PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Het is niet te zien, niet te horen en nagenoeg altijd beschikbaar: waterkracht zou een mooie aanvullende energiebron zijn in Nederland. Maar kan dat wel in een land waar het water relatief weinig stroomt en turbines ook nog eens moeten opwerken tegen een hele hoop regels en gewoonten? Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audio door Hans Poel
Het is crisis op de woningmarkt. Bijbouwen is niet de oplossing, goedkoper worden huizen daar namelijk niet van. Daarnaast ligt het probleem ook niet zozeer bij die paar pandjesbazen, schrijft journalist Maaike Schoon. Ze zoekt uit waar het probleem wel zit. Voorgelezen door Ward Wijndelts. Audio door Hans Poel.
Barend Koolhaas is (net als zijn achter-oom Rem) architect, maar wil nu een auto ontwikkelen: de minimal car. Een beetje als de Fairphone, vertelt hij in deze aflevering van MENS, maar dan op wielen. Kijk voor alle afleveringen van MENS op vn.nl/mens
De steun van Turkse Nederlanders voor de Turkse president Erdogan is al jaren een grote zorg van politici en beleidsmakers. Maar de oorzaak ligt ook bij Nederland, schrijft Nikki Sterkenburg. Voorgelezen door Ward Wijndelts. Audio door Hans Poel.
Als we over de toekomst praten, gaat het vaak om iets als een stofzuiger met wifi. Sander Pleij heeft het liever over wezenlijkere zaken. Wie willen we worden? Elke twee weken spreekt hij met de mensen die onze toekomst vormgeven. Deze aflevering met landbouwfilosoof Clemens Driessen. Mens wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
De Moderne Monetaire Theorie geniet steeds meer aanhang onder progressieve politici in Europa en de VS. Maar hoe revolutionair zijn die ideeën ten opzichte van de mainstream macro-economie? Hoogleraar economie Bas Jacobs ziet vooral overeenkomsten. En verwarring. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audio door Hans Poel.
Staren we ons zo blind op corona dat die andere pandemie ongestoord zijn gang kan gaan? Dreigen we hiv te vergeten? Nee, zeggen hiv-onderzoekers die nu aan een coronavaccin werken. Sterker nog: corona zou een hiv-vaccin weleens dichterbij kunnen brengen, schrijft Menno Sedee. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audio door Hans Poel.
Terwijl mensen met een vast contract riant beschermd worden, groeit het aantal zzp'ers, jongeren en flexwerkers dat geen enkele baat heeft bij de miljarden van het steunpakket. Het huidige beleid vergroot de ongelijkheid vooral, schrijven Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers. 'De zwakste schouders dragen nu de zwaarste lasten.' Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Montage door Hans Poel.
In Frankrijk neemt de Frans-Marokkaanse schrijfster Leïla Slimani over de volle breedte van het literaire veld haar plaats in. Macron vroeg haar minister te worden, maar ze bleef bij de literatuur. Haar laatste roman Mathilde is een volgende bouwsteen in haar geëngageerde oeuvre. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Montage door Hans Poel.
Esther Hovers wint prijzen, stipendia en haar eerste grote fotoproject stond meteen op vele bladzijden afgedrukt in Le Monde, de New York Times en elders. Ze doet iets wat Sander Pleij niet begrijpt én hem erg trof. Haar kunst is humanistisch onderzoek tegenover de algoritmen. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens. MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Het erepodium van de politieke geschiedenis wordt ingenomen door leiders die in tijden van crisis met een nieuwe visie kwamen. Sander Heijne en Hendrik Noten roepen de premier in een open brief op nu zijn kans te pakken om Nederland socialer en duurzamer te maken. 'De geschiedenis heeft geen tijd voor leiders die bovenal op de winkel hebben gepast.' Voorgelezen door Ward Wijndelts. Audio door Hans Poel.
Developer Samuel Beek is jong, maar zeker niet onbezonnen. Na een paar jaar bij WeTransfer te hebben gewerkt, ontwikkelt hij nu zelfstandig apps. Zoals laatst een voor online EDMR-therapie. Voor Sander is hij de geschikte gast om het balletje over de toekomst van de techindustrie op te gooien. 'Eerst waren techjongens rocksterren, nu zijn ze bankiers.' Op vn.nl/mens voor een overzicht van alle afleveringen. MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
De armoede in Nederland neemt de komende jaren toe, is de verwachting. Schrijver Jonah Falke ging naar Immerloo, de armste wijk van zijn stad Arnhem, waar eenzaamheid en armoede elkaar versterken. ‘Men leeft hier binnen, want buiten kost alles geld.’ Hij leest zijn reportage zelf voor.
Na twintig seizoenen Keeping Up With The Kardashians, de realityserie die dit jaar voorgoed tot een einde zal komen, moeten we constateren dat de familie Kardashian de wereld definitief heeft veranderd. Dit essay door Lisa Bouyeure wordt voorgelezen door Lou-Anna Druyvesteyn. Audio door Hans Poel.
Hoogleraar psychologie Susan Bögels onderzoekt wat de snel veranderende wereld met ons brein doet. ADHD, angst, autisme, depressies: de cijfers stijgen enorm. In deze aflevering van MENS vertelt ze wat we hiertegen kunnen doen. ‘Er moet ruimte komen tussen de prikkel en de impuls.’ Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens
De onrust borrelt in onze lijven en kan door de coronamaatregelen geen kant op. En dan kan de behoefte aan een uitvlucht ongezonde vormen aannemen, stelt Denker des Vaderlands Daan Roovers. Zo worden we niet alleen luste- en rustelozer, maar ook gevoeliger voor complotdenken. Redacteur Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Voor deze anders dan anders kerst schreef Jonah Falke speciaal voor Vrij Nederland een anders dan anders kerstverhaal. Audiobewerking door Hans Poel.
Als het over duurzame landbouw en een groene toekomst gaat, kijkt het land al snel naar Wageningen University & Research. Volgens verschillende lijstjes is het de beste agrarische universiteit ter wereld, mede dankzij de nauwe samenwerking met bedrijven. Zo betaalt Unilever royaal mee aan onderzoek. Maar bepaalt Unilever ook? Ja, ontdekte Het Onderzoekslab. VN-hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor.
Columnist Roxane van Iperen observeert een tegenstrijdige situatie: terwijl de overheid ons door de pandemie probeert te loodsen, is het de markt die profiteert. VN-redacteur Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
In 2050 moet de economie circulair zijn. Maar die is juist helemaal ingericht op een lineair systeem, vertelt circulair designer en docent aan de TU Delft Marieke van den Heuvel. Met name ons belastingsysteem: op het moment belasten we grondstoffen heel laag en arbeid hoog. Daardoor is het niet aantrekkelijk om iets te repareren. Het is dan goedkoper om wat je niet meer hoeft weg te gooien. En dat moet dus snel veranderen. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens
Voorkomen is beter dan genezen, is het adagium. In Nederland is het een ander verhaal: in 2020 gaat er drie keer zoveel geld naar de curatieve dan naar de preventieve gezondheidszorg, dat bij het bestrijden van een pandemie minstens zo belangrijk is. Waar komt die scheve verhouding vandaan? 'Aan ziekte wordt verdiend, aan preventie niet.' Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor.
