Het Spoor Terug

Afleveringen

• De Hunebedbouwer

  Luister

  Jun 26 2022

  Toen Hendrik Gommer voor de zoveelste keer werd afgewezen voor een vaste aanstelling op de universiteit, gooide hij het roer om. Hij reisde in Ierland langs de talrijke neolithische grafkamers die wij kennen als hunebedden, zette zijn universitaire ambities overboord en deed gewoon waar hij zin in had: hunebedden bestuderen. De enorme stenen gaven Gommer niet alleen nieuwe energie, maar ook inzicht in hoe mensen 7000 jaar geleden Europa binnentrokken, het land in cultuur brachten, vee gingen houden en hun doden bijzetten in onwrikbare bouwwerken van zwerfkeien. Een radiodocumentaire van Mathijs Deen....more

  Link Aflevering

• Schoremstad

  Luister

  Jun 19 2022

  Op een industrieterrein in Amsterdam-Noord staat een oud, wit poortgebouw. Het is de enige herinnering aan Asterdorp, de woonschooldie in 1927 opende om 'ontoelaatbare' en 'onmaatschappelijke' gezinnen te huisvesten en op te voeden. Wat bezielde de gemeente om mensen weg te stoppen in een ommuurd dorp? Ignace Schoot en Mandula van den Berg duiken in de geschiedenis van dit vergeten dorp en zien de gevolgen van het doorgeslagen maakbaarheidsideaal. Wat gebeurt er als beleidsmakers huisvesting gebruiken om goede burgers te kneden?...more

  Link Aflevering

• Dr. Rat - Het korte leven van een graffiti artiest

  Luister

  Jun 12 2022

  Op 6 mei j.l. werd een gerestaureerd stukje graffiti uit 1978 van Dr. Rat onthuld. OVT maakte een portret van Dr. Rat, ofwel Ivar Vics, in 2012, dat nu wordt herhaald. Vics werd in 1960 geboren en behoorde daarmee tot de lost generation. Hij groeide op in de jaren 70: de overgangstijd van softe hippiemuziek naar rauwe punk, van wiet naar harddrugs. Vanaf de opkomst van de punk ging hij helemaal op in de nieuwe tegencultuur, met niet alleen eigen muziek, maar bijvoorbeeld ook eigen cafés in kraakpanden en eigen media. Ivar legde zich al snel toe op vormgeving en graffiti, en zijn signatuur werd Dr. Rat. In de zomer van 1981 overleed hij aan een overdosis. Samenstelling: Paul van der Gaag....more

  Link Aflevering

• Hekserij op het platteland

  Luister

  Jun 05 2022

  De betovergrootmoeder van journalist Nienke Zoetbrood was een heks. Ze vloog op een bezemsteel en kon in een kat veranderen, dat wist iedereen in het dorp. Als je appels uit haar boomgaardje probeerde te stelen, bevroren je voeten op de grond. Althans, dat zijn de anekdotes die verzamelaar Dam Jaarsma (1914-1991) over haar optekende. Hoe groot was het geloof in hekserij, eind 19e eeuw? En waarom werd juist Nienkes betovergrootmoeder als heks gezien?

  Link Aflevering

• De zaak Eibert Meester

  Luister

  May 29 2022

  Een radiodocumentaire van René Oomen Eibert Meester, senator voor de PvdA, komt in 1973 op de sofa van professor Bastiaans in Oegstgeest terecht om zich onder invloed van LSD te laten behandelen voor zijn oorlogstrauma’s. Als oud-verzetsman heeft hij dan ook nogal wat voor zijn kiezen gekregen. Opsluiting in de koepelgevangenis in Arnhem, ontsnapping aan het vuurpeloton van kamp Amersfoort, en gewelddadige ondervragingen bij de SD in Amsterdam, om maar wat te noemen. Journalist Wim Wennekes, zelf aanwezig bij de LSD-sessies, schrijft er het boekje Allemaal rottigheid allemaal ellende over. Maar kloppen de fantastische verhalen van Meester wel? Ondertussen ontvangt hij een verzetspensioen van 3000 gulden per maand. Als zijn rancuneuze ex-echtgenote het boekje onder ogen krijgt en weekblad Panorama een onthullend artikel publiceert, sluit zich langzaam het net....more

  Link Aflevering

• 'Moslima' #2, Wie lost het op?

  Luister

  May 22 2022

  Beeldvorming is hardnekkig, leert Cigdem, en moeilijk te veranderen. Ze begint met het fotograferen van de eerste generatie Turkse migrantenvrouwen. En ze verzamelt hun familie albums om ons visueel archief te verrijken. Maar een systeem verander je niet alleen, dus gaat ze op zoek naar bondgenoten onder collega-fotografen en beeldredacteuren. Een ongemakkelijke confrontatie met de hoofdredacteur van het ANP maakt duidelijk dat dit een proces van lange adem is. Lees meer over ‘Moslima’ op vpro.nl/moslima. ...more

  Link Aflevering

• Bonus 3 bij ‘Moslima’: Muzeyyen Colak Uysal

  Luister

  May 15 2022

  Bij het radiodocumentaire-tweeluik ‘Moslima’ van Cigdem Yuksel en Maartje Duin horen 3 bonusafleveringen. Dit is daar 1 van. Meer weten? Ga naar vpro.nl/moslima

  Link Aflevering

• Bonus 2 bij ‘Moslima’: Berna Toprak

  Luister

  May 15 2022

  Bij het radiodocumentaire-tweeluik ‘Moslima’ van Cigdem Yuksel en Maartje Duin horen 3 bonusafleveringen. Dit is daar 1 van. Meer weten? Ga naar vpro.nl/moslima

  Link Aflevering

• Bonus 1 bij ‘Moslima’: Kubra Dogan

  Luister

  May 15 2022

  Bij het radiodocumentaire-tweeluik ‘Moslima’ van Cigdem Yuksel en Maartje Duin horen 3 bonusafleveringen. Dit is daar 1 van. Meer weten? Ga naar vpro.nl/moslima

  Link Aflevering

• 'Moslima' #1, We hebben een probleem

  Luister

  May 15 2022

  In het tweeluik 'Moslima' onderzoekt Cigdem Yuksel samen met podcastmaker Maartje Duin hoe de beeldvorming van ‘de moslima’ door de jaren heen is ontstaan, en welk beeld een nieuwe generatie makers hier tegenover wil zetten. In deel één gaan Cigdem en Maartje langs bij collega-fotografen, beeldbank ANP en beeldredacteuren van kranten om te kijken hoe het beeld van de moslima minder eenzijdig kan worden. Beeldvorming, zo wordt duidelijk, is een gelaagd systeem waarin alle spelers verantwoordelijkheid hebben. Lukt het Cigdem om anderen daarvan te overtuigen? Meer info over ‘Moslima’ op vpro.nl.moslima....more

  Link Aflevering

• 'Moslima’, vanaf 15 mei te beluisteren

  Luister

  May 12 2022

  Hoe is de beeldvorming van 'de moslima' ontstaan? En hoe kan dat beeld veranderen? Dat onderzoekt beeldmaker Cigdem Yuksel met radiomaker Maartje Duin in het radiodocumentaire-tweeluik ‘Moslima’. Vanaf 15 mei te horen in OVT en deze podcastfeed. Meer info: www.vpro.nl/moslima

  Link Aflevering

• PTSS #2. Over de paradoxale combinatie van oorlogstrauma en vredesmissies

  Luister

  May 08 2022

  De oorlog in Oekraïne duurt voort. In Het Spoor Terug herhalen we een tweeluik uit 2013 over psychische trauma’s na oorlog. De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldier’s heart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog lang geen sprake. Pas in 1980 werd de nieuwe term PTSS opgenomen in het DSM. Deel 2 van een tweeluik over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan. In samenwerking met productiebureau Prospektor, maker van de interactieve videoclip Hidden Wounds met de Vlaamse band dEUS. Samenstelling: Laura Stek en Eefje Blankevoort....more

  Link Aflevering

• PTSS #1, Mannen huilen niet

  Luister

  May 01 2022

  De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldier’s heart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog lang geen sprake. Pas in 1980 werd de nieuwe term PTSS opgenomen in het DSM. Herhaling van een tweeluik uit 2013, over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan. In samenwerking met productiebureau Prospektor, maker van de interactieve videoclip Hidden Wounds met de Vlaamse band dEUS. Samenstelling: Laura Stek en Eefje Blankevoort....more

  Link Aflevering

• De man met de rammelaars #2

  Luister

  Apr 24 2022

  Wat beweegt een volwassen man om een verzameling van bijna duizend rammelaars aan te leggen? Als podcastmaker Lotte van Gaalen op zoek gaat naar het antwoord op deze vraag, stuit ze op het wonderlijke levensverhaal van Heinz Keijser: de man met de rammelaars. Deel twee van dit verhaal begint na de bevrijding. Heinz en zijn geliefde hebben de oorlog overleefd maar zijn er niet ongeschonden uit gekomen. Ook speelt zich in hun persoonlijk leven een tragedie af. Heinz vindt houvast in onverwachte hoek. Een hobby die een obsessie lijkt te worden en een manier om het leven weer zin te geven....more

  Link Aflevering

• De man met de rammelaars #1

  Luister

  Apr 17 2022

  Wat beweegt een volwassen man om een verzameling van bijna duizend rammelaars aan te leggen? Als podcastmaker Lotte van Gaalen op zoek gaat naar het antwoord op deze vraag, stuit ze op het wonderlijke levensverhaal van Heinz Keijser: de man met de rammelaars. Een verhaal dat begint in het Duitsland van de jaren '20 en eindigt in een naoorlogs Nederland, in een huis dat tot aan het plafond is gevuld met rammelaars

  Link Aflevering

• Roermond als epicentrum

  Luister

  Apr 10 2022

  Roermond als epicentrum Een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen Pieter-Bas van Wiechen gaat op zoek naar de aardbeving die hem dertig jaar geleden uit zijn bed in Roermond schudde. Op 13 april 1992 werd Nederland opgeschrikt door de zwaarste aardbeving uit de nationale geschiedenis: 5,8 op de schaal van Richter met Roermond als epicentrum. In deze radiodocumentaire hoor je verhalen over de aardbeving en over de bijzondere manier waarop lokale ondernemers de schadeafwikkeling zelf ter hand namen omdat de overheid veel te traag zou zijn....more

  Link Aflevering

• Revolutie in de muziek

  Luister

  Apr 02 2022

  Het Spoor Terug: Oude Muziek Een documentaire van Michal Citroen Vanaf de jaren 50 van de vorige eeuw vond er een revolutie plaats in de uitvoeringspraktijk van barokmuziek. Pioniers bliezen de muziek nieuw leven in met oude instrumenten en aangepaste bezettingen. De revolutionairen deelden de wens om te weten hoe het ooit had geklonken: hoe had bijvoorbeeld Bach zijn Matthäus Passion zelf willen horen, en hoe werd het toen uitgevoerd? In 2018 klonk de ongekend populaire Matthäus rond Pasen in Nederland wel 187 keer. Een traditie die in gang werd gezet door dirigent Willem Mengelberg, elk jaar in het Concertgebouw en rechtstreeks op de radio. Ook dit jaar, op zondag 3 april, wordt het stuk in het Concertgebouw uitgevoerd door La Petite Bande en Sigiswald Kuijken. Mengelberg gebruikte op zijn hoogtepunt 1650 musici en zangers. In plaats daarvan is de Matthäus van Sigiswald Kuijken van het andere uiterste. Een minimaal aantal musici, geen dirigent en de acht solozangers zijn ook het koor. Wellicht voor sommigen even wennen, maar wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat dit dichtbij de praktijk van de 18e eeuw komt. Michal Citroen maakte voor Het Spoor Terug deze documentaire met onder andere Sigiswald Kuijken, zijn ensemble, en Leo Samama en Govert Jan Bach....more

  Link Aflevering

• De Hovenier

  Luister

  Mar 27 2022

  Ze deden meer dan alleen grasmaaien, bomen snoeien en onkruid schoffelen: de tuinbazen die in dienst van de adel de parken, moestuinen, kassen, kwekerijen en bossen van de Nederlandse landgoederen beheerden. Ze bouwden vanaf de 17e eeuw een indrukwekkend vakmanschap op. Tuinhistorica Lenneke Berkhout onderzocht voor haar boek over de geschiedenis van het tuinieren in Nederland drie generaties Gussekloo, die vanaf de jaren 30 van de 19e eeuw tot halverwege de 20e eeuw als tuinbaas de tuinen, parken en bossen van landgoed Duivenvoorde beheerden. Het is een verhaal van vakmanschap, bloei en uiteindelijke teloorgang. Een documentaire van Mathijs Deen....more

  Link Aflevering

• Het gezicht van de trein

  Luister

  Mar 20 2022

  Thuis kan je alles naar eigen smaak inrichten. Maar reis je met de trein, dan zit je in het interieur van Niels Greif en zijn team. Greif was bijna een halve eeuw designer bij de Nederlandse Spoorwegen en schreef daarover het boek Treinen ontwerpen. Radiomaker Marten Minkema spreekt Greif en wil alles weten over de perfecte treinstoel, kunst in de trein en de eeuwige strijd tussen design en techniek. Over de trein valt veel te vertellen! Via deze link vindt u drie interviews ter aanvulling op de radiodocumentaire: www.vpro.nl/vpronl/programmas/ovt/lees/nieuws/2022/Het-Spoor-Terug--treindesign.html....more

  Link Aflevering

• Independence: een eigen gasinstallatie voor Litouwen

  Luister

  Mar 06 2022

  In Het Spoor Terug herhalen we deze week de reportage ‘Independence: een eigen gasinstallatie voor Litouwen.’ Sinds de oorlog in Oekraïne maken veel Europese landen zich grote zorgen over de afhankelijkheid van Russisch gas. Diezelfde ongerustheid was er in 2014 al, na de annexatie van de Krim. Litouwen leek toen als eerste met een eigen drijvende LNG-terminal het energie-monopolie van Moskou te doorbreken. Met de terminal, niet toevallig tot 'Independence' gedoopt, kan Litouwen zelf vloeibaar aardgas importeren uit Noorwegen en het bovendien doorverkopen aan de andere Baltische landen en Finland. Een reportage uit 2014 van Laura Stek i.s.m. Ligita Pucetaite voor Bureau Buitenland; over energie onafhankelijkheid en de trauma’s uit het Sovjet-verleden....more

  Link Aflevering

• Lemberg, Lvov, Lwow, Lviv. Eén stad, vele gezichten

  Luister

  Feb 27 2022

  'Lemberg, Lvov, Lwow, Lviv. Eén stad, vele gezichten'. Lviv, de meest westelijke stad van Oekraïne, zit ingeklemd tussen Oost- en West-Europa en heeft daarvan de gevolgen ondervonden. Alleen al in de afgelopen eeuw veranderde Lviv negen keer van bewind. Habsburgers, Polen, Russen en Oekraïners zwaaiden er de scepter. De oude binnenstad staat als uniek cultuurgoed niet voor niets op de monumentenlijst van de Unesco. Samenstelling: Hans Olink en Michiel Driebergen. Deze week herhalen we deze documentaire, die in 2012 in Het Spoor Terug te horen was, over de stad Lviv in Oost-Oekraïne. In de huidige situatie luisteren we met hernieuwde aandacht naar deze roerige geschiedenis....more

  Link Aflevering

• Als geschiedenis in je opstaat, #3, De Nachtzeereis

  Luister

  Feb 27 2022

  Iris heeft het gevoel steeds beter te begrijpen waarom en hoe de geschiedenis in haar opstond. Maar er is één ding dat ze nog niet begrijpt: Die angst die ze voelde toen ze maanden geleden bij een lichaamscoach was en die ze zonder erbij na te denken verbond met haar oma en haar vader. Alsof het een herinnering van hen was die op de een of andere manier bij haar terecht kwam. Kun je je iets van een ander herinneren? En zo ja, hoe werkt dat dan?

  Link Aflevering

• Als geschiedenis in je opstaat #2

  Luister

  Feb 20 2022

  Hoe werken trauma's uit het koloniale verleden door in het heden? Marjolein van Heemstra maakte daar met Iris van Santen in het kader van de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in het Rijksmuseum (t/m 5 juni 2022) een driedelige podcast over. In Het Spoor Terug de tweede aflevering.

  Link Aflevering

• Als geschiedenis in je opstaat #1

  Luister

  Feb 13 2022

  Hoe werken trauma's uit het koloniale verleden door in het heden? Marjolein van Heemstra maakte daar met Iris van Santen in het kader van de tentoonstelling 'Revolusi!, Indonesië onafhankelijk' in het Rijksmuseum (t/m 5 juni 2022) een driedelige podcast over. In Het Spoor Terug de eerste aflevering.

  Link Aflevering

• Russische Avant-garde en de Revolutie

  Luister

  Jan 30 2022

  Een documentaire van Michal Citroen. 29 januari opent de Hermitage Amsterdam haar deuren voor Russische avant-garde - Revolutie in de kunst. Documentairemaker Michal Citroen was ter voorbereiding van deze tentoonstelling in St. Petersburg. Daar gebeurde in 1917 iets heel opmerkelijks: een groep zeer radicale kunstenaars - onder wie Kandinsky, Malevitsj en Tatlin - brak met elke gangbare opvatting over de kunst en het leven. Deze kunstenaars kregen een centrale rol toebedeeld in de frontlinie van de revolutionaire beweging. Een documentaire over hoe boodschappen van bolsjewieken door de avant-garde werden vormgegeven op materiaal van de tsaren, zoals de volksvijandige theepot van Kazimir Malevitsj.Russische Avant-garde en de Revolutie is een documentaire van Michal Citroen met de stemmen van Mathijs Deen, Gerard Leenders en Eric Arends. Berry Kamer verzorgde de montage. De tentoonstelling in de Hermitage, Russische Avant-garde, Revolutie in de Kunst is tot januari 2023 te zien....more

  Link Aflevering

• Bloody Sunday in Roermond #4 De brief

  Luister

  Jan 23 2022

  Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. In Het Spoor Terug deze week de vierde en laatste aflevering: De brief. Online gaat de zoektocht van Frans Pollux verder. Aflevering 5 Kat in 't bakkie? verschijnt binnenkort en is te beluisteren in de podcast.Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT op NPOradio1 en in de OVT-podcast....more

  Link Aflevering

• Bloody Sunday in Roermond #3 Domme terroristen

  Luister

  Jan 16 2022

  Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. In Het Spoor Terug deze week de derde aflevering: Domme terroristen.Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT op NPOradio1 en in de OVT-podcast.Beluister hier de bonusaflevering waarin de geschiedenis van de IRA besproken wordt met historicus Joost Augusteijn....more

  Link Aflevering

• Bloody Sunday in Roermond #2 Dood spoor

  Luister

  Jan 09 2022

  Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. In Het Spoor Terug deze week de tweede aflevering Dood spoor.Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT op NPOradio1 en in de OVT-podcast....more

  Link Aflevering

• Bloody Sunday in Roermond #1: Ratatata in Roermond

  Luister

  Jan 02 2022

  Een documentaire van Frans Pollux. In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. In Het Spoor Terug deze week de eerste aflevering: Ratatata in Roermond.Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT op NPOradio1 en in de OVT-podcast....more

  Link Aflevering

• Bloody Sunday in Roermond #1 Ratatata in Roermond

  Luister

  Dec 26 2021

  In 1990 vond een IRA-aanslag in Roermond plaats, een nooit opgehelderde vergismoord waarbij twee jonge Australische toeristen midden op de Markt werden doodgeschoten. Vier verdachten werden aangehouden, maar ondanks overweldigend bewijs ook weer vrijgesproken. De Limburgse podcastmaker Frans Pollux spreekt betrokkenen van toen, brengt de verdachten in beeld en duikt in de rafelranden van het verhaal. Bloody Sunday in Roermond is een productie van de VPRO en De Limburger, in samenwerking met filmproducent (Pupkin) Pieter Kuijpers van The Spectacular. De podcastserie bestaat uit vier afleveringen. Deze zijn wekelijks te horen in OVT vanaf zondag 26 december op NPOradio1 en in de OVT-podcast en te vinden in uw favoriete podcastapp. Aflevering 1: De aanslag. Van verschillende ooggetuigen en met archiefmateriaal horen we gedetailleerd wat er op die zondagavond in Roermond gebeurde. Voor de ooggetuigenverslagen brengen de aanslag van toen naar vandaag - zij lopen nog steeds rond met wat ze die avond hebben meegemaakt. En we maken kennis met onderzoeksjournalist Paul van Gageldonk van dagblad De Limburger, schrijver van het boek over de aanslag, De IRA in Limburg....more

  Link Aflevering

• 'Chanel Nº 5: spiegel van de tijd'

  Luister

  Dec 19 2021

  Een documentaire van Laura Stek.Geen parfum is zo beroemd als Chanel Nº 5. Sinds het ontstaan in 1921 doen er veel verhalen de ronde over het parfum. Dat Marilyn Monroe 's nachts een paar druppels droeg bij wijze van onzichtbare nachtjapon, dat er wereldwijd iedere 30 seconden een fles wordt verkocht, dat Coco Chanel de geur liet maken om het verdriet over haar verongelukte minnaar te verwerken.Samen met vier kenners probeert documentairemaker Laura Stek de ontstaansgeschiedenis te achterhalen en feit van fictie te scheiden. Zo stuit ze op verhalen over de positie van de vrouw aan het begin van de twintigste eeuw, over modernisering in de parfumindustrie, maar ook op de zwarte bladzijden van Chanels biografie. Met kunsthistoricus en geurwetenschapper Caro Verbeek, geurontwerper Frank Bloem, 'Perfume Professor' Jessica Murphy en boekontwerper en Chanel Nº 5-drager Irma Boom....more

  Link Aflevering

• Gedwongen - Op weg, maar waarheen?

  Luister

  Dec 12 2021

  Een documentaire van Tjitske Mussche.In de podcastserie Gedwongen vertellen de laatste getuigen over de Arbeitseinsatz tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zondag 12 december de Aflevering Op weg, maar waarheen? De vijf jongens zijn verspreid over Duitsland terecht gekomen en worden tewerkgesteld. Hoe gaan ze om met de dwang? Werken ze mee of tegen? Intussen rukken de geallieerden op en hoewel dat goed nieuws is, betekent het ook eindeloze bombardementen. Gedwongen- tewerkgesteld in Duitsland is een podcast van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, het NIOD en Aldus’ producties, geregisseerd door Tjitske Mussche met muziek van Darius Timmer. Alle afleveringen en meer info hier....more

  Link Aflevering

• Gedwongen

  Luister

  Dec 05 2021

  Een documentaire van Tjitske Mussche.Bevel! Miljoenen Europese mannen moesten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog melden om dwangarbeid te doen voor Duitsland. Na thuiskomst werd er vaak nauwelijks nog over gesproken. In de serie Gedwongen vertellen de laatste getuigen over de Arbeitseinsatz. In de negentig zijn ze inmiddels. Ze vertrokken als tiener en werden maanden-, soms jarenlang tewerkgesteld. Zo werden ze volwassen in de snelkookpan van de oorlog. Voor welke dilemma’s kwamen ze te staan? En wat doet dwang met een mens?Gedwongen- tewerkgesteld in Duitsland is een podcast van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, het NIOD en Aldus’ producties, geregisseerd door Tjitske Mussche met muziek van Darius Timmer. Alle afleveringen en meer info hier....more

  Link Aflevering

• Mayflower

  Luister

  Nov 28 2021

  Een documentaire van Remy van den BrandDe Pilgrims die in 1620 met het befaamde schip 'The Mayflower' in Amerika arriveerden, worden gezien als de grondleggers van de Amerikaanse democratie. Thanksgiving voert terug op hun eerste oogstfeest, dat ze vierden met inheemse bewoners, deze maand 400 jaar geleden.De inheemse bevolking ziet de komst van de Pilgrims als begin van het einde, in de vorm van genocide en verlies van land. Thanksgiving noemen zij daarom een ‘national day of mourning’. In Het Spoor Terug meer over deze Pilgrims, hun tijd in Nederland en de overgang van nationale trots naar schaamte en afkeer. Een documentaire van Remy van den Brand....more

  Link Aflevering

• De Sint-Elisabethsvloed

  Luister

  Nov 21 2021

  Een documentaire van Michal Citroen.Deze week zeshonderd jaar geleden, in de nacht van 18 op 19 november 1421, tijdens een heftige storm, brak in de buurt van Dordrecht een van dijken van de Grote Waard door. De 'graanschuur van Holland' kwam van zee tot aan Brabant onder water te staan. De middeleeuwers waren niet in staat de boel te redden en veel van het land ging voor lange tijd verloren en werd een uitstekend visgebied.In de overlevering kreeg de Sint-Elisabethsvloed mythische proporties. Door deskundigen wordt deze vreselijke overstroming vergeleken met wat ons in de toekomst mogelijk te wachten staat. Over de mythe en het ware verhaal van de Elisabethsvloed maakte Michal Citroen deze aflevering van Het Spoor Terug....more

  Link Aflevering

• De wereld van Petrus Camper

  Luister

  Nov 14 2021

  Een documentaire van Katz LaszloHet denken over ras en de betekenis van ras voor de wetenschap is diep in de Nederlandse geschiedenis geworteld. Maar hoe is het concept van ras binnen de biologie eigenlijk ontstaan? En wat voor invloed heeft die 18e -eeuwse wetenschap op hoe wij de wereld nú begrijpen? Met historica Jennifer Tosch duikt radiomaker Katz Laszlo de geschiedenis van ras in de biologie in, via het werk van vergeten wetenschapper Petrus Camper.

  Link Aflevering

• Het schriftje uit Bor

  Luister

  Nov 07 2021

  Wanneer Hongaarse dorpelingen in 1946 een massagraf delven, vinden ze tot hun verbazing een schriftje in de binnenzak van een vergane jas. Op het schutblad schreef de eigenaar zijn naam: 'Dit schriftje bevat de gedichten van de Hongaarse dichter Miklós Radnóti'. In het geheim droeg Radnóti het schriftje bij zich. Eerst als Joodse gevangene in een werkkamp in de Servische stad Bor en vervolgens tijdens een lange dwangmars richting Hongarije. ’s Nachts noteerde hij er zijn laatste gedichten in. Nu het Schriftje uit Bor voor het eerst in het Nederlands vertaald is, reist Marian van der Pluijm naar Boedapest om te begrijpen wat er met Radnóti is gebeurd. Hoe het kan dat een man, tijdens zijn leven vervolgd en gemarginaliseerd, na zijn dood uitgroeide tot een van Hongarijes allergrootste dichters. Met dank aan het Nederlands Letterenfonds en Radnóti’s vertalers Orsolya Réthelyi en Arjaan van Nimwegen....more

  Link Aflevering

• Jammerlijke rijmelarij?

  Luister

  Sep 26 2021

  Een documentaire van Michal Citroen. 230 jaar geleden op 30 september 1791 was de première van de populairste opera ooit: Die Zauberflöte van W.A. Mozart. Mozart was dolgelukkig met de volle zalen voor z’n, zou later blijken, laatste opera. Maar de ontvangst was gemengd: schitterende muziek; waardeloos en onbegrijpelijk sprookje. Er volgden meer dan 2 eeuwen vol verbazing, ongeloof en onbegrip voor het libretto, de tekst, van Mozarts librettist Schikaneder. Maar dankzij het levenswerk van geesteswetenschapper Tjeu van den Berk is het raadsel van het ‘sprookje’ nu ontsluierd. In het Spoor Terug volgt Michal Citroen een verhaal over symbolen, rituelen, geheime boodschappen en verboden gezelschappen in Wenen in de tijd vlak na de Franse Revolutie....more

  Link Aflevering

• Vreemde klanken

  Luister

  Sep 19 2021

  Een documentaire van Laura Stek Dichteres en vertaalster Jana Beranová (1932) ontvluchtte in 1948 het communistische Tsjechoslowakije. Ze maakte naam als vertaalster van onder andere Milan Kundera en was in 2009-2010 stadsdichter van Rotterdam. Afgelopen week verschenen twee van haar gedichten in de Rotterdamse publieke ruimte. Laura Stek sprak met haar over gemis en ontworteling, de rode draad in haar werk.

  Link Aflevering

• Het oor van miljoenen

  Luister

  Sep 12 2021

  'Het Oor van Miljoenen', over de geschiedenis van de microfoon. Radiomaker Marten Minkema trok een tijdje op met microfoon-expert Marco C. van der Hoeven, die één van de mooiste microfoon-verzamelingen ter wereld bezit. Sommige microfoons zijn wel een eeuw oud, veel doen het nog en ze klinken allemaal anders. Maar bovenal: ze hebben allemaal een verhaal: ze vertellen de geschiedenis van de twintigste eeuw. Van der Hoeven maakte een opstelling van een aantal exemplaren, waaronder de legendarische Reisz-microfoon en microfoons gebruikt door Hitler en koningin Wilhelmina. Ook reisden Minkema en Van der Hoeven naar Duitsland, op zoek naar de historie van de microfoon. Techniek: Alfred Koster. Wilt u nog meer microfoongeschiedenis horen: bij dit Spoor hoort ook een 'Spoor Terug extra' podcast, met een wandeling langs de microfoonverzameling van Beeld en Geluid in Hilversum....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug extra bij 'Het oor van miljoenen': wandeling Beeld en Geluid

  Luister

  Sep 11 2021

  Het Spoor Terug extra, een wandeling langs de microfoonverzameling van Beeld en Geluid in Hilversum, met Rob de Bie van Beeld en Geluid en Marco C. van der Hoeven.

