs en zijn excentrieke verschijning werd hij Madame Chanel genoemd. De ene keer was hij uitzinnig gekleed, de andere keer ging hij in spijkerbroek. Geld was voor hem niet belangrijk, als het maar ‘très haute couture’ was. Op zijn honderdste geboortejaar zenden wij een herhaling uit van de documentaire die Laura Stek in 2013 over de eigenzinnige modekoning maakte.
Het jaar na de kroningsrellen
Sep 02 2018
30 april 1981: Koninginnedag in Breda, één jaar na de kroningsrellen in Amsterdam en het eerste jaar waarin koningin Beatrix als kersverse vorstin het land in gaat. Burgemeester Merkx is bang dat het ook in zijn stad uit de hand gaat lopen en laat 148 demonstranten preventief oppakken, voornamelijk op basis van uiterlijk. Een leren jasje of button is voldoende voor een lange dag in een veel te krappe politiekooi, zonder eten en drinken of sanitaire voorzieningen. Het leidt tot heftige protesten,...more
Bart van der Schelling, de zingende Hollander
Aug 26 2018
De beroemdste verzameling liederen over en uit de Spaanse Burgeroorlog ( 1936-1939) is te vinden op twee Folkways Record platen uit 1961 en 1962. Folkways was het label van het politieke lied. Naast de namen van beroemde Amerikaanse folksingers als Woody Guthrie en Pete Seeger – en de niet minder beroemde Duitse zanger Ernst Busch – prijkt op de hoes groot de naam van een Nederlandse zanger: Bart van der Schelling. In het boekje bij de platen een foto van deze in Nederland volledig onbekende Bar...more
Het Duitsland van Reinhard Mey
Aug 19 2018
Als kind viel de Oost-Duitse Christine in slaap bij de heimelijk opgenomen liederen van Reinhard Mey. De muziek van Mey was verboden in de DDR omdat hij regelmatig de vrijheid bezong. “Was ich noch zu sagen hätte …” een zin uit het lied Gute Nacht Freunde van Reinhard Mey is het thema van de Boekenweek 2016 waarin Duitsland centraal staat. Maar voor welke Duitsland staat Reinhard Mey?In zijn Heimat is hij al 50 jaar een nationaal instituut. Nederlandstalige Duitsers vertellen In “Het Duitsland v...more
Het hek geopend
Jul 08 2018
Nederland is het meest behekte land ter wereld. Hoe is dat zo gekomen? Waarom vinden we hekken zo belangrijk? Marten Minkema sprak met de grootste hekkenkenners van Nederland, waaronder hekkenmaker Frans Ruigrok, hekkensocioloog Herman Vuijsje en hekkenschrijver Peter Meijer, auteur van 'Hekken in Nederland', met wie hij langs landgoederen aan de Vecht loopt. Daar is het hek territoriumbegrenzer èn statussymbool. Weelderige, antieke hekken die vaak nog meer hebben gekost dan het huis dat ze afsc...more
De Slag bij Vlaardingen
Jul 01 2018
Wie kent het nog: Dikkie, Dikkie, Arnout,Dikkie, Dikkie, Flo,Dikkie, Flo,Dikkie, Flo,Dikkie, Ada, Wimpie, Flo,Wimpie, Flo, Jan.Gezongen of opgedreund, als geheugensteuntje, om de graven van Holland te onthouden. De derde Dikkie was Dirk III, graaf van West-Frisia die in 1018 in de Slag bij Vlaardingen het leger van de Duitse keizer versloeg en daarmee de grondslag legde voor het gewest Holland. Dit jaar is het 1000 jaar geleden en de slag wordt groots herdacht in Vlaardingen. Maar wat gebeurde e...more
De Eend wordt zeventig
Jun 24 2018
Zeventig jaar geleden, tijdens de Salon de l'Automobile introduceerde Citroën de deux chevaux, oftewel 2CV, een kleine, goedkope auto voor de Fransman met de krappe beurs. 41 jaar bleef de auto in productie. Meer dan 5 miljoen Eenden verlieten de fabriek. Wat begon als een goedkoop, goed verend werkpaard op wielen, geschikt voor de slechte landwegen van het Franse platteland, groeide uit tot een sleutel voor de vrijheid van talloze jonge automobilisten in Europa. Nu, 70 jaar nadat het eerste mod...more
Veertig jaar IKEA, 2
Jun 10 2018
In 1978 werd in Sliedrecht de eerste Nederlandse IKEA-vestiging geopend. Niemand kon zich op dat moment voorstellen dat de gemiddelde Nederlandse huiskamer en slaapkamer binnen een tiental jaren IKEA-drachtig zou blijken. Ons Nederlandse woonlandschap is sinds 1978 definitief veranderd. Zo laat documentairemaker Michal Citroen horen in ‘Veertig jaar IKEA en de democratisering van de smaak’. Deze zondag is het tweede deel te horen.
Veertig jaar IKEA
Jun 03 2018
In 1978 werd in Sliedrecht de eerste Nederlandse IKEA-vestiging geopend. Niemand kon zich op dat moment voorstellen dat de gemiddelde Nederlandse huiskamer en slaapkamer binnen een tiental jaren IKEA-drachtig zou blijken. Ons Nederlandse woonlandschap is sinds 1978 definitief veranderd. Zo laat documentairemaker Michal Citroen zien in ‘Veertig jaar IKEA en de democratisering van de smaak’. Deze zondag is het eerste deel te zien.
Het bonte leven na de dood
May 20 2018
Dieren opzetten is in. Steeds meer mensen volgen een cursus en preparateurs hebben het druk. Toch was het vak bijna uitgestorven. Radiomaker Marten Minkema bezocht het eeuwfeest van Bouten en Zoon in Venlo, het oudste taxidermiebedrijf in Nederland, waar stier Herman en nijlpaard Tanja uit Artis levensecht zijn geconserveerd. Tussen de opgezette tijgers, roodborstjes, ijsberen en hamsters doet Minkema verslag van een oud ambacht.
Mei ‘68
May 13 2018
Vijftig jaar geleden leek het er even op dat in Parijs de verbeelding werkelijk aan de macht zou komen. Studenten hadden de straten in bezit genomen, miljoenen arbeiders het werk neergelegd en president De Gaulle bleef lang angstvallig stil. Een terugblik van vier ooggetuigen.Een documentaire van Paul van der Gaag, gemonteerd met Alfred Koster.
Rittergut Schakenhof
May 06 2018
Een zoon van een lappenkoopman uit Capelle aan den IJssel bracht het tot eigenaar van een landgoed, in Oost-Pruisen. Toen de oorlog kwam stortte zijn droom en landgoed in elkaar, en bleek hij de treurige bezitter van het berooide ‘Rittergut Schakenhof’. Documentairemaker Mathijs Deen maakte op basis van persoonlijke briefwisselingen van de familie de documentaire ‘Ons gaat het in ieder geval nog goed’. Een verhaal over een familie die vermalen werd door de oorlog.
De secretaresse
Apr 22 2018
Deze donderdag is het weer Nationale Secretaressedag. En dat terwijl het begrip secretaresse nauwelijks nog wordt gebruikt, en bijna niemand meer weet wat Schoevers, het opleidingsinstituut voor assistent-juffrouwen van de directeur, ook weer eens was.In Het Spoor Terug een herhaling van een documentaire uit 2013, toen het secretaresse-instituut Schoevers 100 jaar oud was. Gemaakt door Laura Stek.
De meid, de vader en de daad
Apr 15 2018
In 1902 schoot dienstbode Neeltje Lokerse uit Yerseke op het Haagse Binnenhof met een pistool op de vader van haar onwettige zoon. Ze was bij hem in dienst geweest, verliefd geworden, en verloor haar laatste spaarcenten aan het kind dat ze van hem had overgehouden toen ze eenmaal op straat stond.Marlies Allewijn schreef over Neeltje de roman ‘De meid’. Michal Citroen maakte er de documentaire ‘De meid, de vader en de daad’ over.
De weg van de waanzin
Apr 08 2018
Het is begin 2013 als Rein Hannik veertig dozen van zijn moeder Coef erft. En dat terwijl hij nog zo opgelucht was van haar waanzin verlost te zijn. Maar haar nalatenschap blijkt te uniek om bij het grofvuil te zetten; hij stuit op dagboeken, foto’s, geluidsopnamen, tekeningen en schilderijen uit verschillende fases van haar leven. Over Indië, het Jappenkamp, haar worstelingen met psychoses en de roemruchte LSD-therapieën bij psychiater Jan Bastiaans. ‘Wie was zij eigenlijk?’, vraagt Hannik zich...more
Bloed&Bier in Rwanda
Apr 01 2018
Bier brouwen tijdens een volkenmoord. Heineken deed dat in 1994 in Rwanda. Terwijl 800.000 Tutsi's werden uitgeroeid, spoelden Hutu-moordenaars hun gewetensbezwaren weg met vers pils uit de Heineken-brouwerij.Journalist Olivier van Beemen, schrijver van het boek 'Bier voor Afrika', onderzocht hoe dat heeft kunnen gebeuren en maakte voor OVT en Follow the Money een Spoor Terug.
Maria Austria, leven voor de fotografie
Mar 25 2018
In het Joods Historisch Museum is tot en met 2 september een tentoonstelling te zien over de beroemde Oostenrijkse-Amsterdamse fotografe Maria Austria. Radiomaker Michal Citroen leerde de fotografe kennen toen deze foto’s maakte van het gezin Citroen en van haar jong overleden moeder.Voor Het Spoor Terug maakte zij een portret van Maria Austria met onder andere Vincent Mentzel, een leerling van Maria.
‘Duurzamer dan sneeuw: de speelplaatsen van Aldo van Eyck’
Mar 18 2018
De aluminium klimkoepel, de duikelrekjes en de betonnen zandbak: het speeltuig van de architect en ontwerper Aldo van Eyck sierde Amsterdam tot diep in de jaren '80. Talloze naoorlogse kinderen groeiden ermee op en vielen zich er buil na buil aan. In totaal ontwierp Van Eyck meer dan 700 zogeheten iconische speelplaatsen. Documentairemaker Tjitske Mussche maakte voor Het Spoor Terug: ‘Duurzamer dan sneeuw: de speelplaatsen van Aldo van Eyck’.
Moederheil
Mar 11 2018
Het was de plek waar ‘gevallen vrouwen’ oftewel zwangere ongehuwde meisjes hun spruit ter wereld brachten: Moederheil. Het doorgangshuis was een treurnis voor de moeders die hun kind nooit meer terug zagen na de geboorte. Doorgang betekende in de praktijk adoptie: de baby ging bijna rechtstreeks vanuit de baarmoeder naar een nieuwe moeder.Rene Oomen maakte voor Het Spoor Terug een documentaire over het katholieke baby- en moedertehuis.
Nederlanders in een Chinees Jappenkamp
Mar 03 2018
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd China bezet door Japan, en verwerd de Amsterdamse familie de Jongh uit het kosmopolitische Shanghai plots tot een ongelukkige pion in een wereldwijd conflict. De familie belandde in een Jappenkamp in het noorden van China. Radiomaker Gerard Leenders sprak met Anneke Knüppe-de Jongh, de dochter uit het gezin, over haar herinneringen aan haar tijd in het kamp. Met hulp van Mieke Melief, auteur van Hier in het Oosten alles wel: een Amsterdamse familie in China ma...more
De Migrant - een vogel op de vlucht
Feb 24 2018
Herodotus, vader van de geschiedenis
Feb 04 2018
Hij wordt nog altijd beschouwd als de vader van de geschiedschrijving, maar eigenlijk was hij een soort verslaggever: Herodotus. Hij reisde de hele toenmalige geciviliseerde wereld rond en vroeg zich bij het zien van de piramides af of de Egyptenaren die zulke bouwwerken maakten wel tot de beschaafde mensensoort konden worden gerekend.Mathijs Deen maakte voor Het Spoor Terug een documentaire getiteld: De vader van de geschiedenis.
Het Tholen van Kees Slager
Jan 28 2018
Geestelijk vader van de documentaire serie Het Spoor Terug en van OVT is journalist en schrijver Kees Slager. Ook al wordt Kees Slager dit jaar tachtig, hij is nog steeds volop aan het werk. Onlangs verscheen van hem een bijzonder boek over zijn geboorte-eiland Tholen. 688 pagina’s, duizenden foto’s en een geschiedenis van de prehistorie tot het heden. Een magnum opus van 5 kilo over de helden, schurken, noeste werkers en schuinsmarcheerders van het eiland. Voor Het Spoor Terug trok Michal Citro...more
Een tijd van daarvoor en een tijd van daarna
Jan 07 2018
Op 16 juli 1957 vond de Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaats in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. Samen met tien andere inzittenden wordt dokter Leiker gered door Papoea’s die met hun prauwen de brandende zee op zijn geroeid. Het dramatische verlies van zijn gezin weerhoudt hem er niet van om zijn leven in dienst te stellen van de leprabestrijding en in 1967 richt ...more
Gliphoeve
Dec 31 2017
Rond de onafhankelijkheid in 1975 kwamen veel Surinamers naar Nederland, waar nauwelijks huisvesting was geregeld. Het kraken van Bijlmerflat Gliphoeve werd een van de eerste uitingen van zwart activisme in Nederland. Oud-bewoners en betrokkenen blikken terug op het roemruchte verleden van de flat. Een radiodocumentaire van Maartje Duin en Daan Dekker, oorspronkelijk gemaakt voor Radiodoc. Bekijk hier ook de multimediale productie:https://www.vpro.nl/programmas/gliphoeve.html
Mascottes van de Biafraanse oorlog
Dec 24 2017
De oorlog in Biafra duurde van 1967 tot 1970; tussen de eenen drie miljoen mensen vonden de dood, vooral door hongersnood. Broodmagerekinderen met opgezette buikjes waren voor het eerst op tv te zien en dat leiddetot het idee om deze uitgehongerde kinderen naar Nederland te halen om zealhier te laten aansterken. Uiteindelijk zouden slechts tien kinderen inderdaadnaar Nederland komen, maar zelfs met dit kleine aantal kinderen liep het nietallemaal goed af. Een verhaal over de keerzijde van goede ...more
Een vergeten Indische kampgeschiedenis
Dec 17 2017
Het verhaal van de Indisch-Japanse familie Hiraki. Zij werden na de aanval op Pearl Harbor in 1941 hardhandig door de Nederlandse Koloniale overheid in Indië opgepakt en geïnterneerd, een geschiedenis die ze langs vier kampen in drie verschillende landen zou leiden. Een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen.
De Afsluitdijk
Dec 03 2017
Met de afsluiting van de waterkering tussen Noord-Holland en Friesland In 1932 werd de Zuiderzee het IJsselmeer. Een project waarvan toen werd gedacht dat het nooit zou worden gerealiseerd!De Afsluitdijk van 32 kilometer is intussen al 85 jaar oud en het symbool van onze strijd tegen water en Nederlands vernuft en inventiviteit, is toe aan een opknapbeurt. Ontwerper Daan Roosegaarde kreeg de opdracht de Afsluitdijk te verfraaien. In het archief van het Spoor Terug vonden we een programma van 30 ...more
De weg van Hester
Nov 26 2017
In 1638 opende op de Keizersgracht in Amsterdam de eerste officiële Schouwburg haar deuren. De grote vraag was nu: wat moeten we spelen. De stukken die Vondel, Hooft en Bredero maakten, waren redelijk populair, maar het publiek werd pas echt wild enthousiast toen de eerste Spaanse stukken werden opgevoerd, uit het land waarmee de Nederlanden nog in oorlog waren.Een paar weken geleden voerde theatergroep Kwast een van de populairste stukken opnieuw op: Hester, van de toneelschrijver Lope de Vega....more
Hittegolf deel 2
Nov 19 2017
In het enorme archief van Jan Wolkers vond biograaf Onno Blom een laatje met de titel Hittegolf. Erin een stapeltje krantenknipsels, een aantekeningenboekje en dertig pagina's typoscript met een onafgemaakt en dus ook onbekend verhaal van de schrijver. Hittegolf zou een liefdesgeschiedenis worden tegen de achtergrond van de Amsterdamse hete zomer van 1966. Een zomer die Wolkers en zijn vrouw Karina volop meebeleefden en ook nauwgezet documenteerden. Zij waren erbij toen na maanden onrust op 13 e...more