Te gast is Edwin Dertien, robotica-duizendpoot. Naast zijn functie als assistent-professor doet hij onderzoek, bedenkt hij zowel industriële robots als 'gezellige', bouwt hij mee aan kunstwerken, onderhoudt een bejaardentehuis voor Furbies én is hij directeur van een high-tech zorginstelling voor mensen met autisme. Je zou bijna denken dat hij zelf een robot is. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Als wetenschapper moet je enorm veel artikelen lezen voor je werk. Wat nou als een computer dit voor je doet? Dat zou een hoop tijd schelen (ook voor niet-wetenschappers!). We bespreken de mogeijkheden van 'augmented reality' met hoogleraar Lynda Hardman. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen van MENS op vn.nl/mens
In tien jaar tijd is Instagram nauwelijks veranderd. Wel heeft de app ons leven behoorlijk beïnvloed, valt Kelli van der Waals op als ze naar de kleurenschikking in onze boekenkast en kledingkeuze kijkt. Het heeft een nieuwe dominante schoonheidsleer gebracht. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Partners kunnen in de nabije toekomst langer met betaald ouderschapsverlof. Journalist Charlotte Boström ontdekte echter dat de nieuwe regeling in de praktijk niet rooskleurig zal uitpakken. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Audio door Hans Poel.
Wat de toekomst ons zal brengen, weten we niet. Maar we kunnen er wel over nadenken hoe we wíllen dat-ie eruit ziet. Dat doet Sander Pleij in deze aflevering van de podcast MENS met de man achter het Brave New World-festival, Alexander Mouret. 'Artificial intelligence is helemaal niet zo spannend.' Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Te gast in deze aflevering van MENS is internist Mark Kramer. Hij is bestuurslid van Amsterdam UMC. Hij bespreekt met Sander Pleij het verloop van de tweede golf en de toestand van de zorg. Kramer is verbijsterd over de politieke reactie en waarom er pas zo laat en mild wordt ingegrepen in Nederland. Een korte hevige lockdown was volgens hem beter geweest. Audio door Hans Poel. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens
De Pools-Belgische filosofe Alicja Gescinska (1981) laat in dit essay zien hoe filosofie ons helderheid kan bieden over drie begrippen die een centrale rol spelen in het politieke en maatschappelijke debat: waarheid, vrijheid en de tegenstelling elite–volk. Ook, en misschien vooral, ten tijde van een pandemie. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Audio door Hans Poel
De Sociaal-Economische Raad (SER) is van oudsher het belangrijkste adviesorgaan in het Nederlandse poldermodel. Maar daar was tot voor kort weinig van te merken: de leden lagen met elkaar overhoop en de adviesraad werd meerdere keren doodverklaard. Nu richt de overlegtempel zich weer op. 'Er is behoefte aan draagvlak voor beleid in de samenleving.'
De digitale revolutie is ook een vaarwel aan de fysieke wereld, vertelt Inger Leermans in de nieuwe aflevering van de podcast MENS. Als hoogleraar Cultuurgeschiedenis onderzoekt ze de (vergaande) gevolgen van die onthechting. Wat betekent het dat sociaal contact vooral uit binaire code bestaat, en we ons geld niet meer in onze handen hebben? 'Je vergeet dat het bestaat. En dan kan het misgaan.'
In de nieuwe MENS spreekt Sander Pleij met hoogleraar Computationele Technologie Piek Vossen. Hij is een soort relatietherapeut tussen ons en onze kunstmatige tegenhangers, vertelt hij. En in dat huwelijk zijn wij misschien wel de meest valse partij. ‘Kan een robot ons wel vertrouwen? Mensen willen nog wel eens liegen.'
De vakbond is de afgelopen jaren steeds meer verzwakt. Nu de economische effecten van covid-19 zichtbaar worden, zouden de bonden meer leden moeten werven. ‘Veel werknemers zullen collectieve en individuele bijstand nodig hebben.’ Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Montage door Hans Poel
Zo gauw de boel wereldwijd op slot ging, waren de kettle bells en yogamatjes niet aan te slepen. Voor de rijken onder ons is er de Mirror: een levensgrote iPad en spiegel tegelijk. Het komt allemaal neer op hetzelfde, schrijft Kelli van der Waals: red jezelf. Terwijl we nu juist met een collectief probleem zitten. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Audiobewerking door Hans Poel.
Het enige dat wij van robots wensen, is intelligentie. Maar hoe zit het met emotionele robots? En creatieve? Of boze en nutteloze robots? Onderzoeker Peter van de Putten breekt een lans voor een vrije, open blik op onze kunstmatige tegenhanger - en dus ook onszelf, de mens. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens. MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Na jaren schamperen kon de premier opeens begrip opbrengen in het racismedebat, nadat hij een ‘bijzonder en inspirerend gesprek’ erover had gehad. Het valt columnist Roxane van Iperen op dat anekdotes of persoonlijke ervaringen blijkbaar belangrijker zijn dan onderzoek en kennis. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Audiobewerking door Hans Poel.
75 jaar geleden werd Nederland bevrijd. Soms lijkt dat, vooral voor de naoorlogse generaties, ver weg. Maar er zijn nog genoeg ouderen die er levendige herinneringen aan hebben. Als we willen weten hoe het was, hoeven we dat hen alleen maar te vragen. In deze slotaflevering spreekt podcast-maker Djuna met haar opa, die meteen na de oorlog in Duitsland gestationeerd werd.
Veel verdienen, weinig consumeren, met als doel financiële onafhankelijkheid. dat is de FIRE-methode. Die waait nu vanuit de VS over naar Europa. ziet journalist Colin van Heezik. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Audiomontage door Hans Poel.
Volgens econome Kate Raworth moeten we de 21ste-eeuwse economie eerst toepassen en dan pas theoretiseren. Dat gaat nu gebeuren in Amsterdam, dat over wil stappen naar een circulaire economie, gebaseerd op Raworths donut-model. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel. Neem eens een kijkje op vn.nl, daar staan nog veel meer interessante verhalen!
Het televisieprogramma First Dates biedt een uitgelezen mogelijkheid om de mens te bestuderen. Op zoek naar de liefde vallen de maskers af. Sander Pleij vraagt zich samen met uitvoerend producent van de show Jasper Geel hoe het vinden van de liefde door technologie verandert. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Het gebrek aan diversiteit in de media hangt nauw samen met de rol die journalisten zichzelf toedichten, schrijft Fréderike Geerdink. Het is namelijk pas mogelijk om een 'objectieve waakhond' te zijn als je zélf tot de dominante groep behoort. Witte Nederlanders, in dit geval.
In augustus was de Haagse Schilderswijk voor het eerst sinds 2015 weer het toneel van rellen. Destijds werden de rellen omgebogen naar iets positiefs en is er veel gedaan om het leven in de wijk te verbeteren. Al is dat geen garantie dat het nooit meer onrustig zal zijn. Nikki Sterkenburg keek er rond. ‘In dit soort wijken ben je er nooit.’
