PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
In deze podcast vind je de zomerseries van OVT. Onze zomerserie van 2021 heet 'De menselijke natuur'. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? Het is een van de vragen die onherroepelijk elke week zullen worden besproken in OVT’s nieuwe zomerserie. Want dat het niet goed gaat met de natuur – en dus ook niet met de mens – dát is wel duidelijk. Maar hoe hangt alle natuurproblematiek eigenlijk samen met hoe wij mensen over de natuur denken? In acht afleveringen bespreken we boek...more
De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Vandaag de laatste aflevering: kunstenares en klimaatactivist Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh. Deen Dalta wil zich niet voegen naar de stere...more
De menselijke natuur #6: Voorbij de natuur kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: kunstenares Tinkebell over Een Cyborg Manifest van Donna Haraway. Samen met ‘huisfilosoof’ Thomas Muntz zoekt ze de grenzen van ons hokjesden...more
5. De vervuilde natuur #5 - Heleen de Coninck over Silent Spring van Rachel Carson. Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Heleen de Coninck over Silent Spring van Rachel Carson. In Silent Spring sloeg de Amerikaanse biologe Rachel Carson alarm over hoe misbruik van pesticiden de gezondhe...more
4. De barbaarse natuur - Albert Helman met Raoul de Jong Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Raoul de Jong over De stille plantage van Albert Helman. Raoul de Morhang is de hoofdpersoon in de roman De stille Plantage uit 1931 van Albert Helman. Deze christelijke idealist wil een humane ...more
3. De wonderlijke natuur - Jacob van Maerlant met Dirk-Jan Verdonk Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: dierenrechtenactivist Dirk-Jan Verdonk over Der Naturen Bloeme van Jacob van Maerlant. Huilende krokodillen, eenhoorns, draken, zachtaardige steuren, en de geneeskrachtige werking van ...more
2. De romantische natuur - Rousseau, met Johan van de Gronden Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Deze aflevering: Johan van de Gronden over Vertoog over de ongelijkheid van Jean-Jacques Rousseau. ‘Alles is goed zoals het uit handen van de schepper komt en raakt verdorven in handen van de mens’, zo sch...more
1. De Ingeboren natuur - Zhuangzi, met Jan Terlouw. Meester Zhuang, een van de grondleggers van het Taoïsme, leefde in de vierde eeuw voor Christus. Een tijd van constante oorlog in China, waarin hij in zijn geschriften, die bekend staan als de Zhuangzi, vol nostalgie terugkeek op een eerdere oertijd. Volgens Zhuang is de mens het spoor bijster geraakt toen die op het idee kwam dat de natuur te verbeteren viel, door kennis te verwerven en zich met zaken als beschaving bezig te houden. Hij ve...more
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? Het is een van de vragen die onherroepelijk elke week zullen worden besproken in OVT’s nieuwe zomerserie. Want dat het niet goed gaat met de natuur – en dus ook niet met de mens – dát is wel duidelijk. Maar hoe hangt alle natuurproblematiek eigenlijk samen met hoe wij mensen over de natuur denken? In acht afleveringen bespreken we boeken die ons natuurbeeld hebben bepaald – of reflecteren. Denk aan Rousseau, die terugverlangde naar de h...more
In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken 8 menstypes aan de hand van 8 boeken
Te gast: milieu-activist en directeur van Urgenda Marjan Minnesma en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Gutmensch, aan de hand van het boek A Paradise built in hell van Rebecca Solnit. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020. Te gast: jurist mensenrechtenschendingen Liesbeth Zegveld, en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Meeloper, aan de hand van het boek Eichmann in Jeruzalem van Hannah Arendt. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020. Te gast: schrijver Arnon Grunberg, en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Overlever, aan de hand van het boek De Overlever aan de hand van het boek Is dit een mens van Primo Levi. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De zomerserie van 2020. Te gast: arts, filosoof en schrijver Bert Keizer, en filosoof en politicoloog Thomas Muntz. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Neuroot aan de hand van het boek Het onbehagen in de cultuur van Sigmund Freud. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020. Te gast: bioloog en etholoog Frans de Waal en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype Het Alfamannetje, aan de hand van het boek Descent of Man (De afstamming van de mens) van Charles Darwin. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020. Te gast: Esther-Mirjam Sent, hoogleraar Economie en filosoof en politicoloog Thomas Muntz. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Homo Economicus aan de hand het boek The Wealth of Nations (Welvaart van Landen)van Adam Smith. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020. Te gast: Beatrice de Graaf, hoogleraar Geesteswetenschappen en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype Het Getemde Beest, aan de hand van het boek Leviathan van Thomas Hobbes. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2020, Te gast: schrijver/journalist Stephan Sanders en Thomas Muntz, filosoof en politicoloog. In onze serie De Ware Aard bespreken we hoe in tijden van crisis de menselijke natuur komt bovendrijven. We kijken diep in de spiegel en bespreken het menstype. Vandaag het menstype De Hypocriet, aan de hand van het boek Belijdenissen. Gespreksleiders Julie Blussé en Jos Palm.