  Link Aflevering

• De man die de keizer een hand gaf

  Luister

  Sep 05 2021

  Een documentaire van Mathijs Deen Iedere familie kent haar eigen geheimen en geruchten. De vraag, 'hoe zat het nou precies?', door elke generatie opnieuw gesteld, komt bijna altijd te laat. Maar moeten familiegeheimen eigenlijk wel onthuld worden? Misschien is het beter om een mythe intact te laten want onder de oppervlakte kunnen zich pijnlijke of beschamende herinneringen bevinden. In deze radiodocumentaire gaat Mathijs Deen op zoek naar de waarheid over Lambert Deen, de broer van zijn grootvader. Lambert zou als jongeman in Wilhelmshaven de keizer hebben ontmoet, maar niemand weet er het fijne van. De man die de keizer een hand gaf werd oorspronkelijk uitgezonden door DOCS op 7 april 2021. Benieuwd naar meer documentaires? Abonneer u op de podcast DOCS....more

  Link Aflevering

• Coby

  Luister

  Aug 29 2021

  Wisse Beets was in een kringloopwinkel op zoek naar leuke muziekcassettes om te draaien in zijn oude Fiat Panda. Naast klappers als 'het beste van de top 40 van 1987' vond hij ook een heel persoonlijk bandje met gedichten van Coby uit de Jordaan. De gedichten zijn aangrijpend en laten Wisse niet meer los. Hij besluit om het Verhaal van Coby uit te zoeken en gaat op pad. Als een amateur-detective loopt hij wekenlang met een microfoon door de Jordaan en bezoekt kroegen, bejaardenhuizen, archieven en de lokale media. Hij verdwaalt compleet maar maakt intussen wel een warm portret van de Jordaan, vervlogen tijden, nieuwe inzichten en natuurlijk het leven van Coby. Een documentaire van Wisse Beets. Dit is een herhaling van de Radio Doc van 14 november 2019. Benieuwd naar meer documentaires van DOCS? Abonneer u op de podcast DOCS....more

  Link Aflevering

• De laatste woorden van Anton Mussert

  Luister

  Aug 22 2021

  Een documentaire van Djuna Kramer en Misha Melita. Julius Caesar kon nog net uitbrengen “Ook gij Brutus?”, voor hij stierf. En Willem de Zwijger zei: “Mijn god heb medelijden met dit arme volk”. Ook Anton Mussert, leider van de NSB, schijnt nog iets gezegd te hebben voordat hij in mei 1946 werd geëxecuteerd. Iets dat nu, 75 jaar later, pas openbaar wordt. Wat zou hij de wereld nog hebben willen meegeven? Kunnen we zijn daden door die woorden beter begrijpen? In de documentaire De laatste woorden van Anton Mussert gaan journalisten Djuna Kramer en Misha Melita op zoek naar de laatste woorden van de NSB-leider. En dat verloopt heel anders dan ze hadden verwacht. Dit is een herhaling van DOCS van 19 mei. Benieuwd naar meer documentaires? Abonneer u op de podcast DOCS....more

  Link Aflevering

• De boerenkinderen uit de klas

  Luister

  Aug 15 2021

  Een documentaire van Mathijs Deen. Toen Mathijs Deen afgelopen jaar de beelden zag van protesterende boeren en de boze reacties in de media, moest hij denken aan de boerenkinderen in de klas waar hij zelf in gezeten heeft, op de dorpsschool in Twente, eind jaren 60, begin jaren 70. Die boze boeren in het nieuws: zijn dat de kinderen van zijn oude schoolvrienden, daar op die traktoren? Deen ging terug naar Boekelo en zocht ze op: de klasgenoten die boer waren geworden. Hoe is het ze vergaan? De boerenkinderen uit de klas is een documentaire over een wereld die veranderde en over een zoektocht van mensen die willen blijven doen waar ze met hart en ziel van houden: boer zijn. Dit is een herhaling van de Radio Doc van 20 december 2020. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS....more

  Link Aflevering

• Leven volgens K. Schippers

  Luister

  Jul 15 2021

  Absurdist Ronald Snijders (1975) in gesprek met zijn vriend en voorbeeld schrijver K. Schippers (1936) over diens ziekte, Laurel & Hardy, toeval, de geluiden in zijn hoofd en zijn misschien wel op handen zijnde verdwijning. Een licht-ontregelend, filosofisch, vrolijk-ernstig portret vol jazz en dada.

  Link Aflevering

• Wat ervan overbleef

  Luister

  Jul 11 2021

  Een documentaire van Lara Nuberg Na het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid op 17 augustus 1945, kwamen tot eind jaren zestig zo'n 350.000 mensen uit de voormalige kolonie Nederlands-Indië naar Nederland. Onder hen bevond zich ook de grootmoeder van Lara Nuberg. Zij was gemengd, Indo-Europees, maar opgevoed in een Europees georiënteerde familie. In deze documentaire onderzoekt Lara waarom zoveel Indo-Europeanen eigenlijk voor Nederland kozen. Hoe zien betrokkenen met een achtergrond in voormalig Nederlands-Indië verleden, heden en toekomst van Indisch Nederland? Dit is een herhaling van de Radio Doc van 12 juli 2020. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS....more

  Link Aflevering

• Kassiewijle #6 Het leven is een sigaret, de epiloog

  Luister

  Jul 04 2021

  Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels. Deze week de zesde en laatste aflevering van de podcastserie Kassiewijle. Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Kan zij ons iets leren over onze complexe verhouding met de dood? Aflevering 6, 'Het leven is een sigaret, de epiloog', eindigt zoals alles uiteindelijk eindigt: met de dood....more

  Link Aflevering

• Kassiewijle #5 Doorleven

  Luister

  Jun 27 2021

  Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels Deze week de vijfde aflevering van de podcastserie Kassiewijle. Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Kan zij ons iets leren over onze complexe verhouding met de dood? Aflevering 5, 'Doorleven', gaat over onze groeiende drang naar oneindigheid. We willen graag voortleven in de herinnering van nabestaanden, maar inmiddels kun je ook het sperma van een overledene invriezen voor nageslacht. Wanneer durven we de levenslijn dan nog echt door te knippen? Babs viert nieuwjaar met haar oma, die vanuit haar bed het vuurwerk bekijkt....more

  Link Aflevering

• Kassiewijle #4 Het Afscheid

  Luister

  Jun 22 2021

  Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels. Deze week de vierde aflevering van de podcastserie Kassiewijle: https://www.vpro.nl/programmas/kassiewijle.html Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Kan zij ons iets leren over onze complexe verhouding met de dood? In aflevering 4, 'Het afscheid', kijken Babs en Laura naar onze veranderende afscheidsrituelen. De koffie en cake worden vervangen voor wraps en bubbels en de aula voor het partycentrum: de uitvaart als spectaculair evenement is in opkomst. Maar werken nieuwe rituelen wel als niet iedereen ze begrijpt? Babs is druk in de weer met oma Jel, die wordt opgenomen in het ziekenhuis vanwege gezondheidsklachten....more

  Link Aflevering

• Kassiewijle - Aflevering 3: Het dode lichaam

  Luister

  Jun 10 2021

  Laura en Babs onderzoeken de complexe positie van het lijk. Wat moeten en wat mogen we ermee? Babs presenteert het kunstwerk This Body that once was you, waarin de bezoeker zijn eigen verval visualiseert. Van koud lichaam tot botstof. Ondertussen helpt Babs haar oma met het opstellen van een euthanasieverklaring, mocht het ooit zover komen.

  Link Aflevering

• Kassiewijle #2 De laatste adem

  Luister

  Jun 06 2021

  Een 6-delige podcast van Laura Stek en Babs Bakels Deze week de eerste aflevering van de nieuwe podcastserie Kassiewijle. Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Kan zij ons iets leren over onze complexe verhouding met de dood? Aflevering 2, 'De laatste adem', gaat over het moment tussen leven en dood. Voor de stervende is de laatste adem een gebeurtenis van niks, maar op de achterblijvers heeft het een enorme impact. Wat doen we om het sterfproces voor de nabestaanden zo prettig mogelijk te laten verlopen? En zitten er ook grenzen aan hoe clean de dood mag zijn? In deze aflevering vertelt Babs over een gebeurtenis uit haar jeugd, die leidde tot haar fascinatie voor de dood....more

  Link Aflevering

• Kassiewijle #1 Doodsangst

  Luister

  May 30 2021

  Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Kan zij ons iets leren over onze complexe verhouding met de dood? In aflevering 1 'Doodsangst' ontmoet Laura Stek de eigenzinnige Babs Bakels, die al sinds haar jeugd bang is voor de dood. Samen besluiten ze onze relatie met de dood onder de loep te nemen. De dood is steeds minder zichtbaar geworden in onze maatschappij, maar is onze doodsangst daardoor ook minder groot? En heeft de coronaepidemie iets veranderd? We maken ook kennis met Jel, de 88-jarige oma van Babs. Jel speelt een bijzondere rol in Babs’ leven. Benieuwd naar de volgende aflevering van Kassiewijle? Abonneer je op de podcast, dan krijg je elke donderdag al een nieuwe, langere aflevering. Vind het op www.vpro.nl/kassiewijle of in je eigen podcastapp....more

  Link Aflevering

• De geschiedenis van het vrouwelijk orgasme

  Luister

  May 23 2021

  Een documentaire van Lotte van Gaalen. Rond de anatomie en de seksualiteit van de vrouw hebben altijd misverstanden en mysteries bestaan. Is de clitoris een normaal orgaan, of is de clitoris gecreëerd door de duivel? Zijn vrouwen ten diepste seksloze wezens of zijn ze juist slaaf van hun driften? Radiomaker Lotte van Gaalen vroeg zich af hoe het eigenlijk komt dat kennis over de anatomie van de vrouw zo lang vaag en incorrect is gebleven. Ze belandde in een wirwar van ongelofelijke mythes en misverstanden over het vrouwenlijf. In de documentaire worden fragmenten gebruikt uit de film Hysteria (2011) van Tanya Wexler....more

  Link Aflevering

• De laatste overval

  Luister

  May 16 2021

  “Een vreemd bericht komt uit het land van waar alle vreemde berichten komen – Amerika. Holzhay, bijgenaamd ‘Zwarte Bart’, een roover van een zekere vermaardheid, die de staten van Wisconsin en Michigan in voortdurende benauwdheid hield door zijn verbazende struikrooverscapaciteiten, is door een operatie van zijn misdadige neigingen genezen.” Dat meldt de Rotterdamsche Courant in 1906. Deze "roover van een zekere vermaardheid" blijkt familie van Tanja Holzhey. Samen met Gabri van Tussenbroek schreef ze een boek: De laatste overval. Het onwaarschijnlijke leven van Reimund Holzhey. Daarin gaan ze op zoek naar het verhaal van deze laatste postkoetsovervaller van Michigan, die van zijn criminaliteit genezen werd. Een radiodocumentaire van Christianne Alvarado....more

  Link Aflevering

• Napoleons laatste eiland

  Luister

  May 09 2021

  Een documentaire van Marian van der Pluijm en Mathijs Deen Dat het laatste kanonschot van Waterloo het begin van de Napoleon-mythe zou inluiden, dat hadden de overwinnaars niet verwacht. Ja, Napoleon had de slag verloren, en werd verbannen naar het afgelegen eiland St. Helena, maar die plek zou hij benutten om zijn memoires te schrijven. Zorgvuldig dicteerde hij hoe hij herinnerd wilde worden: als de held die de idealen van de Franse Revolutie redde. Naar aanleiding van Napoleons 200ste sterfdag maakte Mathijs Deen met Napoleonkenners Lotte Jensen, Bart Funnekotter en Bart van Loo een Spoor Terug. Over het laatste eiland van de keizer....more

  Link Aflevering

• Eva Schloss, deel 2: over haar stiefzusje Anne Frank

  Luister

  May 02 2021

  Eva Schloss en Anne Frank werden allebei in 1929 geboren. Beide zijn Joods, en beide vluchtten met hun familie naar Nederland. Allebei werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Anne Frank naar Bergen-Belsen, Eva Schloss naar Auschwitz. Ze hebben kortom veel met elkaar gemeen. Maar er is één letterlijk levensgroot verschil: Eva overleefde, en Anne niet. Julie Blussé sprak met Eva Schloss voor een tweedelige radioserie. Deze week deel 2: een gesprek over het leven ná Auschwitz. Daarin zou Anne Frank postuum een belangrijke rol spelen, omdat Eva’s moeder met Otto Frank hertrouwde.Vorige week deel 1: een gesprek over hoe Eva Auschwitz overleefde. Luister het hier terug: https://www.nporadio1.nl/geschiedenis/31155-ovt-eva-schloss-anne-frank-auschwitz-4-mei Wilt u meer weten over Eva Schloss? Lees dan een van haar drie boeken. Herinneringen van een joods meisje, 1938-1945, geschreven in 1988, After Auschwitz, uit 2013, of The Promise uit 2006. Dat laatste boek schreef Eva speciaal voor de jongere lezer....more

  Link Aflevering

• Eva Schloss over het ‘mirakel’ van Auschwitz overleven #1

  Luister

  Apr 25 2021

  Een documentaire van Julie Blussé Eva Schloss en Anne Frank werden allebei in 1929 geboren. Beide zijn Joods, en beide vluchtten met hun familie naar Nederland. Allebei werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Anne Frank naar Bergen-Belsen, Eva Schloss naar Auschwitz. Ze hebben kortom veel met elkaar gemeen. Maar er is één letterlijk levensgroot verschil: Eva overleefde, en Anne niet. Julie Blussé sprak met Eva Schloss voor een tweedelige radioserie. Deze week deel 1: hoe Eva op miraculeuze wijze Auschwitz overleefde. Volgende week deel 2: een gesprek over het leven ná Auschwitz. Daarin zou Anne Frank postuum een belangrijke rol spelen, omdat Eva’s moeder met Otto Frank hertrouwde....more

  Link Aflevering

• 'Dit onzegbaar lugubere Duivelseiland'

  Luister

  Apr 18 2021

  Een documentaire van René Oomen Van eind 1914 tot maart 1917 stond op het eiland Urk in de Zuiderzee een barak omheind met prikkeldraad. Het was een interneringskamp voor Belgische en Engelse officieren die vanuit het front de grens van het neutrale Nederland waren over gekomen om uit handen van de Duitsers te blijven. Volgens het Vredesverdrag van 1907 was Nederland verplicht om deze officieren vast te houden tot het einde van de oorlog. Daar zaten de officieren dan opeens, gestrand op een eilandje in Nederland. Al snel maakte de dagelijkse verveling plaats voor één overheersende gedachte: ontsnappen! Over hetzelfde onderwerp verschijnt op 23 april bij uitgeverij Atlas Contact het boek Duivelseiland. Een interneringskamp, het eiland Urk en de Eerste Wereldoorlog van Mandy van Dijk....more

  Link Aflevering

• 'U wordt door niemand verwacht' - deel 2

  Luister

  Apr 11 2021

  Een documentaire van Michal Citroen De oorlog was niet voor iedereen in mei 1945 afgelopen. Voor veel joden die uit de kampen en onderduik terugkwamen, begon toen pas een groot deel van de ellende. In een tweedelige serie van het Spoor Terug laat Michal Citroen ooggetuigen van deze pijnlijke nasleep van de oorlog aan het woord. Gegrepen uit de nieuwste en uitgebreide versie van haar gelijknamige boek U wordt door niemand verwacht en de eerdere radioserie. Deze week deel 2: Thuis komen en weer verder....more

  Link Aflevering

• 'U wordt door niemand verwacht' #1

  Luister

  Apr 04 2021

  Een documentaire van Michal Citroen De oorlog was niet voor iedereen in mei 1945 afgelopen. Voor veel joden die uit de kampen en onderduik terugkwamen, begon toen pas een groot deel van de ellende. In een tweedelige serie van het Spoor Terug laat Michal Citroen ooggetuigen van deze pijnlijke nasleep van de oorlog aan het woord. Gegrepen uit de nieuwste en uitgebreide versie van haar gelijknamige boek U wordt door niemand verwacht en een eerdere radioserie. Deze week deel 1: de bevrijding en terugkeer naar huis....more

  Link Aflevering

• 'Tijd zal ons leren'

  Luister

  Mar 28 2021

  Een documentaire van Maartje Duin en Wederik de Backer ‘Het waren de kolonisten die de geschiedenis schreven, niet de verzetsstrijders’, weet Romana Vrede. Dat moet anders. In Tijd zal ons leren gaat de acteur en theatermaker samen met muzikant en performance artist OTION op zoek naar de onbekende, bijna-vergeten en verzwegen geschiedenis van ruim honderd zwarte, bruine en witte verzetsstrijders ten tijde van de transatlantische en de Indische slavernij. Tijd zal ons leren is een productie van Romana Vrede en OTION voor het Nationale Theater. Klik hier om op de hoogte te blijven van dit stuk. Voor deze radiodocumentaire liep Maartje Duin mee met het repetitieproces....more

  Link Aflevering

• Bloemenhove - de politieke strijd rond abortus

  Luister

  Mar 21 2021

  Een documentaire van Lemke Kraan In mei 1976 hielden honderden vrouwen dik tien dagen de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede bezet. Dit om te voorkomen dat minister Dries van Agt de kliniek zou laten sluiten. Abortus was namelijk tot 1981 bij de wet verboden. Documentairemaker Lemke Kraan reconstrueerde de reuring rondom Bloemenhove en de abortuswetgeving en maakte voor het Spoor Terug de documentaire Bloemenhove: de politieke strijd rond abortus. Ter gelegenheid van het 50 jaar bestaan van deze kliniek herhalen we deze documentaire....more

  Link Aflevering

• Wie kent Corry Tendeloo?

  Luister

  Mar 14 2021

  Een documentaire van Nienke Zoetbrood.Wie kent Corry Tendeloo? Met die vraag peilt journalist Nienke Zoetbrood (29) haar generatiegenoten. Niemand, zo blijkt. En ook de vrouwenrechten waarvoor ze streed zijn nauwelijks bekend. Wie wist dat getrouwde vrouwen tot zestig jaar geleden net als kinderen en geesteszieken ‘handelingsonbekwaam’ waren?Het Spoor Terug duikt in de geschiedenis van vrouwenrechten in de jaren vijftig. Rechten die vandaag de dag zó vanzelfsprekend lijken dat de generatie dertigers er geen weet van heeft. Net zo min als van de vrouw die haar hele leven streed voor deze rechten: politica Corry Tendeloo. Hoe kan het dat we deze geschiedenis vergeten zijn?...more

  Link Aflevering

• De dienstplicht, deel 4

  Luister

  Feb 28 2021

  Een documentaire van Michal Citroen In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dienstplichtigen daadwerkelijk werden opgeroepen. In een vierdelige serie van Het Spoor Terug schetst Michal Citroen de geschiedenis van de dienstplicht aan de hand van archiefmateriaal, oude dagboekfragmenten en nieuwe interviews. Deze week het vierde en laatste deel van de serie.

  Link Aflevering

• De dienstplicht, deel 3

  Luister

  Feb 21 2021

  In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dienstplichtigen daadwerkelijk werden opgeroepen. In een vierdelige serie van Het Spoor Terug schetst Michal Citroen de geschiedenis van de dienstplicht aan de hand van archiefmateriaal, oude dagboekfragmenten en nieuwe interviews. Deze week deel 3: 'Het echte van een oorlog kan je niet oefenen'.

  Link Aflevering

• De dienstplicht, deel 2

  Luister

  Feb 14 2021

  Een documentaire van Michal Citroen In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dienstplichtigen daadwerkelijk werden opgeroepen. In een vierdelige serie van Het Spoor Terug schetst Michal Citroen de geschiedenis van de dienstplicht aan de hand van archiefmateriaal, oude dagboekfragmenten en nieuwe interviews. Deze week deel 2: 'De plicht van iedere jongen'.

  Link Aflevering

• De dienstplicht, deel 1

  Luister

  Feb 07 2021

  Een documentaire van Michal Citroen - In 1996 ging onze dienstplicht op de schop. Hoewel de militaire dienstplicht in ons land officieel niet is afgeschaft, is het 25 jaar geleden dat de laatste dienstplichtigen daadwerkelijk werden opgeroepen.In een vierdelige serie van Het Spoor Terug schetst Michal Citroen de geschiedenis van de dienstplicht aan de hand van archiefmateriaal, oude dagboekfragmenten en nieuwe interviews.

  Link Aflevering

• Een portret van Marius Monkau

  Luister

  Jan 24 2021

  Een documentaire van Paul van der Gaag - Vijftig jaar geleden maakte hij furore in de musical Hair: zanger en acteur Marius Monkau. 83 jaar is hij nu, de geboren Amsterdammer van Surinaamse afkomst, die zijn hart verpand heeft aan het Groningse platteland. Hij werkte voor talloze tv-programma’s en heeft als zanger 15 singles uitgebracht, waarvan er één een hit werd: Juanita. Niet in Nederland, maar in Suriname: het geboorteland van zijn vader, waar hij zelf nog nooit geweest is.

  Link Aflevering

• Dubbelspion George Blake (deel 2)

  Luister

  Jan 10 2021

  Een documentaire van Hans Olink - Twee weken geleden werd bekend dat George Blake in Moskou is overleden. Deze in Rotterdam geboren zoon van een Nederlandse moeder en Engelse vader wilde aanvankelijk dominee worden. Maar hij werd spion in Engelse dienst en nadat hij in 1950 door de Noord-Koreanen gevangen wordt genomen biedt hij zijn diensten aan aan de KGB, waarna hij – na zijn vrijlating in 1953 – verdergaat als dubbelspion. 20 jaar geleden zonden wij een vierdelig portret van deze dubbelspion George Blake uit. In de uitzending hoort u deel 2. De rest vindt u door hier te klikken....more

  Link Aflevering

• Kaps Clean

  Luister

  Dec 27 2020

  De legendarische meestergoochelaar Fred Kaps (1926-1980) overleed veertig jaar geleden. Als enige ter wereld werd hij drie keer wereldkampioen en hij trad op in nationale en internationale shows.Een documentaire van Laura Stek uit 2012.

  Link Aflevering

• Help jezelf, de geschiedenis van het zelfhulpboek

  Luister

  Dec 10 2020

  Als er een jaar was dat nieuwe levensvragen opriep, dan was het 2020 wel. En dat is goed nieuws voor het zelfhulpboek. Titels als Master your mindset, De moed van imperfectie en Hoe de fuck vind ik geluk, worden geminacht en gevreten. Kennelijk laten we ons graag voorschrijven hoe we een betere versie van onszelf worden, met meer geld en minder zorgen. Wat zegt deze zelfhulpliteratuur over ons en de veranderende tijdgeest? Met historicus Maarten van den Heuvel, die een boek schrijft over Nederlandstalige zelfhulpboeken vanaf de jaren zeventig tot nu – sociologe Micki McGee, die de Amerikaanse maatschappij bekijkt via de bril van de zelfhulpliteratuur en cabaretier en fervent zelfhulpboekenlezer Kasper van der Laan, die werkt aan zijn voorstelling ‘De weg naar SuccesGeluk’. Een radiodocumentaire van Laura Stek....more

  Link Aflevering

• De vergeten dam naar Ameland

  Luister

  Nov 29 2020

  Op het wad onder Ameland liggen de resten van een dam die halverwege de negentiende eeuw is aangelegd, tussen het eiland en de vaste wal. Tien jaar heeft hij er gelegen, tot een storm hem wegspoelde. De eilanders zijn vergeten wie eraan gewerkt heeft. Voor de jonkheer die hem aanlegde, Pieter Tedfing van Berkhout, was het een mislukt levenswerk. Voor de wadlopers van nu is het een welkome bestemming om naartoe te lopen. Het Spoor Terug vertelt deze week de geschiedenis van de vergeten dam naar Ameland. De maker van deze documentaire is Mathijs Deen....more

  Link Aflevering

• Parapsychologie

  Luister

  Nov 22 2020

  Uitzonderlijke claims vereisen uitzonderlijk bewijs. Dat is in het kort het struikelblok voor de parapsychologie. Het vakgebied is bijna verdwenen, maar de vragen blijven. Want meldingen van telepathie, voorspellende dromen en berichten van gene zijde zijn van alle tijden, of je er in gelooft of niet.Het Spoor Terug gaat op bezoek bij het Johan Borgman Fonds, dat zoveel mogelijk parapsychologische archieven redt van de vuilstort. Daarnaast reizen we naar Freiburg, waar het grootste parapsychologisch instituut van het continent floreert. In Groningen breekt psycholoog Jacob Jolij intussen een lans voor hernieuwd onderzoek in eigen land.De maker van deze documentaire is Marten Minkema....more

  Link Aflevering

• Uur 2: IDFA-docu’s, Het Spoor Terug: Montessori deel 2, OVT 15-11-2020

  Luister

  Nov 15 2020

  Felix Rottenberg recenseert zijn favoriete historische IDFA-documentaires en in Het Spoor Terug: deel 2 over Montessori-onderwijs.

  Link Aflevering

• Montessori-onderwijs, deel 2

  Luister

  Nov 15 2020

  Deze week in Het Spoor Terug: deel twee van een tweeluik over het Montessori-onderwijs in Nederland.Het is dit jaar 150 jaar geleden dat Maria Montessori geboren werd. 50 jaar later opende de eerste Montessorischool in ons land. Historisch heeft Nederland een unieke plek in het Montessori-universum. Als enige land in de wereld is het gedachtegoed van de pedagoge Maria Montessori geïntegreerd in ons onderwijssysteem. Van hieruit waaierde het gedachtegoed over de persoonlijke vrijheid en ontwikkeling van kinderen uit over de hele wereld: zelfs naar plekken waar je de 'roze toren' en 'gouden kralen' niet direct zou verwachten, zoals communistisch China.Michal Citroen maakte er een tweeluik over....more

  Link Aflevering

• Ouders van toen en nu, deel 1

  Luister

  Sep 21 2020

  'Ik heb twee dochters, ben vier keer zwanger geweest, heb er diverse programma’s over gemaakt, dus ik dacht: over kinderen krijgen weet ik toch wel iets!', aldus radiomaker en kersverse oma Michal Citroen. Maar al in de eerste maanden na de geboorte van haar kleinzoon ontdekte ze dat ouders van nu voor heel andere problemen staan dan zij in haar tijd. Elk kind blijkt een zorgenkindje, van de ouders, de omgeving en de samenleving.Michal Citroen ging op ontdekkingstocht naar de huidige zwangerschapsbeleving en maakte een tweedelige documentaire over de ouders van toen en nu....more

  Link Aflevering

• De Spoetnik-kijker

  Luister

  Sep 20 2020

  Journalist Nienke Zoetbrood vindt telegrammen die haar grootvader 60 jaar geleden ontving. Ze komen uit Moskou, in codetaal. Waarom kreeg hij midden in de Koude Oorlog telegrammen uit Moskou? En wat staat erin?In deze radiodocumentaire gaat ze op zoek naar het verhaal achter de telegrammen. Terug naar een tijd voordat de eerste mens op de maan stond, terug naar dat ene beslissende moment: de dag dat de Russen de Spoetnik lanceerden.Ze reist af naar coördinaten die ze in haar grootvaders brieven vindt. Naar de plek waar zich Kunstmaanstation Nummer 807 moet bevinden: het huis van haar opa....more

  Link Aflevering

• Doel. Een Vlaamse thriller aan de Schelde

  Luister

  Sep 13 2020

  Na ruim 20 jaar strijd heeft de Vlaamse overheid besloten dat het Scheldedorp Doel tóch mag blijven voortbestaan. Het dorp onder de rook van Antwerpen staat al tientallen jaren op de nominatie om van de kaart te verdwijnen. Het zou plaats moeten maken voor de uitbreiding van de Antwerpse haven, maar het actiecomité Doel 2020 weet via rechtszaken steeds weer sloop van de resterende huizen te voorkomen.Inmiddels telt het onttakelde dorp nog een handjevol inwoners en oogt het als een oorlogsgebied. Niemand weet hoe het nu verder moet en de vraag is of het nog te redden is. Een documentaire over de strijd tussen economisch belang en dorpsbewoners, die alleen maar verliezers lijkt te kennen. René Oomen ging op onderzoek uit....more

  Link Aflevering

• De ware aard #8: De Gutmensch

  Luister

  Sep 06 2020

  De Zomerserie van 2020. “De menselijke natuur toont zich ten tijde van een ramp als veerkrachtig, vindingrijk, gul, empathisch en dapper.” Dat schreef de Amerikaanse schrijver Rebecca Solnit in 2008, in haar instant-klassieker A Paradise built in Hell. In dat boek ontdekte ze dat rampen – van een aardbeving in San Francisco in 1906, via 9/11 in New York en tenslotte Orkaan Katrina in New Orleans in 2005 – mensen niet tot beestachtige bruten maken, zoals we gewend zijn te denken, maar juist het beste in ze naar boven halen. En ze vroeg zich af: wat leert ons dat over de menselijke natuur in het algemeen? We bespreken dit hoopvolle boek over de mens-in-crisis met directeur van Urgenda Marjan Minnesma en onze vaste gast Thomas Muntz, filosoof. Deugt de mens een beetje en wat is er nodig om hem beter maken? In de 8-delige serie ‘De ware aard’ onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons mensbeeld bepaalden. Dit was het laatste deel van deze serie....more

  Link Aflevering

• 75 jaar na de bevrijding #6

  Luister

  Sep 03 2020

  Deel 6: de blik vooruit: solex, de wegenwacht, kamperen en ontspanning Vijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog. Interviews voor het grootste deel uit de 17 afleveringen van de Spoor-serie Cheerio uit 1989; aangevuld met interviews uit andere VPRO-radiodocumentaires over de Hongerwinter, de Wederopbouw van Rotterdam en de Terugkeer en een gesprek met Wim Daniëls, auteur van ‘De zomer van ‘45’....more

  Link Aflevering

• 75 jaar na de bevrijding #5

  Luister

  Aug 23 2020

  Deel 5: geldzuivering en MarshallhulpVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog....more

  Link Aflevering

• 75 jaar na de bevrijding #4

  Luister

  Aug 16 2020

  Deel 4: (huis)vrouwen na de oorlogVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog....more

  Link Aflevering

• 75 jaar na de bevrijding #3

  Luister

  Aug 09 2020

  Deel 3: wederopbouw in de haven van Rotterdam en de mijnen van LimburgVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog....more

  Link Aflevering

• 75 jaar na de bevrijding #2

  Luister

  Aug 02 2020

  Deel 2: honger, woningnood en het herstel van de dijken van WalcherenVijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 8

  Luister

  Jul 19 2020

  Na het bezoek aan de plantage in Suriname valt de Nederlandse realiteit Peggy en Maartje rauw op het dak. Anti-zwart racisme is anderhalve eeuw na de afschaffing van de slavernij nog steeds niet uit de Nederlandse samenleving verdwenen. Het maakt dat Peggy zich hier steeds minder thuis voelt. Terwijl zij wacht op de uitslagen van haar DNA-test, worstelt Maartje met de verantwoordelijkheid voor het koloniale verleden. Moeten er excuses komen? Herstelbetalingen? De twee besluiten hun families samen te brengen om erover te praten....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - Aflevering 8: Wat nu?