Gentrificatie voltrekt zich vaak geleidelijk en geruisloos. Niet als het aan kunstenaar (en wetenschapper en ontwerper) Sjoerd ter Borg ligt. Met behulp van nieuwe technieken maakt hij uitsluiting door gentrificatie zichtbaar, vertelt hij aan Sander Pleij in deze aflevering van MENS. 'Je ziet de cultuur verdwijnen.' Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens. MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel
Archieven, artificial intelligence en appeltaart klinken misschien als een willekeurig samenraapsel van onderwerpen, maar als je Marieke van Erp erover hoort vertellen, klinkt het plots allemaal heel logisch. Ze vertelt wat een archivaris allemaal kan met AI (en wat appeltaart daarmee te maken heeft). Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens
Uğur Ümit Üngör is hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies. Zijn studie naar Syrië zit vol lessen voor Nederland, vertelt hij. 'We hebben de illusie dat we in permanente vrede leven. Zelden denken we na hoe een samenleving kan afglijden naar polarisatie en een beginnende burgeroorlog.' Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens. MENS wordt gemaakt door Sander Pleij en Hans Poel.
Drie jaar geleden haalde Kruidvat een kleurboek met een afbeelding van Adolf Hitler uit de schappen. Het voorval werd wereldnieuws. Journalist Lex Boon zoekt uit hoe het kon gebeuren. In deel vijf van zijn zoektocht probeert hij contact te leggen met de drukkerij in India. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel.
Als we egodocumenten lezen, van bijvoorbeeld Susan Sontag of Joan Didion, spiegelen we ons vaak aan de auteurs. Ze draaien om de pogingen van de auteurs om te doorgronden hoe zijzelf, hun omgeving en de wereld in elkaar steken, schrijft Dieuwertje Mertens. Schrijvers van nu kijken de kunst af bij deze moderne klassiekers. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel.
Een NSB-vader die de chauffeur was van Anton Mussert en een Duitse moeder. Het was voor Dries niet gemakkelijk na de Tweede Wereldoorlog, terwijl hij tijdens de oorlog nog maar een kleuter was. Hoe was het om op te groeien onder die omstandigheden? En hoe kijkt Dries er nu op terug? Zijn kleinzoon (ook Dries geheten) vraagt het hem. 'Hij is altijd op zoek naar gerechtigheid.' Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/nu-het-nog-kan. Deze podcast wordt gemaakt door Misha Melita en ...more
Nu het leven weer langzaam terug naar normaal gaat, maken we met Daan Roovers de balans op. Wat heeft corona voor ons betekend? Deze vijf verschuivingen vinden nu plaats in onze samenleving. ‘De samenleving is maakbaarder dan we dachten.’ Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel.
Nieuwe technologieën die worden verkocht met de pretentie dat ze mensen dichter bij elkaar brengen, doen juist het omgekeerde. Dat kan anders, dachten kunstenaars/ondernemers Justus Bruns en Mingus Vogel. Dus bedenken ze ontwerpen waarbij technologie een verbindende rol heeft, zoals gezamenlijke meditatie aan de hand van gezichtsherkenningssoftware of stoelen waarbij je wel naast elkaar móét gaan zitten. Kijk voor een overzicht van alle afleveringen op vn.nl/mens
Al decennia wordt er gemord over de ondoorzichtige benoemingen en de dubbele pet van de Raad van State. Het eeuwenoude instituut adviseert de regering over wetsvoorstellen, maar is ook de hoogste bestuursrechter van Nederland. Kim van Keken en Dieuwertje Kuipers bogen zich over de weinig transparante benoemingen en dubbele petten van de Raad van State. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel.
75 jaar geleden werd Nederland bevrijd. Soms lijkt dat, vooral voor de naoorlogse generaties, ver weg. Maar er zijn nog genoeg ouderen die er levendige herinneringen aan hebben. Als we willen weten hoe het was, hoeven we dat hen alleen maar te vragen. Nu het nog kan. In deze podcast gaan kleinkinderen in gesprek met hun grootouders over de oorlog. Dit is aflevering 3.
De recidive van terroristen is aanzienlijk lager dan die van reguliere gevangenen. Met én zonder programma's om ze te helpen met een terugkeer naar de samenleving. Toch worden ze doorgaans beschouwd als mensen die een leven lang gevaarlijk blijven, schrijft Nikki Sterkenburg. Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel.
Journalist Jeroen van Bergeijk ging undercover als ‘clickworker’: iemand die minuscule digitale taken verricht tegen een minuscule beloning. Zich een lamme arm klikkend ging hij van de ene bizarre taak naar de andere. 'Ben ik aan het werk voor de Russische geheime dienst? Voor een wapenfabrikant?' Voorgelezen door hoofdredacteur Ward Wijndelts. Productie door Hans Poel.
Hoe kan de filosofie helpen om grip te krijgen op de grote vragen van deze tijd? We vragen het aan Denker des Vaderlands Daan Roovers. Deze keer: de opkomst van astrologie en andere vormen van instant-spiritualiteit. Moeten we dat afdoen als onzin? De sterren zijn een manier om een verhaal over jezelf te vertellen.’ Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audiobewerking door Hans Poel.
Drie jaar geleden haalde Kruidvat een kleurboek met een afbeelding van Hitler uit de schappen. Lex Boon zoekt uit wat daar nu echt misging. In deze aflevering: de haven van Antwerpen. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audiomontage door Hans Poel.
Moedeloosheid over de staat van de wereld is begrijpelijk, maar ook een beetje aanmatigend, schrijft Annemiek Leclaire. Met hoop kom je een stuk verder. ‘Wat we zelf kunnen doen om het tij een fractie van een millimeter te keren, is een wapen tegen hopeloosheid en depressie.’ Lees haar verhaal hier: vn.nl/handleiding-hoopvol-leven. Hoofredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage door Hans Poel
Vandaag is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. In onze podcast 'Nu het nog kan' gaan kleinkinderen in gesprek met hun grootouders over de oorlog. Deze aflevering vertelt Rieneke (92) over de bevrijding. ‘Er werden ook dansavonden georganiseerd. Daarna waren hier verschillende meisjes zwanger van Amerikanen.’
De woorden ‘groene groei’ en ‘duurzame ontwikkeling’ zijn diep misleidend, schrijft de Franse miliedeskundige Jean-Marc Gancille. Met die mooie praatjes gaan we de planeet echt niet redden. 'Hoe we het klimaatprobleem ook benaderen: blijven vasthouden aan groei is onhoudbaar.'
75 jaar lijkt een lange tijd. Kinderen veranderen in grootouders, en telegrams in appjes. 75 jaar geleden werd Nederland bevrijd. Soms lijkt dat, vooral voor de naoorlogse generaties, ver weg. Maar er zijn nog genoeg ouderen die er wel levendige herinneringen aan hebben. Als we willen weten hoe het was, hoeven we hen dat alleen maar te vragen. In deze nieuwe podcast doen we dat. Nu het nog kan.
75 jaar geleden werd Nederland bevrijd. Soms lijkt dat, vooral voor de na-oorlogse generaties, ver weg. Maar er zijn nog genoeg ouderen die er levendige herinneringen aan hebben. Als we echt willen weten hoe het was, hoeven we dat alleen maar te vragen. Nu het nog kan. In deze podcast gaan kleinkinderen in gesprek met hun grootouders over de oorlog. In deze aflevering: Erik (33) en Marie (100).