De Zomerserie van 2019. Het heeft er alle schijn van dat de beste Batman-film ooit verwijst naar de meest schokkende terroristische aanslag in het Westen, naar nine eleven, naar de aanval op het World Trade Center in 2001. Want de stad van Batman, Gotham, dreigt op het eind van de film ten onder te gaan door toedoen van het kwaad dat uit haat en afgunst paniek zaait en chaos oogst. De verpersoonlijking van dat kwaad is niemand minder dan De Joker, een volslagen onberekenbare zelfbenoemde vijand ...more
De Zomerserie van 2019. Een film waarin travestie voorkomt en waarin toespelingen op homoseksualiteit worden gemaakt. Kon dat in het Amerika van eind jaren vijftig? Het kon. Zo bleek in de film Some like it hot van Billy Wilder uit 1959, waar vooraf wel wat morele bedenkingen tegen bestonden in Hollywood. Het verhaal is simpel: twee mannelijke muzikanten -- Jack Lemon en Tony Curtis -- verkleden zich als vrouw om in dienst te treden van een damesorkest, mede ook omdat ze op de vlucht zijn voor e...more
De Zomerserie van 2019. Het was in de tijd van de anti-psychiatrie dat de film furore maakte. Want One flew over the cuckoo’s nest bewees hoe verdorven en anti-humaan het klassieke psychiatrische instellingswezen zou zijn. Patiënten in een inrichting waren geen mensen, maar onderdrukten in een soort concentratiekamp dat ten onrechte de naam kliniek droeg. Dat ongeveer was het gevoel in de jaren zeventig.En dat is ook het thema dat het verhaal dat de film uit 1975 draagt. Een patiënt -- Jack Nich...more
De Zomerserie van 2019. The King of the Monsters wordt dit jaar 65, en dus is Godzilla weer terug in de bioscoop. Ditmaal in een eco-apocalyptische toonzetting. Op z’n Amerikaans. Ooit, in 1954, begon het reptielachtige ondier zijn loopbaan op z’n Japans. En dat was allesbehalve toeval. Godzilla zou namelijk uit de diepte van de oceaan tot leven zijn gewekt door atoomproeven in de Pacific. En als men ergens wist wat atoomkracht voor een kwaad kon aanrichten dan was het wel in het naoorlogse Japa...more
De Zomerserie van 2019. Zo kenden we Jezus nog niet: als revolutionair, die zoals revolutionairen nu eenmaal eigen is, zichzelf heel graag hoorde preken en praten. Totdat Pier Paolo Pasolini in 1964 zijn Il Vangelo Secondo Matteo maakte. Jezus heiligheid is daarin niet van de hemel, maar van de aarde, precies zoals het passend zou blijken in de jaren zestig, waarin de verlosser in hetzelfde rijtje terecht kwam als Che Guevara en andere mensheid bevrijders.Jezus wordt in de zwart wit-film gespeel...more
De Zomerserie van 2019. Natuurlijk hielp satire niet, weten wij achteraf, en Chaplin zelf zei nadien dat hij de film nooit gemaakt zou hebben als hij had geweten hoe verschrikkelijk Hitler was. Desondanks is The Great Dictator een monument: voor de humaniteit en tegen totalitaire megalomanie. De film vertelt het verhaal van een eenvoudige joodse kapper en van de dictator Adenoid Hynkel, in wie het onmogelijk is Hitler niet te herkennen. Hynkel is een geval. Hij spreekt een raar soort brabbel-Dui...more
De Zomerserie van 2019. De film beleefde zijn wereldpremière negen maanden voor de rassenrellen in Los Angeles naar aanleiding van de mishandeling van de zwarte taxichauffeur Rodney King door blanke politieagenten. Het was alsof de actualiteit in 1992 het thema van de film Boyz n the Hood pijnlijk bevestigde. Diep ingesleten racisme aan de witte kant van de samenleving en fundamenteel geweld in de grootstedelijke getto’s. Er was geen ontkomen aan. In de werkelijkheid niet en in het verhaal van d...more
