PodNL is gratis maar niet goedkoop. Wil je ons steunen? Neem dan je...
Er wordt al heel lang onderzoek gedaan naar lucide of bewust dromen, waarbij wetenschappers hebben geprobeerd te communiceren met mensen terwijl ze in zo'n bewuste droom zaten. Dat gebeurde alleen tot nu vooral in één richting, waarbij de proefpersoon iets aan de onderzoeker liet weten door middel van oogbewegingen. In een nieuw onderzoek hebben ze echter geprobeerd om tweerichtingsverkeer voor elkaar te krijgen. Waarom zou je dat willen doen? Ze hadden verschillende redenen om het experiment...more
Dit is misschien wel de allerlaatste Wetenschap Vandaag ooit. Zonder sponsor is er namelijk geen plek meer voor deze rubriek. We gaan er natuurlijk alles aan doen om hem zo snel mogelijk weer terug te krijgen, maar voorlopig moeten jullie het even doen met deze selectie glimlach-verhalen (klik op de kop voor de uitgebreide versie): Het is een slechte tijd voor de mijt Het verdwijnen van verschillende soorten mijten gebeurt 1000 keer sneller dan het van nature zou moeten gaan en dat is slecht ...more
Mensen, dieren, bacteriën, planten: we hebben allemaal mechanosensitieve kanaaltjes in onze cellen (of cel, in het geval van de bacterie). Deze kanaaltjes spelen een belangrijke rol bij de zintuigen voelen en horen. Ook zijn ze belangrijk voor het reguleren van onze bloeddruk en het houden van balans. Ze zitten in snorharen en reageren in de oren zelfs op hele subtiele geluidsgolven. In planten helpen ze bij het onderscheiden van boven en onder, daarbij reageren ze op de druk van de zwaartekrach...more
Meer lezen over het onderzoek kan hier: Gut cells sound the alarm when parasites invade. De paper vind je hier: The intestinal parasite Cryptosporidium is controlled by an enterocyte intrinsic inflammasome that depends on NLRP6.
Dankzij de nieuwste technologie konden onderzoekers de rook van bosbranden beter onderzoeken dan ooit. Ze vonden in de grote pluimen honderden verschillende bacteriën en schimmels en zelfs bij hele intense branden was een groot deel gewoon nog in leven. Er moet nog uitgebreider onderzocht worden hoe gevaarlijk de verspreiding van elk van de microben voor ons is en welke afstand ze kunnen afleggen op deze manier, maar de onderzoekers vermoeden dat deze route een mogelijke verklaring kan zijn voo...more
Bomen gebruiken fotosynthese om aan hun brandstof en bouwstenen te komen. Dit intensieve proces heeft twee systemen (twee motoren) nodig om te kunnen draaien. Normaal gesproken worden die twee gescheiden gehouden, want dan zou het mechanisme kapot gaan, maar nu hebben onderzoekers bij een type conifeer (de familie waar ook de spar - onze kerstboom - onder valt) iets opmerkelijks gezien. In deze bomen worden de twee motoren in de winter juist wel aan elkaar gekoppeld. De ene motor voedt de ander...more
Een derde van de wereldbevolking draagt de parasiet bij zich. Hij kan zich verplaatsen tussen gastheren als knaagdieren en vogels, maar wordt pas echt gevaarlijk in zijn hoofdgastheer de kat. Dit is ook het enige dier dat mensen kan besmetten. In de kat vermenigvuldigt hij en plant hij zich voort. In de vorm van een soort besmettelijke sporen gaat hij weer het lichaam uit van de kat en eindigt hij in kattenpoep. En daar wordt het gevaarlijk voor andere dieren en voor ons. Er zijn verschillende...more
Er zijn ongeveer een miljoen insectensoorten. Twee derde van alle diersoorten is insect. Het zijn er gigantisch veel. Omdat ze zo divers zijn zijn ze ook altijd belangrijk geweest voor het vormen van evolutietheorieën. Heel veel vroege evolutiediscussies werden gevoerd op basis van kennis over insecten. Er wordt dus al heel lang onderzoek naar de beestjes gedaan. Dan zou je denken: dan weten we ook wel zo'n beetje alles wat we moeten weten over de relaties tussen al die insectengroepen. Ho ho d...more