  Luister

  Jul 17 2020

  Na hun Surinaamse reis valt de Nederlandse realiteit Peggy en Maartje rauw op het dak. Ruim anderhalve eeuw na de afschaffing van de slavernij is anti-zwart racisme nog steeds niet uit de samenleving verdwenen. Het maakt dat Peggy zich hier steeds minder thuis voelt. Terwijl zij wacht op de uitslagen van haar DNA-test, worstelt Maartje met de verantwoordelijkheid voor het koloniale verleden. Moeten er excuses komen? Herstelbetalingen? Van wie dan, en voor wie? De twee brengen hun families samen in Museum van Loon om over hun gedeelde geschiedenis te praten....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 7

  Luister

  Jul 12 2020

  De plantage zelf Maartje’s moeder komt aan in Suriname en begrijpt weinig van het verdriet over het slavernijverleden. De verwaarloosde staat van het historisch erfgoed in Paramaribo helpt niet mee om het invoelbaar te maken. Toch gaan Maartje en haar moeder samen met Peggy, haar tante en oudoom mee naar Tout Lui Faut. Op een vroege, warme woensdagmorgen gaan ze op pad: drie generaties nazaten van tot slaafgemaakten en twee generaties nazaten van een slaveneigenaar. Wat zou er over zijn van de plantage? Een Prospektor / VPRO / NPO Radio 1 productie van Maartje Duin i.s.m. Peggy Bouva, met ondersteuning van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 6

  Luister

  Jul 05 2020

  Het Surinaamse zwijgenPeggy en Maartje reizen af naar Suriname om oudere leden van de familie Bouva te spreken. Wat hebben zij van hun ouders en grootouders meegekregen over de slavernij? Hoe minder informatie er is overgeleverd, lijkt het, des te groter de pijn en het verdriet. Niet iedereen wil mee naar plantage Tout Lui Faut om eer te bewijzen aan hun voorouders.

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 5

  Luister

  Jun 28 2020

  Hoe gaan we om met wat niet staat geschreven? Is iets pas waar als het zwart op wit staat op papier? En in hoeverre kunnen we de geschiedenis herschrijven?  Peggy en Maartje stuiten bij hun onderzoek steeds op hetzelfde probleem: over de plantage-eigenaren zijn veel geschreven bronnen, over de tot slaafgemaakten bijna niets. Hun naam en identiteit werd ze afgenomen bij de verscheping vanuit Afrika. Kan Peggy er ooit achter komen tot welk volk haar voorouders behoorden? Een wandeling door Den Haag en een bezoek aan het Nationaal Archief leveren verrassende nieuwe inzichten op....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - Aflevering 4: Een gedeeld verhaal

  Luister

  Jun 19 2020

  Peggy vindt het prima dat Maartje een podcast maakt over hun gedeeld verleden. Maar de titel moet echt anders. Ook binnen hun beide families roept het onderwerp heftige reacties op. De een wil niet als dader worden gezien, de ander niet als slachtoffer. Maartje schiet in een totale kramp. Kan het wel, een geschiedenis vertellen vanuit meerdere perspectieven? Voor bronnen, leestips en napraten met de makers: vpro.nl/deplantage4

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 3

  Luister

  Jun 14 2020

  Blinde vlekNu Peggy heeft voorgesteld om samen onderzoek te doen naar de plantage van hun voorouders, heeft Maartje een kennisachterstand in te halen. Samen met haar moeder leest ze Anton de Koms ‘Wij slaven van Suriname’. In dat boek las ook Peggy voor het eerst wat haar voorouders hadden doorstaan. Hoe kon het slavernijverleden verdwijnen uit het collectief geheugen? En waarom staat het pas de laatste jaren zo in de belangstelling?   In het familiearchief in Middelburg zoeken Maartje en haar moeder naar eigendomsbewijzen van de plantage. Wisten graaf van Lynden en zijn vrouw echt niet wat zich afspeelde in Suriname?...more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - deel 2

  Luister

  Jun 07 2020

  Wat zeggen onze voorouders over wie wij zijn? Kunnen we trots zijn op hun heldendaden zonder ons te schamen voor wat ze hebben misdaan? Maartje weet heus wel dat zij niet verantwoordelijk is voor de daden van haar voorouders. Toch zit het haar niet helemaal lekker dat ze in haar stamboom vol illustere historische figuren steeds meer sporen vindt van slavernij. Ze is op van de zenuwen voor de ontmoeting met de nichtjes Jessica en Peggy Bouva. In 1863 werden hun voorouders bevrijd van slavernij in Suriname. Maartje’s voorouders kregen als plantage-eigenaren voor dat verlies van hun ‘bezit’ betaald. Een Prospektor / VPRO / NPO Radio 1 productie van Maartje Duin i.s.m. Peggy Bouva, met ondersteuning van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten....more

  Link Aflevering

• De plantage van onze voorouders - Deel 1

  Luister

  May 31 2020

  In de podcast ‘De Plantage van onze voorouders’ komen twee werelden die altijd al alles met elkaar te maken hadden op een andere manier nog dichter bij elkaar. De wereld van de plantage-eigenaren en slavenhouders en de wereld van de slaven die onvrijwillig aan die plantage en hun eigenaren gebonden waren. Twee nazaten, Maartje Duin en Peggy Bouva, deden samen onderzoek naar die geschiedenis en de invloed daarvan op het heden voor henzelf, hun familie en de samenleving als geheel.

  Link Aflevering

• Spoor terug: Nederlandse suikerfabrieken in Ethiopië deel 2

  Luister

  May 23 2020

  Deel 2 van een tweeluik over de geschiedenis van een Nederlandse suikerplantage in Ethiopië. Nadat de Indonesische onafhankelijkheid eind 1949 een feit was, ging een aantal Nederlandse bedrijven die in ‘ons Indië’ actief waren geweest, op zoek naar nieuwe tropische locaties. In 1952 kwam op die manier de Handelsvereniging Amsterdam in Ethiopië terecht. Ze vestigde daar een al snel bloeiende suikeronderneming, die het tot 1974 zou volhouden. Toen moesten ze ook daar, na de revolutie van Mengistu vertrekken. Henk van Middelaar ging met oud HVA-er René van Sloten terug naar Ethiopië. Dit is een bewerkte herhaling....more

  Link Aflevering

• Een suikeroom in Ethiopië - deel 1

  Luister

  May 17 2020

  Deel 1 van een tweeluik over de geschiedenis van een Nederlandse suikerplantage in Ethiopië.Nadat de Indonesische onafhankelijkheid eind 1949 een feit was, ging een aantal Nederlandse bedrijven die in ‘ons Indië’ actief waren geweest, op zoek naar nieuwe tropische locaties. In 1952 kwam op die manier de Handelsvereniging Amsterdam in Ethiopië terecht. Ze vestigde daar een al snel bloeiende suikeronderneming, die het tot 1974 zou volhouden. Toen moesten ze ook daar, na de revolutie van Mengistu vertrekken. Henk van Middelaar ging met oud HVA-er René van Sloten terug naar Ethiopië. (bewerkte herhaling)...more

  Link Aflevering

• Operatie Onthechting - deel 2

  Luister

  May 10 2020

  In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Tweede Wereldoorlog vast op het Japanse eiland Iwo Jima. De rauwe en heftige foto's geven een heel ander beeld van de oorlogsstrijd dan de wereldberoemde heroïsche foto Raising the Flag on Iwo Jima. In deel 2 probeert Marianne dichter bij de oorlogservaring van haar opa te komen via gesprekken met stokoude veteranen die de slag op Iwo Jima meemaakten....more

  Link Aflevering

• Operatie Onthechting, deel 1

  Luister

  May 03 2020

  In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Tweede Wereldoorlog vast op het Japanse eiland Iwo Jima. De rauwe en heftige foto's geven een heel ander beeld van de oorlogsstrijd dan de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima'. In deel 1 vraagt Marianne zich af: hoe uniek is het archief van mijn opa eigenlijk? Een coproductie van VPRO & Prospektor, gemaakt door Laura Stek i.s.m Marianne Ingleby, onder eindredactie van Eefje Blankevoort. Eindmix: Arno Peeters. Projectleiding: Laura Verduijn. Stemacteurs: Maarten Heijmans en Dafne Holtland. Mede mogelijk gemaakt door het NPO-fonds.Deel 1 van Operatie Onthechting terugluisteren én kijken? Dat kan hier....more

  Link Aflevering

• Hilary Mantel

  Luister

  Apr 26 2020

  Met het verschijnen van De spiegel & het licht, het derde deel van Hilary Mantels trilogie over het leven van Thomas Cromwell, komt een einde aan 15 jaar schrijven en historisch onderzoek. De eerste twee delen leverden Mantel twee Man Booker prijzen op, een unicum. Haar boeken brengen Thomas Cromwell heel erg dichtbij, en toch bevindt haar verhaal zich in het niemandsland tussen literatuur en geschiedenis.In een interview met Mantel zelf en in gesprekken met Nelleke Noordervliet, Helmer Helmers en Ton Hoenselaars verkent Mathijs Deen de vraag wat ons meer over het verleden leert: de geschiedschrijving of de literatuur....more

  Link Aflevering

• Het grote kinderspel

  Luister

  Apr 19 2020

  Op 25 april 2020 verschijnt Het grote kinderspel, een boek over de onderduik van joodse kinderen, waaronder Ed van Thijn en Max Arian. Auteur Bert Jan Flim schreef al eerder het indringende boek Onder de klok over het verzet en georganiseerde hulp aan joodse kinderen. Flim werkte ook mee aan een vierdelig Spoor Terug in 2011 over onderduiken van programmamaker Michal Citroen. Dit nieuwe, niet eerder vertelde, bijzondere verhaal van Het grote kinderspel is het onderwerp van Het Spoor Terug.

  Link Aflevering

• Apostelkind

  Luister

  Apr 05 2020

  Wat als je opgroeit in een parallelle wereld: een gesloten geloofsgroep met een eigen taalgebruik, aparte rituelen en een absolute leider? In het Spoor Terug probeert schrijfster Renske Doorenspleet haar verleden te doorgronden door zich in de onbekende geschiedenis van het Apostolisch Genootschap te storten. Ze volgt het spoor naar 1830 en eindigt bij haar eigen jeugd, waar ‘de Apostel’, een gewone man met een ongewone positie, nog altijd de scepter zwaait.Een documentaire op basis van het net verschenen boek Apostelkind. Maker: Laura Stek....more

  Link Aflevering

• Bulletje verboden

  Luister

  Mar 22 2020

  Als studenten in 1969 het Maagdenhuis bezetten, rommelt het ook al onder scholieren. Zo wordt er dat jaar een scholierenvakbond opgericht. En als in Utrecht de alternatieve schoolkrant Bulletje wordt verboden, wordt begin 1970 het Gemeentelijk Atheneum door de leerlingen bezet. Ditmaal in Het Spoor Terug: 'Bulletje verboden. Een terugblik op de eerste schoolbezetting', samengesteld door Paul van der Gaag.

  Link Aflevering

• Ouders van toen en nu, deel 2: De nieuwe baby

  Luister

  Mar 01 2020

  'Ik heb twee dochters, ben vier keer zwanger geweest, heb er diverse programma’s over gemaakt, dus ik dacht: over kinderen krijgen weet ik toch wel iets!', aldus radiomaker en kersverse oma Michal Citroen. Maar al in de eerste maanden na de geboorte van haar kleinzoon ontdekte ze dat ouders van nu voor heel andere problemen staan dan zij in haar tijd. Elk kind blijkt een zorgenkindje, van de ouders, de omgeving en de samenleving.Michal Citroen ging op ontdekkingstocht naar de huidige zwangerschapsbeleving en maakte een tweedelige documentaire over de ouders van toen en nu....more

  Link Aflevering

• Ischa Solo

  Luister

  Feb 16 2020

  De deze week 25-jaar geleden overleden Ischa Meijer was journalist, maar wilde entertainer zijn. Hij profileerde zich dan ook als acteur onder de naam Izzy M. Tom Rooduijn gingen de gangen na van de toneelspeler en zelfbenoemd cabaretier Ischa Meijer en maakte er de documentaire Ischa solo over.

  Link Aflevering

• Dolle Mina's, deel 2

  Luister

  Feb 09 2020

  Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechten eisten voor mannen en vrouwen.Tien jaar geleden sprak Michal Citroen met zeven Dolle Mina’s van het eerste uur over de acties, hun eigen leefwereld en hoe Dolle Mina die veranderde. deel 2 van het tweeluik: Zeven Dolle Mina’s.

  Link Aflevering

• Zeven Dolle Mina's, deel 1

  Luister

  Feb 02 2020

  Afgelopen 24 januari was het 50 jaar geleden dat de Dolle Mina’s de voorpagina’s haalden van alle kranten. In binnen én buitenland was ruim aandacht voor de ludieke acties waarmee ze gelijke rechten eisten voor mannen en vrouwen.Tien jaar geleden sprak Michal Citroen met zeven Dolle Mina’s van het eerste uur over de acties, hun eigen leefwereld en hoe Dolle Mina die veranderde. Zondag is het eerste deel van het tweeluik: Zeven Dolle Mina’s.

  Link Aflevering

• Mijn naam is Selma, deel 3

  Luister

  Jan 26 2020

  Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven.In het driedelige Spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen haar leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed wist te overleven. Een documentaire van Mathijs Deen....more

  Link Aflevering

• Mijn naam is Selma, deel 2

  Luister

  Jan 12 2020

  Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven.In het driedelige Spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen haar leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed wist te overleven. Een documentaire van Mathijs Deen.Dit is het tweede deel van het drieluik. Luister deel 1 hier terug....more

  Link Aflevering

• Mijn naam is Selma, deel 1

  Luister

  Jan 05 2020

  Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal over hoe het leven in alle onschuld begon, maar hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven. In het driedelig spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen het leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed wist te overleven. Een documentaire van Mathijs Deen...more

  Link Aflevering

• Vuurwerk, een uitgevonden traditie

  Luister

  Dec 29 2019

  Ieder jaar weer vallen er doden en zwaargewonden door het overmatig en ondoordacht afsteken van vuurwerk. Komt er een verbod op consumentenvuurwerk? En komt daarmee een eind aan een lange Nederlandse traditie met Oud&Nieuw? Maar zo oud is die traditie niet. Radiomaker Marten Minkema zoekt naar de oorsprong en spreekt met ooggetuigen.

  Link Aflevering

• De Poolse Bevrijders

  Luister

  Dec 22 2019

  25 jaar geleden werd de Poolse generaal Maczek tussen zijn oude strijdmakkers begraven. Dat gebeurde op 23 december 1994 op de Poolse erebegraafplaats in Breda. De stad die 50 jaar eerder, eind oktober 1944, door de mannen van Maczeks 1e Poolse pantserdivisie was bevrijd. Dat een groot deel van Nederland door Polen bevrijd is, wordt nogal eens vergeten. Enkelen van hen vertelden hun verhaal in 1995.Paul van der Gaag maakte een actuele bewerking van de documentaire.

  Link Aflevering

• De jongens van Soekaboemi, deel 2

  Luister

  Dec 15 2019

  Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel....more

  Link Aflevering

• De jongens van Soekaboemi, deel 1

  Luister

  Dec 08 2019

  Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel....more

  Link Aflevering

• De spitz, martelwerktuig en heiligdom

  Luister

  Dec 01 2019

  Het moet haast wel de meest gehate en de meest geliefde schoen ter wereld zijn: de spitz. De balletschoen met harde neus die ballerina's onhoorbaar kon laten zweven, als engelen in de hemel. Zo'n tweehonderd jaar geleden zag de spitz het levenslicht. Wat betekende dat voor de balletkunst en voor de positie van de ballerina? Laura Stek volgt het spoor van het martelschoentje.

  Link Aflevering

• Ruimtevragen

  Luister

  Nov 24 2019

  Deze week is het de week van de podcast op Radio 1. OVT nodigde podcastmaker Hens Zimmerman uit om een extra lange historische aflevering te maken van zijn podcast Zimmerman in Space. Samen met dochter Gloria dook Hens in de geschiedenis van de ruimtevaart en maakte de documentaire Ruimtevragen.Benieuwd geraakt naar meer Zimmerman in Space? Zijn podcast wordt uitgezonden in het nachtprogramma Focus op Radio 1 en is hier als podcast terug te luisteren.

  Link Aflevering

• Domela Passie

  Luister

  Nov 17 2019

  Op 18 November is het een eeuw geleden dat Domela Nieuwenhuis overleed. De socialistische voorman was bij leven al een legende. Hij kreeg mede vanwege zijn profetische voorkomen onder de arbeiders in het noorden van het land de bijnaam ‘Onze Verlosser’, 'Us Verlosser' in het Fries.Zoals Bach het leven van Christus met meerdere passies herdacht, zo heeft zanger, historicus en componist Meindert Talma nu ook over Domela een muziekstuk geschreven: de Domela Passie. Een muzikale Spoor Terug, gemaakt door Mathijs Deen, naar het leven en lijden van 'Us Verlosser'...more

  Link Aflevering

• Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 2

  Luister

  Nov 10 2019

  Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 2, eerder uitgezonden in 2014.

  Link Aflevering

• Ernest Shackleton naar Antarctica, deel 1

  Luister

  Nov 03 2019

  Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 1, eerder uitgezonden in 2014.

  Link Aflevering

• De Grote Suriname-tentoonstelling

  Luister

  Sep 22 2019

  Ondanks de etnische verdeeldheid, is Suriname één grote familie. Zo wordt de geschiedenis van de voormalige kolonie gepresenteerd in de Grote Suriname- tentoonstelling. Het verhaal van het land wordt in deze tentoonstelling verteld door de inwoners zelf. De expositie is van 5 oktober 2019 tot 2 februari 2020 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien.In Het Spoor Terug reist Michal Citroen naar Suriname en spreekt ze met Stanley Raghoebarsing, schrijver van de Hindoestaanse familiekroniek Uit de klei van Saramacca, over het land en de werkelijkheid achter de tentoonstelling....more

  Link Aflevering

• 100 jaar radio, deel 2

  Luister

  Sep 15 2019

  Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden?Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het tweede deel uitgezonden over de invloed van Philips op het nieuwe massamedium.

  Link Aflevering

• 100 jaar radio

  Luister

  Sep 08 2019

  Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden?Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het eerste deel uitgezonden over de invloed van de Eerste Wereldoorlog en het werk van Idzerda

  Link Aflevering

• De-moord-brand-buurt

  Luister

  Aug 25 2019

  Amsterdam veryupt. De stad groeit met 10.000 inwoners per jaar en is vooral in trek bij jonge witte hoogopgeleiden. Ze trekken de oude arbeidersbuurten in. Daar is niet iedereen blij met hun komst. Radiomaker Maartje Duin kocht een huis in de Spaarndammerbuurt, van oudsher de bakermat van de sociale woningbouw. Ze zoekt haar buren op en doet een poging tot verzoening. (een herhaling uit Radio Doc van 17 april 2016)

  Link Aflevering

• Altijd Oorlog

  Luister

  Aug 18 2019

  “Wat je ook doet, val nooit Afghanistan binnen”, deze wijze woorden werden in 1963 gesproken door de Britse Prime Minister Harold Wilson.Niet snel daarna, is die wijsheid al weer verloren gegaan. Want sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw wordt het land constant geteisterd door oorlogsgeweld.De Vlaamse radiomaakster Hadewijch Vanhaverbeke zocht uit hoe het zover heeft kunnen komen met Afghanistan en in hoeverre het westen daar een rol in speelde.

  Link Aflevering

• Schimmenspel

  Luister

  Aug 04 2019

  Filmregiseur Frans Weisz kent u wellicht van films als De Inbreker of Charlotte, of van de verfilming van Bij nader inzien.De vader van Frans, Geza Weisz, was in Berlijn een komisch acteur.In 1933 vluchtte hij naar Nederland, waar vijf jaar later Frans geboren werd.Na een hectisch bestaan als filmacteur en fotograaf, moest Geza tijdens de tweede wereldoorlog onderduiken, vanwege de Jodenvervolging.Samen met Tom Rooduijn, ging Frans Weisz op een zoektocht naar het levensverhaal van zijn vader Geza. Door de verwevenheid van hun beider familiegeschiedenissen, is het een intiem persoonlijk verhaal geworden....more

  Link Aflevering

• Een jurk voor Hannah

  Luister

  Jul 14 2019

  Hannah is 26, een millenial. Ze groeide op in Nederland en Schotland, haar vrienden komen uit verschillende landen, ze is politiek bewust, ze is feminist, ze heeft een druk leven. Dus, toen Hannah een aanzoek kreeg van haar Amerikaans/Britse vriend om te gaan trouwen, begon ze zich allerlei vragen te stellen. Kan dat wel, trouwen? Hoe moet dat dan? Wat vindt mijn nog ongetrouwde vriendenkring daarvan? Hoe kan je zoiets traditioneels doen zonder je idealen van gelijkheid, zelfstandigheid en eigenheid geweld aan te doen? En wat moet je dan aan?Hannah ging te rade bij haar grootmoeders, haar moeder en stiefmoeder. Hoe trouwden zij? Wat geloofden ze? Wat beloofden ze? Wat droegen ze? Wat betekende dat voor ze?De radiodocumentaire Een Jurk voor Hannah maakt een tocht door drie generaties getrouwde vrouwen op zoek naar wat bleef en wat verdween....more

  Link Aflevering

• Tempo Doeloe, een knellende omhelzing

  Luister

  Jul 07 2019

  Tempo Doeloe betekent letterlijk ‘de tijd van vroeger’ in Nederlands-Indie. Maar het is vooral de geheimzinnige plek 'waar je herinneringen leven aan een niet meer bestaand land in een niet meer bestaande tijd'. Die hoef je zelfs niet te hebben meegemaakt, want tempo doeloe lift mee door de generaties heen. Freriks (geboren in 1954 te Djakarta) wil die bijzondere nostalgie vieren en loskoppelen van de Nederlandse koloniale misdaden. Maar kan dat wel? Radiomaker Marten Minkema spreekt Kester Freriks en zijncriticasters.dit is een herhaling uit Radio Doc van 4 november 2018...more

  Link Aflevering

• Lichtschepen

  Luister

  Jun 30 2019

  25 jaar geleden werd het laatste Nederlandse lichtschip, de Noord-Hinder van haar positie bij de Noord Hinder bank, naar Rotterdam gesleept. Daarmee kwam een einde aan het melancholieke bestaan van de Nederlandse lichtschepen: vaartuigen met een vuurtoren midscheeps, die gedoemd waren altijd voor anker te liggen. Vijf opvarenden kijken terug in deze documentaire gemaakt door Mathijs Deen.

  Link Aflevering

• Een vreemde eend tussen de kippen

  Luister

  Jun 23 2019

  Het Spoor Terug: Een vreemde eend tussen de kippen

  Link Aflevering

• De fotograaf van Apocalypse Now

  Luister

  Jun 16 2019

  De Nederlandse fotograaf Chas Gerretsen was erbij toen Francis Ford Coppola zijn klassieker ‘Apocalypse Now’ maakte. Coppola wilde namelijk een echte oorlogsfotograaf op zijn set. Als voorbeeld voor de gestoorde fotograaf uit het filmscript Dennis Hopper. En dat werd dus Chas Gerretsen. De fotograaf kijkt met documentairemaker Lejo Siepe terug op de film en zijn leven.

  Link Aflevering

• Mannen met baarden, over Ernest Hemingway

  Luister

  Jun 02 2019

  Dit jaar is het 120 jaar geleden dat Ernest Hemingway werd geboren. Vandaar dat er een extra bijzondere editie van de Hemingway look-a-like contest in Florida plaatsvindt. Ieder jaar verzamelen 150 mannen zich in het zuidelijkste puntje van Florida om te strijden om de titel van best lijkende Hemingway. Laura Stek ging eerder naar Key West om te zien hoe de deelnemers zich met de schrijver identificeren, welk beeld ze van Hemingway hebben en hoe dat beeld gecreëerd is. Want Hemingway, zo blijkt uit de documentaire ‘mannen met baarden’, was niet alleen een groot schrijver, maar ook een groot mediawonder....more

  Link Aflevering

• Bommen op Den Helder

  Luister

  May 26 2019

  ‘En toen hoorde ik voor het eerst dat meest sinistere, meest satanische geluid dat de schepping ooit gekend heeft: het gieren van neerkomende bommen.’ Een citaat van schrijver Anthony van Kampen over het eerste Duitse bombardement op Den Helder op 14 mei 1940, een paar uur na de capitulatie. Er zullen nog meer dan 150 bombardementen volgen, maar dan door geallieerde vliegtuigen. En dat al vanaf eind mei 1940. Daarmee is Den Helder veruit de meest gebombardeerde stad van Nederland. Een spookstad ook, want de meeste inwoners vluchten naar dorpen buiten Den Helder om de bombardementen te ontlopen. Kinderen van toen vertellen hun herinneringen. Een documentaire in Het Spoor Terug, gemaakt door Gerard Leenders en Erik Willems....more

  Link Aflevering

• De Duiven

  Luister

  May 19 2019

  Het was ‘een kleine wereld in een grote’: het nieuwe burgerweeshuis dat in 1960 in Amsterdam aan het IJsbaanpad in gebruik genomen werd. Architect Aldo van Eyck creëerde een complex dat oogde als een kashba of een labyrint. Wezen, maar ook uit huis geplaatste kinderen werden er onderverdeeld in verschillende groepen: de meeuwen, de merels, de duiven en de eagles. Hoe hebben zij hun verblijf ervaren? En wat waren de idealen achter het complex?

  Link Aflevering

• De Windrevolutie

  Luister

  May 12 2019

  Nederland zit midden in een windrevolutie, want windmolens zijn het helemaal. Maar hoe zit het met de idealen van begin jaren zeventig toen het motto was: ‘bouw zelf je eigen windmolen’? Documentairemaker Marten Minkema ging op zoek naar pioniers en theologen van de windmolens uit vroegere alternatieve tijden en maakte de documentaire: de windrevolutie.

  Link Aflevering

• Zuchthaus Siegburg

  Luister

  May 05 2019

  De student Theo Vogels uit Hilvarenbeek weigerde in april 1943 de zogeheten loyaliteitsverklaring van de bezetter te ondertekenen. In plaats daarvan ging hij bij het verzet. Hij werd gepakt, naar Duitsland getransporteerd en overleed in een kleine cel in een gevangenis in Siegburg, een paar dagen voor de bevrijding. Documentairemaker Rene Oomen reconstrueerde zijn verzetsdaden, gevangenneming en laatste jaren en maakte daar de documentaire Zuchthaus Siegburg over.

  Link Aflevering

• Karl Marx Universiteit

  Luister

  Apr 28 2019

  De eerste bezetting door studenten was niet die van het Maagdenhuis, maar was de bezetting van Katholieke Economische Hogeschool in Tilburg in het voorjaar van 1969. Al voor die tijd hadden studenten de letters Karl Marx Universiteit op de gevel van het lesgebouw gekalkt. Die tekst op de muur zou de opstandige studenten tot in lengte van dagen achtervolgen. Want noch in het rode Nijmegen, noch in het hippe Amsterdam verwezen actievoerders zo direct naar de oervader van hun opstandigheid. Paul van der Gaag maakte een reconstructie van de vijftig jaar oude bezetting....more

  Link Aflevering

• De A1

  Luister

  Apr 14 2019

  De A1, de weg door de Veluwe, over de IJssel naar de grens met Duitsland gaat op de schop. De weg wordt verbreed en er komen ijzeren poorten met verkeersbegeleiding. Ooit werd de weg aangelegd om ons patriottisme aan te wakkeren. Want wie langs de Veluwe en andere landschappen raasde, zou vanzelf een goede vaderlander worden; dromend van brede rivieren door traag oneindig landschap en de handen vast aan het stuur. Maar wat is er straks nog over van die natuur-patriottistische educatie? Mathijs Deen maakte de documentaire over de A1....more

  Link Aflevering

• Vrouwen van Staal

  Luister

  Mar 31 2019

  Enorme stoomwolken, gloeiend ijzererts, blokken staal en vooral zwetende stoere gespierde mannen. Dat was de uitstraling van de staalfabriek aan de IJmond, de Hoogovens. Dat er ook vrouwen werkten is minder bekend. Maar naast de koffiejuffrouwen en secretaresses waren ze er ook, de vrouwen van staal, die zwoegden en zweten tussen de mannen. Gerard Leenders maakte een documentaire over de vrouwen van Hoogovens. Samenstelling Gerard Leenders en Pauline van Vliet, gemonteerd door Alfred Koster. Met dank aan Ed Bosma, Mieke Jansen van het Hoogovenmuseum, Robert Moens, het TataSteel Orkest en Stichting Kist....more

  Link Aflevering

• De Schaamte Voorbij

  Luister

  Mar 24 2019

  ‘De schaamte voorbij’ was de feministische klassieker bij uitstek. Meer dan een half miljoen vrouwen lazen het vrouwenzelfhulpboek voor lichaam en geest, en bij menig man lag het boek op het nachtkastje. Bij het veertigjarig jubileum in 2016 maakte Michal Citroen een documentaire over de feministische vrouwenbijbel. In deze boekenweek met als thema ‘de moeder de vrouw’ een herhaling van deze documentaire over het vaderlandse vrouwenboek.