De Zomerserie van 2019. Hij lijdt aan een zwaar Messiascomplex. Zijn zelfgestelde opdracht: de Arabieren in het Midden Oosten bevrijden van het Turkse-Osmaanse juk. Want dat de baardige en barbaarse bedoeïenen dat zelf kunnen is ondenkbaar. We hebben het over Lawrence of Arabia, de ooit werkelijk bestaande Engelse officier die in de gelijknamige film mythische proporties krijgt. In de zomerserie 'Cinema OVT, over filmklassiekers die het verschil maakten’ deze week: Lawrence of Arabia. Deze film ...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Met deze week deel 8 (laatste deel), The First Stone van schrijfster Helen Garner. Een scherp zelfonderzoek naar haar geconditioneerde reactie op een ‘klein’ seksueel incident op een Australische universiteit. Een boek over Me Too toen er nog geen Me Too was. Met journalist van de Groene Amsterdammer Marja Pruis, schrijfster Bregje Hofstede en hoofdreda...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Met deze week deel 7: It can’t happen here van Sinclair Lewis. Een dystopie over een fictieve Amerikaanse president die Amerika in de jaren dertig in een dictatuur verandert. America First, oftewel het mooiste land ter aarde behoort aan de mooiste blanke mensen op aarde, is zijn lijfspreuk. Met de historici en journalisten Anton Jager en Casper Thomas e...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Deze week deel 6, Vonnegut's Player Piano. Dat het geen onverdeeld genoegen zou zijn, als robots het werk van de mens zouden overnemen, dat voorzag Kurt Vonnegut al in 1952. Hij schreef het boek Player Piano over de getergde overbodige mens en het robottijdperk. Met journalist van de Groene Amsterdammer, Jaap Tielbeke, amerikanist Markha Valenta en Xan...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Met deze week, deel 5: The Fire Next Time van James Baldwin. “Dit is jouw thuis, mijn vriend, zorg dat je er niet uit verdreven wordt,” zo drukt Baldwin zijn 14-jarige neefje op het hart in dit klassieke boek. Met dat “thuis” bedoelt Baldwin het gecompliceerde Amerika van 1963, waarin president Kennedy vermoord werd en de zwarte bevolking de March on Wa...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Met deze week deel 4, A room of One’s Own van Virginia Woolf. “Het enige wat ik kon doen was u een mening geven over een klein punt: een vrouw moet geld hebben en een kamer voor zichzelf om romans te kunnen schrijven,” aldus Woolf, die in deze klassieker niettemin de lezer veel meer feministische pareltjes van wijsheid biedt. Met schrijvers Marjolijn va...more
Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man. Met deze week deel 3, Joseph Conrads The Secret Agent, een onthutsende roman over de terroristische state of mind uit de vroege twintigste eeuw. Met Rutger van der Hoeve, buitenlandredacteur van De Groene Amsterdammer, Beatrice de Graaf, hoogleraar Universiteit Utrecht, Xandra Schutte, hoofdredacteur De Groene Amsterdammer. Presentatie: Jos Palm en Julie Blussé
Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man. Met deze week deel 2, Dostojevski’s Aantekeningen uit het ondergrondse, een filippica tegen alle moderne negentiende-eeuwse optimistische dromerijen van een boze kelderman. Met Hans Boland, vertaler uit het Russisch en Xandra Schutte, hoofdredacteur van De Groene¸ Presentatie: Jos Palm en Julie Blussé
De Zomerserie van 2018. Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man en trapt deze week af met Herman Melville’s The Confidence-Man, een genadeloze 19e-eeuwse analyse van Amerika als narrenschip vol zwendelaars, oplichters en hun goedgelovige slachtoffers. Met hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer Xandra Schutte, Amerikanist Eduard van de Bilt en essayist Jan Postma. Presentatie: Jos Palm en Julie Blussé.