Chef print Marleen Slob praat met neuro-informaticus Sennay Ghebraeb over de overeenkomsten tussen sociale-mediabedrijven en dictators. Want zowel leiders als Poetin en Trump als bedrijven als Facebook en Google weten steeds beter hoe ze onze hersens kunnen kraken. Is er een tegengif? Lees het artikel op vn.nl/hersens-gekraakt
Drie jaar geleden haalde Kruidvat een kleurboek met een afbeelding van Hitler in de schappen. Hoe kon dat boek überhaupt in de winkel terechtkomen? Journalist Lex Boon zoekt uit wat er nou echt mis ging. Hoofdredacteur van VN Ward Wijndelts leest zijn verhaal voor. Tekstversie: www.vn.nl/lex-boon-hitlerkleurplaat-3. Audio: Hans Poel
Klimaatverandering kan, net als de coronacrisis, niet los worden gezien van de andere grote problemen van onze tijd, schrijft politicoloog Stijn Klarenbeek: ongelijkheid, uitsluiting en ongeremd kapitalisme. 'Of we gaan stug door op de oude weg, of we kiezen voor een radicaal ander systeem, waarin duurzaamheid het idee van groei vervangt.'
Dit is het tweede deel van een serie essays waarin hoogleraar economie Bas Jacobs uitlegt dat het kapitalisme niet langer levert wat het altijd beloofde te doen. 'Gaat het weer eens mis, dan worden private risico’s afgewenteld op de samenleving.'
Schrijver Jonah Falke liep vier dagen mee in het azc in Sneek. 'Er leven allerlei culturen, religies en bewoners met ieder hun eigen trauma’s op elkaars lip, en toch lijkt er een humaan en sympathiek klimaat te heersen. Een inclusief klimaat, zo je wilt.’
Steeds meer huizen worden niet gekocht om in te wonen maar als investering. Er ontstaat een enorme kloof tussen degenen die een huis kunnen kopen en degenen die dat niet kunnen. Welkom in het tijdperk van het baksteenkapitalisme. Lees het artikel op vn.nl/huizenmarkt-wilde-westen Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Audio en montage door Hans Poel.
Annemiek Leclaire is bij VN de grote levensdeskundige. Vorig jaar maakte ze de serie ‘Minder moeten, meer leven’. Nu we niet zozeer minder moeten als wel minder kúnnen, komen haar inzichten zeker van pas. We vragen haar om advies in onze podcast. Lees Annemieks verhaal op https://www.vn.nl/snelcursus-teleurstellingen/.
Trollen, populisme, nepnieuws en desinformatie: het zijn nagels aan de doodskist van de waarheid. Hoe blazen we haar nieuw leven in? Journalist Menno van den Bos vroeg het Denker des Vaderlands Daan Roovers. 'Je moet niet achterdochtig zijn, maar wel op je hoede.'
Na de economische crisis stond het Engelse industriestadje Preston aan de rand van de afgrond. Anno 2020 is het een van de meest bruisende Britse steden. Wat is het geheim van het Preston Model? Journalist Sjors Roeters toog erheen. 'Er is weinig geld in Preston. Maar wel een drive om nieuwe ideeën te ontwikkelen.' Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Montage: Hans Poel
Drie jaar geleden haalde Kruidvat een kleurboek met een afbeelding van Hitler in de schappen. Hoe is dat boek überhaupt in de winkel terecht kunnen komen? Lex Boon zoekt uit wat er nou echt mis ging. Hij leest zijn verhaal zelf voor. Lees het op: vn.nl/hitlerkleurplaat-deel-2. Audio: Hans Poel
Lifestyleplatform Goop van Gwyneth Paltrow geeft je tips voor een beter leven. Dat doen ze nu ook in de vorm van een serie op Netflix: The Goop Lab. Kelli van der Waals keek een aflevering en zag geen gids naar een beter leven via wellness, maar een diagnose van het gebrek eraan in de westerse samenleving.
Chef print Marleen Slob praat met Dieuwertje Mertens over haar werk als recensent en de literatuurkritiek in het algemeen. Hoe kiezen critici eigenlijk welke boeken ze bespreken? En hoe gaan ze een beetje mee met de tijd? ‘Wij recensenten vinden onszelf belangrijker dan dat lezers ons vinden.’ Lees haar artikel op vn.nl/literatuurkritiek.
De generatie van Doortje Smithuijsen (1992) heeft ironie in het DNA zitten. Tegelijkertijd snakken deze millennials ernaar om over gevoelens te communiceren. De ultieme manier om deze twee zaken met elkaar te verenigen? Memes. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Lees het verhaal op vn.nl/millennials-memes/
Advocatenkantoren, ingenieursbureaus, industrie: bij steeds meer bedrijven zijn de werknemers ook aandeelhouders. Kan dit model het kapitalisme redden? Journalist Sjors Roeters ging langs bij een verffabriek waar ze dit model toepassen. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Drie jaar geleden verscheen er een kleurplaat van Adolf Hitler in een tekenboek uit de schappen van de bekendste drogisterij in Nederland, Kruidvat. Op het internet woedde er een storm van verontwaardiging en het boek werd snel uit de verkoop gehaald. Lex Boon gaat op zoek naar de toedracht van dat incident. Lees de eerste aflevering van zijn zoektocht op vn.nl/adolf-hitler-kleurboek
Hoe kan de filosofie helpen om grip te krijgen op de grote vragen van deze tijd? Vrij Nederland raadpleegt maandelijks Denker des Vaderlands Daan Roovers. In deze (eerste) aflevering: hoe komt het dat millennials steeds vaker burn-out lijken te raken? Lees het artikel op https://www.vn.nl/daan-roovers-millennials/.
De meeste mensen profiteren niet van de economische groei in Nederland, dat doen vooral bedrijven. Terwijl werknemers de meeste belasting afdragen waardoor die economische groei mogelijk is. Dat is fantoomgroei, vertelt journalist Sander Heijne aan VN's chef print Marleen Slob in deze podcast: ons economische systeem dient onze persoonlijke welvaart niet. Lees het verhaal dat hij erover schreef samen met Hendrik Noten op vn.nl/fantoomgroei.
Speciaal voor Vrij Nederland schreef Sarah Sluimer een hartverscheurend kerstverhaal. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Lees het verhaal hier: vn.nl/kerstverhaal-sarah-sluimer
Politiek journalist Thijs Broer volgde minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) drie maanden lang op de voet voor een groot profiel in het nieuwe nummer van VN. Jasper Veenstra vraagt Thijs hoe je dat eigenlijk aanpakt. Wat spreek je af? Waar ben je wel bij, en waarbij niet? En waarom worden ze bij de VVD zo zenuwachtig van Hoekstra? Via vn.nl/wopke lees je Thijs' verhaal.
Hij wil het zich liever niet afvragen, maar loopt Haroon Ali vanwege zijn kleurtje andere Nederlanders in de weg? Of vóelt hij zich alleen gediscrimineerd? Haroon leest zijn verhaal zelf voor.
Literair criticus Jeroen Vullings en VN-eindredacteur Marleen Slob gaan voor de laatste keer in gesprek over boeken, boeken en nog eens boeken. Er valt zo veel te bespreken, van John le Carré tot Wessel te Gussinklo en Linda de Mol (ja, heus).