Hittegolf deel 1
Nov 12 2017
In het enorme archief van Jan Wolkers vond biograaf Onno Blom een laatje met de titel Hittegolf. Erin een stapeltje krantenknipsels, een aantekeningenboekje en dertig pagina's typoscript met een onafgemaakt en dus ook onbekend verhaal van de schrijver. Hittegolf zou een liefdesgeschiedenis worden tegen de achtergrond van de Amsterdamse hete zomer van 1966. Een zomer die Wolkers en zijn vrouw Karina volop meebeleefden en ook nauwgezet documenteerden. Zij waren erbij toen na maanden onrust op 13 e...more
Ons laatste oerbos
Nov 05 2017
Afgelopen zomer was het veel in het nieuws: ons laatste relict van de oorspronkelijke Europese laaglandoerbossen, wordt deels gekapt met goedkeuring van de Poolse overheid. Hoe zit dat precies? En wat is de culturele en historieke waarde van het bos? Laura stek trok de bossen in en reisde langs Poolse koningen, Russische tsaren en Görings heckrunderen.
40 jaar No Future
Sep 24 2017
Als begin januari 1977 de Sex Pistols hun eerste concerten in Nederland geven, is er nog nauwelijks publiek. Punk is in Nederland nog een onbekend fenomeen. Daar komt in de loop van het jaar verandering in. Vanaf september ‘77 zijn er steeds meer punk en new wave bands uit Engeland en Amerika te zien en ook de eerste Nederpunkbandjes. En als de Sex Pistols in december weer naar Nederland komen zijn alle concerten razendsnel uitverkocht. Een documentaire van Paul van der Gaag
De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal?, deel 2
Sep 17 2017
Ze werden idioten, debielen en imbecielen genoemd, de zwakzinnigen van de psychiatrische inrichting Sint Bavo in Noordwijkerhout. Om ze een beetje bezig te houden mochten ze bollen pellen, tot dat nieuwe psychiatrische inzichten hen tot nietsdoen aanzette, als behandelmethode. Ze kregen een plek in de mensenmaatschappij in een zogenoemde verdunningswijk.Gerard Leenders maakte voor het Spoor Terug de documentaire: De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal? (deel 2 van 2)
De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal?, deel 1
Sep 10 2017
Ze werden idioten, debielen en imbecielen genoemd, de zwakzinnigen van de psychiatrische inrichting Sint Bavo in Noordwijkerhout. Om ze een beetje bezig te houden mochten ze bollen pellen, tot dat nieuwe psychiatrische inzichten hen tot nietsdoen aanzette, als behandelmethode. Ze kregen een plek in de mensenmaatschappij in een zogenoemde verdunningswijk.Gerard Leenders maakte voor het Spoor Terug de documentaire: De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal? (deel 1 van 2)
Beeldenstormen afl. 9
Sep 03 2017
Deze zomer zonden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het negende en laatste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Met daarin de vernietiging van drieduizend jaar oude kunstschatten door IS.
Beeldenstormen afl. 8
Aug 27 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het achtste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Daarin aandacht voor het protest van activisten de laatste jaren tegen de aanwezigheid van monumenten die aan het koloniale verleden herinneren zoals de ruiterstandbeelden van Leopold II.
Beeldenstormen afl. 7, Barnett Newman
Aug 20 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het zevende deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In 1986 werd het pronkstuk van het Stedelijk Museum met een mes aan flarden gereten door een abstracte- kunst-hater.
Beeldenstormen afl. 6
Aug 13 2017
Deze zomer zenden wij een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het zesde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Tijdens de jaren dertig droomden de Nazi’s van het Derde Rijk en daar hoorde een aparte esthetiek bij. De moderne kunst werd als het tegendeel gezien van het Nazistisch ideaal en als ontaard beschouwd.
Beeldenstormen afl. 5
Aug 06 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Deze week het vijfde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Soms is een beeldenstorm de actie van één enkele persoon. In deze aflevering een uitzonderlijk strijdbare vrouw die een onvergetelijk statement wil maken.
Beeldenstormen afl. 4
Jul 30 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het vierde deel van de reeks programma’s gemaakt door SaraDebroey over Beeldenstormen. We gaan in tijd naar de 18e eeuw. De Franse Revolutie kende een grootschalige beeldenstorm. Alles wat aan het ancien régime herinnerde moest eraan geloven.
Beeldenstormen afl. 3
Jul 23 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het derde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de 8ste eeuw brak in het oude Byzantium een beeldenstorm uit. De discussie werd beslecht door de regels voor religieuze kunst vast te leggen. De orthodoxe schilderkunst, de icoonschilderkunst, ontwikkelde daardoor anders dan de westerse schilderkunst.
Beeldenstormen afl. 2
Jul 16 2017
Deze zomer zenden wij een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het tweede deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de 16de eeuw voerden katholieken en protestanten niet alleen felle discussies over het gebruik van beelden in de kerk. Met de beeldenstorm van 1566 keerden de protestanten zich ook met geweld tegen de beelden in de kerken en kloosters. En we horen hoe de Habsburgers reageren op deze voor hun onbegrijpelijke explosie van bruutheid....more
Beeldenstormen afl. 1 , Beeldenstorm in de Nederlanden
Jul 09 2017
Deze zomer zenden wij in de tijd van Het Spoor Terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Deze week het eerste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de zomer van 1566, nu ruim 450 jaar geleden, brak de beeldenstorm uit in de Nederlanden. Waar en waarom deze beeldenstorm begon, is het onderwerp van deze eerste aflevering.
Vrouwenvoetbal
Jul 02 2017
Bij een EK of WK liggen de wuppies en vuvuzela’s al weken van tevoren klaar en elk café in elk gat, dorp of stad kleurt Oranje. In de aanloop naar het EK Vrouwenvoetbal valt een dergelijk dolzinnig enthousiasme nergens te bespeuren. Vrouwelijke voetballers en vrouwenvoetbal zijn, kortom, in Nederland nauwelijks zichtbaar. Terwijl onze dames in tegenstelling tot onze heren onze nationale trots hooghouden. Zij gaan dat doen vanaf 16 juli op het EK, ook nog eens in eigen land. Wies Bakker dook in d...more
Harddrugs in Heerlen
Jun 18 2017
Ooit, in de hoogtijdagen van de mijnbouw, was Heerlen een trotse welvarende stad. In de jaren zeventig van de vorige eeuw was dat helemaal omgeslagen en was ‘Heerlen’ synoniem voor ‘harddrugs’ geworden. Hoe kwam dat? Door de mijnsluiting? Of hadden de Amerikanen van de NAVO-basis ermee te maken, die dit jaar precies 50 jaar geleden, in het nabijgelegen Brunssum, werd geopend? Danielle Emans en Geert van de Wetering onderzochten het. En maakten voor het Spoor Terug een documentaire over de slikkende danwel snuivende soldaten....more
De Zesdaagse Oorlog in Nederland, deel II
Jun 11 2017
Deze week is het vijftig jaar geleden dat de Zesdaagse oorlog tussen Israël en de Arabische staten werd uitgevochten. Een halve eeuw geleden was bijna iedereen in Nederland nog onbekommerd pro-Israël. Vandaar dat zich vele vrijwilligers aanmeldden om het land van Golda Meir en Moshe Dayan te helpen, en vandaar dat er in Nederland gedemonstreerd werd voor Israël en tegen de Arabieren.Michal Citroen maakte een documentaire over Nederlands solidariteit van toen met Israël. Zondag het tweede deel va...more
De Zesdaagse Oorlog in Nederland
Jun 04 2017
Deze week is het vijftig jaar geleden dat de zogeheten Zesdaagse oorlog tussen Israël en de Arabische staten uitbrak. Een halve eeuw geleden was bijna iedereen in Nederland nog onbekommerd pro-Israël. Vandaar dat zich vele vrijwilligers aanmeldden om het land van Golda Meir en Moshe Dayan te helpen, en vandaar dat er in Nederland gedemonstreerd werd voor Israël en tegen de Arabieren.Michal Citroen maakte een documentaire over Nederlands solidariteit van toen met Israël. Zondag het eerste deel va...more
De laatste zusters achter het slot
May 21 2017
Altijd maar bidden en zwijgen. En nooit meer je vader, moeder, zusje, broertje, opa of oma zien. Dat was de toekomst van de honderden katholieke meisjes die zich aanmeldden voor een leven in een zogeheten slotklooster. Weggestopt achter tralies, verdwenen ze voor altijd uit zicht. Totdat de deuren en de ramen van de kerk in de jaren zestig opengingen en de zusters naar buiten mocht, zo nu en dan.Radiomaker Gerard Leenders sprak met een paar slotzusters en maakte: ‘Voor God alleen. De laatste zusters achter slot.’...more
Bloemenhove - de politieke strijd rond abortus
May 07 2017
In mei 1976 hielden honderden vrouwen dik tien dagen de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede bezet. Dit om te voorkomen dat minister Dries van Agt de kliniek zou laten sluiten. Abortus was namelijk tot 1981 bij de wet verboden. Documentairemaker Lemke Kraan reconstrueerde de reuring rondom Bloemenhove en de abortuswetgeving en maakte voor het Spoor Terug de documentaire Bloemenhove: de politieke strijd rond abortus.
De Amerikaantjes - Zwarte kinderen in blank katholiek Limburg
Apr 30 2017
In 1945 worden in Limburg de eerste bevrijdingskinderen geboren. Een deel van hen is duidelijk herkenbaar als ‘Amerikaantjes’ – hun biologische vaders zijn zwarte Amerikaanse soldaten. In het witte katholieke Limburg zijn zij de eerste groep die er opgroeit met een afwijkende huidskleur. De vaders werden door de Limburgers als bevrijders omarmd, maar de acceptatie van de kinderen verliep minder vlekkeloos. Laura Stek en Wies Bakker ontmoetten twee van deze kinderen en spraken met schrijfster Mie...more
OVT in OVP - 40 jaar Oostvaardersplassen (deel 2 van een tweeluik)
Apr 23 2017
De Oostvaardersplassen kennen we dankzij de bioscoop hit uit 2013 de Nieuwe Wildernis. Goed gefilmde ‘oer-natuur’ : Een landschap zoals duizenden jaren geleden is vanuit de trein elke dag tussen Lelystad en Almere te bewonderen.Grote kuddes grazende edelherten, wilde paarden en runderen die het bestaan van 31 uitzonderlijke soorten vogels mogelijk maken met nauwelijks interventie van mensen. Nu een internationaal erkend reservaat voor met uitsterven bedreigde vogels in Europa, zoals de zeearend....more
40 jaar Oostvaardersplassen
Apr 16 2017
De Oostvaardersplassen kennen we dankzij de bioscoop hit uit 2013 de Nieuwe Wildernis. Goed gefilmde ‘oer-natuur’ : Een landschap zoals duizenden jaren geleden is vanuit de trein elke dag tussen Lelystad en Almere te bewonderen. Grote kuddes grazende edelherten, wilde paarden en runderen die het bestaan van 31 uitzonderlijke soorten vogels mogelijk maken met nauwelijks interventie van mensen. Nu een internationaal erkend reservaat voor met uitsterven bedreigde vogels in Europa, zoals de Zeearend...more
Shakespeare's vluchtelingen
Apr 09 2017
In de British Library in Londen ligt de enige toneeltekst in Shakespeare's handschrift die bewaard gebleven is. En het is een van de weinige van zijn teksten die nooit in het Nederlands zijn vertaald. Het is een toespraak van Thomas More, uit het gelijknamige toneelstuk waaraan Shakespeare op bescheiden schaal heeft meegewerkt. In die speech roept Thomas More de Londenaren op om zich het lot van de vele vluchtelingen in de stad aan te trekken. Het is een overtuigende speech, die de vreemdelingen...more
De laatste dagen van Standing Rock
Apr 02 2017
Het afgelopen jaar verzamelden duizenden Sioux-indianen, milieu-activisten en steunbetuigers zich in het reservaat Standing Rock in Noord-Dakota. Ze protesteerden tegen de aanleg van de bijna 2000 kilometer lange oliepijpleiding, die vlak langs het reservaat door de Missouririvier loopt. De Sioux vrezen dat het (drink-)water in de rivier wordt vervuild. Bovendien doorkruist de pijpleiding heilige grond, dat hen in een verdrag uit1868 is toegezegd door de federale overheid. Begin 2017 is er nog e...more
Ik Jan Cremer
Mar 26 2017
Het was een ‘verboden vrucht’ en het was een zelfbenoemde bestseller. De helft van Nederland las het met rode oortjes, de andere helft moest er letterlijk van overgeven. De anti-Jannen schreven dreigbrieven naar zijn moeder en maakten stampij bij de verzetsuitgeverij De Bezige Bij die dit vieze boek uitgaf.In het kader van de boekenweek in het Spoor Terug een herhaling van een programma over ‘Ik Jan Cremer’. Besproken door Wim Berkelaar, Xandra Schutte en Bertram Mourits in de zomer van 2007.
Goeie Mie
Mar 19 2017
Een verhaal over gifmengster en seriemoordenares Maria Catharina van der Linden-Swanenburg. Ze groeit op in Leiden, de tweede helft van de 19e eeuw. Buurtgenoten roemen haar behulpzaamheid en noemen haar liefkozend Goeie Mie. Maar er schuilt ook een duistere kant in Mie... Dit verhaal is gemaakt door Richard den Haring en René van Es, en maakt onderdeel uit van hun podcastserie 'MakersRadio'. Meer podcasts van MakersRadio vind je op de website makersradio.nl en in de iTunes store.
Het Rotanstoeltje
Mar 12 2017
Vrijwel in elk huis stond vroeger wel een rotanstoeltje of een laag rotantafeltje met glazen blad. Tegenwoordig is Rotan hip en duur, maar in de jaren vijftig en zestig betekende het bezit van rotan het huiselijk geluk van Jan Modaal. En het aardige was: deze rotanmeubels waren helemaal niet exotisch. Integendeel, ze werden gefabriceerd in het goed vaderlandse Friese Noordwolde. Gerard Leenders reconstrueerde de fabricage van een oer-Nederlands exotisch product.
De ketel van Obelix
Mar 05 2017
De ketel van Obelix bestaat echt. Hij heet officieel: de Ketel van Gundestrup. Op z’n vroegst is de ketel zo’n 150 jaar voor Christus gemaakt. En het wonderbaarlijke is: op de ketel staat een rijtje mannen afgebeeld voor een ketel. Ze worden erin ondergedompeld door een Godin en komen er onoverwinnelijk uit. Het bracht tekenaar Uderzo op het idee voor zijn ketel.Mathijs Deen verdiepte zich in de ketel en tekende zijn veelbewogen geschiedenis op in de documentaire ‘De ketel van Obelix’.
Van spaghettivreters en Twentse boeren
Feb 26 2017