Een volledig geïslamiseerd Frankrijk is niet alleen de angstdroom van Marie Le Pen, maar van veel Fransen. Ze worden op hun wenken bediend door provocateur Michel Houellebecq. Zijn roman Onderworpen schetst een nachtmerrie vol vrouwen in broekpakken, en van een Sorbonne in het bezit van Saoedie-Arabië. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, literatuurwetenschapper Liesbeth Korthals-Altes en filosoof en literatuurwetenschapper Maarten van Buren. Presentatie Julie Blussé en Jos Pa...more
“Make Margaret Atwood fiction again” en “The Handmaid’s Tale is geen gebruiksaanwijzing”; dat stond er op protestborden te lezen tijdens de Women’s March dit jaar. Het is een teken dat voor veel Amerikanen Margaret Atwood’s dystopie "The Handmaid's Tale", waarin vrouwen volledig ondergeschikt zijn aan mannen, de afgelopen maanden ongemakkelijk dichtbij is gekomen. Een televisieserie die dit jaar van het boek werd gemaakt is in Amerika dan ook een hit. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarte...more
1984 van George Orwell en Brave New World van Aldous Huxley voorspelden allebei een gitzwarte, totalitaire toekomst: In 1984 wordt het individu met geweld vermorzeld, in Brave New World juist met drugs en seks geknecht. En het gekke is, beide zijn weer razend populair en - op hun eigen manier – wellicht profetisch. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, mediawetenschapper Dan Hassler-Forest en literatuurwetenschapper Kristine Steenbergh. Presentatie: Julie Blussé en Jos Palm
Het visioen van Karl Marx, de man wiens naam dankzij het boek van Thomas Piketty over het kapitaal in de 21ste eeuw weer is opgepoetst. Marx wist zeker dat het kapitalisme op instorten stond. Hij schreef er samen met zijn vriend, Friedrich Engels, een boekje over: Het Communistisch Manifest. Het verscheen in 1848, telde amper 40 bladzijden en zou, meenden de auteurs, belangrijker worden dan de Bijbel. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, historici Dennis Bos en Jolanda Withui...more
Rousseau's Emile Het is hét boek over de opvoeding. Het verscheen in 1762, en werd geschreven door de filosoof die de mens gecorrumpeerd wist door de beschaving. De hoofdfiguur uit zijn boek moest koste wat kost worden behoed voor de gevaren van de civilisatie. Hij was van oorsprong, goed, onbedorven en kant en klaar voor een geheel echt en natuurlijk bestaan. We hebben het over het vegetarische ventje Emile, de hoofdpersoon van het gelijknamige boek ‘Emile’ van Jean-Jacques Rousseau. Te gast...more
Iedereen kent wel het Luilekkerland van de kinderversjes. Met bergen rijstebrij en limonade. Dat Luilekkerland oftewel Cocagne een alternatief land was voor de harde aardse werkelijkheid van de Middeleeuwen, is minder bekend. De middeleeuwers droomden van Cocagne zoals nu economische vluchtelingen dromen van West-Europa. Cocagne was een troost, een illusie, een dekentje voor in het donker. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, mediëvisten Herman Pleij en Sanne Frequin. Presentat...more
Plato's Republiek Een land waarin de filosoof koning is. Zo zag filosoof Plato de ideale staat voor zich. In Plato´s Republiek filosofeert Socrates honderden pagina’s lang over taakverdeling, opvoeding, onderwijs en propaganda in de ideale staat, en daarmee vormt dit boek, uit 381 voor Christus, de eerste utopie uit de westerse traditie. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, classici Gerard Boter en Marije Martijn, presentatie Julie Blussé en Jos Palm
Een boek over een democratisch land, zonder privébezit, zonder religieuze twisten en met een zesurige werkdag. Utopia sloeg in 1516 in als een bom en doet nog altijd modern aan. Te gast zijn, naast onze huisfilosoof Maarten Doorman, de filosofen Wil Derkse en Tinneke Beeckman, presentatie Julie Blussé en Jos Palm