  Link Aflevering

• De wonderbaarlijke Rembrandts

  Luister

  Mar 17 2019

  Ze waren de lievelingen van de laatste Poolse koning, er werd om hen gevochten door Hitler en Goring en even leken ze in een grote brand verloren te zijn gegaan. Tot ze in 1994 opeens weer opdoken: de twee Rembrandtschilderijen ‘Meisje in een schilderijlijst’ en ‘Geleerde aan zijn lessenaar’. Nu hangen ze in het Koninklijk Paleis in Warschau. Laura Stek maakte een documentaire over de wonderbaarlijke reis en tijdelijke verdwijning van de twee Rembrandts.

  Link Aflevering

• Onze jongens in Libanon, deel 2

  Luister

  Mar 10 2019

  Precies veertig jaar geleden vertrokken onze jongens naar Libanon om daar als UNIFIL-soldaat de vrede te bewaken. Wat als een ‘makkie’ werd voorgesteld voor een vakantieleger, bleek een zeer zware opgave. In totaal zouden 6.000 blauwhelmen afreizen naar het precaire vredesgebied om daar de Dutch Approach te ontwikkelen. Vandaag deel twee van ‘Onze jongens in Libanon’, gemaakt door Michal Citroen voor Het Spoor Terug.

  Link Aflevering

• Onze jongens in Libanon, deel 1

  Luister

  Mar 03 2019

  Precies veertig jaar geleden vertrokken onze jongens naar Libanon om daar als UNIFIL-soldaat de vrede te bewaken. Wat als een ‘makkie’ werd voorgesteld voor een vakantieleger, bleek een zeer zware opgave. In totaal zouden 6.000 blauwhelmen afreizen naar het precaire vredesgebied om daar de Dutch Approach te ontwikkelen. Michal Citroen maakte voor Het Spoor Terug ‘Onze jongens in Libanon’.

  Link Aflevering

• Mary Pos

  Luister

  Feb 17 2019

  Mary Pos, kent u haar nog? Deze documentaire gaat over deze bekendste reisjournaliste uit de jaren ‘30 en ‘40. Destijds doorbrak ze taboes door in haar eentje de wereld over te reizen en de groten der aarde te interviewen. Maar haar liefde voor grote leiders bracht haar uiteindelijk ook in de problemen. Zo kon ze ‘t wel érg goed vinden met de Italiaanse fascistenleider Benito Mussolini... Deze documentaire is mede mogelijk gemaakt met ondersteuning van het Reint Laan Fonds van het Gemeentearchief Zaanstad....more

  Link Aflevering

• De Bourgondiers, deel 1 Filips de Stoute

  Luister

  Feb 12 2019

  Negen januari was het 555 jaar geleden dat in Brugge de Staten Generaal voor het eerst bij elkaar kwamen. De vergadering was in het leven geroepen door Filips de Goede, hertog van Bourgondië, de oervader van de Nederlanden. Met Filips de Goede bereikte het huis van Bourgondië het toppunt van haar macht en welvaart. Op zoek naar de identiteit en de lotgevallen van dit huis van Bourgondië, maakt Mathijs Deen samen met Bart van Loo, schrijver van het boek ‘De Bourgondiërs’, een rondreis langs de Vlaamse en Nederlandse knooppunten van de 14e en 15e eeuw. Vandaag deel 1 van De Bourgondiërs: Filips de Stoute....more

  Link Aflevering

• De Peperklip

  Luister

  Jan 13 2019

  Het was bij de oplevering in 1982 het grootste sociale wooncomplex van Nederland. De Peperklip van architect Carel Weeber kreeg de naam die past bij de vorm. Binnen een jaar was ‘de Klip’, op de nog kale Kop van Zuid in Rotterdam, een modern getto vol criminaliteit, vandalisme, ellende en overlast. Tot eind vorige eeuw de sloop dreigde met de allerlaatste reddingsactie voor het monumentale gebouw en bewoners van meer dan 50 nationaliteiten. Michal Citroen maakte met Carel Weeber, bewoners en verhuurders een documentaire over De Peperklip....more

  Link Aflevering

• Smithsonian Folkways

  Luister

  Dec 30 2018

  Ze hebben alle geluiden denkbaar bij het Amerikaanse Smithsonian Folkways: van kwakende brulkikkers tot Indianen die de Pow Wow doen en jankende cowboys. Een gesprek met Huib Schippers. De Nederlandse directeur van het fameuze muziekarchief kijkt terug op 70 jaar verzamelwoede van exotische klanken en bespreekt de vroege Amerikaanse volksmuziek. Met fragmenten van Woody Guthrie, Mississipi John Hurt, Clarence Ashley (The Coo Coo Bird) en met een onbekende opname van de nog zeer jonge Bob Dylan.

  Link Aflevering

• Polderpunk

  Luister

  Nov 18 2018

  Punk verovert Nederland in 1977 in rap tempo, maar wordt eind 1978 in de pers alweer dood verklaard. Voorbarig. Want in de jaren daarna ontstaat in Nederland pas echt een bloeiende punkcultuur. Een documentaire van Paul van der Gaag.

  Link Aflevering

• Schotse oorlogsveteraan zonder oorlog

  Luister

  Nov 04 2018

  Op 11 november 1918, een uur na afloop van de Eerste Wereldoorlog, stierf de Schotse Gilbert McMicking in Den Bosch. Vier jaar eerder was hij een paar uur na het uitbreken van de oorlog krijgsgevangen genomen in Duitsland. Michal Citroen maakte een documentaire over zijn oorlogsverhaal en de zoektocht naar de vraag hoe hij in Den Bosch terechtkwam.

  Link Aflevering

• Anne Frank en het vernietigde plaatje

  Luister

  Sep 23 2018

  ‘De tekst was ronduit smakeloos en wekte reacties van afkeer op. Platenmaatschappij Dureco heeft besloten de Anne Franksmartlap niet op de markt te brengen. De geperste platen zijn vernietigd.’ Zo maar een zinnetje uit een krant uit februari 1967. Er ontstond commotie over een liedje, gezongen door twee Brabantse meisjes, wat werd veroorzaakt door tientallen criticasters die het vooral gemunt hadden op de tekst van rockster Peter Koelewijn. Er zou sprake zijn van een vercommercialiseren van het leed van Anne Frank. Maar hoezo dan? Gerard Leenders zocht het uit....more

  Link Aflevering

• De Friezen in opstand

  Luister

  Sep 16 2018

  Een halve eeuw voordat de Bataven onder leiding van Julius Civilis rebelleerden tegen de Romeinen, kwamen de Friezen al in opstand. Hun opstand werd beschreven door de geschiedschrijver Tacitus. Aanleiding voor het vroege verzet was de eis van de Romeinen dat de Friezen oerossen zouden leveren aan het machtigste leger ter wereld. Dat als compensatie voor de Romeinse wellevendheid tegenover de dikwijls toen al koppige Friezen. Mathijs Deen maakte voor Het Spoor Terug de documentaire ‘De Friezen in opstand’....more

  Link Aflevering

• Max Heymans, couturier

  Luister

  Sep 09 2018

  De Joodse couturier Max Heymans zou dit jaar honderd zijn geworden. Vanwege zijn liefde voor de mode in Parijs en zijn excentrieke verschijning werd hij Madame Chanel genoemd. De ene keer was hij uitzinnig gekleed, de andere keer ging hij in spijkerbroek. Geld was voor hem niet belangrijk, als het maar ‘très haute couture’ was. Op zijn honderdste geboortejaar zenden wij een herhaling uit van de documentaire die Laura Stek in 2013 over de eigenzinnige modekoning maakte.

  Link Aflevering

• Het jaar na de kroningsrellen

  Luister

  Sep 02 2018

  30 april 1981: Koninginnedag in Breda, één jaar na de kroningsrellen in Amsterdam en het eerste jaar waarin koningin Beatrix als kersverse vorstin het land in gaat. Burgemeester Merkx is bang dat het ook in zijn stad uit de hand gaat lopen en laat 148 demonstranten preventief oppakken, voornamelijk op basis van uiterlijk. Een leren jasje of button is voldoende voor een lange dag in een veel te krappe politiekooi, zonder eten en drinken of sanitaire voorzieningen. Het leidt tot heftige protesten, schadevergoedingen, een flinke politieke staart en uiteindelijk een omslagpunt in het denken over preventief arresteren.In het Spoor Terug: Preventief vastzetten: een radiodocumentaire van René Oomen & Yvonne Ton....more

  Link Aflevering

• Bart van der Schelling, de zingende Hollander

  Luister

  Aug 26 2018

  De beroemdste verzameling liederen over en uit de Spaanse Burgeroorlog ( 1936-1939) is te vinden op twee Folkways Record platen uit 1961 en 1962. Folkways was het label van het politieke lied. Naast de namen van beroemde Amerikaanse folksingers als Woody Guthrie en Pete Seeger – en de niet minder beroemde Duitse zanger Ernst Busch – prijkt op de hoes groot de naam van een Nederlandse zanger: Bart van der Schelling. In het boekje bij de platen een foto van deze in Nederland volledig onbekende Bart. Hij staat er zingend op maar het opmerkelijkste is de zware band die hij onder zijn kin draagt en die het zingen er niet makkelijker op lijkt te maken. Het bijbehorende schrijven meldt dat hij in 1892 geboren werd in Rotterdam maar in Spanje vocht met de vermaarde Abraham Lincoln Brigade. Daar raakte hij zwaar gewond....Wie was Bart van der Schelling en wat bracht hem in Amerika, in Spanje en vervolgens in Mexico, op vlucht voor de FBI? Hoe werd de zanger schilder? Yvonne Scholten reconstrueert een opmerkelijk leven.Een documentaire van Yvonne Scholten, eerder uitgezonden in RadioDoc op 5 mei 2013....more

  Link Aflevering

• Het Duitsland van Reinhard Mey

  Luister

  Aug 19 2018

  Als kind viel de Oost-Duitse Christine in slaap bij de heimelijk opgenomen liederen van Reinhard Mey. De muziek van Mey was verboden in de DDR omdat hij regelmatig de vrijheid bezong. “Was ich noch zu sagen hätte …” een zin uit het lied Gute Nacht Freunde van Reinhard Mey is het thema van de Boekenweek 2016 waarin Duitsland centraal staat. Maar voor welke Duitsland staat Reinhard Mey?In zijn Heimat is hij al 50 jaar een nationaal instituut. Nederlandstalige Duitsers vertellen In “Het Duitsland van Reinhard Mey” over hun band met de Duitse Liedermacher en de nog altijd ingewikkelde relatie met hun afkomst. Mey werd in1942 te Berlijn geboren, maakte furore tijdens de ruige jaren ‘70, was verboden in de DDR, maar is ook gecensureerd in het Duitsland van de jaren ’90. Mey draagt de geschiedenis van zijn land mee en bezingt die op kritische, komisch een kwetsbare wijze. Een programma van Joost Wilgenhof.Oorspronkelijke uitzending 21 februari 2016. Radio Doc....more

  Link Aflevering

• Het hek geopend

  Luister

  Jul 08 2018

  Nederland is het meest behekte land ter wereld. Hoe is dat zo gekomen? Waarom vinden we hekken zo belangrijk? Marten Minkema sprak met de grootste hekkenkenners van Nederland, waaronder hekkenmaker Frans Ruigrok, hekkensocioloog Herman Vuijsje en hekkenschrijver Peter Meijer, auteur van 'Hekken in Nederland', met wie hij langs landgoederen aan de Vecht loopt. Daar is het hek territoriumbegrenzer èn statussymbool. Weelderige, antieke hekken die vaak nog meer hebben gekost dan het huis dat ze afschermen. Wie dus dacht dat een hek gewoon een hek is, komt bedrogen uit. Meer dan dat: tijdgeest en volksaard worden perfect weerspiegeld in de hekcultuur van een land.Deze documentaire werd eerder uitgezonden bij de RVU op 13 juni 2003...more

  Link Aflevering

• De Slag bij Vlaardingen

  Luister

  Jul 01 2018

  Wie kent het nog: Dikkie, Dikkie, Arnout,Dikkie, Dikkie, Flo,Dikkie, Flo,Dikkie, Flo,Dikkie, Ada, Wimpie, Flo,Wimpie, Flo, Jan.Gezongen of opgedreund, als geheugensteuntje, om de graven van Holland te onthouden. De derde Dikkie was Dirk III, graaf van West-Frisia die in 1018 in de Slag bij Vlaardingen het leger van de Duitse keizer versloeg en daarmee de grondslag legde voor het gewest Holland. Dit jaar is het 1000 jaar geleden en de slag wordt groots herdacht in Vlaardingen. Maar wat gebeurde er nu eigenlijk? Hoe leefden de mensen? Wat aten ze? Waarop zijn de verhalen van de Slag van Vlaardingen gebaseerd? Gerard Leenders en Lars van der Bel probeerden het uit te zoeken en maakten de documentaire ‘De slag bij Vlaardingen’....more

  Link Aflevering

• De Eend wordt zeventig

  Luister

  Jun 24 2018

  Zeventig jaar geleden, tijdens de Salon de l'Automobile introduceerde Citroën de deux chevaux, oftewel 2CV, een kleine, goedkope auto voor de Fransman met de krappe beurs. 41 jaar bleef de auto in productie. Meer dan 5 miljoen Eenden verlieten de fabriek. Wat begon als een goedkoop, goed verend werkpaard op wielen, geschikt voor de slechte landwegen van het Franse platteland, groeide uit tot een sleutel voor de vrijheid van talloze jonge automobilisten in Europa. Nu, 70 jaar nadat het eerste model aan de wereld getoond werd, is het een voertuig van nostalgie geworden, vaak duurder dan hij ooit geweest is, vaak voor welgestelde nostalgische zestigers. Een documentaire van Mathijs Deen....more

  Link Aflevering

• Veertig jaar IKEA, 2

  Luister

  Jun 10 2018

  In 1978 werd in Sliedrecht de eerste Nederlandse IKEA-vestiging geopend. Niemand kon zich op dat moment voorstellen dat de gemiddelde Nederlandse huiskamer en slaapkamer binnen een tiental jaren IKEA-drachtig zou blijken. Ons Nederlandse woonlandschap is sinds 1978 definitief veranderd. Zo laat documentairemaker Michal Citroen horen in ‘Veertig jaar IKEA en de democratisering van de smaak’. Deze zondag is het tweede deel te horen.

  Link Aflevering

• Veertig jaar IKEA

  Luister

  Jun 03 2018

  In 1978 werd in Sliedrecht de eerste Nederlandse IKEA-vestiging geopend. Niemand kon zich op dat moment voorstellen dat de gemiddelde Nederlandse huiskamer en slaapkamer binnen een tiental jaren IKEA-drachtig zou blijken. Ons Nederlandse woonlandschap is sinds 1978 definitief veranderd. Zo laat documentairemaker Michal Citroen zien in ‘Veertig jaar IKEA en de democratisering van de smaak’. Deze zondag is het eerste deel te zien.

  Link Aflevering

• Het bonte leven na de dood

  Luister

  May 20 2018

  Dieren opzetten is in. Steeds meer mensen volgen een cursus en preparateurs hebben het druk. Toch was het vak bijna uitgestorven. Radiomaker Marten Minkema bezocht het eeuwfeest van Bouten en Zoon in Venlo, het oudste taxidermiebedrijf in Nederland, waar stier Herman en nijlpaard Tanja uit Artis levensecht zijn geconserveerd. Tussen de opgezette tijgers, roodborstjes, ijsberen en hamsters doet Minkema verslag van een oud ambacht.

  Link Aflevering

• Mei ‘68

  Luister

  May 13 2018

  Vijftig jaar geleden leek het er even op dat in Parijs de verbeelding werkelijk aan de macht zou komen. Studenten hadden de straten in bezit genomen, miljoenen arbeiders het werk neergelegd en president De Gaulle bleef lang angstvallig stil. Een terugblik van vier ooggetuigen.Een documentaire van Paul van der Gaag, gemonteerd met Alfred Koster.

  Link Aflevering

• Rittergut Schakenhof

  Luister

  May 06 2018

  Een zoon van een lappenkoopman uit Capelle aan den IJssel bracht het tot eigenaar van een landgoed, in Oost-Pruisen. Toen de oorlog kwam stortte zijn droom en landgoed in elkaar, en bleek hij de treurige bezitter van het berooide ‘Rittergut Schakenhof’. Documentairemaker Mathijs Deen maakte op basis van persoonlijke briefwisselingen van de familie de documentaire ‘Ons gaat het in ieder geval nog goed’. Een verhaal over een familie die vermalen werd door de oorlog.

  Link Aflevering

• De secretaresse

  Luister

  Apr 22 2018

  Deze donderdag is het weer Nationale Secretaressedag. En dat terwijl het begrip secretaresse nauwelijks nog wordt gebruikt, en bijna niemand meer weet wat Schoevers, het opleidingsinstituut voor assistent-juffrouwen van de directeur, ook weer eens was.In Het Spoor Terug een herhaling van een documentaire uit 2013, toen het secretaresse-instituut Schoevers 100 jaar oud was. Gemaakt door Laura Stek.

  Link Aflevering

• De meid, de vader en de daad

  Luister

  Apr 15 2018

  In 1902 schoot dienstbode Neeltje Lokerse uit Yerseke op het Haagse Binnenhof met een pistool op de vader van haar onwettige zoon. Ze was bij hem in dienst geweest, verliefd geworden, en verloor haar laatste spaarcenten aan het kind dat ze van hem had overgehouden toen ze eenmaal op straat stond.Marlies Allewijn schreef over Neeltje de roman ‘De meid’. Michal Citroen maakte er de documentaire ‘De meid, de vader en de daad’ over.

  Link Aflevering

• De weg van de waanzin

  Luister

  Apr 08 2018

  Het is begin 2013 als Rein Hannik veertig dozen van zijn moeder Coef erft. En dat terwijl hij nog zo opgelucht was van haar waanzin verlost te zijn. Maar haar nalatenschap blijkt te uniek om bij het grofvuil te zetten; hij stuit op dagboeken, foto’s, geluidsopnamen, tekeningen en schilderijen uit verschillende fases van haar leven. Over Indië, het Jappenkamp, haar worstelingen met psychoses en de roemruchte LSD-therapieën bij psychiater Jan Bastiaans. ‘Wie was zij eigenlijk?’, vraagt Hannik zich af. Een radiodocumentaire van Laura Stek, op basis van het boek ‘Coef: de weg van de waanzin’ van Rein Hannik....more

  Link Aflevering

• Bloed&Bier in Rwanda

  Luister

  Apr 01 2018

  Bier brouwen tijdens een volkenmoord. Heineken deed dat in 1994 in Rwanda. Terwijl 800.000 Tutsi's werden uitgeroeid, spoelden Hutu-moordenaars hun gewetensbezwaren weg met vers pils uit de Heineken-brouwerij.Journalist Olivier van Beemen, schrijver van het boek 'Bier voor Afrika', onderzocht hoe dat heeft kunnen gebeuren en maakte voor OVT en Follow the Money een Spoor Terug.

  Link Aflevering

• Maria Austria, leven voor de fotografie

  Luister

  Mar 25 2018

  In het Joods Historisch Museum is tot en met 2 september een tentoonstelling te zien over de beroemde Oostenrijkse-Amsterdamse fotografe Maria Austria. Radiomaker Michal Citroen leerde de fotografe kennen toen deze foto’s maakte van het gezin Citroen en van haar jong overleden moeder.Voor Het Spoor Terug maakte zij een portret van Maria Austria met onder andere Vincent Mentzel, een leerling van Maria.

  Link Aflevering

• ‘Duurzamer dan sneeuw: de speelplaatsen van Aldo van Eyck’

  Luister

  Mar 18 2018

  De aluminium klimkoepel, de duikelrekjes en de betonnen zandbak: het speeltuig van de architect en ontwerper Aldo van Eyck sierde Amsterdam tot diep in de jaren '80. Talloze naoorlogse kinderen groeiden ermee op en vielen zich er buil na buil aan. In totaal ontwierp Van Eyck meer dan 700 zogeheten iconische speelplaatsen. Documentairemaker Tjitske Mussche maakte voor Het Spoor Terug: ‘Duurzamer dan sneeuw: de speelplaatsen van Aldo van Eyck’.

  Link Aflevering

• Moederheil

  Luister

  Mar 11 2018

  Het was de plek waar ‘gevallen vrouwen’ oftewel zwangere ongehuwde meisjes hun spruit ter wereld brachten: Moederheil. Het doorgangshuis was een treurnis voor de moeders die hun kind nooit meer terug zagen na de geboorte. Doorgang betekende in de praktijk adoptie: de baby ging bijna rechtstreeks vanuit de baarmoeder naar een nieuwe moeder.Rene Oomen maakte voor Het Spoor Terug een documentaire over het katholieke baby- en moedertehuis.

  Link Aflevering

• Nederlanders in een Chinees Jappenkamp

  Luister

  Mar 03 2018

  Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd China bezet door Japan, en verwerd de Amsterdamse familie de Jongh uit het kosmopolitische Shanghai plots tot een ongelukkige pion in een wereldwijd conflict. De familie belandde in een Jappenkamp in het noorden van China. Radiomaker Gerard Leenders sprak met Anneke Knüppe-de Jongh, de dochter uit het gezin, over haar herinneringen aan haar tijd in het kamp. Met hulp van Mieke Melief, auteur van Hier in het Oosten alles wel: een Amsterdamse familie in China maakte hij een documentaire voor Het Spoor Terug....more

  Link Aflevering

• De Migrant - een vogel op de vlucht

  Luister

  Feb 24 2018

  Link Aflevering

• Herodotus, vader van de geschiedenis

  Luister

  Feb 04 2018

  Hij wordt nog altijd beschouwd als de vader van de geschiedschrijving, maar eigenlijk was hij een soort verslaggever: Herodotus. Hij reisde de hele toenmalige geciviliseerde wereld rond en vroeg zich bij het zien van de piramides af of de Egyptenaren die zulke bouwwerken maakten wel tot de beschaafde mensensoort konden worden gerekend.Mathijs Deen maakte voor Het Spoor Terug een documentaire getiteld: De vader van de geschiedenis.

  Link Aflevering

• Het Tholen van Kees Slager

  Luister

  Jan 28 2018

  Geestelijk vader van de documentaire serie Het Spoor Terug en van OVT is journalist en schrijver Kees Slager. Ook al wordt Kees Slager dit jaar tachtig, hij is nog steeds volop aan het werk. Onlangs verscheen van hem een bijzonder boek over zijn geboorte-eiland Tholen. 688 pagina’s, duizenden foto’s en een geschiedenis van de prehistorie tot het heden. Een magnum opus van 5 kilo over de helden, schurken, noeste werkers en schuinsmarcheerders van het eiland. Voor Het Spoor Terug trok Michal Citroen naar Tholen en maakte zij samen met Kees Slager een tocht over het eiland langs de historische plekken die ook te vinden zijn in het boek....more

  Link Aflevering

• Een tijd van daarvoor en een tijd van daarna

  Luister

  Jan 07 2018

  Op 16 juli 1957 vond de Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaats in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. Samen met tien andere inzittenden wordt dokter Leiker gered door Papoea’s die met hun prauwen de brandende zee op zijn geroeid. Het dramatische verlies van zijn gezin weerhoudt hem er niet van om zijn leven in dienst te stellen van de leprabestrijding en in 1967 richt hij samen met anderen de Leprastichting op. Wineke van Muiswinkel maakte een radiodocumentaire over dit bijzondere verhaal, eerder uitgezonden in RadioDoc....more

  Link Aflevering

• Gliphoeve

  Luister

  Dec 31 2017

  Rond de onafhankelijkheid in 1975 kwamen veel Surinamers naar Nederland, waar nauwelijks huisvesting was geregeld. Het kraken van Bijlmerflat Gliphoeve werd een van de eerste uitingen van zwart activisme in Nederland. Oud-bewoners en betrokkenen blikken terug op het roemruchte verleden van de flat. Een radiodocumentaire van Maartje Duin en Daan Dekker, oorspronkelijk gemaakt voor Radiodoc. Bekijk hier ook de multimediale productie:https://www.vpro.nl/programmas/gliphoeve.html

  Link Aflevering

• Mascottes van de Biafraanse oorlog

  Luister

  Dec 24 2017

  De oorlog in Biafra duurde van 1967 tot 1970; tussen de eenen drie miljoen mensen vonden de dood, vooral door hongersnood. Broodmagerekinderen met opgezette buikjes waren voor het eerst op tv te zien en dat leiddetot het idee om deze uitgehongerde kinderen naar Nederland te halen om zealhier te laten aansterken. Uiteindelijk zouden slechts tien kinderen inderdaadnaar Nederland komen, maar zelfs met dit kleine aantal kinderen liep het nietallemaal goed af. Een verhaal over de keerzijde van goede bedoelingen. Een documentaire van Gerard Leenders. Hij sprak onder andere met Marie Louise Schipper, die over deze episode een boek schreef getiteld Goede bedoelingen. De onvoorziene gevolgen van internationale noodhulp....more

  Link Aflevering

• Een vergeten Indische kampgeschiedenis

  Luister

  Dec 17 2017

  Het verhaal van de Indisch-Japanse familie Hiraki. Zij werden na de aanval op Pearl Harbor in 1941 hardhandig door de Nederlandse Koloniale overheid in Indië opgepakt en geïnterneerd, een geschiedenis die ze langs vier kampen in drie verschillende landen zou leiden. Een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen.

  Link Aflevering

• De Afsluitdijk

  Luister

  Dec 03 2017

  Met de afsluiting van de waterkering tussen Noord-Holland en Friesland In 1932 werd de Zuiderzee het IJsselmeer. Een project waarvan toen werd gedacht dat het nooit zou worden gerealiseerd!De Afsluitdijk van 32 kilometer is intussen al 85 jaar oud en het symbool van onze strijd tegen water en Nederlands vernuft en inventiviteit, is toe aan een opknapbeurt. Ontwerper Daan Roosegaarde kreeg de opdracht de Afsluitdijk te verfraaien. In het archief van het Spoor Terug vonden we een programma van 30 jaar geleden met interviews met de mannen die de Afsluitdijk maakten tussen 1927 en 1932. In Het Spoor Terug van Michal Citroen een vergelijkbare opknapbeurt van het oude programma vernieuwd met de geschiedenis vanaf 1932 en de actuele gebeurtenissen....more

  Link Aflevering

• De weg van Hester

  Luister

  Nov 26 2017

  In 1638 opende op de Keizersgracht in Amsterdam de eerste officiële Schouwburg haar deuren. De grote vraag was nu: wat moeten we spelen. De stukken die Vondel, Hooft en Bredero maakten, waren redelijk populair, maar het publiek werd pas echt wild enthousiast toen de eerste Spaanse stukken werden opgevoerd, uit het land waarmee de Nederlanden nog in oorlog waren.Een paar weken geleden voerde theatergroep Kwast een van de populairste stukken opnieuw op: Hester, van de toneelschrijver Lope de Vega. In Spanje geschreven, door Sefardische vluchtelingen meegenomen naar Amsterdam en meer dan een eeuw lang opgevoerd. De weg van Hester, gemaakt door Mathijs Deen, gemonteerd met Berry Kamer....more

  Link Aflevering

• Hittegolf deel 2

  Luister

  Nov 19 2017

  In het enorme archief van Jan Wolkers vond biograaf Onno Blom een laatje met de titel Hittegolf. Erin een stapeltje krantenknipsels, een aantekeningenboekje en dertig pagina's typoscript met een onafgemaakt en dus ook onbekend verhaal van de schrijver. Hittegolf zou een liefdesgeschiedenis worden tegen de achtergrond van de Amsterdamse hete zomer van 1966. Een zomer die Wolkers en zijn vrouw Karina volop meebeleefden en ook nauwgezet documenteerden. Zij waren erbij toen na maanden onrust op 13 en 14 juni in Amsterdam de vlam in de pan sloeg. Bouwvakkers hadden bij een demonstratie een collega verloren. De revolutietegen het gezag leek te zijn uitgebroken.De geschiedenis rond de mislukte, gelijknamige en onbekende roman van Wolkers, verhalen van ooggetuigen en betrokkenen over de rellen, en de verstrekkende gevolgen van de hete zomer van 1966.Het tweede en laatste deel van een documentaire-tweeluik van Michal Citroen....more

  Link Aflevering

• Hittegolf deel 1

  Luister

  Nov 12 2017

  In het enorme archief van Jan Wolkers vond biograaf Onno Blom een laatje met de titel Hittegolf. Erin een stapeltje krantenknipsels, een aantekeningenboekje en dertig pagina's typoscript met een onafgemaakt en dus ook onbekend verhaal van de schrijver. Hittegolf zou een liefdesgeschiedenis worden tegen de achtergrond van de Amsterdamse hete zomer van 1966. Een zomer die Wolkers en zijn vrouw Karina volop meebeleefden en ook nauwgezet documenteerden. Zij waren erbij toen na maanden onrust op 13 en 14 juni in Amsterdam de vlam in de pan sloeg. Bouwvakkers hadden bij een demonstratie een collega verloren. De revolutie tegen het gezag leek te zijn uitgebroken.De geschiedenis rond de mislukte, gelijknamige en onbekende roman van Wolkers, verhalen van ooggetuigen en betrokkenen over de rellen, en de verstrekkende gevolgen van de hete zomer van 1966.Een documentaire-tweeluik van Michal Citroen....more

  Link Aflevering

• Ons laatste oerbos

  Luister

  Nov 05 2017

  Afgelopen zomer was het veel in het nieuws: ons laatste relict van de oorspronkelijke Europese laaglandoerbossen, wordt deels gekapt met goedkeuring van de Poolse overheid. Hoe zit dat precies? En wat is de culturele en historieke waarde van het bos? Laura stek trok de bossen in en reisde langs Poolse koningen, Russische tsaren en Görings heckrunderen.