In 1960 kwamen de eerste Italiaanse gastarbeiders in het in zichzelf gekeerde Oldenzaal aan. Het was alsof de jongemannen van een andere planeet kwamen. De autochtone Oldenzaalers konden maar moeilijk wennen aan de spaghetti-jongens. Jacqueline Maris blikt in 'Het Spoor Terug' terug op de misverstanden tussen boerenkool- en pizzamensen en maakte de documentaire 'Van spaghettivreters en Twentse boeren.'
Dutch Burghers in de vergeten kolonie
Feb 19 2017
In Nederland is er een groeiende groep mensen die vraagt om een herdefiniëring van ons VOC-verleden. Maar in de voormalig Nederlandse kolonie Sri Lanka wordt daar anders tegenaan gekeken. De letters VOC staan daar voor een sterk merk. Laura Stek gaat op zoek naar de zogenaamde Dutch Burghers - afstammelingen van VOC'ers - om te ontdekken hoe zij er tegenover staan. Ze kwam onder andere terecht in een VOC-bejaardentehuis, uitsluitend bedoeld voor Burgher-dames. Ceylon-kenner Lodewijk Wagenaar, di...more
De Romanovs, deel 2
Feb 05 2017
Honderd jaar geleden kwam er met de Russische Revolutie een eind aan meer dan drie eeuwen absolute macht van de Russische Romanov-dynastie. Dit wordt herdacht met een tentoonstelling in de Hermitage in Amsterdam en met een tweeluik in Het spoor terug. Michal Citroen maakte met de Hermitage een reis langs Moskou, Jekaterinenburg en St. Petersburg op onderzoek naar resten van en de hernieuwde belangstelling in het huidige Rusland voor de laatste familie Romanov, tsaar Nicolaas II, zijn vrouw, vier...more
De Romanovs, 11.23, deel 1.
Jan 29 2017
Honderd jaar geleden kwam er met de Russische revolutie een eind aan meer dan drie eeuwen overheersing van de Romanovs. De dynastie viel, de tsaristische familie werd vermoord, en Rusland kreeg een nieuwe, nu rode dictator. De drie eeuwen Romanovs worden herdacht met een tentoonstelling in de Hermitage, en met een tweeluik in Het Spoor Terug. Michal Citroen maakte een reis langs Moskou, Jekaterinenburg en Sint Petersburg en ging op zoek naar de resten van en de herinnering aan de Romanovs.Zondag het eerste deel van ‘de Romanovs’....more
Apollo 1, deel 2, herhaling
Jan 15 2017
Aankomende 27 januari is het precies vijftig jaar geleden dat de bemanning van Apollo 1 omkwam bij een brand in hun capsule. Een rampzalig begin van het ruimtevaartprogramma dat later heel Nederland uit zijn slaap zou houden met urenlang televisiekijken.Hoe kijken de tv- en radiomakers uit die tijd terug op die periode en wat was volgens hen de achterliggende reden voor het enorme succes van Apollo in de polder. Mathijs Deen maakte er een reportage over in 2007 die we nu heruitzenden, tweede en laatste deel....more
De Apollo 1, deel 1 van 2, herhaling
Jan 08 2017
Aankomende 27 januari is het precies vijftig jaar geleden dat de bemanning van Apollo 1 omkwam bij een brand in hun capsule. Een rampzalig begin van het ruimtevaartprogramma dat later heel Nederland uit zijn slaap zou houden met uren televisie kijken. Hoe kijken de tv- en radiomakers uit die tijd terug op die periode en wat was volgens hen de achterliggende reden voor het enorme succes van Apollo in de polder. Mathijs Deen maakte er een docu over in 2007 die we nu heruitzenden. Vandaag deel 1 van 2...more
Donald de Marcas
Jan 01 2017
Het mannetje van de radio, Een radioportret van Donald de Marcas. Hij is in 1933 geboren. Als ondergedoken joods jochie verblijft hij tijdens de Tweede Wereldoorlog op verschillende adressen, zonder zijn ouders. Studeert na de oorlog Nederlands maar maakt de opleiding niet af. Is vrijwel vanaf het begin lid van AVRO’s Minjon (Miniatuur Jeugd Omroep Nederland). Treedt in 1957 toe tot de hoorspelkern, speelt honderden rollen, wordt freelancer, trouwt met zangeres en kunstenares Sonja Bernd’t, zing...more
40 jaar de schaamte voorbij 11.10
Dec 25 2016
Veertig jaar geleden, in 1976, verscheen het boek De schaamte voorbij van Anja Meulenbelt. Meer dan een half miljoen exemplaren zijn er van deze feministische klassieker verkocht. Zelf zegt Meulenbelt dat ze nooit had voorzien dat het boek zo’n ophef zou geven. En bovenal, zoveel levens zou beïnvloeden. OVT gaat op zoek naar de opwinding van veertig jaar terug en onderzoekt de draagwijdte van deze ‘Bijbel van het feminisme’.Julie Blussé en Michal Citroen maakten een documentaire over deze Bijbel van het feminisme....more
Terug naar Deshima, deel twee, 11.23
Dec 18 2016
Eeuwenlang was Deshima het Japanse venstertje op de wereld, en omgekeerd was het eiland het wereldvenstertje op Japan voor het Westen. En dat was allemaal te danken aan de VOC. In Japan leert ieder kind nog altijd over de VOC en de Hollandse handelspost in Deshima.Marten Minkema toog naar het eiland en maakte een documentaire-tweeluik. Deze zondag deel twee van Terug naar Deshima.
Het Spoor Terug; Terug naar Deshima, deel 1, 11.26
Dec 11 2016
Eeuwenlang was Deshima het Japanse venstertje op het Westen, en omgekeerd was het eiland voor het Westen het venstertje op Japan. En dat was allemaal te danken aan de VOC. In Japan leert ieder kind nog altijd over de VOC en de Hollandse handelspost in Deshima. Marten Minkema toog naar het eiland en maakte een documentaire-tweeluik. Deze zondag deel één van ‘Terug naar Deshima’.
De vergeten bezetting, 11.26
Dec 04 2016
De Kanaaleilanden Jersey, Guernsey, Alderney en Sark hadden de pech tot Duits modelbezettingsgebied bevorderd te worden. Ze waren zogezegd een vooruitgeschoven post van de Atlantikwall. Allerhande verdedigingswerken herinneren er tot op vandaag de dag aan de goede oude slechte tijd van ’40-’45.Gerard Leenders trok naar de eilanden en maakte een documentaire over de modelbezetting.
Twee geloven op een kussen, deel 2 van 2, 11.22
Nov 27 2016
Een katholiek met een protestant samen in één bed, samen aan één eettafel en samen aan één bidstoel. Dat kon niet. ‘Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’, was heel lang het gezegde. Gelovigen leefden ernaar en dwongen elkaar ernaar te leven. Vanzelfsprekend met hulp van pastoor, dominee en familie. Maar gelovigen werden ook verliefd op andersgelovigen, en van het een kwam het ander.Documentairemaakster Michael Citroen ging op zoek naar slachtoffers, betrokkenen en nabestaande...more
Twee geloven op een kussen, 11.24
Nov 20 2016
Een katholiek met een protestant samen in één bed, samen aan één eettafel en samen aan één bidstoel. Dat kon niet. ‘Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’, was heel lang het gezegde. Gelovigen leefden ernaar en dwongen elkaar ernaar te leven. Vanzelfsprekend met hulp van pastoor, dominee en familie. Maar gelovigen werden ook verliefd op andersgelovigen, en van het een kwam het ander.Documentairemaakster Michal Citroen ging op zoek naar slachtoffers, betrokkenen en nabestaanden...more
Duitse geesten in de jungle, 11.21
Nov 06 2016
Het is een bizar gezicht: een degelijk Beiers huis met après-ski-allure midden in het Tanzaniaanse oerwoud. In natuurpark Amani in noordoost Tanzania barst het er van. Het is de tastbare nalatenschap van de Duitse kolonisten, die tot na de Eerste Wereldoorlog een groot plantage-imperium hadden opgebouwd. Het Duitse verleden werkt tot op heden door bij de lokale bevolking. Het heersende idee is dat ze na hun vertrek in 1918 alle bezittingen hebben begraven - en dat ze nog steeds ergens moeten lig...more
Gladiatoren, helden van het Colosseum?, 11.26
Sep 25 2016
We kennen allemaal de gladiator uit de film The Gladiator. Onoverwinnelijk, rechtschapen en eerlijk. In werkelijkheid waren de gladiatoren vaak overwonnen barbaren die alles probeerden om in leven te blijven, tot aan het doden van de tegenstander toe. De Britse historicus Michael Grant plaatst de Romeinse amfitheaters zelfs op één lijn met de vernietigingskampen van de nazi’s. Waren de gladiatoren nou helden of slachtoffers?Paul van der Gaag ging naar Campanië en Rome en reconstrueerde voor Het ...more
Puputan: Het einde van Bali, 11.21
Sep 18 2016
Als begin twintigste eeuw wordt besloten om in Nederlands-Indië een ethische politiek te gaan voeren, hoort daar expansie bij, dus onder meer het oprollen van een handjevol onafhankelijke koninkrijkjes in het zuiden van Bali. Op 20 september komt het Nederlandse leger op Bali tegenover honderden met kris en speer gewapende Balinezen te staan. Een bloedbad is het gevolg.Gerard Leenders maakte voor Het Spoor Terug een documentaire over de gebeurtenissen.
Sovjet-cellist Ferschtman kijkt terug
Sep 11 2016
In de jaren ´70 werd de cellist Dimitri Ferschtman door het Sovjet-ministerie voor een ultimatum gesteld: afstand doen van zijn muzikale rolmodel, of het land verlaten. Ferschtman koos het tweede. Met zijn vrouw kijkt de cellist terug op de Sovjet-gekte, Rusland, zijn leven en zijn vlucht. Dat alles in een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen en Sophie van Leeuwen.
Het graf van de prachtlievende, 11.26
Sep 04 2016
Het Hongaarse dorp Szigetvar is in alle staten. Op 6 september arriveert een Turkse delegatie met prominente Ottomaanse nazaten om hun grote vondst te bewonderen: het graf van Suleyman de Prachtlievende. Het is de sultan waar Erdogan zich het liefste mee associeert. In de 46 jaar dat Suleyman op de troon zat breidde hij zijn rijk flink uit met veroveringen op de Balkan, in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Er is eindeloos lang gezocht naar de tombe en begin dit jaar kwam er eindelijk een doorbr...more
De zomer die niet doorging, 11.25
Aug 28 2016
10 april 1815 ontplofte in Indonesië de vulkaan Tambora. Een enorme aswolk werd 40 kilometer hoog de lucht ingeslingerd waar het stof zich als een lichte sluier over de hele aardbol verspreidde. De winter was streng en het jaar 1816 staat bekend als "het jaar zonder zomer". Oogsten mislukten, ongekende hoeveelheden regen daalden op de aarde neer. Zowel in China als delen van Europa heerste honger. Deze zomer vol onweer en rampspoed gaf ons het boek Frankenstein, de voorloper van de fiets, en dag...more
Hollands Siberie, deel 2, 11.26
Jun 05 2016
In 2008 publiceert journaliste/schrijfster Suzanna Jansen haar boek ‘Het Pauperparadijs’, waarin ze op zoek gaat naar haar familiegeschiedenis die haar vijf generaties terugvoert. Het blijkt een verhaal doorspekt van armoede. Drie opeenvolgende generaties belanden in het heropvoedingsgesticht van Veenhuizen, maar ook daarna blijkt de armoede maar moeilijk af te schudden. De dwanggestichten zijn onderdeel van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht door generaal Johannes van den Bosch, die de...more
Het Spoor Terug; Terug naar Hollands Siberie (deel I)
May 29 2016
Het was zomaar een boek over een het leven van arme familie, vanaf de achttiende tot diep in de twintigste eeuw. Het werd een bestseller. Binnenkort wordt het pauperparadijs van Suzanna Jansen ook op de planken gebracht, als theaterspektakel. Documentairemaker René Oomen was erbij, en maakte een documentaire over ‘the making of’. Zondag deel 1: Terug naar Hollands Siberië: Onderstand als gunst.
Onze Koeien, deel 2
May 22 2016
Ruim zeventig jaar geleden werd de ideale koe van het Friese stamboek Us Mem in Leeuwarden in brons gegoten. Eeuwen daarvoor al waren melkkoeien onze nationale trots en onze boeren produceerden de beste melk, de beste kaas en de beste boter. Ooit telde Nederland 150.000 melkveehouders, nu is daar nog een tiende deel van over. En de laatste koeienboeren hebben het bepaald niet makkelijk, want de actualiteit blijkt vol koegedoe.Michal Citroen maakte voor het Spoor Terug een tweedelige serie over d...more
Het Spoor Terug; Onze koeien (deel I), 11.22
May 15 2016
Ruim zeventig jaar geleden werd de ideale koe van het Friese stamboek Us Mem in Leeuwarden in brons gegoten. Eeuwen daarvoor al waren melkkoeien onze nationale trots en onze boeren produceerden de beste melk, de beste kaas en de beste boter. Ooit telde Nederland 150.000 melkveehouders, nu is daar nog een tiende deel van over. En de laatste koeienboeren hebben het bepaald niet makkelijk, want de actualiteit blijkt vol koegedoe. Michal Citroen maakte voor Het Spoor Terug een tweedelige serie over ...more
Het Spoor Terug; Hiddensee, 11.23
May 08 2016
In de periode van de bouw van de Muur tot de Wende probeerden honderden mensen uit de DDR over de Oostzee naar het Westen te vluchten. Veel van hen werden gepakt, en een onbekend aantal is verdronken. Schattingen variëren tussen de 170 en 190 mannen, vrouwen en kinderen. Vooral de oversteek van Hiddensee naar het vijftig kilometer verderop gelegen Denemarken was gevaarlijk. Mathijs Deen bezocht Hiddensee en sprak met de schrijver Lutz Seiler, die het boek ‘Kruso’ schreef over het vluchteiland. H...more
Het Spoor Terug; Asiel gezocht, deel II, 11.26
May 01 2016
Nederland positioneert zichzelf graag als gastvrij en tolerant land. We vingen de Hugenoten immers met open armen op en de Joodse gemeenschap mocht zo maar synagogen bouwen. Maar klopt dat beeld nog wel, als we kijken naar de ontvangst van onze vluchtelingen? Wat zijn de moeilijkheden waar politici mee te maken hebben en hadden en hoe hebben de vluchtelingen het ervaren in Nederland? Deel 2 van een tweedelige serie. Deze documentaire van Laura Stek maakt deel uit van het online project De Asielzoekmachine....more
Het Spoor Terug; Asiel gezocht, Deel I, 11.19
Apr 24 2016
Nederland positioneert zichzelf graag als gastvrij en tolerant land. We vingen de Hugenoten immers met open armen op en de Joodse gemeenschap mocht zo maar synagogen bouwen. Maar klopt dat beeld nog wel, als we kijken naar de ontvangst van onze vluchtelingen? Wat zijn de moeilijkheden waar politici mee te maken hebben en hadden en hoe hebben de vluchtelingen het ervaren in Nederland? Deel I: de jaren tachtig en negentig. Deze documentaire van Laura Stek maakt deel uit van het online project De Asielzoekmachine....more
Het Spoor Terug; De Westerbeek, 11.24
Apr 10 2016
264 jaar geleden sloeg het VOC-schip de Westerbeek kapot tegen de hoge kliffen van de Faeröer. Er kwamen elf bemanningsleden om, maar de overlevende Nederlandse schipbreukelingen zorgden voor een geboortegolfje op de archipel tussen Schotland en IJsland. Documentairemaker Marten Minkema reisde naar de Faeröer-eilanden, zocht naar nazaten van de dappere Hollanders, en reconstrueerde de stranding.
Het Spoor Terug; 'Het geheugen van Seng Ly', 11.23
Apr 03 2016