Negeren, beledigen, vernietigen, dat zijn de strategieën die we tegenwoordig gebruiken als iemand het niet met ons eens is. Dat moet anders. Annemiek Leclaire kijkt in een nieuwe serie naar nieuwe invullingen van tijdloze fenomenen, allereerst: het gesprek. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Wat is de betekenis van liefde in een tijd waarin we ons leven vooral individueel leven? Die vraag onderzoekt journalist Annemiek Leclaire terwijl ze zich na de dood van haar geliefde voorzichtig weer openstelt voor liefde. 'Onze gezamenlijke zoektocht vertaalt zich nu als aandachtige bestudering van alles wat zich gevoelsmatig tussen ons voltrekt.' Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Zijn musea bereid roofkunst terug te geven? Zullen de Steen van Rosetta in Londen en de buste van Nefertiti in Berlijn ooit terugkeren naar waar ze vandaan komen, Egypte? Emma van der Zalm, correspondent in Caïro, ging op zoek naar antwoorden. Jasper Veenstra spreekt haar erover. Lees haar artikel op vn.nl/roofkunst
Psychedelica worden steeds populairder, ook in de medische wereld. Wat maakt deze stoffen zo bijzonder, en wat doen ze met je hoofd? Journalist Tim Luimes nam de proef op de som en ging op een psychedelische truffelretraite. Jasper Veenstra sprak hem erover.
Ter gelegenheid van een nieuwe boeken top-1 gaan eindredacteur Marleen Slob en onze onvolprezen letterenman Jeroen Vullings weer in gesprek over literatuur. Met knetterende actualiteit (op moment van opname), het nieuwe boek van P.F. Thomése en Jeroens jurylidmaatschap voor de Bookspot literatuurprijs. Want wat is dat toch met jury's en hun verlangen naar het obscure?
Hackerskampen zijn vrijplaatsen waar als het goed is maar één regel geldt: Be Excellent To Each Other. Maar steeds meer belemmert het verlangen naar safe spaces een ongedwongen uitwisseling van ideeën, ziet Gerard Janssen tijdens een bezoek aan het CCC-hackerskamp in Berlijn.
YouTube is een broedplaats voor extreem-rechtse radicalisering. Daarom nemen steeds meer linkse YouTubers het heft in eigen hand. Met kritische, grappige en meeslepende video’s nemen ze extreem-rechts op de korrel om kijkers op het rechte (linkse) pad te houden. Hans Poel gaat in gesprek met journalist Pim van den Berg over de kwalijke rol van Youtube zelf en hoe de zogenaamde 'breadtubers' het algoritme proberen te kraken. Lees het artikel via vn.nl/youtube.
Wie zich geborgen voelt, slaapt beter. Dat is al sinds je kindertijd zo. Maar we leven in het ik-tijdperk, waarbij individualisme als groot goed wordt gezien. 43 procent van de Nederlanders geeft aan eenzaam te zijn en wie eenzaam is, ligt vaker wakker. Schrijver Bregje Hofstede spreekt erover met hoogleraar klinische psychologie Paul Verhaeghe. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor, meelezen doe je via vn.nl/slapen5.
Een jaar geleden stuurde schrijver Bregje Hofstede een mail aan hoofdredacteur Ward Wijndelts. Of Vrij Nederland interesse had in een serie artikelen over slaapgebrek? Dat hadden we wel, en een jaar later praten Ward en Bregje over haar onderzoek, wat slaap eigenlijk ís, wat het kapitalisme daarmee te maken heeft en waarom ze emigreert naar een Frans gehucht. Lees Bregjes artikelen via vn.nl/slapen.
Waar economen eerder nog vertwijfeld terugblikten op de financiële crisis – hoe had het zo ver kunnen komen? – kijken ze nu vooruit. Maaike Schoon sprak met vooraanstaande denkers en economen en zette vijf oplossingen voor de toekomst op een rij. Jasper Veenstra leest voor.
Wat leest een literair criticus eigenlijk op vakantie? Marleen Slob vraagt het Jeroen Vullings in een nieuwe aflevering van onze Republiek der Letteren-podcast. Ook bespreken Jeroen en Marleen uiteraard Oek de Jong, die deze maand met stip op 1 staat in de VN Boeken Top-1. En tot slot: het ontbreken van Ilja Leonard Pfeiffer en Arnon Grunberg op de longlist van de Bookspot Literatuurprijs (waarvan Jeroen in de jury zit, hoe verschrikkelijk dat werk ook is). Meer literatuur? Abonneer je op de Re...more
Schrijver/beeldend kunstenaar Jonah Falke ging deze zomer op retraite in Rome. In de stilte van het klooster openbaarde zich een paradox. De monniken zijn totaal toegewijd en tegelijkertijd ondernemen ze niets. ‘Vind je het niet narcistisch of naïef wat wij in het klooster doen?’ Jonah Falke leest zelf voor. Lees zijn verhaal op vn.nl
Er is bijna geen ziektebeeld waarin iemand somber, angstig, verward is of het anderszins mentaal moeilijk heeft, en toch prima slaapt, schrijft Bregje Hofstede. Voor Vrij Nederland onderzoekt zij wat ons wakker houdt. In deze vierde aflevering: waarom lijken het slapeloze en het depressieve brein zo op elkaar? Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor, meelezen doe je via vn.nl/slapen4
Vijftien jaar geleden stapte schrijver H.M. van den Brink in een trein die nooit op zijn bestemming aan zou komen. Gekaapt. Toch stond er de volgende ochtend helemaal niets over zijn behouden terugkeer in de krant. Een sterk verhaal uit onze nieuwe special. Lees ze allemaal: https://www.vn.nl/sterke-verhalen/ Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor.
Voor onze nieuwe speciale uitgave schreven allerhande schrijvers, dichters en romanciers een sterk verhaal. Minka Nijhuis, jarenlang journalist in conflictgebieden, vertelt over haar ervaringen in Fallujah, Irak. ‘Geloof me, Fallujah is geen best idee.' Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Lees alle sterke verhalen op vn.nl/sterke-verhalen
Eindredacteur Marleen Slob en letterenman Jeroen Vullings bespreken nummer 1 van de VN-Boeken Top-1: 'Bloedwonder' van Barry Smit. Cormac McCarthy, Aimee de Jongh, het ter ziele gaan van VPRO Boeken (verdrietig? 'Mwah') en het succes van Bookaroo komen ook aan bod. 'Die kereltjes zijn geen heiligen, het gaat ze gewoon om een verdienmodel. Er zijn betere manieren om je plaatselijke boekhandel te steunen.' Abonneer je op de Republiek der Letteren-nieuwsbrief via vn.nl/republiekderletteren.
Van alle Nederlanders is 94 procent weleens in de Efteling geweest. Kim van Keken bivakkeerde ruim veertig uur in het amusementspark te Kaatsheuvel zoekend naar het geheime recept. Jasper Veenstra vroeg haar hoe dat nou was en of ze er ooit terug wil. Lees het verhaal op vn.nl/efteling-ziel.
Waarom is spijbelen zo aantrekkelijk? Omdat het ons even vrijstelt van onszelf en onze rollen, zegt politiek filosoof Jaap van der Spek. Jasper Veenstra leest voor.
Schrijver Bregje Hofstede slaapt slecht. Al jaren. En ze is niet de enige. Voor Vrij Nederland onderzoekt ze wat ons wakker houdt. In deze derde aflevering: dat het ‘alleen maar’ tussen de oren zit, is een hardnekkige fabel. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor.