  Link Aflevering

• 40 jaar No Future

  Luister

  Sep 24 2017

  Als begin januari 1977 de Sex Pistols hun eerste concerten in Nederland geven, is er nog nauwelijks publiek. Punk is in Nederland nog een onbekend fenomeen. Daar komt in de loop van het jaar verandering in. Vanaf september ‘77 zijn er steeds meer punk en new wave bands uit Engeland en Amerika te zien en ook de eerste Nederpunkbandjes. En als de Sex Pistols in december weer naar Nederland komen zijn alle concerten razendsnel uitverkocht. Een documentaire van Paul van der Gaag

  Link Aflevering

• De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal?, deel 2

  Luister

  Sep 17 2017

  Ze werden idioten, debielen en imbecielen genoemd, de zwakzinnigen van de psychiatrische inrichting Sint Bavo in Noordwijkerhout. Om ze een beetje bezig te houden mochten ze bollen pellen, tot dat nieuwe psychiatrische inzichten hen tot nietsdoen aanzette, als behandelmethode. Ze kregen een plek in de mensenmaatschappij in een zogenoemde verdunningswijk.Gerard Leenders maakte voor het Spoor Terug de documentaire: De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal? (deel 2 van 2)

  Link Aflevering

• De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal?, deel 1

  Luister

  Sep 10 2017

  Ze werden idioten, debielen en imbecielen genoemd, de zwakzinnigen van de psychiatrische inrichting Sint Bavo in Noordwijkerhout. Om ze een beetje bezig te houden mochten ze bollen pellen, tot dat nieuwe psychiatrische inzichten hen tot nietsdoen aanzette, als behandelmethode. Ze kregen een plek in de mensenmaatschappij in een zogenoemde verdunningswijk.Gerard Leenders maakte voor het Spoor Terug de documentaire: De Hafakker, erfdrager van Nieuw-Dennendal? (deel 1 van 2)

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 9

  Luister

  Sep 03 2017

  Deze zomer zonden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het negende en laatste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Met daarin de vernietiging van drieduizend jaar oude kunstschatten door IS.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 8

  Luister

  Aug 27 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het achtste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Daarin aandacht voor het protest van activisten de laatste jaren tegen de aanwezigheid van monumenten die aan het koloniale verleden herinneren zoals de ruiterstandbeelden van Leopold II.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 7, Barnett Newman

  Luister

  Aug 20 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het zevende deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In 1986 werd het pronkstuk van het Stedelijk Museum met een mes aan flarden gereten door een abstracte- kunst-hater.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 6

  Luister

  Aug 13 2017

  Deze zomer zenden wij een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het zesde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Tijdens de jaren dertig droomden de Nazi’s van het Derde Rijk en daar hoorde een aparte esthetiek bij. De moderne kunst werd als het tegendeel gezien van het Nazistisch ideaal en als ontaard beschouwd.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 5

  Luister

  Aug 06 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Deze week het vijfde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. Soms is een beeldenstorm de actie van één enkele persoon. In deze aflevering een uitzonderlijk strijdbare vrouw die een onvergetelijk statement wil maken.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 4

  Luister

  Jul 30 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het vierde deel van de reeks programma’s gemaakt door SaraDebroey over Beeldenstormen. We gaan in tijd naar de 18e eeuw. De Franse Revolutie kende een grootschalige beeldenstorm. Alles wat aan het ancien régime herinnerde moest eraan geloven.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 3

  Luister

  Jul 23 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd het spoor terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het derde deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de 8ste eeuw brak in het oude Byzantium een beeldenstorm uit. De discussie werd beslecht door de regels voor religieuze kunst vast te leggen. De orthodoxe schilderkunst, de icoonschilderkunst, ontwikkelde daardoor anders dan de westerse schilderkunst.

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 2

  Luister

  Jul 16 2017

  Deze zomer zenden wij een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Vandaag het tweede deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de 16de eeuw voerden katholieken en protestanten niet alleen felle discussies over het gebruik van beelden in de kerk. Met de beeldenstorm van 1566 keerden de protestanten zich ook met geweld tegen de beelden in de kerken en kloosters. En we horen hoe de Habsburgers reageren op deze voor hun onbegrijpelijke explosie van bruutheid....more

  Link Aflevering

• Beeldenstormen afl. 1 , Beeldenstorm in de Nederlanden

  Luister

  Jul 09 2017

  Deze zomer zenden wij in de tijd van Het Spoor Terug een serie uit van onze Belgische collega’s van Radio Klara. Deze week het eerste deel van de reeks programma’s gemaakt door Sara Debroey over Beeldenstormen. In de zomer van 1566, nu ruim 450 jaar geleden, brak de beeldenstorm uit in de Nederlanden. Waar en waarom deze beeldenstorm begon, is het onderwerp van deze eerste aflevering.

  Link Aflevering

• Vrouwenvoetbal

  Luister

  Jul 02 2017

  Bij een EK of WK liggen de wuppies en vuvuzela’s al weken van tevoren klaar en elk café in elk gat, dorp of stad kleurt Oranje. In de aanloop naar het EK Vrouwenvoetbal valt een dergelijk dolzinnig enthousiasme nergens te bespeuren. Vrouwelijke voetballers en vrouwenvoetbal zijn, kortom, in Nederland nauwelijks zichtbaar. Terwijl onze dames in tegenstelling tot onze heren onze nationale trots hooghouden. Zij gaan dat doen vanaf 16 juli op het EK, ook nog eens in eigen land. Wies Bakker dook in de historie van het vrouwenvoetbal dat lang door de heren der schepping werd tegengewerkt. Ze maakte voor Het Spoor Terug de documentaire ‘Onze Oranje-vrouwen’.​...more

  Link Aflevering

• Harddrugs in Heerlen

  Luister

  Jun 18 2017

  Ooit, in de hoogtijdagen van de mijnbouw, was Heerlen een trotse welvarende stad. In de jaren zeventig van de vorige eeuw was dat helemaal omgeslagen en was ‘Heerlen’ synoniem voor ‘harddrugs’ geworden. Hoe kwam dat? Door de mijnsluiting? Of hadden de Amerikanen van de NAVO-basis ermee te maken, die dit jaar precies 50 jaar geleden, in het nabijgelegen Brunssum, werd geopend? Danielle Emans en Geert van de Wetering onderzochten het. En maakten voor het Spoor Terug een documentaire over de slikkende danwel snuivende soldaten....more

  Link Aflevering

• De Zesdaagse Oorlog in Nederland, deel II

  Luister

  Jun 11 2017

  Deze week is het vijftig jaar geleden dat de Zesdaagse oorlog tussen Israël en de Arabische staten werd uitgevochten. Een halve eeuw geleden was bijna iedereen in Nederland nog onbekommerd pro-Israël. Vandaar dat zich vele vrijwilligers aanmeldden om het land van Golda Meir en Moshe Dayan te helpen, en vandaar dat er in Nederland gedemonstreerd werd voor Israël en tegen de Arabieren.Michal Citroen maakte een documentaire over Nederlands solidariteit van toen met Israël. Zondag het tweede deel van het eerder uitgezonden tweeluik: ‘de Zesdaagse oorlog in Nederland’...more

  Link Aflevering

• De Zesdaagse Oorlog in Nederland

  Luister

  Jun 04 2017

  Deze week is het vijftig jaar geleden dat de zogeheten Zesdaagse oorlog tussen Israël en de Arabische staten uitbrak. Een halve eeuw geleden was bijna iedereen in Nederland nog onbekommerd pro-Israël. Vandaar dat zich vele vrijwilligers aanmeldden om het land van Golda Meir en Moshe Dayan te helpen, en vandaar dat er in Nederland gedemonstreerd werd voor Israël en tegen de Arabieren.Michal Citroen maakte een documentaire over Nederlands solidariteit van toen met Israël. Zondag het eerste deel van het eerder uitgezonden tweeluik: ‘de Zesdaagse oorlog in Nederland’...more

  Link Aflevering

• De laatste zusters achter het slot

  Luister

  May 21 2017

  Altijd maar bidden en zwijgen. En nooit meer je vader, moeder, zusje, broertje, opa of oma zien. Dat was de toekomst van de honderden katholieke meisjes die zich aanmeldden voor een leven in een zogeheten slotklooster. Weggestopt achter tralies, verdwenen ze voor altijd uit zicht. Totdat de deuren en de ramen van de kerk in de jaren zestig opengingen en de zusters naar buiten mocht, zo nu en dan.Radiomaker Gerard Leenders sprak met een paar slotzusters en maakte: ‘Voor God alleen. De laatste zusters achter slot.’...more

  Link Aflevering

• Bloemenhove - de politieke strijd rond abortus

  Luister

  May 07 2017

  In mei 1976 hielden honderden vrouwen dik tien dagen de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede bezet. Dit om te voorkomen dat minister Dries van Agt de kliniek zou laten sluiten. Abortus was namelijk tot 1981 bij de wet verboden. Documentairemaker Lemke Kraan reconstrueerde de reuring rondom Bloemenhove en de abortuswetgeving en maakte voor het Spoor Terug de documentaire Bloemenhove: de politieke strijd rond abortus.

  Link Aflevering

• De Amerikaantjes - Zwarte kinderen in blank katholiek Limburg

  Luister

  Apr 30 2017

  In 1945 worden in Limburg de eerste bevrijdingskinderen geboren. Een deel van hen is duidelijk herkenbaar als ‘Amerikaantjes’ – hun biologische vaders zijn zwarte Amerikaanse soldaten. In het witte katholieke Limburg zijn zij de eerste groep die er opgroeit met een afwijkende huidskleur. De vaders werden door de Limburgers als bevrijders omarmd, maar de acceptatie van de kinderen verliep minder vlekkeloos. Laura Stek en Wies Bakker ontmoetten twee van deze kinderen en spraken met schrijfster Mieke Kirkels. Zij schreef het boek: Kinderen van zwarte bevrijders dat deze maand is uitgekomen....more

  Link Aflevering

• OVT in OVP - 40 jaar Oostvaardersplassen (deel 2 van een tweeluik)

  Luister

  Apr 23 2017

  De Oostvaardersplassen kennen we dankzij de bioscoop hit uit 2013 de Nieuwe Wildernis. Goed gefilmde ‘oer-natuur’ : Een landschap zoals duizenden jaren geleden is vanuit de trein elke dag tussen Lelystad en Almere te bewonderen.Grote kuddes grazende edelherten, wilde paarden en runderen die het bestaan van 31 uitzonderlijke soorten vogels mogelijk maken met nauwelijks interventie van mensen. Nu een internationaal erkend reservaat voor met uitsterven bedreigde vogels in Europa, zoals de zeearend.Sinds begin dit jaar is het beheer van de Oostvaardersplassen overgedragen aan de Provincie Flevoland. En de provinciale politiek greep onmiddellijk de kans om zich opnieuw te bemoeien met deze 6000 hectare natuur. Met meer of minder goeie bedoelingen lijken economische belangen, boeren, jagers en toerisme volgens kenners een internationaal uniek ecosysteem te bedreigen waar 40 jaar lang voor is gevochten om het zo te krijgen. In het tweeluik ´OVT in OVP, 40 jaar Oostvaardersplassen´ vertellen betrokkenen over de strijd rond een vergeten stukje moeras bij de ontginning van de Flevopolder en hoe dat het grootste natuurbeschermingsgebied werd van ons land.Michal Citroen maakte de tweedelige documentaire: 'OVT in OVP; 40 jaar Oostvaardersplassen’. Deze zondag het tweede deel. Luister hier het eerste deel terug....more

  Link Aflevering

• 40 jaar Oostvaardersplassen

  Luister

  Apr 16 2017

  De Oostvaardersplassen kennen we dankzij de bioscoop hit uit 2013 de Nieuwe Wildernis. Goed gefilmde ‘oer-natuur’ : Een landschap zoals duizenden jaren geleden is vanuit de trein elke dag tussen Lelystad en Almere te bewonderen. Grote kuddes grazende edelherten, wilde paarden en runderen die het bestaan van 31 uitzonderlijke soorten vogels mogelijk maken met nauwelijks interventie van mensen. Nu een internationaal erkend reservaat voor met uitsterven bedreigde vogels in Europa, zoals de Zeearend.Sinds begin dit jaar is het beheer van de Oostvaardersplassen overgedragen aan de Provincie Flevoland. En de provinciale politiek greep onmiddellijk de kans om zich opnieuw te bemoeien met deze 6000 hectare natuur. Met meer of minder goeie bedoelingen lijken economische belangen, boeren, jagers en toerisme volgens kenners een internationaal uniek ecosysteem te bedreigen waar 40 jaar lang voor is gevochten om het zo te krijgen. In het tweeluik ´40 jaar Oostvaardersplassen´vertellen betrokkenen over de strijd rond een vergeten stukje moeras bij de ontginning van de Flevopolder en hoe dat het grootste natuurbeschermingsgebied werd van ons land.Michal Citroen maakte de tweedelige documentaire: ´40 jaar Oostvaardersplassen’. Zondag het eerste deel....more

  Link Aflevering

• Shakespeare's vluchtelingen

  Luister

  Apr 09 2017

  In de British Library in Londen ligt de enige toneeltekst in Shakespeare's handschrift die bewaard gebleven is. En het is een van de weinige van zijn teksten die nooit in het Nederlands zijn vertaald. Het is een toespraak van Thomas More, uit het gelijknamige toneelstuk waaraan Shakespeare op bescheiden schaal heeft meegewerkt. In die speech roept Thomas More de Londenaren op om zich het lot van de vele vluchtelingen in de stad aan te trekken. Het is een overtuigende speech, die de vreemdelingenhaat voor een tijdje tempert. In deze Spoor Terug gaat Mathijs Deen op zoek naar het wonderlijk tijdloze verhaal van Shakespeare en de vluchtelingen. Omdat deze documentaire is genomineerd voor de journalistieke prijs De Tegel herhaalt OVT hem. Vindt u dat we de prijs verdienen? Stem dan hier: www.detegel.info/nominaties...more

  Link Aflevering

• De laatste dagen van Standing Rock

  Luister

  Apr 02 2017

  Het afgelopen jaar verzamelden duizenden Sioux-indianen, milieu-activisten en steunbetuigers zich in het reservaat Standing Rock in Noord-Dakota. Ze protesteerden tegen de aanleg van de bijna 2000 kilometer lange oliepijpleiding, die vlak langs het reservaat door de Missouririvier loopt. De Sioux vrezen dat het (drink-)water in de rivier wordt vervuild. Bovendien doorkruist de pijpleiding heilige grond, dat hen in een verdrag uit1868 is toegezegd door de federale overheid. Begin 2017 is er nog een kleine groep waterbeschermers ter plaatse. Tammy Howard is daar een van. Samen met haar vrouw Ceci en haar hond Orion besluit ze zo lang mogelijk te blijven. Tot het kamp door het leger wordt ontruimd.Laura Stek maakte een Spoor Terug over Standing Rock, met een historische reflectie op dat andere grote protest uit 1973: Wounded Knee. Daarnaast is er een interactieve versie met audio, fotografie en film te zien op vpro.nl/standingrock. Met dank aan: Tammy Howard, Ceci Pangelinan en Jolanda Kirpensteijn....more

  Link Aflevering

• Ik Jan Cremer

  Luister

  Mar 26 2017

  Het was een ‘verboden vrucht’ en het was een zelfbenoemde bestseller. De helft van Nederland las het met rode oortjes, de andere helft moest er letterlijk van overgeven. De anti-Jannen schreven dreigbrieven naar zijn moeder en maakten stampij bij de verzetsuitgeverij De Bezige Bij die dit vieze boek uitgaf.In het kader van de boekenweek in het Spoor Terug een herhaling van een programma over ‘Ik Jan Cremer’. Besproken door Wim Berkelaar, Xandra Schutte en Bertram Mourits in de zomer van 2007.

  Link Aflevering

• Goeie Mie

  Luister

  Mar 19 2017

  Een verhaal over gifmengster en seriemoordenares Maria Catharina van der Linden-Swanenburg. Ze groeit op in Leiden, de tweede helft van de 19e eeuw. Buurtgenoten roemen haar behulpzaamheid en noemen haar liefkozend Goeie Mie. Maar er schuilt ook een duistere kant in Mie... Dit verhaal is gemaakt door Richard den Haring en René van Es, en maakt onderdeel uit van hun podcastserie 'MakersRadio'. Meer podcasts van MakersRadio vind je op de website makersradio.nl en in de iTunes store.

  Link Aflevering

• Het Rotanstoeltje

  Luister

  Mar 12 2017

  Vrijwel in elk huis stond vroeger wel een rotanstoeltje of een laag rotantafeltje met glazen blad. Tegenwoordig is Rotan hip en duur, maar in de jaren vijftig en zestig betekende het bezit van rotan het huiselijk geluk van Jan Modaal. En het aardige was: deze rotanmeubels waren helemaal niet exotisch. Integendeel, ze werden gefabriceerd in het goed vaderlandse Friese Noordwolde. Gerard Leenders reconstrueerde de fabricage van een oer-Nederlands exotisch product.

  Link Aflevering

• De ketel van Obelix

  Luister

  Mar 05 2017

  De ketel van Obelix bestaat echt. Hij heet officieel: de Ketel van Gundestrup. Op z’n vroegst is de ketel zo’n 150 jaar voor Christus gemaakt. En het wonderbaarlijke is: op de ketel staat een rijtje mannen afgebeeld voor een ketel. Ze worden erin ondergedompeld door een Godin en komen er onoverwinnelijk uit. Het bracht tekenaar Uderzo op het idee voor zijn ketel.Mathijs Deen verdiepte zich in de ketel en tekende zijn veelbewogen geschiedenis op in de documentaire ‘De ketel van Obelix’.

  Link Aflevering

• Van spaghettivreters en Twentse boeren

  Luister

  Feb 26 2017

  In 1960 kwamen de eerste Italiaanse gastarbeiders in het in zichzelf gekeerde Oldenzaal aan. Het was alsof de jongemannen van een andere planeet kwamen. De autochtone Oldenzaalers konden maar moeilijk wennen aan de spaghetti-jongens. Jacqueline Maris blikt in 'Het Spoor Terug' terug op de misverstanden tussen boerenkool- en pizzamensen en maakte de documentaire 'Van spaghettivreters en Twentse boeren.'

  Link Aflevering

• Dutch Burghers in de vergeten kolonie

  Luister

  Feb 19 2017

  In Nederland is er een groeiende groep mensen die vraagt om een herdefiniëring van ons VOC-verleden. Maar in de voormalig Nederlandse kolonie Sri Lanka wordt daar anders tegenaan gekeken. De letters VOC staan daar voor een sterk merk. Laura Stek gaat op zoek naar de zogenaamde Dutch Burghers - afstammelingen van VOC'ers - om te ontdekken hoe zij er tegenover staan. Ze kwam onder andere terecht in een VOC-bejaardentehuis, uitsluitend bedoeld voor Burgher-dames. Ceylon-kenner Lodewijk Wagenaar, die zijn nieuwste boek Kaneel en Olifanten op de Dutch Burger Union presenteerde, geeft context en uitleg....more

  Link Aflevering

• De Romanovs, deel 2

  Luister

  Feb 05 2017

  Honderd jaar geleden kwam er met de Russische Revolutie een eind aan meer dan drie eeuwen absolute macht van de Russische Romanov-dynastie. Dit wordt herdacht met een tentoonstelling in de Hermitage in Amsterdam en met een tweeluik in Het spoor terug. Michal Citroen maakte met de Hermitage een reis langs Moskou, Jekaterinenburg en St. Petersburg op onderzoek naar resten van en de hernieuwde belangstelling in het huidige Rusland voor de laatste familie Romanov, tsaar Nicolaas II, zijn vrouw, vier dochters en een dertienjarige erfgenaam. Het inmiddels heilig verklaarde gezin werd in juli 1918 in Jekaterinenburg door de Bolsjewieken geëxecuteerd....more

  Link Aflevering

• De Romanovs, 11.23, deel 1.

  Luister

  Jan 29 2017

  Honderd jaar geleden kwam er met de Russische revolutie een eind aan meer dan drie eeuwen overheersing van de Romanovs. De dynastie viel, de tsaristische familie werd vermoord, en Rusland kreeg een nieuwe, nu rode dictator. De drie eeuwen Romanovs worden herdacht met een tentoonstelling in de Hermitage, en met een tweeluik in Het Spoor Terug. Michal Citroen maakte een reis langs Moskou, Jekaterinenburg en Sint Petersburg en ging op zoek naar de resten van en de herinnering aan de Romanovs.Zondag het eerste deel van ‘de Romanovs’....more

  Link Aflevering

• Apollo 1, deel 2, herhaling

  Luister

  Jan 15 2017

  Aankomende 27 januari is het precies vijftig jaar geleden dat de bemanning van Apollo 1 omkwam bij een brand in hun capsule. Een rampzalig begin van het ruimtevaartprogramma dat later heel Nederland uit zijn slaap zou houden met urenlang televisiekijken.Hoe kijken de tv- en radiomakers uit die tijd terug op die periode en wat was volgens hen de achterliggende reden voor het enorme succes van Apollo in de polder. Mathijs Deen maakte er een reportage over in 2007 die we nu heruitzenden, tweede en laatste deel....more

  Link Aflevering

• De Apollo 1, deel 1 van 2, herhaling

  Luister

  Jan 08 2017

  Aankomende 27 januari is het precies vijftig jaar geleden dat de bemanning van Apollo 1 omkwam bij een brand in hun capsule. Een rampzalig begin van het ruimtevaartprogramma dat later heel Nederland uit zijn slaap zou houden met uren televisie kijken. Hoe kijken de tv- en radiomakers uit die tijd terug op die periode en wat was volgens hen de achterliggende reden voor het enorme succes van Apollo in de polder. Mathijs Deen maakte er een docu over in 2007 die we nu heruitzenden. Vandaag deel 1 van 2...more

  Link Aflevering

• Donald de Marcas

  Luister

  Jan 01 2017

  Het mannetje van de radio, Een radioportret van Donald de Marcas. Hij is in 1933 geboren. Als ondergedoken joods jochie verblijft hij tijdens de Tweede Wereldoorlog op verschillende adressen, zonder zijn ouders. Studeert na de oorlog Nederlands maar maakt de opleiding niet af. Is vrijwel vanaf het begin lid van AVRO’s Minjon (Miniatuur Jeugd Omroep Nederland). Treedt in 1957 toe tot de hoorspelkern, speelt honderden rollen, wordt freelancer, trouwt met zangeres en kunstenares Sonja Bernd’t, zingt bij Studio Laren en wordt nieuwslezer van het ANP. Samenstelling: Gerard Leenders...more

  Link Aflevering

• 40 jaar de schaamte voorbij 11.10

  Luister

  Dec 25 2016

  Veertig jaar geleden, in 1976, verscheen het boek De schaamte voorbij van Anja Meulenbelt. Meer dan een half miljoen exemplaren zijn er van deze feministische klassieker verkocht. Zelf zegt Meulenbelt dat ze nooit had voorzien dat het boek zo’n ophef zou geven. En bovenal, zoveel levens zou beïnvloeden. OVT gaat op zoek naar de opwinding van veertig jaar terug en onderzoekt de draagwijdte van deze ‘Bijbel van het feminisme’.Julie Blussé en Michal Citroen maakten een documentaire over deze Bijbel van het feminisme....more

  Link Aflevering

• Terug naar Deshima, deel twee, 11.23

  Luister

  Dec 18 2016

  Eeuwenlang was Deshima het Japanse venstertje op de wereld, en omgekeerd was het eiland het wereldvenstertje op Japan voor het Westen. En dat was allemaal te danken aan de VOC. In Japan leert ieder kind nog altijd over de VOC en de Hollandse handelspost in Deshima.Marten Minkema toog naar het eiland en maakte een documentaire-tweeluik. Deze zondag deel twee van Terug naar Deshima.

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Terug naar Deshima, deel 1, 11.26

  Luister

  Dec 11 2016

  Eeuwenlang was Deshima het Japanse venstertje op het Westen, en omgekeerd was het eiland voor het Westen het venstertje op Japan. En dat was allemaal te danken aan de VOC. In Japan leert ieder kind nog altijd over de VOC en de Hollandse handelspost in Deshima. Marten Minkema toog naar het eiland en maakte een documentaire-tweeluik. Deze zondag deel één van ‘Terug naar Deshima’.

  Link Aflevering

• De vergeten bezetting, 11.26

  Luister

  Dec 04 2016

  De Kanaaleilanden Jersey, Guernsey, Alderney en Sark hadden de pech tot Duits modelbezettingsgebied bevorderd te worden. Ze waren zogezegd een vooruitgeschoven post van de Atlantikwall. Allerhande verdedigingswerken herinneren er tot op vandaag de dag aan de goede oude slechte tijd van ’40-’45.Gerard Leenders trok naar de eilanden en maakte een documentaire over de modelbezetting.

  Link Aflevering

• Twee geloven op een kussen, deel 2 van 2, 11.22

  Luister

  Nov 27 2016

  Een katholiek met een protestant samen in één bed, samen aan één eettafel en samen aan één bidstoel. Dat kon niet. ‘Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’, was heel lang het gezegde. Gelovigen leefden ernaar en dwongen elkaar ernaar te leven. Vanzelfsprekend met hulp van pastoor, dominee en familie. Maar gelovigen werden ook verliefd op andersgelovigen, en van het een kwam het ander.Documentairemaakster Michael Citroen ging op zoek naar slachtoffers, betrokkenen en nabestaanden van dit eens niet kapot te krijgen dogma. Zondag het tweede deel van een tweeluik....more

  Link Aflevering

• Twee geloven op een kussen, 11.24

  Luister

  Nov 20 2016

  Een katholiek met een protestant samen in één bed, samen aan één eettafel en samen aan één bidstoel. Dat kon niet. ‘Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’, was heel lang het gezegde. Gelovigen leefden ernaar en dwongen elkaar ernaar te leven. Vanzelfsprekend met hulp van pastoor, dominee en familie. Maar gelovigen werden ook verliefd op andersgelovigen, en van het een kwam het ander.Documentairemaakster Michal Citroen ging op zoek naar slachtoffers, betrokkenen en nabestaanden van dit eens niet kapot te krijgen dogma. Zondag het eerste deel van een tweeluik....more

  Link Aflevering

• Duitse geesten in de jungle, 11.21

  Luister

  Nov 06 2016

  Het is een bizar gezicht: een degelijk Beiers huis met après-ski-allure midden in het Tanzaniaanse oerwoud. In natuurpark Amani in noordoost Tanzania barst het er van. Het is de tastbare nalatenschap van de Duitse kolonisten, die tot na de Eerste Wereldoorlog een groot plantage-imperium hadden opgebouwd. Het Duitse verleden werkt tot op heden door bij de lokale bevolking. Het heersende idee is dat ze na hun vertrek in 1918 alle bezittingen hebben begraven - en dat ze nog steeds ergens moeten liggen. Verschillende groepen gravers zoeken al jaren naar de mythische Duitse schatten. In Het spoor terug gaat Laura Stek samen met antropoloog Rene Gerrets op zoek naar de schatten, geesten, wondermiddelen en de gravers....more

  Link Aflevering

• Gladiatoren, helden van het Colosseum?, 11.26

  Luister

  Sep 25 2016

  We kennen allemaal de gladiator uit de film The Gladiator. Onoverwinnelijk, rechtschapen en eerlijk. In werkelijkheid waren de gladiatoren vaak overwonnen barbaren die alles probeerden om in leven te blijven, tot aan het doden van de tegenstander toe. De Britse historicus Michael Grant plaatst de Romeinse amfitheaters zelfs op één lijn met de vernietigingskampen van de nazi’s. Waren de gladiatoren nou helden of slachtoffers?Paul van der Gaag ging naar Campanië en Rome en reconstrueerde voor Het Spoor Terug een harde werkelijkheid van bloed en geweld....more

  Link Aflevering

• Puputan: Het einde van Bali, 11.21

  Luister

  Sep 18 2016

  Als begin twintigste eeuw wordt besloten om in Nederlands-Indië een ethische politiek te gaan voeren, hoort daar expansie bij, dus onder meer het oprollen van een handjevol onafhankelijke koninkrijkjes in het zuiden van Bali. Op 20 september komt het Nederlandse leger op Bali tegenover honderden met kris en speer gewapende Balinezen te staan. Een bloedbad is het gevolg.Gerard Leenders maakte voor Het Spoor Terug een documentaire over de gebeurtenissen.

  Link Aflevering

• Sovjet-cellist Ferschtman kijkt terug

  Luister

  Sep 11 2016

  In de jaren ´70 werd de cellist Dimitri Ferschtman door het Sovjet-ministerie voor een ultimatum gesteld: afstand doen van zijn muzikale rolmodel, of het land verlaten. Ferschtman koos het tweede. Met zijn vrouw kijkt de cellist terug op de Sovjet-gekte, Rusland, zijn leven en zijn vlucht. Dat alles in een documentaire van Pieter-Bas van Wiechen en Sophie van Leeuwen.