De beschadigde Cambodjaanse vluchtelingen hadden net de verschrikkingen van Pol Pot en de Rode Khmer achter de rug toen ze op Nederlandse uitnodiging, bij wijze van proef, werden opgevangen in rijtjeshuizen in het Brabantse Oss. Daar startte een integratieprogramma voor de vluchtelingen wiens verschrikkelijke verleden niemand echt begrijpt. René Oomen sprak met een aantal van de Cambodjanen van toen en maakte de documentaire ‘Het geheugen van Seng Ly’.
Het Spoor Terug; de verdwenen dierentuin, het Noorder dierenpark in Emmen, 11.25
Mar 27 2016
Dierentuin Emmen is niet meer, dierentuin Emmen heet tegenwoordig Wildlands Adventure Zoo. Een mooi moment, kortom, om terug te kijken op het eenvoudige Noorderdierenpark dat in 1935 op Hemelvaartsdag haar poorten opende.Gerard Leenders sprak met betrokkenen en maakte de documentaire: ‘De verdwenen dierentuin’.
Het dienstbevel, 11.24
Mar 20 2016
Aanstaande maandag, 21 maart, is het precies 65 Jaar geleden dat de eerste groep Molukse KNIL-militairen uit het net onafhankelijke Indonesië aankwamen in Nederland, met hun gezinnen aan boord van de Kota Inten. Uiteindelijk kwamen er in 1951 12.500 Molukkers naar Nederland. Niet uit vrije wil, maar op dienstbevel. Naar aanleiding van het 65-jarig jubileum van de komst van de Molukkers maakte Paul van der Gaag een documentaire op basis van interviews van dertig jaar geleden.
Niet bang te krijgen, 11.18
Mar 13 2016
De nichten Hella en Sandra Rottenberg kenden hun grootvader Isay Rottenberg goed, maar zijn vooroorlogse bestaan was voor hen een onbekend hoofdstuk. Dat hij een fabriek bezat, die door de nazi's was afgepakt, zoveel wisten ze. Maar er was veel meer. De nichten gingen op onderzoek uit en maakten de documentaire 'Niet bang te krijgen'.
Waar is Willemstad?, 11.20
Mar 06 2016
In 1973 werd in het miniatuurpark Madurodam in Den Haag een maquette van Willemstad onthuld door Koningin Juliana. Jarenlang gingen Antillianen naar Madurodam om hun Willemstad te zien. Ook Maduro, de naamgever van het miniatuurpark, moet postuum trots zijn geweest dat zijn geboortestad in het park vertegenwoordigd was. Maar in 1991 verdween de maquette en verscheen hij ineens op Antilliaanse feestjes. Vervolgens reisde de maquette via zolders en kinderkamers zelfs af naar Curaçao. Documentairem...more
De Nieuwe Stad, 10.21
Feb 28 2016
Vanaf komende maart viert Rotterdam 75 jaar Wederopbouw. Ter gelegenheid daarvan, in het kader van het project Rotterdam viert de stad, is het Verhalenhuis Belvédère op Katendrecht eind vorig jaar begonnen met de audioregistratie van verhalen van Rotterdammers over de wederopbouw van hun stad.Elk weekend worden in een verplaatsbare keet met studio, ergens op een markant punt in het centrum, door vrijwilligers van het Verhalenhuis Rotterdamse levensverhalen opgenomen. Die geschiedenissen worden v...more
75 jaar Februaristaking, 11.28
Feb 21 2016
Aanstaande 25 en 26 februari is de Februaristaking uit 1941 maar liefst 75 jaar oud. De Februaristaking was de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetter, als protest tegen de razzia en deportatie van 425 Joodse mannen. Alweer jaren geleden maakte Kees Slager en Ronald van den Boogaard een reconstructie met betrokkenen. Naar aanleiding van het vijf-en-zeventigjarige jubileum een herhaling van dit Het Spoor Terug uit 1975.
'Civilize yourself', 11.19
Feb 14 2016
Zangeres Beyoncé baarde veel opzien afgelopen week tijdens de Superbowl. In haar optreden zaten allerlei verwijzingen naar 'Black Power'. Vijftig jaar geleden werd Black Power voor het eerst geïntroduceerd bij het grote publiek door de jonge activist Stokely Carmichael. Hij verspreidde zijn idee tijdens een conferentie aan de universiteit Berkeley, het witte links-intellectuele bolwerk van de VS. Zijn speech veroorzaakte verwarring, woede en ongemak bij de blanke activisten en studenten. Bracht ...more
‘Tot in de dodencel’, 11.24
Feb 07 2016
In het Prisonmuseum van Huntsville, Texas staat de eerste elektrische stoel - ‘Ol’ Sparky’ - op een erepodium. Duizenden mannen en een paar vrouwen zijn er sinds 1890 op gestorven.Nog steeds bestaat de doodstraf in de VS. Sommige Nederlanders zijn al lange tijd begaan met het lot van de vaak arme zwarte Amerikanen in de dodencel. Meer dan 25 jaar stond advocaat Bart Stapert een aantal van hen gratis bij en Nederlandse vrouwen hielpen Amerikaanse ter dood veroordeelden tot aan de dag van hun executie. Gemaakt door Jacqueline Maris....more
Het Spoor Terug; Shakespeare's Vluchtelingen, 11.23
Jan 31 2016
In de British Library in Londen ligt de enige toneeltekst in Shakespeare's handschrift die bewaard gebleven is. En het is een van de weinige van zijn teksten die nooit in het Nederlands zijn vertaald. Het is een toespraak van Thomas More, uit het gelijknamige toneelstuk waaraan Shakespeare op bescheiden schaal heeft meegewerkt. In die speech roept Thomas More de Londenaren op om zich het lot van de vele vluchtelingen in de stad aan te trekken. Het is een overtuigende speech, die de vreemdelingen...more
De geschiedenis van de rashond, 'Touch of Gold & Daylight Charisma'
Jan 24 2016
Touch of Gold & Daylight Charisma'De rashond was het afgelopen jaar veel in het nieuws. Steeds meer mensen lijken een rashond te verkiezen boven een vuilnisbakje - en dat heeft gevolgen voor het fokproces. Want als de consument een Franse bulldog met een nog plattere neus wil, dan krijgt de consument ook een plattere neus. Nu kampt de bulldog met chronische ademhalingsproblemen en heeft de Cavalier King Spaniel ondraaglijke hoofdpijn omdat de schedel te klein is voor z'n hersenen. Inmiddels is e...more
De SNV, Nederlandse vrijwilligers in ontwikkelingswerk, 11.23
Jan 10 2016
Ze gingen naar Kameroen om ontwikkeling te brengen. Het was 1963 en in navolging van het Amerikaanse Peace Corps trokken jeugdige Nederlandse vrijwilligers erop uit om de wereld te redden. De operatie om de mensheid aan de beterende hand te krijgen begon in november 1963 in Kameroen. Gerard Leenders maakte een documentaire over de eerste Nederlandse seculiere goeddoeners, de voorlopers van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers, getiteld: Idealisme en avontuur. Jong Nederland gaat in ontwikkelingshulp....more
Het Spoor Terug; autoracen in 1903, 10.13
Dec 27 2015
Het was het jaar van Max Verstappen en het autoracen lijkt populairder dan ooit in ons land. Maar de interesse van nu valt in het niet bij het uitzinnige enthousiasme van het publiek in de beginjaren van het autoracen. Er was ook een groot verschil met nu: de allereerste internationale racewedstrijden (tussen 1898 en 1903) speelden zich niet af op circuits, maar op de openbare weg. In 1898 bijvoorbeeld - de auto was nog maar enkele jaren oud - scheurden de eerste coureurs van Parijs naar Amsterd...more
Jesus Chris Superstar, 11.18 uur
Dec 20 2015
Jezus is deze maand heel even in Nederland. Inmiddels is hij enigszins op leeftijd, is zijn lange haar wat dunner, en baard wat vlassiger. Maar hij – oftewel Ted ‘Jezus’ Neeley – rockt nog altijd even hartstochtelijk en devoot als in de dagen van zijn musical Jezus Christ Superstar. Programmamaker Laura Stek was als jong meisje helemaal weg van Ted ‘Jezus’ Neeley. Ruim veertig jaar later zocht ze ‘Jezus’ op, en ontdekte dat de verlosser niet uit zijn rol te krijgen was.
Vakantieparken 11.24
Dec 13 2015
De eerste campings begonnen een eeuw geleden uit idealisme. Al snel verschenen er huisjes bij, zodat ook gezinnen mee konden doen zonder dure kampeeruitrusting. Het waren basale onderkomens, met een waterpomp ernaast als toppunt van luxe. Het contrast met het uitgekookte comfort bij het huidige Center Parcs, Landal en Bosrijk van de Efteling is enorm. Daar is het gerief minstens zo groot als thuis, dus wat valt er nog te wensen? Zijn we aangekomen bij het einde van de geschiedenis van het vakant...more
Lampedusa, een eiland in de frontlinie, 11.25
Dec 06 2015
Het was meer dan zomaar de naam van een eiland. Lampedusa stond afgelopen jaren symbool voor de ontelbare hoeveelheid reddeloze vluchtelingen die hun heil zochten in Europa. Sinds enige tijd komen de vluchtelingen niet meer alleen over zee, maar ook over land. Toch staat Lampedusa nog altijd gebeiteld in de jongste collectieve herinnering van Europa, wat Europa nu in paniek brengt, begon op Lampedusa. Voor het Spoor Terug maakte Angelo van Schaik: Lampedusa, portret van een eiland in de frontlinie....more
De Zwarte Vogel, 11.25
Nov 29 2015
Sinds 1937 is de Zwarte Vogel is een begrip in Den Haag. De winkel was bijna tachtig jaar het centrum voor de typische Haagse duivensport. Duivenmelkers spraken er op z’n Haags met elkaar over het leven, de stad en de duifies.Om gezondheidsredenen moet het laatste geslacht De Zwart de winkel sluiten. Deze week was het zo ver. Als afscheid en eerbetoon aan de Zwarte Vogel in het Spoor Terug een documentaire van Michal Citroen
IVF ontwikkeling in Nederland, 11.17
Nov 22 2015
In Engeland werd de eerste ivf-baby al in 1978 geboren. In Nederland werd ook al heel vroeg vergelijkbaar experimenteel onderzoek verricht in het Rotterdamse Dijkzigtziekenhuis. Fysioloog Gerard Zeilmakers en gynaecoloog Bert Alberda van dit ziekenhuis bleken de pioniers van ivf in Nederland. In 1983 kwam dan ook de eerste Rotterdamse ivf-baby ter wereld.Bert Albeda en de weduwe van Gerard Zeilmakers blikken terug in een documentaire van Michal Citroen.
Het Spoor Terug; Indische Nederlanders opnieuw achter prikkeldraad, 11.26
Nov 15 2015
Repatrianten werden ze genoemd, maar eigenlijk waren het vluchtelingen; reizigers tegen wil en dank. De meeste Indische Nederlanders waren namelijk nog nooit in Nederland geweest. Na een verblijf in een Jappenkamp, na de ellende van de Bersiapperiode en na de soevereiniteitsoverdracht konden ze niet meer blijven en vluchten ze naar Nederland. Daar werden ze o.a. ondergebracht in de barakken van kamp Schattenberg, het voormalige Kamp Westerbork.
Ongewijde engeltjes, deel 2
Nov 08 2015
Ze kwamen volgens de katholieke leer in het zogeheten voorgeborgte, waar ook goede heidenen als Plato en Socrates hun eeuwigheid uitzaten. Ondertussen werden ze begraven achter de heg, in ongewijde grond, deze levenloos of te vroeg gestorven kinderen, die niet gedoopt waren. Ze werden Engeltjes genoemd. Dat was zo ongeveer het beste dat ze overkwam, want de hemel, zo leerden paus, pastoor en kerk, zouden ze nooit zien.Rene Oomen maakte de tweedelige documentaire ‘Er ligt een engeltje achter de heg’. Deze uitzending deel twee....more
Ongewijde Engeltjes
Nov 01 2015
Ze kwamen volgens de katholieke leer in het zogeheten voorgeborgte, waar ook goede heidenen als Plato en Socrates hun eeuwigheid uitzaten. Ondertussen werden ze begraven achter de heg, in ongewijde grond, deze levenloos of te vroeg gestorven kinderen, die niet gedoopt waren. Ze werden Engeltjes genoemd. Dat was zo ongeveer het beste dat ze overkwam, want de hemel, zo leerden paus, pastoor en kerk, zouden ze nooit zien. Rene Oomen maakte de tweedelige documentaire ‘Er ligt een engeltje achter de ...more
St. Eustatius, 11.26 - Koloniaal bezit in de Antillen
Sep 27 2015
Sint Eustatius was de belangrijkste doorvoer- en handelshaven van de West Indische Compagnie. Het eiland werd in de achttiende eeuw ook wel de Gouden Rots genoemd. Het was verreweg het rijkste koloniale bezit in de west en via Sint Eustatius hielp Nederland de Amerikanen in 1776 met hun oorlog tegen de Engelsen. Een Amerikaans schip werd er zelfs begroet met elf saluutschoten, die door Amerika prompt werden geïnterpreteerd als de eerste erkenning van hun onafhankelijkheid. Maar hoe kijken de Sin...more
De vulkaanweg op Saba, 11.27 uur - Hoe bouw je een weg op een vulkaan
Sep 20 2015
Sinds 2010 ligt het hoogste punt van Nederland niet meer in Limburg maar op Saba, een onherbergzame en geïsoleerde rots in de Caribische zee. Langs geitenpaden en trappen trokken de inlanders er omhoog, totdat de Sabanen het heft in eigen handen namen, en een onmogelijk weg aanlegden naar de top van de vulkaan. Pieter-Bas van Wiechen beklom de weg en bezocht de 'helden' van Saba die twintig jaar werkten aan de weg, en maakte een documentaire over de weg naar de vulkaan.
Het Spoor Terug; Zwarte Soldaten in de Amerikaanse Burgeroorlog, 11.21
Sep 13 2015
Dit jaar wordt herdacht en gevierd dat 150 jaar geleden een einde kwam aan de Amerikaanse Burgeroorlog (1861 - 1865). Onder andere door de re-enactors van het 54th Massachusetts Infantry Regiment, het onbekende Noordelijke zwarte leger. In historisch uniform vragen de mannen meer aandacht voor de rol van de zwarte soldaat. In OVT een portret van het 54e regiment, gemaakt door Laura Stek. Welke positie had de zwarte soldaat in de Amerikaanse Burgeroorlog? Hoe werd er toen en nu naar gekeken? En w...more
Vergeten door het vaderland, 11.27 - Indische Nederlanders
Sep 06 2015
In het Spoor Terug: „Jullie bestaan niet”, over de vergeten groep Indische Nederlanders die nog steeds in Indonesië woont. Ooit werden ze als Nederlander in Nederlands Indië geboren. Ze spraken Nederlands en ze voelden zich ook Nederlander. Maar toen ze na de dekolonisatie van Nederlands Indië naar Nederland wilden, weigerde de regering in Den Haag ze te te erkennen. Met hun bruine moeders moesten ze maar in hun land blijven, kregen ze op de ambassade in Jakarta te horen. Zeventig jaar na de ona...more
U wordt door niemand verwacht, deel 4, 11.14 - U wordt door niemand verwacht, deel 4
Aug 30 2015
In het Spoor Terug deel 4 van de serie U wordt Door Niemand Verwacht. Een documentaire reeks die gebaseerd is op de radioserie De Joodsche Questie en het boek U wordt door Niemand Verwacht van Michal Citroen over nasleep van de oorlog voor de joodse overlevenden. Vandaag de aflevering : Oorlogspleegkinderen en Rechtsherstel
U wordt door niemand verwacht, deel 3, 11.14 - U wordt door niemand verwacht, deel 3
Aug 23 2015
'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, en een serie radioprogramma’s in 1985. Vandaag deel 3 met een bewerking van deze radioserie over verder leven
U wordt door niemand verwacht, deel 2, 11.15 - U wordt door niemand verwacht, deel 2
Aug 16 2015
'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, een serie radioprogramma’s in 1985 met Ger Jochems, veel interviews en onderzoek met uiteindelijk een boek in 1999. Zeventig jaar na de bevrijding, wanneer al...more
U wordt door niemand verwacht, deel 1, 11.18 - U wordt door niemand verwacht, deel 1
Aug 09 2015