Wetenschappers hebben voor het eerst fysiologisch bewijs laten zien voor de werking van een belangrijk neuromodulatiesysteem. Zo'n systeem bestaat uit een groep neuronen dat weer een andere groep meer gespecialiseerde neuronen aanstuurt. Als een soort opzichter op de bouwplaats. Het systeem speelt een belangrijke rol bij hoe de hersenen geluid verwerken. Eén neurotransmitter in het bijzonder - neurotransmitters zijn de stoffen die het mogelijk maken dat neuronen met elkaar kunnen communiceren ...more
Veel mensen zullen het herkennen: je ziet iemand anders gapen en dan moet je zelf ook. Soms is het zelfs al genoeg als je het hoort. En het lijkt eerder te gebeuren als het om iemand gaat uit je sociale kring. Iemand die je mag. Waarom het precies gebeurt, dat weten we echter nog niet. We weten wel dat de aanstekelijkheid van gapen zowel bij mensen als dieren voorkomt. Bij chimpansees en bonobo's, bij honden en wolven en zelfs bij schapen en vermoedelijk ook vissen. Om te testen of het sociale ...more
De pronkboon - met zijn platte peulen en slierterige scheutjes die zich in spiraalvorm om stokjes of takjes wikkelen - werd bij toeval de inspiratie voor een soft robot ontwerp. Onderzoekers worstelden met de juiste vorm grijper. Een nagemaakte mensenhand was te lomp en tentakels als die van een octopus waren het ook niet helemaal. Ineens herinnerde één onderzoeker zich de delicate klimsliertjes van een bonenplant die ze per ongeluk in haar achtertuin had gezet. Dat moest het worden. Het uitein...more
In de podcast hoor je hoogleraar Self-Organizing Soft Matter Ilja Voets van de Technische Universiteit Eindhoven. Ze heeft ook een college gegeven aan de Universiteit van Nederland over dit onderwerp.
Vanwege de naderende lockdown, die Mark Rutte over een paar uur zal aankondigen, zetten we op een rijtje wat de wetenschap vindt van lockdowns.
In de podcast hoor je Werner Ouwendijk van het Erasmus MC. Meer over het onderzoek dat hij doet met collega Georges Verjans lees je hier.
In de podcast hoor je onderzoeker Alina Rwei van de TU Delft, meer over haar onderzoek lees je hier. En op de foto zie je haar baby Philip, die zo'n draadloze sensor draagt.
In de podcast hoor je onderzoeker Daniel Deenen, die donderdag 3 december promoveerde op dit onderwerp. Het onderzoek is gefinancieerd door Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), KWF Kankerbestrijding, en Top Sector Life Sciences & Health. Meer over het onderzoek lees je hier.
In de podcast hoor je Andrea Weihrauch van de Universiteit van Amsterdam.
In de podcast hoor je onderzoeker Jeroen Kalkman. Meer over het onderzoek lees je op de website van de TU Delft en het paper kun je hier vinden.
In deze audio hoor je Robin Biesbroek van ESA. Lees hier meer over de missie: ESA en ClearSpace SA tekenen contract voor s werelds eerste missie voor ruimtepuinverwijdering. Meer over hoe het ervoor staat met ruimtepuin lees je hier: Space debris by the numbers.
In deze audio hoor je onderzoeker Sebastian Grönke van het Max-Planck Institute for Biology of Ageing. De volledige paper vind je hier: Sestrin is a key regulator of stem cell function and lifespan in response to dietary amino acids. Eerder onderzoek van deze onderzoekers naar wat er in een dieet voor kan zorgen voor een langer leven vind je hier: Amino-acid imbalance explains extension of lifespan by dietary restriction in Drosophila. Luister ook deze aflevering van Wetenschap Vandaag waarin d...more
In de podcast hoor je Malou Noten, die 25 november promoveert aan de Universiteit Leiden op dit onderzoek.
In de podcast hoor je onderzoeksleider Brahim Zarouali universitair docent persuasieve communicatie aan de Universiteit van Amsterdam. Het paper dat geschreven is over het onderzoek kun je geheel lezen via deze link.