  Link Aflevering

• Het graf van de prachtlievende, 11.26

  Luister

  Sep 04 2016

  Het Hongaarse dorp Szigetvar is in alle staten. Op 6 september arriveert een Turkse delegatie met prominente Ottomaanse nazaten om hun grote vondst te bewonderen: het graf van Suleyman de Prachtlievende. Het is de sultan waar Erdogan zich het liefste mee associeert. In de 46 jaar dat Suleyman op de troon zat breidde hij zijn rijk flink uit met veroveringen op de Balkan, in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Er is eindeloos lang gezocht naar de tombe en begin dit jaar kwam er eindelijk een doorbraak: in de achtertuin van een tandeloze wijnboer ontdekte een team van Hongaarse archeologen een berg stenen die duidde op Suleyman's laatste rustplaats. Wat betekent dat voor de regio? En hoe interessant is dit voor Turkije? Laura Stek bezocht schrijver Jaap Scholten in zijn Hongaarse huis vlakbij de opgraving. Samen reisden ze naar het graf en spraken ze met de vinder en zijn team over de 'de grootste Hongaarse vondst tot nu.'...more

  Link Aflevering

• De zomer die niet doorging, 11.25

  Luister

  Aug 28 2016

  10 april 1815 ontplofte in Indonesië de vulkaan Tambora. Een enorme aswolk werd 40 kilometer hoog de lucht ingeslingerd waar het stof zich als een lichte sluier over de hele aardbol verspreidde. De winter was streng en het jaar 1816 staat bekend als "het jaar zonder zomer". Oogsten mislukten, ongekende hoeveelheden regen daalden op de aarde neer. Zowel in China als delen van Europa heerste honger. Deze zomer vol onweer en rampspoed gaf ons het boek Frankenstein, de voorloper van de fiets, en dagboeken vol met nauwgezette meteorologische metingen. Mathijs Deen maakte een documentaire over "De zomer die niet doorging"....more

  Link Aflevering

• Hollands Siberie, deel 2, 11.26

  Luister

  Jun 05 2016

  In 2008 publiceert journaliste/schrijfster Suzanna Jansen haar boek ‘Het Pauperparadijs’, waarin ze op zoek gaat naar haar familiegeschiedenis die haar vijf generaties terugvoert. Het blijkt een verhaal doorspekt van armoede. Drie opeenvolgende generaties belanden in het heropvoedingsgesticht van Veenhuizen, maar ook daarna blijkt de armoede maar moeilijk af te schudden. De dwanggestichten zijn onderdeel van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht door generaal Johannes van den Bosch, die de armoede in ons land wilde opheffen door pauperfamilies vrijwillig op het Drentse land aan het werk te zetten in zijn koloniën. Maar in Veenhuizen worden de gestichten, gebouwd in 1823, uiteindelijk strafkoloniën voor verlopen landlopers en bedelaars. In de zomer van 2016 wordt het gelijknamige theaterspektakel over arm & rijk gespeeld op de binnenplaats van het Tweede Gesticht. Regisseur Tom de Ket schreef het scenario. De documentaire van René Oomen volgt het verhaal van Suzanna Jansen, schetst het decor waarin haar voorouders verbleven, én geeft een impressie van de voorbereidingen van het theaterspektakel....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Terug naar Hollands Siberie (deel I)

  Luister

  May 29 2016

  Het was zomaar een boek over een het leven van arme familie, vanaf de achttiende tot diep in de twintigste eeuw. Het werd een bestseller. Binnenkort wordt het pauperparadijs van Suzanna Jansen ook op de planken gebracht, als theaterspektakel. Documentairemaker René Oomen was erbij, en maakte een documentaire over ‘the making of’. Zondag deel 1: Terug naar Hollands Siberië: Onderstand als gunst.

  Link Aflevering

• Onze Koeien, deel 2

  Luister

  May 22 2016

  Ruim zeventig jaar geleden werd de ideale koe van het Friese stamboek Us Mem in Leeuwarden in brons gegoten. Eeuwen daarvoor al waren melkkoeien onze nationale trots en onze boeren produceerden de beste melk, de beste kaas en de beste boter. Ooit telde Nederland 150.000 melkveehouders, nu is daar nog een tiende deel van over. En de laatste koeienboeren hebben het bepaald niet makkelijk, want de actualiteit blijkt vol koegedoe.Michal Citroen maakte voor het Spoor Terug een tweedelige serie over de geschiedenis van onze koeien. Dit is deel twee....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Onze koeien (deel I), 11.22

  Luister

  May 15 2016

  Ruim zeventig jaar geleden werd de ideale koe van het Friese stamboek Us Mem in Leeuwarden in brons gegoten. Eeuwen daarvoor al waren melkkoeien onze nationale trots en onze boeren produceerden de beste melk, de beste kaas en de beste boter. Ooit telde Nederland 150.000 melkveehouders, nu is daar nog een tiende deel van over. En de laatste koeienboeren hebben het bepaald niet makkelijk, want de actualiteit blijkt vol koegedoe. Michal Citroen maakte voor Het Spoor Terug een tweedelige serie over de geschiedenis van onze koeien. Dit is het eerste deel van het tweeluik....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Hiddensee, 11.23

  Luister

  May 08 2016

  In de periode van de bouw van de Muur tot de Wende probeerden honderden mensen uit de DDR over de Oostzee naar het Westen te vluchten. Veel van hen werden gepakt, en een onbekend aantal is verdronken. Schattingen variëren tussen de 170 en 190 mannen, vrouwen en kinderen. Vooral de oversteek van Hiddensee naar het vijftig kilometer verderop gelegen Denemarken was gevaarlijk. Mathijs Deen bezocht Hiddensee en sprak met de schrijver Lutz Seiler, die het boek ‘Kruso’ schreef over het vluchteiland. Hij maakte voor Het Spoor Terug de documentaire Hiddensee....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Asiel gezocht, deel II, 11.26

  Luister

  May 01 2016

  Nederland positioneert zichzelf graag als gastvrij en tolerant land. We vingen de Hugenoten immers met open armen op en de Joodse gemeenschap mocht zo maar synagogen bouwen. Maar klopt dat beeld nog wel, als we kijken naar de ontvangst van onze vluchtelingen? Wat zijn de moeilijkheden waar politici mee te maken hebben en hadden en hoe hebben de vluchtelingen het ervaren in Nederland? Deel 2 van een tweedelige serie. Deze documentaire van Laura Stek maakt deel uit van het online project De Asielzoekmachine....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Asiel gezocht, Deel I, 11.19

  Luister

  Apr 24 2016

  Nederland positioneert zichzelf graag als gastvrij en tolerant land. We vingen de Hugenoten immers met open armen op en de Joodse gemeenschap mocht zo maar synagogen bouwen. Maar klopt dat beeld nog wel, als we kijken naar de ontvangst van onze vluchtelingen? Wat zijn de moeilijkheden waar politici mee te maken hebben en hadden en hoe hebben de vluchtelingen het ervaren in Nederland? Deel I: de jaren tachtig en negentig. Deze documentaire van Laura Stek maakt deel uit van het online project De Asielzoekmachine....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; De Westerbeek, 11.24

  Luister

  Apr 10 2016

  264 jaar geleden sloeg het VOC-schip de Westerbeek kapot tegen de hoge kliffen van de Faeröer. Er kwamen elf bemanningsleden om, maar de overlevende Nederlandse schipbreukelingen zorgden voor een geboortegolfje op de archipel tussen Schotland en IJsland. Documentairemaker Marten Minkema reisde naar de Faeröer-eilanden, zocht naar nazaten van de dappere Hollanders, en reconstrueerde de stranding.

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; 'Het geheugen van Seng Ly', 11.23

  Luister

  Apr 03 2016

  De beschadigde Cambodjaanse vluchtelingen hadden net de verschrikkingen van Pol Pot en de Rode Khmer achter de rug toen ze op Nederlandse uitnodiging, bij wijze van proef, werden opgevangen in rijtjeshuizen in het Brabantse Oss. Daar startte een integratieprogramma voor de vluchtelingen wiens verschrikkelijke verleden niemand echt begrijpt. René Oomen sprak met een aantal van de Cambodjanen van toen en maakte de documentaire ‘Het geheugen van Seng Ly’.

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; de verdwenen dierentuin, het Noorder dierenpark in Emmen, 11.25

  Luister

  Mar 27 2016

  Dierentuin Emmen is niet meer, dierentuin Emmen heet tegenwoordig Wildlands Adventure Zoo. Een mooi moment, kortom, om terug te kijken op het eenvoudige Noorderdierenpark dat in 1935 op Hemelvaartsdag haar poorten opende.Gerard Leenders sprak met betrokkenen en maakte de documentaire: ‘De verdwenen dierentuin’.

  Link Aflevering

• Het dienstbevel, 11.24

  Luister

  Mar 20 2016

  Aanstaande maandag, 21 maart, is het precies 65 Jaar geleden dat de eerste groep Molukse KNIL-militairen uit het net onafhankelijke Indonesië aankwamen in Nederland, met hun gezinnen aan boord van de Kota Inten. Uiteindelijk kwamen er in 1951 12.500 Molukkers naar Nederland. Niet uit vrije wil, maar op dienstbevel. Naar aanleiding van het 65-jarig jubileum van de komst van de Molukkers maakte Paul van der Gaag een documentaire op basis van interviews van dertig jaar geleden.

  Link Aflevering

• Niet bang te krijgen, 11.18

  Luister

  Mar 13 2016

  De nichten Hella en Sandra Rottenberg kenden hun grootvader Isay Rottenberg goed, maar zijn vooroorlogse bestaan was voor hen een onbekend hoofdstuk. Dat hij een fabriek bezat, die door de nazi's was afgepakt, zoveel wisten ze. Maar er was veel meer. De nichten gingen op onderzoek uit en maakten de documentaire 'Niet bang te krijgen'.

  Link Aflevering

• Waar is Willemstad?, 11.20

  Luister

  Mar 06 2016

  In 1973 werd in het miniatuurpark Madurodam in Den Haag een maquette van Willemstad onthuld door Koningin Juliana. Jarenlang gingen Antillianen naar Madurodam om hun Willemstad te zien. Ook Maduro, de naamgever van het miniatuurpark, moet postuum trots zijn geweest dat zijn geboortestad in het park vertegenwoordigd was. Maar in 1991 verdween de maquette en verscheen hij ineens op Antilliaanse feestjes. Vervolgens reisde de maquette via zolders en kinderkamers zelfs af naar Curaçao. Documentairemaker Jesper Buursink reist samen met kunstenaarscollectief Pink Pony Express de maquette achterna en probeert te achterhalen waarom de maquette uit het miniatuurpark verdween....more

  Link Aflevering

• De Nieuwe Stad, 10.21

  Luister

  Feb 28 2016

  Vanaf komende maart viert Rotterdam 75 jaar Wederopbouw. Ter gelegenheid daarvan, in het kader van het project Rotterdam viert de stad, is het Verhalenhuis Belvédère op Katendrecht eind vorig jaar begonnen met de audioregistratie van verhalen van Rotterdammers over de wederopbouw van hun stad.Elk weekend worden in een verplaatsbare keet met studio, ergens op een markant punt in het centrum, door vrijwilligers van het Verhalenhuis Rotterdamse levensverhalen opgenomen. Die geschiedenissen worden verwerkt in lezingen, debatten, manifestaties en tentoonstellingen het komende jaar. Programmamaakster Michal Citroen luisterde mee in de mobiele keet en maakte voor het Spoor Terug aan de hand van de persoonlijke vertellingen een sfeerbeeld van de Wederopbouw van haar eigen stad....more

  Link Aflevering

• 75 jaar Februaristaking, 11.28

  Luister

  Feb 21 2016

  Aanstaande 25 en 26 februari is de Februaristaking uit 1941 maar liefst 75 jaar oud. De Februaristaking was de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetter, als protest tegen de razzia en deportatie van 425 Joodse mannen. Alweer jaren geleden maakte Kees Slager en Ronald van den Boogaard een reconstructie met betrokkenen. Naar aanleiding van het vijf-en-zeventigjarige jubileum een herhaling van dit Het Spoor Terug uit 1975.

  Link Aflevering

• 'Civilize yourself', 11.19

  Luister

  Feb 14 2016

  Zangeres Beyoncé baarde veel opzien afgelopen week tijdens de Superbowl. In haar optreden zaten allerlei verwijzingen naar 'Black Power'. Vijftig jaar geleden werd Black Power voor het eerst geïntroduceerd bij het grote publiek door de jonge activist Stokely Carmichael. Hij verspreidde zijn idee tijdens een conferentie aan de universiteit Berkeley, het witte links-intellectuele bolwerk van de VS. Zijn speech veroorzaakte verwarring, woede en ongemak bij de blanke activisten en studenten. Bracht Carmichaels speech een breuk in de burgerrechtenbeweging te weeg? Wat ging eraan vooraf en wat betekende het voor de verhouding tussen blank en zwart? Een documentaire van Laura Stek....more

  Link Aflevering

• ‘Tot in de dodencel’, 11.24

  Luister

  Feb 07 2016

  In het Prisonmuseum van Huntsville, Texas staat de eerste elektrische stoel - ‘Ol’ Sparky’ - op een erepodium. Duizenden mannen en een paar vrouwen zijn er sinds 1890 op gestorven.Nog steeds bestaat de doodstraf in de VS. Sommige Nederlanders zijn al lange tijd begaan met het lot van de vaak arme zwarte Amerikanen in de dodencel. Meer dan 25 jaar stond advocaat Bart Stapert een aantal van hen gratis bij en Nederlandse vrouwen hielpen Amerikaanse ter dood veroordeelden tot aan de dag van hun executie. Gemaakt door Jacqueline Maris....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Shakespeare's Vluchtelingen, 11.23

  Luister

  Jan 31 2016

  In de British Library in Londen ligt de enige toneeltekst in Shakespeare's handschrift die bewaard gebleven is. En het is een van de weinige van zijn teksten die nooit in het Nederlands zijn vertaald. Het is een toespraak van Thomas More, uit het gelijknamige toneelstuk waaraan Shakespeare op bescheiden schaal heeft meegewerkt. In die speech roept Thomas More de Londenaren op om zich het lot van de vele vluchtelingen in de stad aan te trekken. Het is een overtuigende speech, die de vreemdelingenhaat voor een tijdje tempert. In deze Spoor Terug gaat Mathijs Deen op zoek naar het wonderlijk tijdloze verhaal van Shakespeare en de vluchtelingen....more

  Link Aflevering

• De geschiedenis van de rashond, 'Touch of Gold & Daylight Charisma'

  Luister

  Jan 24 2016

  Touch of Gold & Daylight Charisma'De rashond was het afgelopen jaar veel in het nieuws. Steeds meer mensen lijken een rashond te verkiezen boven een vuilnisbakje - en dat heeft gevolgen voor het fokproces. Want als de consument een Franse bulldog met een nog plattere neus wil, dan krijgt de consument ook een plattere neus. Nu kampt de bulldog met chronische ademhalingsproblemen en heeft de Cavalier King Spaniel ondraaglijke hoofdpijn omdat de schedel te klein is voor z'n hersenen. Inmiddels is er een Fair Fok programma in het leven geroepen om het extreme doorfokken tegen te gaan. De vraag is: wanneer zijn we eigenlijk begonnen met dat extreme fokken? Sinds wanneer kennen we de hond als mode-item? En wat zegt de hond over ons als mens? Hondenkenner Martin Gaus, dierenfilosoof Erno Eskens en kynologen Martin van de Weijer en Ria Horter laten hun licht schijnen op de geschiedenis van de rashond....more

  Link Aflevering

• De SNV, Nederlandse vrijwilligers in ontwikkelingswerk, 11.23

  Luister

  Jan 10 2016

  Ze gingen naar Kameroen om ontwikkeling te brengen. Het was 1963 en in navolging van het Amerikaanse Peace Corps trokken jeugdige Nederlandse vrijwilligers erop uit om de wereld te redden. De operatie om de mensheid aan de beterende hand te krijgen begon in november 1963 in Kameroen. Gerard Leenders maakte een documentaire over de eerste Nederlandse seculiere goeddoeners, de voorlopers van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers, getiteld: Idealisme en avontuur. Jong Nederland gaat in ontwikkelingshulp....more

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; autoracen in 1903, 10.13

  Luister

  Dec 27 2015

  Het was het jaar van Max Verstappen en het autoracen lijkt populairder dan ooit in ons land. Maar de interesse van nu valt in het niet bij het uitzinnige enthousiasme van het publiek in de beginjaren van het autoracen. Er was ook een groot verschil met nu: de allereerste internationale racewedstrijden (tussen 1898 en 1903) speelden zich niet af op circuits, maar op de openbare weg. In 1898 bijvoorbeeld - de auto was nog maar enkele jaren oud - scheurden de eerste coureurs van Parijs naar Amsterdam, met een gemiddelde snelheid van 25 kilometer per uur. Maar dat ging al snel veel harder. Luistert u naar de Race naar de Dood van 1903, het verhaal van de Engelse coureur Charles Jarrot....more

  Link Aflevering

• Jesus Chris Superstar, 11.18 uur

  Luister

  Dec 20 2015

  Jezus is deze maand heel even in Nederland. Inmiddels is hij enigszins op leeftijd, is zijn lange haar wat dunner, en baard wat vlassiger. Maar hij – oftewel Ted ‘Jezus’ Neeley – rockt nog altijd even hartstochtelijk en devoot als in de dagen van zijn musical Jezus Christ Superstar. Programmamaker Laura Stek was als jong meisje helemaal weg van Ted ‘Jezus’ Neeley. Ruim veertig jaar later zocht ze ‘Jezus’ op, en ontdekte dat de verlosser niet uit zijn rol te krijgen was.

  Link Aflevering

• Vakantieparken 11.24

  Luister

  Dec 13 2015

  De eerste campings begonnen een eeuw geleden uit idealisme. Al snel verschenen er huisjes bij, zodat ook gezinnen mee konden doen zonder dure kampeeruitrusting. Het waren basale onderkomens, met een waterpomp ernaast als toppunt van luxe. Het contrast met het uitgekookte comfort bij het huidige Center Parcs, Landal en Bosrijk van de Efteling is enorm. Daar is het gerief minstens zo groot als thuis, dus wat valt er nog te wensen? Zijn we aangekomen bij het einde van de geschiedenis van het vakantiepark? Met onder anderen Frans Hooykaas van architectenbureau Van den Broek en Bakema - die de typische Sporthuis Centrum-bungalows ontwierp - en Mieke Dings, auteur van 'Tussen Tent en Villa - Het vakantiepark in Nederland 1920-nu'. Samenstelling: Marten Minkema....more

  Link Aflevering

• Lampedusa, een eiland in de frontlinie, 11.25

  Luister

  Dec 06 2015

  Het was meer dan zomaar de naam van een eiland. Lampedusa stond afgelopen jaren symbool voor de ontelbare hoeveelheid reddeloze vluchtelingen die hun heil zochten in Europa. Sinds enige tijd komen de vluchtelingen niet meer alleen over zee, maar ook over land. Toch staat Lampedusa nog altijd gebeiteld in de jongste collectieve herinnering van Europa, wat Europa nu in paniek brengt, begon op Lampedusa. Voor het Spoor Terug maakte Angelo van Schaik: Lampedusa, portret van een eiland in de frontlinie....more

  Link Aflevering

• De Zwarte Vogel, 11.25

  Luister

  Nov 29 2015

  Sinds 1937 is de Zwarte Vogel is een begrip in Den Haag. De winkel was bijna tachtig jaar het centrum voor de typische Haagse duivensport. Duivenmelkers spraken er op z’n Haags met elkaar over het leven, de stad en de duifies.Om gezondheidsredenen moet het laatste geslacht De Zwart de winkel sluiten. Deze week was het zo ver. Als afscheid en eerbetoon aan de Zwarte Vogel in het Spoor Terug een documentaire van Michal Citroen

  Link Aflevering

• IVF ontwikkeling in Nederland, 11.17

  Luister

  Nov 22 2015

  In Engeland werd de eerste ivf-baby al in 1978 geboren. In Nederland werd ook al heel vroeg vergelijkbaar experimenteel onderzoek verricht in het Rotterdamse Dijkzigtziekenhuis. Fysioloog Gerard Zeilmakers en gynaecoloog Bert Alberda van dit ziekenhuis bleken de pioniers van ivf in Nederland. In 1983 kwam dan ook de eerste Rotterdamse ivf-baby ter wereld.Bert Albeda en de weduwe van Gerard Zeilmakers blikken terug in een documentaire van Michal Citroen.

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Indische Nederlanders opnieuw achter prikkeldraad, 11.26

  Luister

  Nov 15 2015

  Repatrianten werden ze genoemd, maar eigenlijk waren het vluchtelingen; reizigers tegen wil en dank. De meeste Indische Nederlanders waren namelijk nog nooit in Nederland geweest. Na een verblijf in een Jappenkamp, na de ellende van de Bersiapperiode en na de soevereiniteitsoverdracht konden ze niet meer blijven en vluchten ze naar Nederland. Daar werden ze o.a. ondergebracht in de barakken van kamp Schattenberg, het voormalige Kamp Westerbork.

  Link Aflevering

• Ongewijde engeltjes, deel 2

  Luister

  Nov 08 2015

  Ze kwamen volgens de katholieke leer in het zogeheten voorgeborgte, waar ook goede heidenen als Plato en Socrates hun eeuwigheid uitzaten. Ondertussen werden ze begraven achter de heg, in ongewijde grond, deze levenloos of te vroeg gestorven kinderen, die niet gedoopt waren. Ze werden Engeltjes genoemd. Dat was zo ongeveer het beste dat ze overkwam, want de hemel, zo leerden paus, pastoor en kerk, zouden ze nooit zien.Rene Oomen maakte de tweedelige documentaire ‘Er ligt een engeltje achter de heg’. Deze uitzending deel twee....more

  Link Aflevering

• Ongewijde Engeltjes

  Luister

  Nov 01 2015

  Ze kwamen volgens de katholieke leer in het zogeheten voorgeborgte, waar ook goede heidenen als Plato en Socrates hun eeuwigheid uitzaten. Ondertussen werden ze begraven achter de heg, in ongewijde grond, deze levenloos of te vroeg gestorven kinderen, die niet gedoopt waren. Ze werden Engeltjes genoemd. Dat was zo ongeveer het beste dat ze overkwam, want de hemel, zo leerden paus, pastoor en kerk, zouden ze nooit zien. Rene Oomen maakte de tweedelige documentaire ‘Er ligt een engeltje achter de heg’, waarvan zondag het eerste deel wordt uitgezonden....more

  Link Aflevering

• St. Eustatius, 11.26 - Koloniaal bezit in de Antillen

  Luister

  Sep 27 2015

  Sint Eustatius was de belangrijkste doorvoer- en handelshaven van de West Indische Compagnie. Het eiland werd in de achttiende eeuw ook wel de Gouden Rots genoemd. Het was verreweg het rijkste koloniale bezit in de west en via Sint Eustatius hielp Nederland de Amerikanen in 1776 met hun oorlog tegen de Engelsen. Een Amerikaans schip werd er zelfs begroet met elf saluutschoten, die door Amerika prompt werden geïnterpreteerd als de eerste erkenning van hun onafhankelijkheid. Maar hoe kijken de Sint Eustatianen aan tegen hun fiere koloniale verleden. Pieter-Bas van Wiechen ging naar het eiland en maakte de documentaire ‘De koloniale kater van Sint Eustatius’....more

  Link Aflevering

• De vulkaanweg op Saba, 11.27 uur - Hoe bouw je een weg op een vulkaan

  Luister

  Sep 20 2015

  Sinds 2010 ligt het hoogste punt van Nederland niet meer in Limburg maar op Saba, een onherbergzame en geïsoleerde rots in de Caribische zee. Langs geitenpaden en trappen trokken de inlanders er omhoog, totdat de Sabanen het heft in eigen handen namen, en een onmogelijk weg aanlegden naar de top van de vulkaan. Pieter-Bas van Wiechen beklom de weg en bezocht de 'helden' van Saba die twintig jaar werkten aan de weg, en maakte een documentaire over de weg naar de vulkaan.

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Zwarte Soldaten in de Amerikaanse Burgeroorlog, 11.21

  Luister

  Sep 13 2015

  Dit jaar wordt herdacht en gevierd dat 150 jaar geleden een einde kwam aan de Amerikaanse Burgeroorlog (1861 - 1865). Onder andere door de re-enactors van het 54th Massachusetts Infantry Regiment, het onbekende Noordelijke zwarte leger. In historisch uniform vragen de mannen meer aandacht voor de rol van de zwarte soldaat. In OVT een portret van het 54e regiment, gemaakt door Laura Stek. Welke positie had de zwarte soldaat in de Amerikaanse Burgeroorlog? Hoe werd er toen en nu naar gekeken? En welke thema's uit de Amerikaanse Burgeroorlog zijn tot op de dag van vandaag nog actueel?...more

  Link Aflevering

• Vergeten door het vaderland, 11.27 - Indische Nederlanders

  Luister

  Sep 06 2015

  In het Spoor Terug: „Jullie bestaan niet”, over de vergeten groep Indische Nederlanders die nog steeds in Indonesië woont. Ooit werden ze als Nederlander in Nederlands Indië geboren. Ze spraken Nederlands en ze voelden zich ook Nederlander. Maar toen ze na de dekolonisatie van Nederlands Indië naar Nederland wilden, weigerde de regering in Den Haag ze te te erkennen. Met hun bruine moeders moesten ze maar in hun land blijven, kregen ze op de ambassade in Jakarta te horen. Zeventig jaar na de onafhankelijkheid wonen de duizenden achterblijvers van destijds en hun nazaten veelal in bittere armoede in Indonesië. Sommigen verblijven er zelfs illegaal. Ze voelen zich nog steeds vergeten en niet erkend door Nederland. Een programma van Wilma van der Maten, die hierover ook het boek: „Vergeten door het Vaderland” schreef, dat onlangs verscheen....more

  Link Aflevering

• U wordt door niemand verwacht, deel 4, 11.14 - U wordt door niemand verwacht, deel 4

  Luister

  Aug 30 2015

  In het Spoor Terug deel 4 van de serie U wordt Door Niemand Verwacht. Een documentaire reeks die gebaseerd is op de radioserie De Joodsche Questie en het boek U wordt door Niemand Verwacht van Michal Citroen over nasleep van de oorlog voor de joodse overlevenden. Vandaag de aflevering : Oorlogspleegkinderen en Rechtsherstel

  Link Aflevering

• U wordt door niemand verwacht, deel 3, 11.14 - U wordt door niemand verwacht, deel 3

  Luister

  Aug 23 2015

  'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, en een serie radioprogramma’s in 1985. Vandaag deel 3 met een bewerking van deze radioserie over verder leven

  Link Aflevering

• U wordt door niemand verwacht, deel 2, 11.15 - U wordt door niemand verwacht, deel 2

  Luister

  Aug 16 2015

  'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, een serie radioprogramma’s in 1985 met Ger Jochems, veel interviews en onderzoek met uiteindelijk een boek in 1999. Zeventig jaar na de bevrijding, wanneer alle documentaires eindigen met feesten, laat deze serie nog een keer de hele lange nasleep horen van de vervolging voor de Joodse overlevenden van de kampen en onderduik. Na een leven lang studie, verbazing en verworven inzichten met oude en nieuwe interviews nog een keer de Joodse Questie van Michal Citroen...more

  Link Aflevering

• U wordt door niemand verwacht, deel 1, 11.18 - U wordt door niemand verwacht, deel 1

  Luister

  Aug 09 2015

  'Je moet niet denken dat het in mei 1945 was afgelopen. Een groot deel van de ellende begon toen pas. We waren alles kwijt, het was lastig dat we er weer waren en de Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.' Deze opmerking van haar grootvader was voor programmamaker Michal Citroen de aanzet tot een geschiedenisstudie, afstudeerscriptie, een serie radioprogramma’s in 1985 met Ger Jochems, veel interviews en onderzoek met uiteindelijk een boek in 1999. Zeventig jaar na de bevrijding, wanneer alle documentaires eindigen met feesten, laat deze serie nog een keer de hele lange nasleep horen van de vervolging voor de joodse overlevenden van de kampen en onderduik. Na een leven lang studie, verbazing en verworven inzichten met oude en nieuwe interviews nog een keer de Joodse Questie....more

  Link Aflevering

• 100 jaar cabaret, deel 4, 11.15 - 100 jaar cabaret, 100 jaar censuur, deel 4

  Luister

  Aug 02 2015

  Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond van zijn imposante carrière, de serie 100 jaar cabaret, 100 jaar censuur. Deze zomer kunt u opnieuw de serie over verboden liedjes en teksten horen in onze Spoor serie. Vandaag deel 4...more

  Link Aflevering

• 100 jaar Cabaret, 100 jaar Censuur, deel 3 - Het Spoor Terug, 100 jaar Cabaret, deel 3

  Luister

  Jul 26 2015

  Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond van zijn imposante carrière, de serie 100 jaar cabaret, 100 jaar censuur. Deze zomer kunt u opnieuw de serie over verboden liedjes en teksten horen in onze Spoor serie. Vandaag deel 3...more

  Link Aflevering

• 100 jaar cabaret, deel 2, 11.17 - Het Spoor Terug, 100 jaar cabaret, deel 2

  Luister

  Jul 19 2015

  Afgelopen zomer op 10 augustus overleed onze zeer gewaardeerde collega Lida Iburg. Na een carrière als fotografe en redacteur bij de talkshow van Sonja Barend kwam ze in 1984 in dienst als programmamaker bij de VPRO. Tot haar pensionering maakte Lida Iburg ontelbare prachtige documentaires voor programma’s als Het Spoor Terug, Het Gebouw, Aardse Zaken, de documentaire op 5 en presenteerde ze o.a. Villa VPRO. In 1995 maakte ze met medewerking van Coen Verbraak, die toen nog aan het begin stond van zijn imposante carrière, de serie 100 jaar cabaret, 100 jaar censuur. Deze zomer kunt u opnieuw de serie over verboden liedjes en teksten horen in onze Spoor serie. Vandaag deel 2...more

  Link Aflevering

• 100 jaar caberet, deel 1, 11.12 - Het Spoor Terug, deel 1

  Luister

  Jul 12 2015

  Een vierdelige serie uit 1995 van de verleden jaar overleden VPRO-programmamaakster Lida Iburg over verboden liedjes en teksten uit het cabaret. Beginnend in 1895 bij het eerste optreden van Eduard Jacobs tot aan de dag van vandaag. Waarbij steeds dezelfde drie taboes weer boven komen: God, Seks & Oranje.