'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, een serie radioprogramma’s in 1985 met Ger Jochems, veel interviews en onderzoek met uiteindelijk een boek in 1999. Zeventig jaar na de bevrijding, wanneer al...more
100 jaar cabaret, deel 4, 11.15 - 100 jaar cabaret, 100 jaar censuur, deel 4
Aug 02 2015
Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond va...more
100 jaar Cabaret, 100 jaar Censuur, deel 3 - Het Spoor Terug, 100 jaar Cabaret, deel 3
Jul 26 2015
Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond va...more
100 jaar cabaret, deel 2, 11.17 - Het Spoor Terug, 100 jaar cabaret, deel 2
Jul 19 2015
Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond va...more
100 jaar caberet, deel 1, 11.12 - Het Spoor Terug, deel 1
Jul 12 2015
Een vierdelige serie uit 1995 van de verleden jaar overleden VPRO-programmamaakster Lida Iburg over verboden liedjes en teksten uit het cabaret. Beginnend in 1895 bij het eerste optreden van Eduard Jacobs tot aan de dag van vandaag. Waarbij steeds dezelfde drie taboes weer boven komen: God, Seks & Oranje.
Srebrenica, 11.24 - Het Spoor Terug, Srebrenica
Jul 05 2015
Het drama van Srebrenica is aanstaande 11 juli alweer 20 jaar oud. En telkens weer blijkt uit nieuw onderzoek dat het ‘falende’ Dutchbat gepiepeld is door hogere machten. Srebrenica wordt natuurlijk ook nog altijd herdacht. Dat gebeurde ook al in 2003, acht jaar na het drama.Wijlen Gerard Legebeke, een van de aanjagers van het Argos-team dat zich vastbeet in Srebenica, maakte bij de toenmalige herdenking een uitgebreide reportage. Hij was bij de opening door de Amerikaanse president Bill Clinton...more
De Tour de France van 1954, 11.24 - De Tour van 1954
Jun 28 2015
Volgende week start de Tour in Utrecht. Dat ooit, in 1954, de tour ook begon in Nederland is min of meer vergeten geschiedenis. En toch was dat het geval. De tour startte dat jaar vanuit het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het was de eerste keer dat de Ronde van Frankrijk niet in Frankrijk begon. Nederland kreeg de eer, mede dankzij de successen van het jaar daarvoor, waar onze Wimke van Est de gele trui droeg en op legendarische wijze in een ravijn viel en er weer uit kroop. Gerard Leenders doo...more
Noordenbergkwartier in Deventer - Stadsvernieuwing in Deventer
Jun 21 2015
Actie om het NoordenbergkwartierHalf ontvolkt, veel dichtgetimmerde en verkrotte woningen, waarvan er al heel wat zijn platgegooid. Zo ziet het Noordenbergkwartier in Deventer er in 1975 uit. Als het aan het gemeentebestuur ligt, maakt de ooit zo populaire volksbuurt met z’n steegjes en kleine winkeltjes plaats voor brede toegangswegen en parkeergelegenheid voor de binnenstad. Maar dan komen buurtbewoners tegen de plannen in verzet, naar aanleiding van een filmpje van de plaatselijke Kabel Omroe...more
Emmaus, deel 2, 11.24 - Over de woon- en werkgemeenschap Emmaus
Jun 14 2015
Emmaus, deel 2: Van de priester en de baronesIn varkensstallen bij het kasteel van barones Gabriëlle Van Zuylen van Nyevelt in Haarzuilens begint eind 1966 de eerste Nederlandse Emmaus-woonwerkgemeenschap. De Emmaus-beweging was eind jaren veertig in Frankrijk opgericht door de bezielde priester Abbe Pierre. Mensen die de weg in het leven zijn kwijtgeraakt - zoals alcoholisten, ex-bajesklanten en zwervers - worden er liefdevol opgevangen. Al snel begint de verkoop van tweedehandsspullen, gemaakt door Jacqueline Maris...more
Emmaus, deel 1, 10.24 - De leefgemeenschap Emmaus, de geschiedenis
Jun 07 2015
Van de priester en de baronesAls in 1954 de daklozen in Parijs op straat doodvriezen, doet priester Abbe Pierre een wanhoopskreet uitgaan via Radio Luxembourg en Le Figaro. Vanuit heel Europa stromen vrijwilligers toe om te helpen. Zo raakt Liesbeth Wilken betrokken bij de Emmaus-beweging van Abbe Pierre. Eind 1966 opent de eerste Nederlandse Emmaus-woonwerkgemeenschap de deuren. In een paar door barones Gabriëlle Van Zuylen van Nyevelt geschonken varkensstallen bij haar kasteel in Haarzuilens, gemaakt door Jacqueline Maris...more
De VOC en de Banda-eilanden - VOC en de Banda eilanden
May 24 2015
In 1994 zond Het Spoor Terug "De Loffelijcke Compagnie", een serie van 14 documentaires over de geschiedenis van de VOC. In deel 4 werd de geschiedenis van de Banda-eilanden verteld, de Molukse archipel waar de nootmuskaat en de foelie vandaan kwam. Drieëneenhalve eeuw na het uitmoorden van de plaatselijke bevolking schrijnen de wonden van de geschiedenis nog steeds. Onder andere met Wim van den Broeke (in 1999 0verleden), een nazaat van de eerste perkenier Paulus van den Broeke (1627). Samenstelling: Marnix Koolhaas (herhaling)...more
Normaal, 11.21 - De bandleden zelf over begin en succes
May 17 2015
Veertig jaar geleden is het dat Normaal zijn zegetocht door Nederland begon. En dat ging met veel kabaal, een stukgetrapte spiegel in de kleedkamer, een suppoost bij het hek die uit de Opel Commodore nog hoort roepen: 'Aan de kant, Adolf' en een helse blik van de leadzanger in de camera. Ben Jolink zong met Normaal voor het oog van heel Nederland in AVRO'S Toppop 'Oerend hard'. In het Spoor Terug een bewerkte herhaling van de documentaire over de beginjarenjaren van Nederlands meest eigenzinnige...more
Cuba, 11.25 - De revolutionairen van toen !
May 10 2015
Jong, mooi en idealistisch trokken zij ten strijde tegen de dictatuur, de Cubaanse studenten die in de jaren vijftig de revolutie ontketenden. Inmiddels zijn ze hoogbejaard, maar het waren de mooiste jaren van hun leven.Emeritus Latijns-Amerikastudies Dirk Kruijt interviewde oud-strijders van de Cubaanse revolutie. In het Spoor Terug: Cuba: de Grijze Revolutie, gemaakt door Edwin Koopman
De Helm - Duitse helm gevonden, wie was de eigenaar ?
May 03 2015
Op de laatste oorlogsdag werd zwaar gevochten in het Friese dorp Ureterp. Een Duitse helm bleef achter bij de dorpsarts, grootvader van radiomaker Marten Minkema. In de helm staat een naam: Anton Schubert. Wie was hij, en wat gebeurde er precies op die bloedige bevrijdingsdag, een reconstructie
De Oorlogskoningin, deel 6 (en slot) - De Oorlogskoningin, 6 en slot
Apr 26 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de zesde en laatste aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.
De Oorlogskoningin, deel 5 - Wilhelmina's Oorlog, 5
Apr 19 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Vandaag de vijfde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.
Oorlogskoningin, deel 5
Apr 18 2015
Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.
De Oorlogskoningin deel 4 - De Oorlogskoningin, 4
Apr 12 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten?Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de vierde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.
Oorlogskoningin, deel 4
Apr 11 2015
Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.
De Oorlogskoningin, deel 3 - De Oorlogskoningin, deel 3
Apr 05 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten?Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de derde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernhard.
Oorlogskoningin, deel 3
Apr 04 2015
Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.
De Oorlogskoningin, deel 2 - De Oorlogskoningin, deel 2
Mar 29 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige radio-drama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de tweede aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.
De Oorlogskoningin deel 1 - De Oorlogskoningin, 1, radio-drama
Mar 22 2015
Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de eerste aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina en Marcel Hensema als Prins Bernard.
Carboon en de Mijnen, deel 2 - Mijnliedjes en Mijnverhalen, deel 2
Mar 15 2015
Ze zongen ‘Witste nog koempel’ en ‘D’r leste koempel deet de lamp oet’. En ze hadden succes. Omdat iedereen de liedjes kende en iedereen de harde tijd in de mijnen gaarne met een beetje romantiek verzacht zag. We hebben het over de Zuid Limburgse muziekgroep Carboon. Documentairemaker Gerard Leenders zocht ze op, reconstrueerde hun verhaal en lardeerde dat met herinneringen van oud-mijnwerkers.
De Mijnen deel 1, 11.24 - Mijnliedjes en Mijnverhalen, deel 1
Mar 08 2015
Ze zongen ‘Witste nog koempel’ en ‘D’r leste koempel deet de lamp oet’. En ze hadden succes. Omdat iedereen de liedjes kende en iedereen de harde tijd in de mijnen gaarne met een beetje romantiek verzacht zag. We hebben het over de Zuid Limburgse muziekgroep Carboon. Documentairemaker Gerard Leenders zocht ze op, reconstrueerde hun verhaal en lardeerde dat met herinneringen van oud-mijnwerkers. In het Spoor Terug: Carboon en de mijnen. Deel 1.
De Madgermanes, 11.23 - Mozambikanen die in de DDR gingen werken
Mar 01 2015
Op een onooglijk plein in het centrum van Maputo wappert een grote DDR-vlag. Dit is het startpunt voor de wekelijkse demonstratie van de Madgermanes: de Mozambikaanse contractarbeiders die in de jaren tachtig naar de DDR werden uitgezonden. Al vierentwintig jaar proberen zij het nooit uitbetaalde deel van hun loon terug te krijgen. Vooralsnog zonder resultaat. Radiomaker Laura Stek reisde naar Maputo en sprak met de Madgermanes over DDR-nostalgie, desillusies en de strijd om gerechtigheid, en ma...more
Gaswinning Groningen, deel 1 - Groningen en het aardgas, deel 1
Feb 15 2015
Groningen lijdt onder de gaswinning. Dat is genoegzaam bekend. Maar ooit leefden de Groningse dorpen op, dankzij het aardgas. Het gas bracht er in de jaren zestig vrede, geluk en welvaart. Slochteren werd van niemandsdorp tot het bekendste dorp van Nederland. En zo was er meer dat Groningen ten goede kwam, dankzij het gas. Een halve eeuw later brengt het gas er rampzaligheid en zorg.Lejo Siepe ging voor Het Spoor Terug naar de gasdorpen en maakte een tweedelige serie over de Groningers en hun ga...more
Hendrik Werkman - Kunstenaar en verzetsman Hendrik Werkman
Feb 08 2015
Drie dagen voordat de geallieerden het noorden zouden bevrijden werd Hendrik Werkman door de SD gefusilleerd in de bossen van Bakkeveen. De kunstenaar en verzetsman, die geloofde dat zijn beste werk nog moest komen, stierf aldus een voortijdige dood.In dit Werkmanjaar -- met exposities in Groningen en Amsterdam – blikt documentairemaakster Laura Stek terug op zijn leven en werk.
De Hongerwinter, deel 4 - De Hongerwinter, deel 4
Feb 01 2015
In het Spoor Terug, De Hongerwinter, 4/4, het laatste deel van de vierdelige serie over de Hongerwinter, de winter van 1944/1945, toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen. Met gesprekken uit een eerdere serie van dertig jaar geleden. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten. Een documentaire van Michal Citroen.
De Hongerwinter, 3 - De Hongerwinter, deel 3
Jan 25 2015
In het Spoor Terug deel drie van de vierdelige serie over de Hongerwinter, de winter van 1944/1945, toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen. Met gesprekken uit een eerdere serie van dertig jaar geleden. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten. Een documentaire van Michal Citroen..
De Hongerwinter, 2 - De Hongerwinter, deel 2
Jan 11 2015
In het Spoor Terug het tweede deel van de vierdelige serie over de Hongerwinter. Die dramatische winter van 1944/1945 toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen van de honger. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of inmiddels overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten. Vandaag de maanden november en december
De Hongerwinter, deel 1 - De Hongerwinter, deel 1
Jan 04 2015
In het Spoor Terug. De Hongerwinter, deel 1. Vier weken lang een serie over de Hongerwinter van 70 jaar geleden, gemaakt door Michal Citroen. In die winter van 1944/1945 kwamen meer dan 22.000 22 Nederlanders vooral in het westen van het land om van de honger. De serie is een "remake" van de allereerste Spoor Terug-radioserie uit oktober 1984. De verhalen van toen (van velen die reeds lang zijn overleden), aangevuld met nieuwe verhalen en moderne inzichten nemen u mee terug naar deze grote maar ...more
OVT 2014-12-28, 11.00-12.00 2e uur helemaal
Dec 28 2014
Juliana in Speeches en het Heckrund in Het Spoor Terug
Het Heckrund
Dec 28 2014
Hitlers favoriete koeienIn de Oostvaardersplassen lopen wilde Heckrunderen. Het zijn de nazaten van een kudde die ooit begin vorige eeuw is gefokt met de bedoeling het oerrund (uitgestorven sinds 1627) terug te krijgen. Een project van de broers Heinz en Luts Heck, beide dierentuindirecteur. Luts was vriend en werd vanaf begin jaren 30 gefinancierd door Hermann Goering. Voor de Nazi’s fokte Heck Germaanse oerkoeien die in veroverde Poolse wildernis de plaatselijke bevolking moesten vervangen. De...more
2014-11-16, OVT 11.23 Spoor Terug Tante Ankie
Nov 16 2014
Het Spoor Terug, Tante AnkieIn de familie werd altijd met ontzag gesproken over Ankie Stork, de oudtante van schrijver Jaap Scholten. Het had iets te maken met de oorlog, maar wat precies, dat was lange tijd onduidelijk. Er werd niets over gezegd. Tijdens het schrijven van zijn boek ‘Horizon City’ kwam Jaap Scholten erachter dat Ankie tientallen joodse kinderen heeft gered via het Utrechts Kindercomité. Ze bracht de kinderen naar het Overijsselse Lemele, waar ze steun kreeg van de plaatselijke d...more
OVT 2014-11-09, 11.25 Het Spoor Terug, Kinderdorp Neerbosch, deel 2
Nov 09 2014
Het Spoor Terug, Kinderdorp NeerboschEr woonden altijd al weesjes en voogdijkinderen, en daar kwamen in de oorlog ook nog eens honderden Engelse militairen bij. Kinderdorp Neerbosch werd anders gezegd tussen 1940 en 1945 ernstig overvraagd. Voor de oorlog telde de instelling meer dan duizend kinderen, na de oorlog nam het aantal wezen en anderszins geplaatste kinderen gestaag af.Door documentairemaker Gerard Leenders: Kinderdorp Neerbosch. Een vertelling in twee delen. vandaag deel twee.
2014-11-02, OVT 11.25 Het Spoor Terug - Kinderdorp Neerbosch
Nov 02 2014
Het Spoor Terug, Kinderdorp Neerbosch. Er woonden altijd al weesjes en voogdijkinderen en daar kwamen in de oorlog ook nog eens honderden Engelse militairen bij. Kinderdorp Neerbosch werd anders gezegd tussen 1940 en 1945 ernstig overvraagd. Voor de oorlog telde de instelling meer dan duizend kinderen, na de oorlog nam het aantal wezen en anderszins geplaatse kinderen gestaag af. Een documentaire van Gerard Leenders, deel 1 van 2.