De biodiversiteit in Nederland neemt af. In dertig jaar verdween driekwart van de insecten, de Hollandse weidevogels hebben elk jaar minder nesten, op de Veluwe is een derde van de eiken dood door stikstof. Is het tij te keren? Samen met Melle Meijer geeft wetenschapsjournalist en klokkenluider van de wegkwijnende biodiversiteit Rolf Schuttenhelm antwoord op die vraag. Het verhaal van Rolf lees je in ons augustusnummer of via vn.nl/biodiversiteit.
Journalist Annemiek Leclaire ging op zoek naar manieren om minder te moeten en meer te leven. In Vrij Nederland deed ze verslag van haar zoektocht. Dit is de elfde en tevens laatste aflevering. Ontploeteren blijkt te vragen om een andere levenshouding. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor. Zelf lezen? Ga naar vn.nl/ruimtekapitaal.
Eindredacteur Marleen Slob en shortlistman Jeroen Vullings bespreken 'De jongens van Nickel' van de Amerikaanse schrijver Colson Whitehead, de winnaar van de Vrij Nederland Boeken Top-1 van juni. Omdat Jeroen en Marleen elkaar al even niet hadden gesproken, passeren ook Ian McEwan, Rob van Essen, D.B. John en Arie Storm de revue. En horen we daar ook de naam van ene Sander Pleij? Abonneer je op de Republiek der Letteren-nieuwsbrief via vn.nl/republiekderletteren.
De opa van schrijver Jonah Falke was als kind het slachtoffer van zijn sadistische ouders. Vlak voor zijn dood schreef hij op wat hem was overkomen, en waarom hij zelf later ook geen goede vader was. Als het boekje van zijn opa opduikt, begint Jonah Falke een zoektocht naar het ware verhaal. Jonah leest zelf voor.
Je bewust zijn van maatschappelijke ongelijkheid – ‘woke’ zijn – is steeds meer de norm aan het worden in de kringen van journalist Gijs van der Sanden (33). Een beschouwing van een fenomeen – en de excessen eromheen. Gijs leest zijn eigen verhaal voor.
Sofyan El Bouchtili (24) deelde voor Vrij Nederland zijn verhaal over het opgeven en verlaten van de islam. Wat bewoog hem daartoe? En wat hoopt hij te bereiken met zijn zoektocht naar andere afvalligen? Melle Meijer gaat erover met hem in gesprek. Het artikel lees je via vn.nl/afvalligen
Van traag ademende kussentjes, tot elektrische haarbanden en supersonische matrassen: de commercialisering van slaap kent vele vormen. In de tweede aflevering van haar serie over slapen, onderzoekt Bregje Hofstede of onze nachtrust te koop is. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Meer voorgelezen verhalen vind je op vn.nl/voorgelezen.
Politiek redacteur Thijs Broer volgde de afgelopen maanden partijleider Jesse Klaver en sprak met tal van betrokkenen om in kaart te brengen hoe GroenLinks zo succesvol werd, en welke prijs daarvoor werd betaald. Hoe ging Thijs daarbij te werk? Samen met Jasper Veenstra reconstrueert hij zijn reconstructie van de marketingmachine van 'Team Jesse', die je hier leest: vn.nl/klaver
Flow: het in harmonie zijn met dat wat zich van binnen en buiten afspeelt; voor Annemiek Leclaire is het een essentieel onderdeel van 'meer leven'. En wie die flow wil vinden, zal soms ook leegtes moeten laten vallen. 'Wachten op niks, verwijlen, de terughoudendheid koesteren.' Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de D&T-gids neemt Frederik Baas, thrillerpseudoniem van juryvoorzitter Jan van Mersbergen, ons mee naar de Raamgracht waar VN ooit huisde, en naar de hoofdredacteur die de gids bedacht. 🎵 Dogs of the World in Colour van Geese.
De productie van palmolie kost miljoenen hectaren bos. De roep om een verbod groeit, maar het is maar de vraag of dat een oplossing biedt. 'Palmolie is een belangrijke bron van welvaartsgroei in Indonesië en Maleisië. Met een totaalverbod laat je boeren daar in de steek.' Jasper Veenstra leest voor.
Els Quaegebeur noemt zichzelf journalist of schrijver, zonder het vrouwelijke -e of -ster erachter. Een vak is immers een vak, en een vrouw is een vrouw. Althans, dat dacht ze. Ze besloot zich te verdiepen in het beweeglijke rommeltje dat onze taal is, om erachter te komen hoe we beroepen op een meer gelijkwaardige manier kunnen benoemen. 'Ik ben in het pak genaaid door mijn innerlijke seksist.' Els leest haar verhaal zelf voor. Meer voorgelezen verhalen vind je op vn.nl/voorgelezen.
Schrijver Bregje Hofstede slaapt slecht. Al jaren. En ze is bepaald niet de enige. Voor Vrij Nederland onderzoekt ze de komende maanden wat ons wakker houdt, en wat dat met ons doet. In deze aflevering: hoe onze nachtrust het zoveelste onderdeel is geworden waarop we kunnen presteren – en falen. Hoofdredacteur Ward Wijndelts leest voor. Meer voorgelezen verhalen vind je op vn.nl/voorgelezen.
De mooiste vrouw van de wereld is in Jonah Falkes nieuwe roman een negentigjarige vrouw die hij verzorgde toen hij in de thuiszorg werkte. 'Ze droeg een fluwelen gewaad, had rode lippen en grote oorbellen. Haar witte huid strak schril af tegen haar zwartgeverfde haar. We mochten elkaar meteen.' Een voorpublicatie, die Jonah zelf voorleest.
Generatie X, inmiddels veertigers en vijftigers, lijkt zichzelf eindelijk failliet te verklaren. Auteur Sarah Sluimer (1985) groeide op met de kunst van die generatie en kijkt naar haar oude helden in het schelle licht van 2019. Sarah leest haar verhaal zelf voor.
VN Voorgelezen: Waarom afvallen zo moeilijk is. Buikvet beïnvloedt het brein by Vrij Nederland
In al het geschrijf en gedebatteer over klimaatverandering is er één aspect dat schittert door afwezigheid. We hadden al twee V’s (Vliegen, Vlees); het zou handig zijn als die derde ook met een V begint, niet? Vooruit dan. Voortplanting. Samuel Peperkamp leest het artikel van Mara van der Lugt voor.
Begin mei publiceren we traditiegetrouw een mooi stuk in het teken van de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar hebben we er zelfs twee: een interview met Salo Muller die de NS alsnog de rekening presenteerde voor de foute rol in de oorlog. Het tweede verhaal gaat over de moeizame totstandkoming van het Holocaust Namenmonument. Er was zoveel ophef dat de rechter nu moet beslissen of het er komt(lees het hier: https://www.vn.nl/holocaust-namenmonument/). Webredacteur Lou-Anna Druyvesteyn gaat in gesprek ...more
Tijd en aandacht hebben voor negatieve gevoelens is gezond. Want leren omgaan met pijn en verdriet, hoe moeilijk dat ook is, is de brug tussen minder moeten en meer leven. Annemiek Leclaire helpt je op weg.