  Link Aflevering

• Srebrenica, 11.24 - Het Spoor Terug, Srebrenica

  Luister

  Jul 05 2015

  Het drama van Srebrenica is aanstaande 11 juli alweer 20 jaar oud. En telkens weer blijkt uit nieuw onderzoek dat het ‘falende’ Dutchbat gepiepeld is door hogere machten. Srebrenica wordt natuurlijk ook nog altijd herdacht. Dat gebeurde ook al in 2003, acht jaar na het drama.Wijlen Gerard Legebeke, een van de aanjagers van het Argos-team dat zich vastbeet in Srebenica, maakte bij de toenmalige herdenking een uitgebreide reportage. Hij was bij de opening door de Amerikaanse president Bill Clinton van het herdenkingscentrum in Potocari, samen met een delegatie van het IKV, en maakte er een indringende documentaire over....more

  Link Aflevering

• De Tour de France van 1954, 11.24 - De Tour van 1954

  Luister

  Jun 28 2015

  Volgende week start de Tour in Utrecht. Dat ooit, in 1954, de tour ook begon in Nederland is min of meer vergeten geschiedenis. En toch was dat het geval. De tour startte dat jaar vanuit het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het was de eerste keer dat de Ronde van Frankrijk niet in Frankrijk begon. Nederland kreeg de eer, mede dankzij de successen van het jaar daarvoor, waar onze Wimke van Est de gele trui droeg en op legendarische wijze in een ravijn viel en er weer uit kroop. Gerard Leenders dook in de historie en maakte: De Tour van 1954....more

  Link Aflevering

• Noordenbergkwartier in Deventer - Stadsvernieuwing in Deventer

  Luister

  Jun 21 2015

  Actie om het NoordenbergkwartierHalf ontvolkt, veel dichtgetimmerde en verkrotte woningen, waarvan er al heel wat zijn platgegooid. Zo ziet het Noordenbergkwartier in Deventer er in 1975 uit. Als het aan het gemeentebestuur ligt, maakt de ooit zo populaire volksbuurt met z’n steegjes en kleine winkeltjes plaats voor brede toegangswegen en parkeergelegenheid voor de binnenstad. Maar dan komen buurtbewoners tegen de plannen in verzet, naar aanleiding van een filmpje van de plaatselijke Kabel Omroep Deventer over het verval van de buurt.Tien jaar na aanvang van de buurtactie, ziet de wijk er heel anders uit. De krotten zijn opgeknapt en de gaten opgevuld met nieuwbouw en een groot deel van de ooit verdreven bewoners is teruggekeerd. Paul van der Gaag trok naar het Noordenbergkwartier en reconstrueerde de buurtactie voor het Spoor Terug...more

  Link Aflevering

• Emmaus, deel 2, 11.24 - Over de woon- en werkgemeenschap Emmaus

  Luister

  Jun 14 2015

  Emmaus, deel 2: Van de priester en de baronesIn varkensstallen bij het kasteel van barones Gabriëlle Van Zuylen van Nyevelt in Haarzuilens begint eind 1966 de eerste Nederlandse Emmaus-woonwerkgemeenschap. De Emmaus-beweging was eind jaren veertig in Frankrijk opgericht door de bezielde priester Abbe Pierre. Mensen die de weg in het leven zijn kwijtgeraakt - zoals alcoholisten, ex-bajesklanten en zwervers - worden er liefdevol opgevangen. Al snel begint de verkoop van tweedehandsspullen, gemaakt door Jacqueline Maris...more

  Link Aflevering

• Emmaus, deel 1, 10.24 - De leefgemeenschap Emmaus, de geschiedenis

  Luister

  Jun 07 2015

  Van de priester en de baronesAls in 1954 de daklozen in Parijs op straat doodvriezen, doet priester Abbe Pierre een wanhoopskreet uitgaan via Radio Luxembourg en Le Figaro. Vanuit heel Europa stromen vrijwilligers toe om te helpen. Zo raakt Liesbeth Wilken betrokken bij de Emmaus-beweging van Abbe Pierre. Eind 1966 opent de eerste Nederlandse Emmaus-woonwerkgemeenschap de deuren. In een paar door barones Gabriëlle Van Zuylen van Nyevelt geschonken varkensstallen bij haar kasteel in Haarzuilens, gemaakt door Jacqueline Maris...more

  Link Aflevering

• De VOC en de Banda-eilanden - VOC en de Banda eilanden

  Luister

  May 24 2015

  In 1994 zond Het Spoor Terug "De Loffelijcke Compagnie", een serie van 14 documentaires over de geschiedenis van de VOC. In deel 4 werd de geschiedenis van de Banda-eilanden verteld, de Molukse archipel waar de nootmuskaat en de foelie vandaan kwam. Drieëneenhalve eeuw na het uitmoorden van de plaatselijke bevolking schrijnen de wonden van de geschiedenis nog steeds. Onder andere met Wim van den Broeke (in 1999 0verleden), een nazaat van de eerste perkenier Paulus van den Broeke (1627). Samenstelling: Marnix Koolhaas (herhaling)...more

  Link Aflevering

• Normaal, 11.21 - De bandleden zelf over begin en succes

  Luister

  May 17 2015

  Veertig jaar geleden is het dat Normaal zijn zegetocht door Nederland begon. En dat ging met veel kabaal, een stukgetrapte spiegel in de kleedkamer, een suppoost bij het hek die uit de Opel Commodore nog hoort roepen: 'Aan de kant, Adolf' en een helse blik van de leadzanger in de camera. Ben Jolink zong met Normaal voor het oog van heel Nederland in AVRO'S Toppop 'Oerend hard'. In het Spoor Terug een bewerkte herhaling van de documentaire over de beginjarenjaren van Nederlands meest eigenzinnige bandje. Nu Normaal Hemelvaartsdag 2015 voor het laatst een groot optreden houdt, is het een geschikt moment voor een terugblik, gemaakt door Jos Palm en Gerard Leenders...more

  Link Aflevering

• Cuba, 11.25 - De revolutionairen van toen !

  Luister

  May 10 2015

  Jong, mooi en idealistisch trokken zij ten strijde tegen de dictatuur, de Cubaanse studenten die in de jaren vijftig de revolutie ontketenden. Inmiddels zijn ze hoogbejaard, maar het waren de mooiste jaren van hun leven.Emeritus Latijns-Amerikastudies Dirk Kruijt interviewde oud-strijders van de Cubaanse revolutie. In het Spoor Terug: Cuba: de Grijze Revolutie, gemaakt door Edwin Koopman

  Link Aflevering

• De Helm - Duitse helm gevonden, wie was de eigenaar ?

  Luister

  May 03 2015

  Op de laatste oorlogsdag werd zwaar gevochten in het Friese dorp Ureterp. Een Duitse helm bleef achter bij de dorpsarts, grootvader van radiomaker Marten Minkema. In de helm staat een naam: Anton Schubert. Wie was hij, en wat gebeurde er precies op die bloedige bevrijdingsdag, een reconstructie

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin, deel 6 (en slot) - De Oorlogskoningin, 6 en slot

  Luister

  Apr 26 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de zesde en laatste aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin, deel 5 - Wilhelmina's Oorlog, 5

  Luister

  Apr 19 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Vandaag de vijfde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.

  Link Aflevering

• Oorlogskoningin, deel 5

  Luister

  Apr 18 2015

  Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin deel 4 - De Oorlogskoningin, 4

  Luister

  Apr 12 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten?Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de vierde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.

  Link Aflevering

• Oorlogskoningin, deel 4

  Luister

  Apr 11 2015

  Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin, deel 3 - De Oorlogskoningin, deel 3

  Luister

  Apr 05 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten?Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de derde aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernhard.

  Link Aflevering

• Oorlogskoningin, deel 3

  Luister

  Apr 04 2015

  Oorlogskoningin is een zesdelig radio-drama, uitgezonden in het VPRO radioprogramma OVT.

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin, deel 2 - De Oorlogskoningin, deel 2

  Luister

  Mar 29 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige radio-drama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de tweede aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina, Marcel Hensema als Prins Bernard.

  Link Aflevering

• De Oorlogskoningin deel 1 - De Oorlogskoningin, 1, radio-drama

  Luister

  Mar 22 2015

  Wilhelmina in Londen, ’40-‘45’. De verhalen over haar onverzettelijkheid zijn legio. Ze was, zou Churchill hebben gezegd, de enige kerel in het Nederlandse kabinet. Maar was ze nou visionair, onafhankelijk, flink en dapper, of liep ze met haar koppigheid vooral de ministers voor de voeten? Tomas Ross schreef het zesdelige hoorspeldocudrama ‘De Oorlogskoningin’. Zondag de eerste aflevering, met onder meer: Petra Laseur als Wilhelmina en Marcel Hensema als Prins Bernard.

  Link Aflevering

• Carboon en de Mijnen, deel 2 - Mijnliedjes en Mijnverhalen, deel 2

  Luister

  Mar 15 2015

  Ze zongen ‘Witste nog koempel’ en ‘D’r leste koempel deet de lamp oet’. En ze hadden succes. Omdat iedereen de liedjes kende en iedereen de harde tijd in de mijnen gaarne met een beetje romantiek verzacht zag. We hebben het over de Zuid Limburgse muziekgroep Carboon. Documentairemaker Gerard Leenders zocht ze op, reconstrueerde hun verhaal en lardeerde dat met herinneringen van oud-mijnwerkers.

  Link Aflevering

• De Mijnen deel 1, 11.24 - Mijnliedjes en Mijnverhalen, deel 1

  Luister

  Mar 08 2015

  Ze zongen ‘Witste nog koempel’ en ‘D’r leste koempel deet de lamp oet’. En ze hadden succes. Omdat iedereen de liedjes kende en iedereen de harde tijd in de mijnen gaarne met een beetje romantiek verzacht zag. We hebben het over de Zuid Limburgse muziekgroep Carboon. Documentairemaker Gerard Leenders zocht ze op, reconstrueerde hun verhaal en lardeerde dat met herinneringen van oud-mijnwerkers. In het Spoor Terug: Carboon en de mijnen. Deel 1.

  Link Aflevering

• De Madgermanes, 11.23 - Mozambikanen die in de DDR gingen werken

  Luister

  Mar 01 2015

  Op een onooglijk plein in het centrum van Maputo wappert een grote DDR-vlag. Dit is het startpunt voor de wekelijkse demonstratie van de Madgermanes: de Mozambikaanse contractarbeiders die in de jaren tachtig naar de DDR werden uitgezonden. Al vierentwintig jaar proberen zij het nooit uitbetaalde deel van hun loon terug te krijgen. Vooralsnog zonder resultaat. Radiomaker Laura Stek reisde naar Maputo en sprak met de Madgermanes over DDR-nostalgie, desillusies en de strijd om gerechtigheid, en maakte er voor Het Spoor Terug een documentaire over....more

  Link Aflevering

• Gaswinning Groningen, deel 1 - Groningen en het aardgas, deel 1

  Luister

  Feb 15 2015

  Groningen lijdt onder de gaswinning. Dat is genoegzaam bekend. Maar ooit leefden de Groningse dorpen op, dankzij het aardgas. Het gas bracht er in de jaren zestig vrede, geluk en welvaart. Slochteren werd van niemandsdorp tot het bekendste dorp van Nederland. En zo was er meer dat Groningen ten goede kwam, dankzij het gas. Een halve eeuw later brengt het gas er rampzaligheid en zorg.Lejo Siepe ging voor Het Spoor Terug naar de gasdorpen en maakte een tweedelige serie over de Groningers en hun gas. Vandaag deel 1: Van trekpaard tot wingewest...more

  Link Aflevering

• Hendrik Werkman - Kunstenaar en verzetsman Hendrik Werkman

  Luister

  Feb 08 2015

  Drie dagen voordat de geallieerden het noorden zouden bevrijden werd Hendrik Werkman door de SD gefusilleerd in de bossen van Bakkeveen. De kunstenaar en verzetsman, die geloofde dat zijn beste werk nog moest komen, stierf aldus een voortijdige dood.In dit Werkmanjaar -- met exposities in Groningen en Amsterdam – blikt documentairemaakster Laura Stek terug op zijn leven en werk.

  Link Aflevering

• De Hongerwinter, deel 4 - De Hongerwinter, deel 4

  Luister

  Feb 01 2015

  In het Spoor Terug, De Hongerwinter, 4/4, het laatste deel van de vierdelige serie over de Hongerwinter, de winter van 1944/1945, toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen. Met gesprekken uit een eerdere serie van dertig jaar geleden. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten. Een documentaire van Michal Citroen.

  Link Aflevering

• De Hongerwinter, 3 - De Hongerwinter, deel 3

  Luister

  Jan 25 2015

  In het Spoor Terug deel drie van de vierdelige serie over de Hongerwinter, de winter van 1944/1945, toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen. Met gesprekken uit een eerdere serie van dertig jaar geleden. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten. Een documentaire van Michal Citroen..

  Link Aflevering

• De Hongerwinter, 2 - De Hongerwinter, deel 2

  Luister

  Jan 11 2015

  In het Spoor Terug het tweede deel van de vierdelige serie over de Hongerwinter. Die dramatische winter van 1944/1945 toen meer dan 22 duizend landgenoten in het westen van Nederland omkwamen van de honger. U hoort onder andere stemmen van geïnterviewden die heel oud zijn of inmiddels overleden uit een Spoor Terug documentaire van 1984, gecombineerd met nieuwe verhalen en moderne inzichten.  Vandaag de maanden november en december

  Link Aflevering

• De Hongerwinter, deel 1 - De Hongerwinter, deel 1

  Luister

  Jan 04 2015

  In het Spoor Terug. De Hongerwinter, deel 1. Vier weken lang een serie over de Hongerwinter van 70 jaar geleden, gemaakt door Michal Citroen. In die winter van 1944/1945 kwamen meer dan 22.000 22 Nederlanders vooral in het westen van het land om van de honger. De serie is een "remake" van de allereerste Spoor Terug-radioserie uit oktober 1984. De verhalen van toen (van velen die reeds lang zijn overleden), aangevuld met nieuwe verhalen en moderne inzichten nemen u mee terug naar deze grote maar ook vergeten ramp uit de Tweede Wereldoorlog....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-12-28, 11.00-12.00 2e uur helemaal

  Luister

  Dec 28 2014

  Juliana in Speeches en het Heckrund in Het Spoor Terug

  Link Aflevering

• Het Heckrund

  Luister

  Dec 28 2014

  Hitlers favoriete koeienIn de Oostvaardersplassen lopen wilde Heckrunderen. Het zijn de nazaten van een kudde die ooit begin vorige eeuw is gefokt met de bedoeling het oerrund (uitgestorven sinds 1627) terug te krijgen. Een project van de broers Heinz en Luts Heck, beide dierentuindirecteur. Luts was vriend en werd vanaf begin jaren 30 gefinancierd door Hermann Goering. Voor de Nazi’s fokte Heck Germaanse oerkoeien die in veroverde Poolse wildernis de plaatselijke bevolking moesten vervangen. De Heckrunderen zijn begin jaren tachtig naar Nederland gehaald om te dienen als grote wilde grazers. Nu is er een opnieuw project om de oeros terug te fokken om natuurgebieden in heel Europa te bevolken. In OVT extra lange Spoor Terug over de geschiedenis van de Heckrunderen, gemaakt door Michal Citroen...more

  Link Aflevering

• 2014-11-16, OVT 11.23 Spoor Terug Tante Ankie

  Luister

  Nov 16 2014

  Het Spoor Terug, Tante AnkieIn de familie werd altijd met ontzag gesproken over Ankie Stork, de oudtante van schrijver Jaap Scholten. Het had iets te maken met de oorlog, maar wat precies, dat was lange tijd onduidelijk. Er werd niets over gezegd. Tijdens het schrijven van zijn boek ‘Horizon City’ kwam Jaap Scholten erachter dat Ankie tientallen joodse kinderen heeft gered via het Utrechts Kindercomité. Ze bracht de kinderen naar het Overijsselse Lemele, waar ze steun kreeg van de plaatselijke dominee. Scholten neemt zijn oudtante mee naar Lemele en hoopt een antwoord te krijgen op de vraag: wat maakte haar zo kranig en dapper? En waarom spreekt Ankie liever niet over iets waar anderen trots op zouden zijn? Een documentaire van Laura Stek....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-11-09, 11.25 Het Spoor Terug, Kinderdorp Neerbosch, deel 2

  Luister

  Nov 09 2014

  Het Spoor Terug,  Kinderdorp NeerboschEr woonden altijd al weesjes en voogdijkinderen, en daar kwamen in de oorlog ook nog eens honderden Engelse militairen bij. Kinderdorp Neerbosch werd anders gezegd tussen 1940 en 1945 ernstig overvraagd. Voor de oorlog telde de instelling meer dan duizend kinderen, na de oorlog nam het aantal wezen en anderszins geplaatste kinderen gestaag af.Door documentairemaker Gerard Leenders: Kinderdorp Neerbosch. Een vertelling in twee delen. vandaag deel twee.

  Link Aflevering

• 2014-11-02, OVT 11.25 Het Spoor Terug - Kinderdorp Neerbosch

  Luister

  Nov 02 2014

  Het Spoor Terug, Kinderdorp Neerbosch. Er woonden altijd al weesjes en voogdijkinderen en daar kwamen in de oorlog ook nog eens honderden Engelse militairen bij. Kinderdorp Neerbosch werd anders gezegd tussen 1940 en 1945 ernstig overvraagd. Voor de oorlog telde de instelling meer dan duizend kinderen, na de oorlog nam het aantal wezen en anderszins geplaatse kinderen gestaag af. Een documentaire van Gerard Leenders, deel 1 van 2.

  Link Aflevering

• OVT 2014-09-28, 11.23 Het Spoor Terug, Ernest Hemingway, Mannen met baarden

  Luister

  Sep 28 2014

  In Het Spoor Terug: ‘Mannen met baarden’Bij look-a-likes denk je aan Michael Jackson, Elvis Presley of Marylin Monroe. Niet aan Ernest Hemingway. Toch bestaat 'ie: de Hemingway look-a-like contest. Ieder jaar verzamelen 150 mannen zich in het zuidelijkste puntje van Florida om te strijden om de titel van best lijkende Hemingway. Laura Stek was benieuwd hoe de deelnemers zich met de schrijver identificeren, welk beeld ze van Hemingway hebben en hoe dat beeld gecreëerd is. Want Hemingway was niet alleen een groot schrijver, maar ook een groot mediawonder. Met commentaar van Hemingway-kenner Joris Smeets, schrijver van het boek 'The best writers are liars', De Parijse memoires van Ernest Hemingway en zijn vrienden....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-09-14, 11.23 Het Spoor Terug, De Koningin van Korido, deel 1

  Luister

  Sep 14 2014

  Eind jaren veertig wisten we het nog heel zeker: de Papoea’s moesten worden ontwikkeld en beschaafd. Ze moesten zogezegd worden opgevoed tot mens. Dat was in elk geval het doel van de ‘Jongens Vervolg School', gesticht door een overtuigde zendeling, eind jaren veertig.Documentairemaakster Sterre van Hasselt toog met de dochter van de stichter naar Nieuw Guinea en maakte de documentaire:’ Koningin van Korido, een zendingsgeschiedenis'

  Link Aflevering

• 2014-09-07, OVT Het Spoor Terug: Spionnenschool Harderwijk

  Luister

  Sep 07 2014

  Het bestond echt: een Spionnenschool op Hollandse bodem, notabene in het Zuiderzeestadje Harderwijk. In zo’n veertig jaar werden er zo’n 25.000 dienstplichtige jongens en zogenoemde KVV’-ers – Kort Verband Vrijwilligers – opgeleid. Ze leerden er alles over de Rus en de Bolsjewiek, om later hun gangen na te kunnen gaan.Documentairemaker Hans Olink maakte er ‘de Spionnenschool Harderwijk’ over.

  Link Aflevering

• OVT 2014-08-24, Het Spoor Terug, De Bimbobox

  Luister

  Aug 24 2014

  Een documentaire over het aapjesorkest dat je met een kwartje tot leven kon wekken. Een zoektocht naar de wortels en de ziel van de bimbobox. Gemaakt door Marten Minkema.

  Link Aflevering

• OVT 2014-07-27, 11.17 Het Spoor Terug, Retour Normandie

  Luister

  Jul 27 2014

  Wim Mol organiseert al 40 jaar historische busreizen naar Normandië. Niet om het militaire oorlogsverhaal te vertellen, maar om de menselijke tragedie te laten zien. Documentairemaker René Oomen was ooit een van de leerlingen van geschiedenisleraar Wim Mol en maakte een reis met hem door de tijd. Naar plekken die een grote rol spelen in het leven van Wim: Arnhem, Rotterdam, Normandië en tenslotte Breda.

  Link Aflevering

• OVT 2014-7-20, 10.19 Het Spoor Terug, Floor Wibaut

  Luister

  Jul 20 2014

  Floor Wibaut, ook bekend als de onderkoning van Amsterdam, is nog steeds een van de meest aansprekende Amsterdamse politici van de afgelopen eeuw. Hij ging de geschiedenis in als de sociaal democraat die zorgde dat Amsterdam het mekka werd van de volkshuisvesting. Maar hoe levend is het gedachtegoed van Wibaut in een tijd waarin veel woningcorporaties niet langer de publieke zaak lijken te dienen, en vooral bezig zijn met hun eigen portemonnee?

  Link Aflevering

• OVT 2014-07-13, 11.20 Het Spoor Terug, De Bloemendaltapes

  Luister

  Jul 13 2014

  De stem van Philip Bloemendal vaak te horen in OVT door zijn werk voor het Polygoonjournaal. Maar hoe bekend ook zijn geluid, hoe onbekend zijn leven. Philip Bloemendal was een joodse jongen uit de textiel die door onder te duiken de oorlog overleefde, maar bijna zijn hele familie kwijtraakte. Begin jaren 80 vertelde Bloemendal, met een microfoon om zijn hals, aan zijn zoon Robert zijn levensverhaal. Al die jaren hebben negen cassettebandjes in een kast gelegen. Dankzij programmamaker Erik Willems hoort u nu het programma De Bloemendal Tapes over het onbekende verhaal van de stem van Nederland....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-07-06, 11.17 Het Spoor Terug, De Bekentenis

  Luister

  Jul 06 2014

  Een verzetsdaad na de oorlog: Daarmee kwam in juni van 2011 de 97 jaar oude vrouw Atie Visser in het nieuws. Atie Visser was tijdens de oorlog verzetsvrouw en lid van een Knokploeg in Leiden. 65 jaar na de daad op 1 maart 1946, bekende zij een moord te hebben gepleegd. Het slachtoffer was de Leidse industrieel Felix Guljé. Pas na haar bekentenis ontdekte Atie Visser dat de man die zij koelbloedig neerschoot in de deuropening van zijn huis niet alleen collaboreerde met de Duitsers, maar ook verzet had gepleegd. Verjaard is de moord al lang, maar niet voor de familie van Felix Guljé. Luistert u naar de aangrijpende documentaire van Steffie van den Oord waarin nieuw licht wordt geschenen op de moord en waarin Atie Visser bezoek krijgt van Felix Guljé junior en zijn jeugdvriend Jan de Wilde....more

  Link Aflevering

• 2014-06-29, OVT 11.23 Het Spoor Terug, Jan Rutges, deel 2

  Luister

  Jun 29 2014

  ‘Verdomd, ik heb het Evangelie verkeerd gelezen. Je komt er door in de bak.’ Het is de openingszin van Jan Rutges als hij in juni 1970 wordt geinterviewd door ‘Het Vrije Volk’. De toen 36-jarige missionaris is namelijk door de Braziliaanse militaire dictatuur eerst een aantal weken gevangen gehouden en daarna als persona non grata het land uitgezet.Begin jaren zeventig ging programmaker Gerard Leenders de klassen van zijn middelbare school langs om handtekeningen op te halen tegen de martelingen in de Braziliaanse gevangenissen tijdens de militaire dictatuur (1964-1984). Over de pater die destijds de martelingen in de publiciteit bracht, Jan Rutges, maakte hij een tweeluik. Zondag het tweede deel...more

  Link Aflevering

• 2014-06-15, OVT Spoor Terug, Albanie

  Luister

  Jun 15 2014

  Het Spoor Terug, Mission Impossible in AlbanieLodewijk Willem Johan Karel Thomson was de eerste Nederlander die op vredesmissie sneuvelde. Het gebeurde in 1914 in Albanie, onder tot nu toe nooit helemaal opgehelderde omstandigheden. In Nederland is hij een kleine, in Albanie een grote held. ‘ Hulde aan de Nederlandse held’, staat er dan ook op het monument dat in de Albanese stad Durres aan hem is gewijd. Radiomaker en Albanees van geboorte Fatos Vladi reisde naar Albanie en reconstrueerde voor Het Spoor Terug heldenleven en heldendood van een enigszins over het hoofd geziene vaderlandse held....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-06-08, 11.23 Het Spoor Terug, De Aardappel deel 2

  Luister

  Jun 08 2014

  We zijn een land van aardappeleters. Het Bintje, de Lekkerlander, de Dore of Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerst was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie moest worden bereid om hem kruimig te maken danwel vast. Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘ Zonder een lekkere aardappel heb ik niet gegeten’ , zo sprak menig Nederlandse huisvader, die vooral aan de pieper dacht als hij de bekende woorden sprak: ‘ Heer zegen deze spijze.’ In Het Spoor Terug: De triomf van twee eeuwen aardappel, verteld door boeren en historici. Zondag deel 2: de opmars van de aardappel, gemaakt door Michal Citroen...more

  Link Aflevering

• OVT 2014-06-01, 11.24 Het Spoor Terug, de Aardappel, deel 1

  Luister

  Jun 01 2014

  We zijn een land van aardappeleters. Het bintje, de lekkerlander, de Dore of de Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerst was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie moest worden bereid: vastkokend of droogkokend? En hoe kreeg je de aardappel nou kruimig of bloemig? Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘Zonder een lekkere aardappel heb ik niet gegeten’, zo sprak menig vader, die vooral aan de pieper dacht als hij de bekende woorden sprak: ‘Heer zegen deze spijze.’ In Het Spoor Terug: de triomf van twee eeuwen aardappel, verteld door boeren en historici, gemaakt door Michal Citroen....more

  Link Aflevering

• 2014-06-01, OVT 10.24 Spoor Terug, De Aardappel

  Luister

  Jun 01 2014

  We zijn een land van aardappeleters. Het Bintje, de Lekkerlander, de Dore of Malta: er werden bijna theologische debatten gehouden over welke het lekkerste was. Evenzeer werd er gediscussieerd over de vraag hoe de aardappel in kwestie, vastkokend of droogkokend, moest worden bereid: hoe kreeg je de aardappel nou kruimig of bloemig. Toch kwam de goede pieper pas in de achttiende eeuw naar ons land, vanuit Peru. Eenmaal geïntroduceerd werd hij een groot succes. ‘ Zonder een lekkere aardappel heb ik niet gegeten’ , zo sprak menig Nederlandse huisvader, die vooral aan de pieper dacht als hij de bekende woorden sprak: ‘ Heer zegen deze spijze.’ In Het Spoor Terug: De triomf van twee eeuwen aardappel, verteld door boeren en historici. Zondag deel 1: de opmars van de aardappel, gemaakt door Michal Citroen...more

  Link Aflevering

• 2014-05-25, 11.25 Het Spoor Terug, De Voorbode

  Luister

  May 25 2014

  Op 20 april 1944 ontplofte in het Noorse Bergen een omgebouwd Nederlands vissersbootje dat was volgepakt met dynamiet. Het gevolg: meer dan 160 doden en 5000 gewonden. Hoe kwam de Vlaardingse Voorbode met al die explosieven in Bergen terecht? En was het toeval dat deze omgebouwde vissersboot 70 jaar geleden, precies op de verjaardag van Hitler, ontplofte? In Het Spoor Terug: Een reconstructie van het in Nederland onbekende verhaal van de grootste ramp uit de Noorse oorlogsgeschiedenis, gemaakt door Paul van der Gaag....more

  Link Aflevering

• 2014-05-18, OVT 11.25 Spoor Terug, Alphonse en de Grote Oorlog, deel 2

  Luister

  May 18 2014

  Het Spoor Terug, Bierbrouwer in de Grote Oorlog, deel 2 De Noord-Franse bierbrouwer Alphonse Froidure werd in 1914 meegesleept in de Grote oorlog. 33 Jaar oud werd hij als vader van vijf kinderen, ’s nachts gemobiliseerd. Hij bracht de oorlog door als frontsoldaat, totdat hij omkwam in de loopgraven bij Flirey. Froidure liet een velddagboek en vele brieven na. Zijn achterkleindochter Sophie reisde zijn oorlogsverleden achterna en maakte op basis van zijn egodocumenten de tweedelige documentaire: ‘Alphonse en de Grote oorlog’, vandaag het tweede deel, gemaakt door Sophie van Leeuwen en Pieter-Bas van Wiechen...more

  Link Aflevering

• 2014-05-11, OVT 11.30 Het Spoor Terug, Alphonse en de Grote Oorlog, deel 1

  Luister

  May 11 2014

  De Noord-Franse bierbrouwer Alphonse Froidure werd in 1914 meegesleept in de Grote oorlog. Op 33 jarige leeftijd  werd deze  vader van vijf kinderen, gemobiliseerd. Hij bracht de oorlog door als frontsoldaat, totdat hij omkwam in de loopgraven bij Flirey. Froidure liet een velddagboek en vele brieven na. Zijn achterkleindochter Sophie reisde zijn oorlogsverleden achterna en maakte op basis van zijn egodocumenten de tweedelige documentaire: ‘ Alphonse en de Grote oorlog’ , vandaag het eerste deel, gemaakt door  Sophie van Leeuwen en Pieter-Bas van Wiechen....more

  Link Aflevering

• OVT 2014-05-04 Het Spoor Terug, Oorlogsherinneringen in Huis

  Luister

  May 04 2014

  Het verhaal van de families Blok en Bloch En dan opeens vind je een dagboek, paspoort of fotoalbum. Achter het behang, in een vergeten kast of in een oude hoek op zolder ligt de oorlog of een verder verleden verborgen. Het huis verraadt het, doorgaans,  pas na jaren, bij een toevallige verbouwing of een verhuizing. Zo troffen Tessel en Dieuwertje  Blok bij het opruimen van het ouderlijk huis  een langspeelplaat aan met opnames  van hun grootouders en hun onderduikverleners. En zo vond Leendert Koppelaar in de schouw van zijn haard brieven, schilderijen en ansichten van een Joodse familie die de oorlog niet overleefde. Michal Citroen en Laura Stek stelden  twee mini-afleveringen voor Het Spoor Terug samen, waarin het verhaal wordt verteld van de families Bloch en Blok....more

  Link Aflevering

• 2014-04-20, OVT 11.18 Het Spoor Terug: Jesus Christ Superstar

  Luister

  Apr 20 2014

  Het Spoor Terug, Superstar Jesus Gierende gitaren, schaars geklede danseressen en een suikerzoete blonde flowerpower-Jezus. Oftewel: de film ‘Jesus Christ Superstar’ uit 1973. OVT-redacteur Laura Stek vergaapte zich als jong meisje aan Ted Neeley-Jezus. Ruim veertig jaar later zocht ze de acteur op, en ontdekte dat de filmheilige zijn rol nooit meer heeft afgelegd. Voor Het Spoor Terug maakte ze een verslag van haar zoektocht naar en ontmoeting met haar Personal Jesus.