OVT 2014-09-28, 11.23 Het Spoor Terug, Ernest Hemingway, Mannen met baarden
Sep 28 2014
In Het Spoor Terug: ‘Mannen met baarden’Bij look-a-likes denk je aan Michael Jackson, Elvis Presley of Marylin Monroe. Niet aan Ernest Hemingway. Toch bestaat 'ie: de Hemingway look-a-like contest. Ieder jaar verzamelen 150 mannen zich in het zuidelijkste puntje van Florida om te strijden om de titel van best lijkende Hemingway. Laura Stek was benieuwd hoe de deelnemers zich met de schrijver identificeren, welk beeld ze van Hemingway hebben en hoe dat beeld gecreëerd is. Want Hemingway was niet ...more
OVT 2014-09-14, 11.23 Het Spoor Terug, De Koningin van Korido, deel 1
Sep 14 2014
Eind jaren veertig wisten we het nog heel zeker: de Papoea’s moesten worden ontwikkeld en beschaafd. Ze moesten zogezegd worden opgevoed tot mens. Dat was in elk geval het doel van de ‘Jongens Vervolg School', gesticht door een overtuigde zendeling, eind jaren veertig.Documentairemaakster Sterre van Hasselt toog met de dochter van de stichter naar Nieuw Guinea en maakte de documentaire:’ Koningin van Korido, een zendingsgeschiedenis'
2014-09-07, OVT Het Spoor Terug: Spionnenschool Harderwijk
Sep 07 2014
Het bestond echt: een Spionnenschool op Hollandse bodem, notabene in het Zuiderzeestadje Harderwijk. In zo’n veertig jaar werden er zo’n 25.000 dienstplichtige jongens en zogenoemde KVV’-ers – Kort Verband Vrijwilligers – opgeleid. Ze leerden er alles over de Rus en de Bolsjewiek, om later hun gangen na te kunnen gaan.Documentairemaker Hans Olink maakte er ‘de Spionnenschool Harderwijk’ over.
OVT 2014-08-24, Het Spoor Terug, De Bimbobox
Aug 24 2014
Een documentaire over het aapjesorkest dat je met een kwartje tot leven kon wekken. Een zoektocht naar de wortels en de ziel van de bimbobox. Gemaakt door Marten Minkema.
OVT 2014-07-27, 11.17 Het Spoor Terug, Retour Normandie
Jul 27 2014
Wim Mol organiseert al 40 jaar historische busreizen naar Normandië. Niet om het militaire oorlogsverhaal te vertellen, maar om de menselijke tragedie te laten zien. Documentairemaker René Oomen was ooit een van de leerlingen van geschiedenisleraar Wim Mol en maakte een reis met hem door de tijd. Naar plekken die een grote rol spelen in het leven van Wim: Arnhem, Rotterdam, Normandië en tenslotte Breda.
OVT 2014-7-20, 10.19 Het Spoor Terug, Floor Wibaut
Jul 20 2014
Floor Wibaut, ook bekend als de onderkoning van Amsterdam, is nog steeds een van de meest aansprekende Amsterdamse politici van de afgelopen eeuw. Hij ging de geschiedenis in als de sociaal democraat die zorgde dat Amsterdam het mekka werd van de volkshuisvesting. Maar hoe levend is het gedachtegoed van Wibaut in een tijd waarin veel woningcorporaties niet langer de publieke zaak lijken te dienen, en vooral bezig zijn met hun eigen portemonnee?
OVT 2014-07-13, 11.20 Het Spoor Terug, De Bloemendaltapes
Jul 13 2014
De stem van Philip Bloemendal vaak te horen in OVT door zijn werk voor het Polygoonjournaal. Maar hoe bekend ook zijn geluid, hoe onbekend zijn leven. Philip Bloemendal was een joodse jongen uit de textiel die door onder te duiken de oorlog overleefde, maar bijna zijn hele familie kwijtraakte. Begin jaren 80 vertelde Bloemendal, met een microfoon om zijn hals, aan zijn zoon Robert zijn levensverhaal. Al die jaren hebben negen cassettebandjes in een kast gelegen. Dankzij programmamaker Erik Wille...more
OVT 2014-07-06, 11.17 Het Spoor Terug, De Bekentenis
Jul 06 2014
Een verzetsdaad na de oorlog: Daarmee kwam in juni van 2011 de 97 jaar oude vrouw Atie Visser in het nieuws. Atie Visser was tijdens de oorlog verzetsvrouw en lid van een Knokploeg in Leiden. 65 jaar na de daad op 1 maart 1946, bekende zij een moord te hebben gepleegd. Het slachtoffer was de Leidse industrieel Felix Guljé. Pas na haar bekentenis ontdekte Atie Visser dat de man die zij koelbloedig neerschoot in de deuropening van zijn huis niet alleen collaboreerde met de Duitsers, maar ook verze...more
2014-06-29, OVT 11.23 Het Spoor Terug, Jan Rutges, deel 2
Jun 29 2014
‘Verdomd, ik heb het Evangelie verkeerd gelezen. Je komt er door in de bak.’ Het is de openingszin van Jan Rutges als hij in juni 1970 wordt geinterviewd door ‘Het Vrije Volk’. De toen 36-jarige missionaris is namelijk door de Braziliaanse militaire dictatuur eerst een aantal weken gevangen gehouden en daarna als persona non grata het land uitgezet.Begin jaren zeventig ging programmaker Gerard Leenders de klassen van zijn middelbare school langs om handtekeningen op te halen tegen de martelingen...more
2014-06-15, OVT Spoor Terug, Albanie
Jun 15 2014
Het Spoor Terug, Mission Impossible in AlbanieLodewijk Willem Johan Karel Thomson was de eerste Nederlander die op vredesmissie sneuvelde. Het gebeurde in 1914 in Albanie, onder tot nu toe nooit helemaal opgehelderde omstandigheden. In Nederland is hij een kleine, in Albanie een grote held. ‘ Hulde aan de Nederlandse held’, staat er dan ook op het monument dat in de Albanese stad Durres aan hem is gewijd. Radiomaker en Albanees van geboorte Fatos Vladi reisde naar Albanie en reconstrueerde voor ...more
OVT 2014-06-08, 11.23 Het Spoor Terug, De Aardappel deel 2
Jun 08 2014
We zijn een land van aardappeleters. Het Bintje, de Lekkerlander, de Dore of Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerst was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie moest worden bereid om hem kruimig te maken danwel vast. Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘ Zonder een lekkere aardappel heb ik niet gegeten’ , zo sprak menig Nederlands...more
OVT 2014-06-01, 11.24 Het Spoor Terug, de Aardappel, deel 1
Jun 01 2014
We zijn een land van aardappeleters. Het bintje, de lekkerlander, de Dore of de Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerst was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie moest worden bereid: vastkokend of droogkokend? En hoe kreeg je de aardappel nou kruimig of bloemig? Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘Zonder een lekkere aardappel he...more
2014-06-01, OVT 10.24 Spoor Terug, De Aardappel
Jun 01 2014
We zijn een land van aardappeleters. Het Bintje, de Lekkerlander, de Dore of Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerste was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie, vastkokend of droogkokend, moest worden bereid: hoe kreeg je de aardappel nou kruimig of bloemig. Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘ Zonder een lekkere aardappel heb i...more
2014-05-25, 11.25 Het Spoor Terug, De Voorbode
May 25 2014
Op 20 april 1944 ontplofte in het Noorse Bergen een omgebouwd Nederlands vissersbootje dat was volgepakt met dynamiet. Het gevolg: meer dan 160 doden en 5000 gewonden. Hoe kwam de Vlaardingse Voorbode met al die explosieven in Bergen terecht? En was het toeval dat deze omgebouwde vissersboot 70 jaar geleden, precies op de verjaardag van Hitler, ontplofte? In Het Spoor Terug: Een reconstructie van het in Nederland onbekende verhaal van de grootste ramp uit de Noorse oorlogsgeschiedenis, gemaakt door Paul van der Gaag....more
2014-05-18, OVT 11.25 Spoor Terug, Alphonse en de Grote Oorlog, deel 2
May 18 2014
Het Spoor Terug, Bierbrouwer in de Grote Oorlog, deel 2 De Noord-Franse bierbrouwer Alphonse Froidure werd in 1914 meegesleept in de Grote oorlog. 33 Jaar oud werd hij als vader van vijf kinderen, ’s nachts gemobiliseerd. Hij bracht de oorlog door als frontsoldaat, totdat hij omkwam in de loopgraven bij Flirey. Froidure liet een velddagboek en vele brieven na. Zijn achterkleindochter Sophie reisde zijn oorlogsverleden achterna en maakte op basis van zijn egodocumenten de tweedelige documentaire:...more
2014-05-11, OVT 11.30 Het Spoor Terug, Alphonse en de Grote Oorlog, deel 1
May 11 2014
De Noord-Franse bierbrouwer Alphonse Froidure werd in 1914 meegesleept in de Grote oorlog. Op 33 jarige leeftijd werd deze vader van vijf kinderen, gemobiliseerd. Hij bracht de oorlog door als frontsoldaat, totdat hij omkwam in de loopgraven bij Flirey. Froidure liet een velddagboek en vele brieven na. Zijn achterkleindochter Sophie reisde zijn oorlogsverleden achterna en maakte op basis van zijn egodocumenten de tweedelige documentaire: ‘ Alphonse en de Grote oorlog’ , vandaag het eerste deel...more
OVT 2014-05-04 Het Spoor Terug, Oorlogsherinneringen in Huis
May 04 2014
Het verhaal van de families Blok en Bloch En dan opeens vind je een dagboek, paspoort of fotoalbum. Achter het behang, in een vergeten kast of in een oude hoek op zolder ligt de oorlog of een verder verleden verborgen. Het huis verraadt het, doorgaans, pas na jaren, bij een toevallige verbouwing of een verhuizing. Zo troffen Tessel en Dieuwertje Blok bij het opruimen van het ouderlijk huis een langspeelplaat aan met opnames van hun grootouders en hun onderduikverleners. En zo vond Leendert K...more
2014-04-20, OVT 11.18 Het Spoor Terug: Jesus Christ Superstar
Apr 20 2014
Het Spoor Terug, Superstar Jesus Gierende gitaren, schaars geklede danseressen en een suikerzoete blonde flowerpower-Jezus. Oftewel: de film ‘Jesus Christ Superstar’ uit 1973. OVT-redacteur Laura Stek vergaapte zich als jong meisje aan Ted Neeley-Jezus. Ruim veertig jaar later zocht ze de acteur op, en ontdekte dat de filmheilige zijn rol nooit meer heeft afgelegd. Voor Het Spoor Terug maakte ze een verslag van haar zoektocht naar en ontmoeting met haar Personal Jesus.
Tolstoj
Jan 05 2014
Een historisch verantwoord hoorspel In 1896 trekt de eerste Nederlandse dienstweigeraar, de socialist Johan van der Veer, de aandacht in binnen- en buitenland. Ook de beroemde Russische schrijver en filosoof Lev Tolstoj is onder de indruk van de daad van Van der Veer. Er ontstaat een vriendschappelijke correspondentie tussen Tolstoj en de dienstweigeraar. Al snel ruilt Van der Veer het socialisme in voor Tolstoj's christenanarchistisme. Maar Van der Veer's enthousiasme wordt getemperd als hij de...more
Het rampjaar 1672 (dl.2)
Dec 29 2013
Het Spoor terug: Het rampjaar 1672 (dl.2) Een eeuw nadat de geuzen den Briel innamen en de strijd voor onafhankelijkheid begon, dreigde er al weer een eind te komen aan de Verenigde Nederlanden. In dit jaar waarin de jonge republiek werd aangevallen door Engelse, Franse en Duitse buren, was de ontreddering groot en de verwarring totaal. In dit tweeluik uit 2009 een terugblik op het rampjaar 1672 , met ooggetuigenverslagen, krantenberichten en brieven uit de tijd zelf. Samenstelling: Mathijs Deen en Luc Panhuysen...more
Het rampjaar 1672 (dl. 1)
Dec 22 2013
Het Spoor terug: Het rampjaar 1672 (dl. 1) Een eeuw nadat de geuzen den Briel innamen en de strijd voor onafhankelijkheid begon, dreigde er al weer een eind te komen aan de Verenigde Nederlanden. In dit jaar waarin de jonge republiek werd aangevallen door Engelse, Franse en Duitse buren, was de ontreddering groot en de verwarring totaal. In dit tweeluik uit 2009 een terugblik op het rampjaar 1672 , met ooggetuigenverslagen, krantenberichten en brieven uit de tijd zelf. Samenstelling: Mathijs Deen en Luc Panhuysen...more
André Loor, dl. 2
Dec 15 2013
In het Spoor terug het tweede deel van een portret van de deze week overleden Surinaamse historicus André Loor Zijn recente boek André Loor vertelt… Suriname 1850-1950 was in een paar dagen uitverkocht. Wie is deze populaire Surinaamse historicus? André Loor, inmiddels 82 jaar en een afstammeling van de eerste boeroe immigranten, heeft hij zijn leven gewijd aan het beschrijven van de geschiedenis van zijn land. Een tweedelig portret van hem en een zoektocht naar de vraag: welke rol speelt geschi...more
André Loor, dl. 1
Dec 08 2013
Zijn recente boek André Loor vertelt… Suriname 1850-1950 was in een paar dagen uitverkocht. Wie is deze populaire Surinaamse historicus? André Loor, inmiddels 82 jaar en een afstammeling van de eerste boeroe immigranten, heeft hij zijn leven gewijd aan het beschrijven van de geschiedenis van zijn land. Een tweedelig portret van hem en een zoektocht naar de vraag: welke rol speelt geschiedenis in het huidige Suriname en op welke wijze wordt die herschreven? Samenstelling: Djoeke Veeninga
Posttraumatisch stresssyndroom, dl. 2
Dec 01 2013
Het Spoor terug: Mannen huilen niet. De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldiersheart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar ...more
Posttraumatisch stresssyndroom, dl. 1
Nov 24 2013
De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldiersheart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog...more
1973: De Oliecrisis, dl. 2
Nov 17 2013
40 Jaar geleden: Geheime wapenleveranties, gordijnen dicht, kachel laag, benzine op de bon en de autoloze zondag. Hoe Nederland verzeilde in een crisis die het kleine land schokte en de ouderwetse gezelligheid even terugbracht. Een reconstructie met de voornaamste nog levende betrokkenen zoals Ruud Lubbers en Bram Stemerdink en de ervaringen van alledag. Slot van een tweeluik. Samenstelling: Michal Citroen
1973: De Oliecrisis, dl. 1
Nov 10 2013
40 Jaar geleden: Geheime wapenleveranties, gordijnen dicht, kachel laag, benzine op de bon en de autoloze zondag. Hoe Nederland verzeilde in een crisis die het kleine land schokte en de ouderwetse gezelligheid even terugbracht. Een reconstructie met de voornaamste nog levende betrokkenen zoals Ruud Lubbers en Bram Stemerdink en de ervaringen van alledag. Deel 1 van een tweeluik. Samenstelling: Michal Citroen
De Wadden - Deel 4
Nov 03 2013
Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Slot van een vierluik....more
De Wadden - Deel 3
Oct 27 2013
Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 3 van een vierluik....more
De Wadden - Deel 2
Oct 13 2013
Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 2 van een vierluik....more
De Wadden - Deel 1
Oct 06 2013
Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 1 van een vierluik....more
Diplomaat van de Tsaar, deel 2: 1983-1958
Sep 29 2013
Het Spoor terug: Diplomaat van de Tsaar, deel 2: 1983-1958 Als in 1917 in Rusland de revolutie uitbreekt leidt dat het einde in van het Tsaristisch gezantschap in Den Haag. Wat gebeurde er met de diplomaten die land en baan kwijtraakten? Een tweeluik over Paul Poustochkine, de laatste diplomaat, en over klein Rusland in Den Haag Samenstelling Djoeke Veeninga ism Angela Dekker, schrijfster van het boek ‘Diplomaat van de Tsaar. De ballingen van de Russische Revolutie’.