Baudet veroorzaakte een schok met zijn verkiezingswinst. Volgens schrijver Gustaaf Peek is hij een symptoom van veel hardnekkiger kwalen: het patriarchaat, witte dominantie. Tijd om niet meer naïef te zijn en daartegen in verzet te komen.
Almere is een soort journalistieke Bermudadriehoek, zag journalist en antropoloog Menno van den Bos toen hij er onlangs een paar weken rondliep. Kranten en huis-aan-huisbladen sneuvelen er bij de vleet. Daarom pakken politici nu de rol van mediamaker op. Hoe ging Menno te werk, en wat vindt hij eigenlijk zelf van het gebrek aan lokale collega's? We vroegen het hem in deze aflevering van 'In gesprek met'. Samuel Peperkamp leidt het gesprek.
Een nieuwe Republiek der Letteren, de literaire nieuwsbrief van Vrij Nederland. Ook deze keer hebben we een gesproken versie opgenomen. Samen met eindredacteur Marleen Slob bespreekt literair criticus Jeroen Vullings het wel en wee van de literaire wereld, de Boekenweek, de nieuwe roman (en tanden) van Houellebecq en de aankomende Detective en Thrillergids.
Het oeuvre van Leonardo DiCaprio is te bekijken als een studie naar mannelijkheid, vindt schrijver Sarah Sluimer. ‘Door hem zien we in dat in iedere corporate klootzak wezenlijke angst schuilt.’ Melle Meijer leest voor.
Hoe is het om jong te zijn in een vakgebied dat zich richt op alles wat oud is? Drie jonge historici vertelden aan Doortje Smithuijsen over de staat van hun wetenschap, en over wat zij anders doen dan hun oudere collega’s. Samuel Peperkamp leest voor.
Burgers die in hun eigen buurt patrouilleren om criminele activiteiten te stoppen: het kan leiden tot eigenrichting, of sabotage van politieonderzoek. Maar soms kan het helpen, leert het voorbeeld van Den Dolder. Daar droeg de burgerrecherche bij aan het oplossen van een reeks onverklaarde autobranden. Melle Meijer leest voor.
De Anne Frankkunde heeft het onderwerp nog niet aangepakt, maar het is interessant om eens in historische zin te kijken naar het wie-wat-waar van de kast waarachter het Achterhuis verborgen zat. Lisa Kuitert ging op onderzoek uit. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
In aflevering acht van haar zoektocht Minder moeten, meer leven behandelt Annemiek Leclaire de kwestie 'jezelf zijn'. Want dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor
In Groningen kwam de provinciale politiek op scherp te staan door de gaswinning en de aardbevingen, maar bij ‘Praten met de Staten’ komen zelden meer dan twintig burgers opdagen. Journalist Karin Sitalsing liep drie maanden rond op het provinciehuis aan het Martinikerkhof. ‘De provincie is een tamelijk zinloze tussenlaag.’
Vlak na het vasten begint voor BBVVV (Boètegewone Boètegemeintelikke Venlose Vastelaoves Vereniging) den Amsterdammers het carnavalsseizoen (vastelaovend, in Limburg). Schrijver Jan van Mersbergen, lid van deze vereniging, hield een logboek bij van de voorbereidingen. Hij leest het zelf voor.
We zijn er weer. Met de nieuwsbrief van De Republiek der Letteren, gedateerd maart 2019. Dit keer doen we het eens iets anders: de brief is nu ook te beluisteren. Coördinator Jeroen Vullings gaat in gesprek met VN-eindredacteur Marleen Slob over het wel en wee van de literaire wereld.
Annemiek Leclaires ergernis over de ploeterstand van ons leven was de aanleiding van deze serie: een persoonlijke zoektocht naar de fundamenten van de burn-outmaatschappij, naar minder moeten en meer leven. Deze aflevering gaat over wie het gevoeligst zijn voor stress. Voorgelezen door Lou-Anna Druyvesteyn.
Van Zuidhork tot Urk: overal in Nederland hangen toezichtcamera's. Hoeveel zijn het er eigenlijk? En hebben ze effect? Sophie Blok, Lotte Kuipers en Mark Middel mailden en belden álle Nederlandse gemeenten om antwoord te krijgen op deze vragen. Samuel Peperkamp leest voor.
Joost Klein, van YouTube-kanaal Eenhoornjoost, heeft zichzelf beroemd gemaakt. Hij en zijn vriendengroep doen wat ze willen, hebben de traditionele media niet nodig om ergens te komen en geven geen ene fok om wat anderen van ze vinden. Doortje Smithuijsen ging met ze op pad en schreef erover. Aan redacteur Samuel Peperkamp vertelt ze hoe dat ging.
Het tegenovergestelde van drukte is niet ontspanning, of meer vrije tijd. Het is je kunnen concentreren op iets wat je waardevol vindt, en dat kunnen afmaken. Daar heb je tegenwoordig moed voor nodig, merkt Annemiek Leclaire. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Met de kerst achter de rug en de oliebollen in het vooruitzicht kijken we samen met politiek redacteur Thijs Broer nog één keer terug op het afgelopen politieke jaar. Wat hebben Rutte en zijn coalitie bewerkstelligd en waar was de linkse oppositie? En waarom is Klaas Dijkhoff in godsnaam politicus van het jaar?
Het nichtje en neefje van schrijver Justine le Clercq zwerven van pleeggezin naar pleeggezin, maar kunnen nergens blijven. In een opvanghuis heeft Le Clercq zelf als vijftienjarige gezeten, dat wil ze hen niet aandoen. Ze neemt hen in huis, en samen vieren ze kerst. ‘Het lijkt verdomme wel alsof het gezellig is.’
Marieke Buijs ging neurowetenschappen studeren omdat ze wilde weten waarom de ene mens depressief wordt en de andere niet, en wat je aan zo’n depressie kunt doen. Maar betere behandelingen zijn er nog steeds niet. Waarom niet? Ze praat erover met redacteur Jasper Veenstra.
Sinds A Star is Born, waarin ze overtuigend naar een Oscar reikt, houdt iedereen van Lady Gaga. Schrijver Sarah Sluimer deed dat al vanaf het begin. Haar obsessie mondde jaren geleden zelfs uit in een masterscriptie over Gaga en haar maskerades. Maar nu haar laatste masker is gevallen, is de liefde over, schrijft Sluimer vandaag op VN.nl. Redacteur Lou-Anna Druyvesteyn interviewde Sluimer over haar (bekoelde) liefde voor Gaga.
Zowel studenten als onderwijsinstellingen zouden baat hebben bij een beter gestroomlijnde overgang van studeren naar werken, stelt de pas afgestudeerde Anne van den Dool. Maar hoe dan? Lou-Anna Druyvesteyn leest dit verhaal voor.
De Noordpool smelt snel en verandert van een woestenij in een goudmijn vol diamanten, olie en gas. Fotograaf Kadir van Lohuizen legde de vliegensvlugge veranderingen in de regio vast, en ving er een glimp van de toekomst op: een cirkel van steden aan de rand van de poolcirkel. Luister naar Kadir en bekijk zijn foto's op vn.nl/noordpool.