  Link Aflevering

• Tolstoj

  Luister

  Jan 05 2014

  Een historisch verantwoord hoorspel In 1896 trekt de eerste Nederlandse dienstweigeraar, de socialist Johan van der Veer, de aandacht in binnen- en buitenland. Ook de beroemde Russische schrijver en filosoof Lev Tolstoj is onder de indruk van de daad van Van der Veer. Er ontstaat een vriendschappelijke correspondentie tussen Tolstoj en de dienstweigeraar. Al snel ruilt Van der Veer het socialisme in voor Tolstoj's christenanarchistisme. Maar Van der Veer's enthousiasme wordt getemperd als hij de praktijk van het christenanarchsime aan den lijve ondervindt. Samenstelling: Kay Mastenbroek en Otto Boele Stemmen: Bob Schwarze, Aus Greidanus jr., Krijn ter Braak, Arend Jan Heerma van Vos en Jules Croiset als Lev Tolstoj...more

  Link Aflevering

• Het rampjaar 1672 (dl.2)

  Luister

  Dec 29 2013

  Het Spoor terug: Het rampjaar 1672 (dl.2) Een eeuw nadat de geuzen den Briel innamen en de strijd voor onafhankelijkheid begon, dreigde er al weer een eind te komen aan de Verenigde Nederlanden. In dit jaar waarin de jonge republiek werd aangevallen door Engelse, Franse en Duitse buren, was de ontreddering groot en de verwarring totaal. In dit tweeluik uit 2009 een terugblik op het rampjaar 1672 , met ooggetuigenverslagen, krantenberichten en brieven uit de tijd zelf. Samenstelling: Mathijs Deen en Luc Panhuysen...more

  Link Aflevering

• Het rampjaar 1672 (dl. 1)

  Luister

  Dec 22 2013

  Het Spoor terug: Het rampjaar 1672 (dl. 1) Een eeuw nadat de geuzen den Briel innamen en de strijd voor onafhankelijkheid begon, dreigde er al weer een eind te komen aan de Verenigde Nederlanden. In dit jaar waarin de jonge republiek werd aangevallen door Engelse, Franse en Duitse buren, was de ontreddering groot en de verwarring totaal. In dit tweeluik uit 2009 een terugblik op het rampjaar 1672 , met ooggetuigenverslagen, krantenberichten en brieven uit de tijd zelf. Samenstelling: Mathijs Deen en Luc Panhuysen...more

  Link Aflevering

• André Loor, dl. 2

  Luister

  Dec 15 2013

  In het Spoor terug het tweede deel van een portret van de deze week overleden Surinaamse historicus André Loor Zijn recente boek André Loor vertelt… Suriname 1850-1950 was in een paar dagen uitverkocht. Wie is deze populaire Surinaamse historicus? André Loor, inmiddels 82 jaar en een afstammeling van de eerste boeroe immigranten, heeft hij zijn leven gewijd aan het beschrijven van de geschiedenis van zijn land. Een tweedelig portret van hem en een zoektocht naar de vraag: welke rol speelt geschiedenis in het huidige Suriname en op welke wijze wordt die herschreven? Samenstelling: Djoeke Veeninga...more

  Link Aflevering

• André Loor, dl. 1

  Luister

  Dec 08 2013

  Zijn recente boek André Loor vertelt… Suriname 1850-1950 was in een paar dagen uitverkocht. Wie is deze populaire Surinaamse historicus? André Loor, inmiddels 82 jaar en een afstammeling van de eerste boeroe immigranten, heeft hij zijn leven gewijd aan het beschrijven van de geschiedenis van zijn land. Een tweedelig portret van hem en een zoektocht naar de vraag: welke rol speelt geschiedenis in het huidige Suriname en op welke wijze wordt die herschreven? Samenstelling: Djoeke Veeninga

  Link Aflevering

• Posttraumatisch stresssyndroom, dl. 2

  Luister

  Dec 01 2013

  Het Spoor terug: Mannen huilen niet. De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldiersheart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog lang geen sprake. Pas in 1980 werd de nieuwe term PTSS opgenomen in het DSM. Slot van een tweeluik over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan. In samenwerking met productiebureau Prospektor, maker van de interactieve videoclip Hidden Wounds met de Vlaamse band dEUS. Samenstelling: Laura Stek en Eefje Blankevoort...more

  Link Aflevering

• Posttraumatisch stresssyndroom, dl. 1

  Luister

  Nov 24 2013

  De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldiersheart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog lang geen sprake. Pas in 1980 werd de nieuwe term PTSS opgenomen in het DSM. Deel 1 van een tweeluik over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan. In samenwerking met productiebureau Prospektor, maker van de interactieve videoclip Hidden Wounds met de Vlaamse band dEUS. Samenstelling: Laura Stek en Eefje Blankevoort...more

  Link Aflevering

• 1973: De Oliecrisis, dl. 2

  Luister

  Nov 17 2013

  40 Jaar geleden: Geheime wapenleveranties, gordijnen dicht, kachel laag, benzine op de bon en de autoloze zondag. Hoe Nederland verzeilde in een crisis die het kleine land schokte en de ouderwetse gezelligheid even terugbracht. Een reconstructie met de voornaamste nog levende betrokkenen zoals Ruud Lubbers en Bram Stemerdink en de ervaringen van alledag. Slot van een tweeluik. Samenstelling: Michal Citroen

  Link Aflevering

• 1973: De Oliecrisis, dl. 1

  Luister

  Nov 10 2013

  40 Jaar geleden: Geheime wapenleveranties, gordijnen dicht, kachel laag, benzine op de bon en de autoloze zondag. Hoe Nederland verzeilde in een crisis die het kleine land schokte en de ouderwetse gezelligheid even terugbracht. Een reconstructie met de voornaamste nog levende betrokkenen zoals Ruud Lubbers en Bram Stemerdink en de ervaringen van alledag. Deel 1 van een tweeluik. Samenstelling: Michal Citroen

  Link Aflevering

• De Wadden - Deel 4

  Luister

  Nov 03 2013

  Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Slot van een vierluik....more

  Link Aflevering

• De Wadden - Deel 3

  Luister

  Oct 27 2013

  Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 3 van een vierluik....more

  Link Aflevering

• De Wadden - Deel 2

  Luister

  Oct 13 2013

  Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 2 van een vierluik....more

  Link Aflevering

• De Wadden - Deel 1

  Luister

  Oct 06 2013

  Voor veel Nederlanders zijn de Waddeneilanden een soort binnenlands buitenland. Niet alleen omdat er een zeereisje nodig is om er te komen, maar ook omdat het lijkt alsof er net iets andere regels gelden dan op het vasteland. Is dat een moderne illusie van de badgast? Of heeft die afzijdigheid een langere geschiedenis? In vier afleveringen onderzoekt Mathijs Deen, auteur van het boek ‘De Wadden’, de geschiedenis van het andere Nederland, de mythische wereld ten noorden van de deltadijken. Deel 1 van een vierluik....more

  Link Aflevering

• Diplomaat van de Tsaar, deel 2: 1983-1958

  Luister

  Sep 29 2013

  Het Spoor terug: Diplomaat van de Tsaar, deel 2: 1983-1958 Als in 1917 in Rusland de revolutie uitbreekt leidt dat het einde in van het Tsaristisch gezantschap in Den Haag. Wat gebeurde er met de diplomaten die land en baan kwijtraakten? Een tweeluik over Paul Poustochkine, de laatste diplomaat, en over klein Rusland in Den Haag Samenstelling Djoeke Veeninga ism Angela Dekker, schrijfster van het boek ‘Diplomaat van de Tsaar. De ballingen van de Russische Revolutie’.

  Link Aflevering

• Diplomaat van de Tsaar, deel 1: 1913-1918

  Luister

  Sep 22 2013

  Als in 1917 in Rusland de revolutie uitbreekt leidt dat het einde in van het Tsaristisch gezantschap in Den Haag. Wat gebeurde er met de diplomaten die land en baan kwijtraakten? Een tweeluik over Paul Poustochkine, de laatste diplomaat, en over klein Rusland in Den Haag Samenstelling Djoeke Veeninga ism Angela Dekker, schrijfster van het boek ‘Diplomaat van de Tsaar. De ballingen van de Russische Revolutie’.

  Link Aflevering

• 100 jaar het Antoni van Leeuwenhoek, deel 2

  Luister

  Sep 15 2013

  Het Spoor terug: 100 jaar het Antoni van Leeuwenhoek, deel 2 Een sluipmoordenaar, zo werd kanker 100 jaar geleden gezien. Het was een ziekte omgeven met mysterie en men schreef het toe aan kwade dampen, depressies en infecties. Het woord kanker werd niet uitgesproken, het bleef bij 'K'. En toch waren er in 1913 twee mannen die het taboe wilden doorbreken: een uitgever (J.H. De Bussy) en een chirurg (J. Rotgans) richtten op 10 oktober 1913 de Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut op. Daarmee werd de basis gelegd voor het huidige Nederlands Kanker Instituut/ Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, dat nog steeds zorg en onderzoek combineert. Een radiodocumentaire van Laura Stek over de geschiedenis van 100 jaar NKI/ AVL. Met onder andere oud-directeur en kankeronderzoeker Piet Borst....more

  Link Aflevering

• 100 jaar Nederlands Kanker Instituut / Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, dl. 1

  Luister

  Sep 08 2013

  Het Spoor terug: 100 jaar Nederlands Kanker Instituut / Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI/ AVL), deel 1 van een tweeluikEen sluipmoordenaar, zo werd kanker 100 jaar geleden gezien. Het was een ziekte omgeven met mysterie en men schreef het toe aan kwade dampen, depressies en infecties. Het woord kanker werd niet uitgesproken, het bleef bij 'K'. En toch waren er in 1913 twee mannen die het taboe wilden doorbreken: een uitgever (J.H. De Bussy) en een chirurg (J. Rotgans) richtten op 10 oktober 1913 de Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut op. Daarmee werd de basis gelegd voor het huidige Nederlands Kanker Instituut/ Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, dat nog steeds zorg en onderzoek combineert. Een radiodocumentaire van Laura Stek over de geschiedenis van 100 jaar NKI/ AVL. Met onder andere oud-directeur en kankeronderzoeker Piet Borst....more

  Link Aflevering

• Leven met Ramona

  Luister

  Sep 01 2013

  Het verhaal van Riem de Wolff die onlangs 70 jaar werd. Samen met broer Ruud vormde hij vanaf 1959 het duo de Blue Diamonds. Na het overlijden van zijn broer ging Riem alleen door, met al meer dan vijftig jaar de wereldhit Ramona op het repertoire. Samenstelling: Paul van der Gaag

  Link Aflevering

• Rahel Mengelberg

  Luister

  Jul 28 2013

  ‘Russische aarde, Hollandse dromen. Rusland door Nederlandse ogen’. In dit Rusland jaar, driehonderd jaar na het begin van de diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Rusland, een 8 delige zomerserie van Hans Olink over Nederlanders in tsaristisch Rusland en de Sovjet-Unie. Geselecteerd uit zijn vele gemaakte documentaires over de Russische geschiedenis van de afgelopen eeuw. Deel 4: Rahel Mengelberg De Nederlandse harpiste Rahel Mengelberg, kreeg in 1934 een uitnodiging om te spelen in het Kiev’s Symphonieorkest. In een tijd vol werkeloosheid kwam het verzoek als geroepen en ze reisde spoorslags af naar de hoofdstad van de Oekraïne. Het was de Stalintijd....more

  Link Aflevering

• Heimwee. Ziek van verlangen, dl. 2

  Luister

  Jun 30 2013

  Het Spoor terug: Heimwee. Ziek van verlangen Heimwee is een veelzijdige en verrassende emotie, die de mens ingrijpend kan beïnvloeden maar ook terug te vinden is in muziek, poëzie en schilderkunst. Heimwee heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld van de ernstige Zwitserse ziekte tot een verlangen waar mee te leven valt. Slot van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink

  Link Aflevering

• Heimwee. Ziek van verlangen, dl. 1

  Luister

  Jun 23 2013

  Het Spoor terug: Heimwee. Ziek van verlangen Heimwee is een veelzijdige en verrassende emotie, die de mens ingrijpend kan beïnvloeden maar ook terug te vinden is in muziek, poëzie en schilderkunst. Heimwee heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld van de ernstige Zwitserse ziekte tot een verlangen waar mee te leven valt. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink

  Link Aflevering

• Zesdaagse Oorlog, dl. 2

  Luister

  Jun 16 2013

  Het Spoor terug: Nederlandse Vrijwilligers tijdens de Zesdaagse oorlog In juni 1967 vertrokken ruim honderd Nederlandse vrijwilligers naar Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog om daar de plekken op te vullen van de gemobiliseerde soldaten Wie waren zij? Joden en niet-joden; studenten en medici; idealisten of avonturiers? Hun verhalen over de stemming in Nederland in die tijd, hun persoonlijke beslissing om te gaan en hun tijd in Israël. Slot van een tweeluik Samenstelling: Michal Citroen

  Link Aflevering

• Zesdaagse oorlog, dl. 1 - VPRO, 9 juni 2013

  Luister

  Jun 09 2013

  In juni 1967 vertrokken ruim honderd Nederlandse vrijwilligers naar Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog om daar de plekken op te vullen van de gemobiliseerde soldaten Wie waren zij? Joden en niet-joden; studenten en medici; idealisten of avonturiers? Hun verhalen over de stemming in Nederland in die tijd, hun persoonlijke beslissing om te gaan en hun tijd in Israël.Deel 1 van een tweeluikSamenstelling: Michal Citroen

  Link Aflevering

• Goudkoorts in de Noordzee - OVT 2 juni 2013

  Luister

  Jun 02 2013

  In de jaren vijftig was Nederland in de greep van een, on-Nederlandse aandoende, goudkoorts. Het goud, met een waarde van zeventig miljoen gulden, zou voor het oprapen liggen in het scheepswrak Renate Leonhardt; een Duitse vrachtschip dat in 1917 voor de kust van Texel werd getorpedeerd door de Engelsen. Volgens de geruchten was er een aanzienlijke lading goud en diamanten aan boord geweest. Getuigen, waaronder de stoker, een loods en de tweede stuurman konden dat bevestigen. Uiteindelijk wist een fruitteler uit Wijde Wormer duizenden Nederlanders zo ver te krijgen om te participeren in een bergingsoperatie die uniek was in de geschiedenis. Met het geld van de aandeelhouders werd een duikput gebouwd van 25 meter hoog; een soort natte evenknie van de Toren van Babel. Deze zou met veel kracht op de zeebodem, boven het wrak, worden gedrukt. Vanuit de droge put zou er dan een mijnschacht gegraven worden naar de 450 kistjes goud. Zo makkelijk ging het niet echt. Wat gebeurde er wel ? En ligt het goud er nog? Samenstelling: Jan Maarten Deurvorst...more

  Link Aflevering

• Joseph Pilates

  Luister

  May 26 2013

  Het Spoor terug:  Joseph Pilates Pilates is een populaire fitness methode, over de hele wereld beoefend door vooral vrouwen in een studio, thuis op een mat met een video aan of als je het je kan veroorloven als Madonna met je persoonlijke trainer. Wat is Pilates en vooral: wie is Pilates? Het Spoor terug gaat op zoek naar de stichter van de methode, Joseph Pilates, in 1883 geboren in Mönchengladbach, Duitsland. Een pionier die zich ontwikkelde als turner, bodybuilder, boxer en uiteindelijk in zijn studio in New York zijn eigen methode onderwees aan dansers en artiesten. Hij stierf in 1967 op 84-jarige leeftijd met nog steeds een sterk en gespierd lichaam.  Samenstelling: Djoeke Veeninga...more

  Link Aflevering

• ‘Amsterdammertjes’ op Texel - OVT 19 mei 2013

  Luister

  May 19 2013

  Honderden hongerige Amsterdamse kinderen stapten in het voorjaar van 1945 op de boot naar Texel om daar tot rust tot te komen en aan te sterken. Op Texel was eten genoeg en het eiland had tussen mei 1940 en april 1945 weinig te lijden gehad van de oorlog. Maar op 6 april brak een opstand uit. Een bataljon Georgiërs dat deel uitmaakte van het Duitse leger sloeg toe. Samen met hun Texelse opvanggezinnen zaten de hongerkinderen ineens midden in de ‘Russenoorlog.’ Ze zagen hoe Duitse en Georgische soldaten elkaar afslachtten, sommige kinderen keken zelf de dood in de ogen en enkele ‘Amsterdammertjes’ overleven het niet. 20 mei 1945 werd Texel bevrijd. De hongerkinderen keerden terug. Lichamelijk aangesterkt, maar niet tot rust gekomen en bij hun ouders kunnen ze hun verhaal niet kwijt. Verslaggever Joost Wilgenhof sprak met Texelaars en hongerkinderen over een periode die maar niet uit hun geheugen wil verdwijnen....more

  Link Aflevering

• Diplomaat Herman van Roijen - OVT 12 mei 2013

  Luister

  May 12 2013

  Het Spoor terug: De man die ons van Indië afhielp. Het diplomatenleven van Herman van Roijen Op 6 mei verschijnt de biografie van oud topdiplomaat Herman van Roijen (1905-1991). Aanleiding voor een portret, waarin zijn verhaal verteld wordt door mensen die hem goed hebben gekend. Van Roijen verwierf wereldwijd faam als man die Nederland twee keer uit de brand hielp. Eerst in 1949 bij de besprekingen met de Republiek Indonesië en later in 1962 rond Nieuw-Guinea kwestie. Samenstelling: Paul van der Gaag...more

  Link Aflevering

• 175 jaar Artis, dl. 2 - OVT 5 mei 2013

  Luister

  May 05 2013

  Het Spoor terug: 175 jaar Artis Een tweeluik over de oudste Nederlandse dierentuin in Amsterdam. Artis werd in 1838 opgericht door Gerard Westerman onder het motto Natura Artis Magistra: De natuur is de leermeesteres van kunst. Hoe kwam Artis door de Oorlogsjaren en hoe ontwikkelde Artis zich daarna. Met o.a. oud-Artis directeur Maarten Frankenhuis, auteur van het boek ‘Overleven in de dierentuin, de oorlogsjaren van Artis en andere parken’. Deel 2: Artis 1940-2013 Samenstelling: Astrid Nauta

  Link Aflevering

• 175 jaar Artis, dl. 1

  Luister

  Apr 28 2013

  Het Spoor terug: 175 jaar Artis Een tweeluik over de oudste Nederlandse dierentuin in Amsterdam. Artis werd in 1838 opgericht door Gerard Westerman onder het motto Natura Artis Magistra: De natuur is de leermeesteres van kunst. Artis was in de eerste vijftig jaar van haar bestaan ook een belangrijke culturele en wetenschappelijke instelling. Met o.a. oud-Artis directeur Maarten Frankenhuis. Deel 1: Artis, meer dan een dierentuin alleen Samenstelling: Astrid Nauta

  Link Aflevering

• 100 jaar Instiuut Schoevers - OVT 21 april 2013

  Luister

  Apr 21 2013

  Het Spoor terug: 100 jaar Instiuut Schoevers 18 april is secretaresse-dag. Een portret van Instituut Schoevers, de particuliere secretaresse-opleiding die dit jaar 100 jaar bestaat. Sinds de oprichting is er veel veranderd: de meisjes hoeven niet meer op de maat van de muziek te tikken en secretaresse heet nu PA of office-manager. Met oud-secretaresses en historica Francisca de Haan. Samenstelling: Laura Stek

  Link Aflevering

• Geel, een kolonie van geesteszieken, dl. 2 - OVT 14 april 2013

  Luister

  Apr 14 2013

  Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Slot van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart

  Link Aflevering

• Geel, een kolonie van geesteszieken - OVT 7 april 2013

  Luister

  Apr 07 2013

  Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken. Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart

  Link Aflevering

• Geel, een kolonie van geesteszieken

  Luister

  Apr 07 2013

  Het Spoor terug: Geel, een kolonie van geesteszieken. Sinds de 13e eeuw worden in de Belgische stad Geel psychiatrische patiënten opgevangen in pleeggezinnen. Een unieke vorm van verpleging in een vrijplaats met internationale allure. Deel 1 van een tweeluik Samenstelling: Hans Olink en Elma Zwart

  Link Aflevering

• Mom Wellenstein - OVT 31 maart 2013

  Luister

  Mar 31 2013

  Het Spoor terug: Mom Wellenstein E.P. ‘Mom’ Wellenstein is bekend als een van de mensen die zich in dienst van de Nederlandse overheid vanaf het allereerste begin heeft ingezet voor de Europese gemeenschap. Dat was logisch voor de man die als Delftse student in het verzet terecht kwam, wat leidde tot zijn gevangenschap in Scheveningen en in Kamp Amersfoort. Meteen na zijn vrijlating in 1942 schreef hij zijn ervaringen op. Dat manuscript is nu pas herontdekt als een stilistisch en inhoudelijk indrukwekkende getuigenis. Nummers die een ziel hebben is deze maand verschenen. Een persoonlijk gesprek met de 93-jarige Mom Wellenstein over de vrolijke student die in het eerste concentratiekamp van Nederland terecht kwam en hoe hij dat overleefde. Samenstelling: Djoeke Veeninga...more

  Link Aflevering

• De joodse couturier Max Heymans - OVT 24 maart 2013

  Luister

  Mar 24 2013

  In het Spoor Terug: een portret van de in 1918 geboren joodse couturier Max Heymans, de nestor van de Nederlandse mode. Madame Chanel werd hij genoemd, vanwege zijn liefde voor de Parijse mode en zijn excentrieke verschijning: soms gewoon in spijkerbroek, dan weer in een jurk. Geld was niet belangrijk, als het maar 'tres haute couture' was. Met oa maaike Feitsma, die een sciptie over Heymans schreef, Joetta Honnebier van de stichting Haute Couture en fragmenten van John Knap. Een documentaire van Laura Stek....more

  Link Aflevering

• 1913 - Wenen, proefstation voor de ondergang van de wereld

  Luister

  Mar 17 2013

  Het Spoor terug: 1913 - Wenen, proefstation voor de ondergang van de wereld In het jaar 1913, het laatste jaar voor de wereldoorlog, noemde de satiricus Karl Kraus Wenen 'het proefstation voor de ondergang van de wereld'. De hoofdstad van het Habsburgse Rijk waar voor het eerst de aardbevingen werden geregistreerd die de crisis van de Europese cultuur inluidde, was volop aan het gisten. In de literatuur creëerde Musil zijn 'man zonder eigen- schappen', in de schilderkunst gooiden Klimt, Schiele en Kokoschka alle conventies over boord, in de muziek lapte Arnold Schönberg de harmonie aan zijn laars. Ondertussen maakten Hitler en Stalin zich in Wenen op om de wereld te verdelen. Samenstelling: Hans Olink...more

  Link Aflevering

• 40 jaar Vrijwillige Euthanasie in Nederland, dl. 2 - OVT 10 maart 2013

  Luister

  Mar 10 2013

  Het Spoor terug: 40 jaar Vrijwillige Euthanasie in Nederland, dl. 2 Deze maand is het veertig jaar geleden dat de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie werd opgericht als reactie op het proces tegen de Friese huisarts Postma die haar stervende moeder een dodelijke injectie gaf. In een tweeluik van Michal Citroen komen de pioniers aan het woord die de weg bereidden naar de unieke euthanasiewet in 2002. De mensen van het eerste uur zoals de oprichtster Klazien Sybrandy, artsen, juristen, politici en ervaringsdeskundigen....more

  Link Aflevering

• 40 jaar Vrijwillige euthanasie in Nederland, dl. 1 - OVT 3 maart 2013

  Luister

  Mar 03 2013

  Het Spoor terug: 40 jaar Vrijwillige euthanasie in Nederland, dl. 1 Deze maand is het veertig jaar geleden dat de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie werd opgericht als reactie op het proces tegen de Friese huisarts Postma die haar stervende moeder een dodelijke injectie gaf. In een tweeluik van Michal Citroen komen de pioniers aan het woord die de weg bereidden naar de unieke euthanasiewet in 2002. De mensen van het eerste uur zoals de oprichtster Klazien Sybrandy, artsen, juristen, politici en ervaringsdeskundigen....more

  Link Aflevering

• Portret van de Tsjechische architect/ontwerper Borek Sipek

  Luister

  Feb 24 2013

  Twintig jaar geleden, na de deling van Tsjechië en Slowakije (1993), verhuisde de Tsjechische immigrant Borek Sipek vanuit Amsterdam terug naar Praag. Op verzoek van president Havel verliet hij het westen om zijn vaderland na 25 jaar iets terug te geven. Sipek werd verantwoordelijk gemaakt voor de herinrichting van de Praagse Burcht, die ten tijde van het communisme in verval was geraakt. Laura Stek sprak Sipek in Praag over zijn liefde voor de stad, de vriendschap met Havel, de vlucht naar het westen en zijn werk als staats-architect....more

  Link Aflevering

• Het spoor terug. De Ramp dl. 4

  Luister

  Feb 10 2013

  Link Aflevering

• Het spoor terug. De Ramp dl.2

  Luister

  Feb 03 2013

  Link Aflevering

• De Ramp deel 1

  Luister

  Jan 27 2013

  Het Spoor terug: De Ramp In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953, deze maand alweer 60 jaar geleden, zorgde een zware Noordwester storm in combinatie met springtij ervoor dat veel dijken van Zeeland, Zuid Holland  en West-Brabant  werden overstroomd of weggevaagd. Een gebied zo groot als een provincie kwam onder water te staan, duizenden boerderijen en huizen stortten in, 40 duizend paarden, koeien en varkens verdronken en 1836 mensen overleefden deze watersnood niet.  In 1986 maakten Kees Slager en Lida Iburg een vier uur durende radioserie over 'De Ramp'.  In Het Spoor Terug de komende vier weken een hermontage van Michal Citroen van deze serie. Deel1: waarin de overlevenden vertellen over die nacht waarin de bewoners van de eilanden totaal verrast worden door de stormvloed....more

  Link Aflevering

• Gerrit Komrij

  Luister

  Jan 20 2013

  Link Aflevering

• Een verdwenen lijk. De moord op Rosa Luxemburg

  Luister

  Jan 13 2013

  Het Spoor terug: Een verdwenen lijk. De moord op Rosa Luxemburg. Op 15 januari 1919 werd de Rosa Luxemburg, revolutionaire en oprichter van de Deutsche Kommunistische Partei, samen met haar kompaan Karl Liebknecht, in Berlijn door Vrijkorps-leden vermoord. Sindsdien hangt er een waas van geheimzinnigheid rond deze politieke moord die als geen andere de Duitse gemoederen in beweging bracht. Een documentaire van Hans Olink.

  Link Aflevering

• 25 jaar na de eerste Intifada

  Luister

  Jan 06 2013

  Link Aflevering

• Onder Japanners

  Luister

  Dec 30 2012

  Link Aflevering

• De Malle Graaf van Rottum (Donough McCarthy) - OVT 23 december 2012

  Luister

  Dec 23 2012

  Het Spoor terug: Een reconstructie van de lotgevallen van de Malle Graaf van Rottum. In het voorjaar van 1706 kocht Donough McCarthy, de Ierse graaf van het Clancarty, het eiland Rottumeroog en vestigde zich daar. Clancarty was in 1697 door koning-stadhouder Willem III uit zijn vaderland verbannen. Geplaagd door heimwee, maar omringd door vrouwen, muzikanten en aangebroken wijnvaten leefde hij een bitterzoet en copieus leven op het kleine eiland, wat hem bij de Groningers de bijnaam 'Malle Graaf' opleverde. Uiteindelijk werd Clancarty door de stormvloed van kerst 1717 van zijn kleine heerlijkheid verdreven. Samenstelling: Mathijs Deen...more

  Link Aflevering

• De loden jaren. dl.2

  Luister

  Dec 16 2012

  Link Aflevering

• Gisela May

  Luister

  Dec 02 2012

  Link Aflevering

• Koepelgevangenis Breda dl.2

  Luister

  Nov 25 2012

  Link Aflevering

• Het Spoor Terug; Koepelgevangenis Breda, dl 1

  Luister

  Nov 18 2012

  Link Aflevering