Diplomaat van de Tsaar, deel 1: 1913-1918
Sep 22 2013
Als in 1917 in Rusland de revolutie uitbreekt leidt dat het einde in van het Tsaristisch gezantschap in Den Haag. Wat gebeurde er met de diplomaten die land en baan kwijtraakten? Een tweeluik over Paul Poustochkine, de laatste diplomaat, en over klein Rusland in Den Haag Samenstelling Djoeke Veeninga ism Angela Dekker, schrijfster van het boek ‘Diplomaat van de Tsaar. De ballingen van de Russische Revolutie’.
100 jaar het Antoni van Leeuwenhoek, deel 2
Sep 15 2013
Het Spoor terug: 100 jaar het Antoni van Leeuwenhoek, deel 2 Een sluipmoordenaar, zo werd kanker 100 jaar geleden gezien. Het was een ziekte omgeven met mysterie en men schreef het toe aan kwade dampen, depressies en infecties. Het woord kanker werd niet uitgesproken, het bleef bij 'K'. En toch waren er in 1913 twee mannen die het taboe wilden doorbreken: een uitgever (J.H. De Bussy) en een chirurg (J. Rotgans) richtten op 10 oktober 1913 de Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut op. Daarmee...more
100 jaar Nederlands Kanker Instituut / Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, dl. 1
Sep 08 2013
Het Spoor terug: 100 jaar Nederlands Kanker Instituut / Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI/ AVL), deel 1 van een tweeluikEen sluipmoordenaar, zo werd kanker 100 jaar geleden gezien. Het was een ziekte omgeven met mysterie en men schreef het toe aan kwade dampen, depressies en infecties. Het woord kanker werd niet uitgesproken, het bleef bij 'K'. En toch waren er in 1913 twee mannen die het taboe wilden doorbreken: een uitgever (J.H. De Bussy) en een chirurg (J. Rotgans) richtten op 10 oktobe...more
Leven met Ramona
Sep 01 2013
Het verhaal van Riem de Wolff die onlangs 70 jaar werd. Samen met broer Ruud vormde hij vanaf 1959 het duo de Blue Diamonds. Na het overlijden van zijn broer ging Riem alleen door, met al meer dan vijftig jaar de wereldhit Ramona op het repertoire. Samenstelling: Paul van der Gaag
Rahel Mengelberg
Jul 28 2013
‘Russische aarde, Hollandse dromen. Rusland door Nederlandse ogen’. In dit Rusland jaar, driehonderd jaar na het begin van de diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Rusland, een 8 delige zomerserie van Hans Olink over Nederlanders in tsaristisch Rusland en de Sovjet-Unie. Geselecteerd uit zijn vele gemaakte documentaires over de Russische geschiedenis van de afgelopen eeuw. Deel 4: Rahel Mengelberg De Nederlandse harpiste Rahel Mengelberg, kreeg in 1934 een uitnodiging om te spelen in het...more
Heimwee. Ziek van verlangen, dl. 2
Jun 30 2013
Het Spoor terug: Heimwee. Ziek van verlangen Heimwee is een veelzijdige en verrassende emotie, die de mens ingrijpend kan beïnvloeden maar ook terug te vinden is in muziek, poëzie en schilderkunst. Heimwee heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld van de ernstige Zwitserse ziekte tot een verlangen waar mee te leven valt. Slot van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink
Heimwee. Ziek van verlangen, dl. 1
Jun 23 2013
Het Spoor terug: Heimwee. Ziek van verlangen Heimwee is een veelzijdige en verrassende emotie, die de mens ingrijpend kan beïnvloeden maar ook terug te vinden is in muziek, poëzie en schilderkunst. Heimwee heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld van de ernstige Zwitserse ziekte tot een verlangen waar mee te leven valt. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink
Zesdaagse Oorlog, dl. 2
Jun 16 2013
Het Spoor terug: Nederlandse Vrijwilligers tijdens de Zesdaagse oorlog In juni 1967 vertrokken ruim honderd Nederlandse vrijwilligers naar Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog om daar de plekken op te vullen van de gemobiliseerde soldaten Wie waren zij? Joden en niet-joden; studenten en medici; idealisten of avonturiers? Hun verhalen over de stemming in Nederland in die tijd, hun persoonlijke beslissing om te gaan en hun tijd in Israël. Slot van een tweeluik Samenstelling: Michal Citroen
Zesdaagse oorlog, dl. 1 - VPRO, 9 juni 2013
Jun 09 2013
In juni 1967 vertrokken ruim honderd Nederlandse vrijwilligers naar Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog om daar de plekken op te vullen van de gemobiliseerde soldaten Wie waren zij? Joden en niet-joden; studenten en medici; idealisten of avonturiers? Hun verhalen over de stemming in Nederland in die tijd, hun persoonlijke beslissing om te gaan en hun tijd in Israël.Deel 1 van een tweeluikSamenstelling: Michal Citroen
Goudkoorts in de Noordzee - OVT 2 juni 2013
Jun 02 2013
In de jaren vijftig was Nederland in de greep van een, on-Nederlandse aandoende, goudkoorts. Het goud, met een waarde van zeventig miljoen gulden, zou voor het oprapen liggen in het scheepswrak Renate Leonhardt; een Duitse vrachtschip dat in 1917 voor de kust van Texel werd getorpedeerd door de Engelsen. Volgens de geruchten was er een aanzienlijke lading goud en diamanten aan boord geweest. Getuigen, waaronder de stoker, een loods en de tweede stuurman konden dat bevestigen. Uiteindelijk wist e...more
Joseph Pilates
May 26 2013
Het Spoor terug: Joseph Pilates Pilates is een populaire fitness methode, over de hele wereld beoefend door vooral vrouwen in een studio, thuis op een mat met een video aan of als je het je kan veroorloven als Madonna met je persoonlijke trainer. Wat is Pilates en vooral: wie is Pilates? Het Spoor terug gaat op zoek naar de stichter van de methode, Joseph Pilates, in 1883 geboren in Mönchengladbach, Duitsland. Een pionier die zich ontwikkelde als turner, bodybuilder, boxer en uiteindelijk in zi...more
‘Amsterdammertjes’ op Texel - OVT 19 mei 2013
May 19 2013
Honderden hongerige Amsterdamse kinderen stapten in het voorjaar van 1945 op de boot naar Texel om daar tot rust tot te komen en aan te sterken. Op Texel was eten genoeg en het eiland had tussen mei 1940 en april 1945 weinig te lijden gehad van de oorlog. Maar op 6 april brak een opstand uit. Een bataljon Georgiërs dat deel uitmaakte van het Duitse leger sloeg toe. Samen met hun Texelse opvanggezinnen zaten de hongerkinderen ineens midden in de ‘Russenoorlog.’ Ze zagen hoe Duitse en Georgische s...more
Diplomaat Herman van Roijen - OVT 12 mei 2013
May 12 2013
Het Spoor terug: De man die ons van Indië afhielp. Het diplomatenleven van Herman van Roijen Op 6 mei verschijnt de biografie van oud topdiplomaat Herman van Roijen (1905-1991). Aanleiding voor een portret, waarin zijn verhaal verteld wordt door mensen die hem goed hebben gekend. Van Roijen verwierf wereldwijd faam als man die Nederland twee keer uit de brand hielp. Eerst in 1949 bij de besprekingen met de Republiek Indonesië en later in 1962 rond Nieuw-Guinea kwestie. Samenstelling: Paul van der Gaag...more
175 jaar Artis, dl. 2 - OVT 5 mei 2013
May 05 2013
Het Spoor terug: 175 jaar Artis Een tweeluik over de oudste Nederlandse dierentuin in Amsterdam. Artis werd in 1838 opgericht door Gerard Westerman onder het motto Natura Artis Magistra: De natuur is de leermeesteres van kunst. Hoe kwam Artis door de Oorlogsjaren en hoe ontwikkelde Artis zich daarna. Met o.a. oud-Artis directeur Maarten Frankenhuis, auteur van het boek ‘Overleven in de dierentuin, de oorlogsjaren van Artis en andere parken’. Deel 2: Artis 1940-2013 Samenstelling: Astrid Nauta
175 jaar Artis, dl. 1
Apr 28 2013
Het Spoor terug: 175 jaar Artis Een tweeluik over de oudste Nederlandse dierentuin in Amsterdam. Artis werd in 1838 opgericht door Gerard Westerman onder het motto Natura Artis Magistra: De natuur is de leermeesteres van kunst. Artis was in de eerste vijftig jaar van haar bestaan ook een belangrijke culturele en wetenschappelijke instelling. Met o.a. oud-Artis directeur Maarten Frankenhuis. Deel 1: Artis, meer dan een dierentuin alleen Samenstelling: Astrid Nauta
100 jaar Instiuut Schoevers - OVT 21 april 2013
Apr 21 2013
Het Spoor terug: 100 jaar Instiuut Schoevers 18 april is secretaresse-dag. Een portret van Instituut Schoevers, de particuliere secretaresse-opleiding die dit jaar 100 jaar bestaat. Sinds de oprichting is er veel veranderd: de meisjes hoeven niet meer op de maat van de muziek te tikken en secretaresse heet nu PA of office-manager. Met oud-secretaresses en historica Francisca de Haan. Samenstelling: Laura Stek
Geel, een kolonie van geesteszieken, dl. 2 - OVT 14 april 2013
Apr 14 2013
Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Slot van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart
Geel, een kolonie van geesteszieken - OVT 7 april 2013
Apr 07 2013
Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken. Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart
Geel, een kolonie van geesteszieken
Apr 07 2013
Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken. Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart
Mom Wellenstein - OVT 31 maart 2013
Mar 31 2013
Het Spoor terug: Mom Wellenstein E.P. ‘Mom’ Wellenstein is bekend als een van de mensen die zich in dienst van de Nederlandse overheid vanaf het allereerste begin heeft ingezet voor de Europese gemeenschap. Dat was logisch voor de man die als Delftse student in het verzet terecht kwam, wat leidde tot zijn gevangenschap in Scheveningen en in Kamp Amersfoort. Meteen na zijn vrijlating in 1942 schreef hij zijn ervaringen op. Dat manuscript is nu pas herontdekt als een stilistisch en inhoudelijk ind...more
De joodse couturier Max Heymans - OVT 24 maart 2013
Mar 24 2013
In het Spoor Terug: een portret van de in 1918 geboren joodse couturier Max Heymans, de nestor van de Nederlandse mode. Madame Chanel werd hij genoemd, vanwege zijn liefde voor de Parijse mode en zijn excentrieke verschijning: soms gewoon in spijkerbroek, dan weer in een jurk. Geld was niet belangrijk, als het maar 'tres haute couture' was. Met oa maaike Feitsma, die een sciptie over Heymans schreef, Joetta Honnebier van de stichting Haute Couture en fragmenten van John Knap. Een documentaire van Laura Stek....more
1913 - Wenen, proefstation voor de ondergang van de wereld
Mar 17 2013
Het Spoor terug: 1913 - Wenen, proefstation voor de ondergang van de wereld In het jaar 1913, het laatste jaar voor de wereldoorlog, noemde de satiricus Karl Kraus Wenen 'het proefstation voor de ondergang van de wereld'. De hoofdstad van het Habsburgse Rijk waar voor het eerst de aardbevingen werden geregistreerd die de crisis van de Europese cultuur inluidde, was volop aan het gisten. In de literatuur creëerde Musil zijn 'man zonder eigen- schappen', in de schilderkunst gooiden Klimt, Schiele ...more
40 jaar Vrijwillige Euthanasie in Nederland, dl. 2 - OVT 10 maart 2013
Mar 10 2013
Het Spoor terug: 40 jaar Vrijwillige Euthanasie in Nederland, dl. 2 Deze maand is het veertig jaar geleden dat de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie werd opgericht als reactie op het proces tegen de Friese huisarts Postma die haar stervende moeder een dodelijke injectie gaf. In een tweeluik van Michal Citroen komen de pioniers aan het woord die de weg bereidden naar de unieke euthanasiewet in 2002. De mensen van het eerste uur zoals de oprichtster Klazien Sybrandy, artsen, juristen, politici en ervaringsdeskundigen....more
40 jaar Vrijwillige euthanasie in Nederland, dl. 1 - OVT 3 maart 2013
Mar 03 2013
Het Spoor terug: 40 jaar Vrijwillige euthanasie in Nederland, dl. 1 Deze maand is het veertig jaar geleden dat de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie werd opgericht als reactie op het proces tegen de Friese huisarts Postma die haar stervende moeder een dodelijke injectie gaf. In een tweeluik van Michal Citroen komen de pioniers aan het woord die de weg bereidden naar de unieke euthanasiewet in 2002. De mensen van het eerste uur zoals de oprichtster Klazien Sybrandy, artsen, juristen, politici en ervaringsdeskundigen....more
Portret van de Tsjechische architect/ontwerper Borek Sipek
Feb 24 2013
Twintig jaar geleden, na de deling van Tsjechië en Slowakije (1993), verhuisde de Tsjechische immigrant Borek Sipek vanuit Amsterdam terug naar Praag. Op verzoek van president Havel verliet hij het westen om zijn vaderland na 25 jaar iets terug te geven. Sipek werd verantwoordelijk gemaakt voor de herinrichting van de Praagse Burcht, die ten tijde van het communisme in verval was geraakt. Laura Stek sprak Sipek in Praag over zijn liefde voor de stad, de vriendschap met Havel, de vlucht naar het ...more
Het spoor terug. De Ramp dl. 4
Feb 10 2013
Het spoor terug. De Ramp dl.2
Feb 03 2013
De Ramp deel 1
Jan 27 2013
Het Spoor terug: De Ramp In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953, deze maand alweer 60 jaar geleden, zorgde een zware Noordwester storm in combinatie met springtij ervoor dat veel dijken van Zeeland, Zuid Holland en West-Brabant werden overstroomd of weggevaagd. Een gebied zo groot als een provincie kwam onder water te staan, duizenden boerderijen en huizen stortten in, 40 duizend paarden, koeien en varkens verdronken en 1836 mensen overleefden deze watersnood niet. In 1986 maakten Kees...more
Gerrit Komrij
Jan 20 2013
Een verdwenen lijk. De moord op Rosa Luxemburg
Jan 13 2013
Het Spoor terug: Een verdwenen lijk. De moord op Rosa Luxemburg. Op 15 januari 1919 werd de Rosa Luxemburg, revolutionaire en oprichter van de Deutsche Kommunistische Partei, samen met haar kompaan Karl Liebknecht, in Berlijn door Vrijkorps-leden vermoord. Sindsdien hangt er een waas van geheimzinnigheid rond deze politieke moord die als geen andere de Duitse gemoederen in beweging bracht. Een documentaire van Hans Olink.
25 jaar na de eerste Intifada
Jan 06 2013
Onder Japanners
Dec 30 2012
De Malle Graaf van Rottum (Donough McCarthy) - OVT 23 december 2012
Dec 23 2012
Het Spoor terug: Een reconstructie van de lotgevallen van de Malle Graaf van Rottum. In het voorjaar van 1706 kocht Donough McCarthy, de Ierse graaf van het Clancarty, het eiland Rottumeroog en vestigde zich daar. Clancarty was in 1697 door koning-stadhouder Willem III uit zijn vaderland verbannen. Geplaagd door heimwee, maar omringd door vrouwen, muzikanten en aangebroken wijnvaten leefde hij een bitterzoet en copieus leven op het kleine eiland, wat hem bij de Groningers de bijnaam 'Malle Graa...more
De loden jaren. dl.2
Dec 16 2012
Gisela May
Dec 02 2012
Koepelgevangenis Breda dl.2
Nov 25 2012
Het Spoor Terug; Koepelgevangenis Breda, dl 1
Nov 18 2012