Harm Ede Botje coördineerde de productie van 'Zo verbeteren we de wereld', een VN-special over plasticsoep, CO2-opslag en het zelfbenoemde groenste kabinet ooit. Hij vertelt waarom het klimaat actueler is dan ooit en wat het 'praatje-plaatje-daadje'-concept van de judoleraar van zijn kinderen daarmee te maken heeft. Lees de artikelen op vn.nl/eco
Journalist Tim Luimes reisde af naar Exarchia, een wijk in het noordoosten van het centrum van Athene die al sinds het eind van de negentiende eeuw bekendstaat als een bolwerk van anarchisme, antifascisme en links-radicalisme. De Griekse crisis gaf Exarchia betekenis en energie maar daar is weinig van over, constateerde Tim. Hij vertelt erover in gesprek met Jasper Veenstra.
Wat, denkt schrijver/kunstenaar Jonah Falke, als je de stress van een druk leven nu eens niet bestrijdt met meditatie-apps of mindfulness, maar zoals monniken dat al 1500 jaar doen, volgens de Regel van Benedictus? Jonah leest zijn verhaal zelf voor.
'Laura H., Het kalifaatmeisje uit Zoetermeer' van journalist Thomas Rueb vertelt het bijzondere verhaal van de Nederlands-Surinaamse 'jihadbruid' Laura H. Thomas sprak met Laura zelf, haar vader en de zussen van haar man Ibrahim. Hoe kwam Laura op zijn pad, en hoe ging hij te werk? Jasper Veenstra vroeg het hem.
Een post over yoga in het park, een story over CrossFit en een foto van je bezwete biceps: je bent zo sportief als je je op social media toont. En daar draait het alleen om views en likes. Waarom kan sport niet gewoon leuk en gezond zijn? Jasper Veenstra leest voor.
Het lijkt zo mooi en progressief, samen werkruimte delen in bijvoorbeeld een coworking-café. Maar de co-idylle is alleen toegankelijk voor wie genoeg verdient, schrijft Amarens Eggeraat, die in Parijs woont en werkt. Nu elke vierkante centimeter in de stad steeds meer geld waard is, zijn er steeds meer mensen die zich er geen ruimte en beschutting meer kunnen veroorloven. Jasper Veenstra leest voor.
Lisa Bouyeure is het zat: de zuiverheidscultus waardoor strijders voor de goede zaak na één misstap het digitale dorpsplein op worden gesleurd voor een portie pek en veren. 'Het is een vorm van pesten waarbij de pester zich altijd moreel superieur kan voelen.' Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
In juni kreeg politiek verslaggever Thijs Broer een telefoontje van Alexander Pechtold: of hij interesse had in een exclusief interview waarin Pechtold bekend zou maken dat hij aftrad. Daar had Thijs wel oren naar. Maar was hij niet bang om voor het karretje van D66 te worden gespannen? Op die vraag, en op nog wel wat meer, geeft hij in dit gesprek met Jasper Veenstra antwoord én tipt hij de opvolger van Pechtold.
Om tot rust te komen, moet je eerst de verveling door. En ja, dat is griezelig. Laat Annemiek Leclaire je helpen in deel vijf van haar serie 'Minder moeten, meer leven', en leer te lanterfanten, te lummelen en te luieren, voordat het te laat is. Lou-Anna Druyvesteyn leest voor.
Goedbeschouwd is het een wonder dat er van VN-redacteur Sander Donkers nog weleens een stuk in het blad komt: hij weet de deadline altijd op te rekken. Hoog tijd voor een cursus timemanagement.
Aafke Romeijn bekeek Temptation Island en las The Circle van Dave Eggers en vond de proeftuinen die populaire cultuur creëert interessant. Big Brother-taferelen komen echter niet alleen in andere realiteiten voor, maar ook in de échte werkelijkheid. Waar vroeger God als het 'alziend oog' werd beschouwd, nemen sociale media die rol nu over. Aafke Romeijn leest in deze aflevering van 'VN Voorgelezen' haar eigen artikel voor.
Vroeger werd schrijver/kunstenaar Jonah Falke niet geplaagd door intellectuele prikkels, en dus belandde hij op het vmbo. Tegenwoordig bevindt hij zich in hoogopgeleide bubbel. Wat ging er verloren?
Journalist Eveline Rethmeier sprak met bewoners, bestuurders, onderzoekers en ondernemers in Rome, Amsterdam, Florence, Venetië, Barcelona en Parijs over de gevolgen van ‘overtoerisme’. Eerder schreef ze over de schrikbeelden en het anti-toerisme. Nu het derde en laatste deel van deze serie: de oplossingen.
Aflevering twee van een driedelige serie: hoe gaat het met 'overtoerisme' in Florence, Rome, Barcelona, Parijs en Amsterdam? ‘Tourists go home!’
Journalist Eveline Rethmeier woont in Rome en bezocht de afgelopen maanden Amsterdam, Florence, Venetië, Barcelona en Parijs om te praten met inwoners, bestuurders, onderzoekers en ondernemers over de gevolgen van massatoerisme.
In naam van een ‘veilige leeromgeving’ worden aanstootgevende stemmen in het hoger onderwijs steeds vaker geweerd. Wat betekent die trend voor het vrije debat? ‘Voor je het weet, bestaat er alleen nog tolerantie voor de éígen mening.’ Auteur Thijs Broer leest voor.
Jaden Smith wordt graag als een extravagante gek gezien, maar zó gek is Jaden niet: in feite heeft hij een scherp gevoel voor de 'exhibitionistische etalagecultuur'.
‘Het verraad van Vrij Nederland’ in de laatste oorlogsjaren laat zien dat de geschiedenis op microniveau een hoogst individuele zaak is, en dat de hoofdpersonen heldhaftig én angstig kunnen zijn. Auteur Harm Ede Botje leest voor.
Jongens met een justitiële enkelband, jonge vrouwen met een prostitutieverleden, een hele klas met jonge moeders: welkom op de School voor Administratie in Den Haag.
Elke maand komen ze bij elkaar: twintigers die geobsedeerd zijn door cryptomunten. Wat wil je, met winstmarges van meer dan 1000 procent. Al kopen ze er niets voor. Want stel dat de waarde nog stijgt!
In het fascisme van Erich Wichman herken je iets van het hedendaagse populisme, zeggen kenners van de kunstenaar en activist. Mischa Cohen maakte een portret van deze ‘rebelse patriot in een ondergaand land’ en las het zelf voor.
Het Tropenmuseum zit in zijn maag met kasten vol schedels en lichaamsdelen op sterk water uit de voormalige koloniën. Moeten ze worden begraven, moeten ze terug? Een fascinerende reconstructie van een ethische worsteling, voorgelezen door Ward Wijndelts.
Kunstgenootschap Castrum Peregrini werd tot ver in de jaren tachtig gekenmerkt door ‘pedagogische eros’. Oud-ingewijden treden nu naar buiten. Auteur Sander Donkers leest voor.
Vanessa - Chisom by Vrij Nederland
Mohamed by Vrij Nederland
Intro by Vrij Nederland
Eduard by Vrij Nederland
Denny - Angela by Vrij Nederland
Ali by Vrij Nederland
Speciaal voor Vrij Nederlands Detective & Thriller Gids van 2017 leest VN-redacteur Sander Pleij een Sherlock Holmes verhaal voor: De Bond van roodharigen'.