Podcast

Het Spoor Terug

Afleveringen

De plantage van onze voorouders - deel 6

Jul 05 2020

De plantage van onze voorouders - deel 5

Jun 28 2020

De plantage van onze voorouders - deel 3

Jun 14 2020

De plantage van onze voorouders - deel 2

Jun 07 2020

De plantage van onze voorouders - Deel 1

May 31 2020

Spoor terug: Nederlandse suikerfabrieken in Ethiopië deel 2

May 23 2020

Een suikeroom in Ethiopië - deel 1

May 17 2020

Operatie Onthechting - deel 2

May 10 2020

Operatie Onthechting, deel 1

May 03 2020

Hilary Mantel

Apr 26 2020

Het grote kinderspel

Apr 19 2020

Apostelkind

Apr 05 2020

Bulletje verboden

Mar 22 2020

Ouders van toen en nu, deel 2: De nieuwe baby

Mar 01 2020

Ischa Solo

Feb 16 2020

Dolle Mina's, deel 2

Feb 09 2020

Zeven Dolle Mina's, deel 1

Feb 02 2020

Mijn naam is Selma, deel 3

Jan 26 2020

Mijn naam is Selma, deel 2

Jan 12 2020

Mijn naam is Selma, deel 1

Jan 05 2020

Vuurwerk, een uitgevonden traditie

Dec 29 2019

De Poolse Bevrijders

Dec 22 2019

De jongens van Soekaboemi, deel 2

Dec 15 2019

De jongens van Soekaboemi, deel 1

Dec 08 2019

De spitz, martelwerktuig en heiligdom

Dec 01 2019

Ruimtevragen

Nov 24 2019

Domela Passie

Nov 17 2019

Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 2

Nov 10 2019

Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 1

Nov 03 2019

De Grote Suriname-tentoonstelling

Sep 22 2019

100 jaar radio, deel 2

Sep 15 2019

100 jaar radio

Sep 08 2019

De-moord-brand-buurt

Aug 25 2019

Altijd Oorlog

Aug 18 2019

Schimmenspel

Aug 04 2019

Een jurk voor Hannah

Jul 14 2019

Tempo Doeloe, een knellende omhelzing

Jul 07 2019

Lichtschepen

Jun 30 2019

Een vreemde eend tussen de kippen