Al jaren en jaren wordt er onderzoek gedaan naar sterrenstelsels waarin vele honderden duizenden miljarden sterren bij elkaar kunnen zitten. Over hoe deze stelsels zich vormen bestaan nog veel vragen. Dankzij infraroodtelescopen kwamen onderzoekers er al wel achter dat er ook hyperlumineuze sterrenstelsels bestaan. Dat zijn stelsel met een helderheid van tien biljoen zonnen. Het leek er zelfs op dat er meer van dit soort sterrenstelsels waren dan theoretische modellen konden verklaren. Maar kl...more
Ons zweet bevat allerlei natuurlijke mineralen, zoals zout en kalk. Kunnen we er niet voor zorgen, dachten onderzoekers, dat we de zweetbuisjes blokkeren met ons eigen zweet? De inspiratie kwam onder andere van opgedroogd zweet na het sporten. Als je dat opgedroogde spul nou al in de zweetbuisjes kan laten ontstaan, dan zou dit wellicht het zweet tegen kunnen houden. Om te kijken of hun idee klopte, bouwden ze in het lab een paar zweetklieren na en lieten daar synthetisch zweet (wat bestond ui...more
De paper vind je hier: High-capacity auditory memory for vocal communication in a social songbird.
In deze audio hoor je onderzoeker Tom Shimizu van Amolf. Lees hier meer over het onderzoek: Bliksemsnel risicobeheer in celpopulaties. De paper vind je hier: Adaptive tuning of cell sensory diversity without changes in gene expression.
Voor je denkt: wat maakt mij schimmel uit een hondenneus nou uit? Dit is één van de vier beruchte schimmels die samen bij mensen zorgen voor 1,5 miljoen doden wereldwijd per jaar. Over zo'n schimmel willen we natuurlijk zoveel mogelijk te weten komen. Is een hond geïnfecteerd met deze schimmel, dan moet een dierenarts zoveel mogelijk ervan uit de neus en holtes van de hond halen om hem te genezen. Toen onderzoekers bezig waren met het bestuderen van infectieziektes bij de mens, hoorden ze hierv...more
Slaap is essentieel voor het opslaan en verwerken van herinneringen en een slaaptekort - weten we - beïnvloedt ons leervermogen en geheugen. Als je dan kijkt naar angstverwerking dan wordt daarbij ook dat leervermogen gebruikt. Je kunt het zo zien: je hersenen kunnen de angstherinnering, als er geen sprake meer van gevaar is, verdrukken met een nieuwe herinnering. Met een minder angstige associatie. De onderzoekers in deze studie wilde weten: kan een slaaptekort dat verwerken van angstherinnerin...more
Onder glaucoom vallen een aantal aandoeningen van het oog die leiden tot beschadigingen van de oogzenuw. Het is de grootste oorzaak van blindheid wereldwijd. Er zijn wel wat middelen die de symptomen ervan behandelen, maar die doen niets voor herstel en daarmee is de schade blijvend. Daar zochten ze in dit onderzoek een oplossing voor. Ze kwamen uit bij gentherapie, waarbij ze in de oogzenuw een gen tot expressie brachten dat een eiwit produceert dat herstel mogelijk maakt. Het eiwit levert nam...more
Er zijn veel virussen die een suikerlaagje nodig hebben om te functioneren. Dit kunnen ze alleen niet zelf produceren. Ze kapen hiervoor de suikerproductiefabriek in de cellen die ze besmetten. Jaren hebben onderzoekers gekeken hoe ze dit proces zo konden saboteren dat virussen met een defect suikerlaagje komen te zitten. Door een specifiek enzym te beïnvloeden dat in de fabriek het suikerlaagje bijschaaft voordat het door de controlepost van de cel gaat, hopen ze het suikerlaagje zo te verpruts...more
In deze audio hoor je onderzoeker Ziggy Pleunis van het McGill Space Institute. Lees hier meer over de ontdekking: A fast radio burst in our own Galaxy. De paper van Pleunis en zijn collega's van het Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) vind je hier: A bright millisecond-duration radio burst from a Galactic magnetar.
Steeds meer bacteriën zijn resistent tegen de antibiotica die we gebruiken. Daarnaast wordt ook nog verwacht dat het aantal mensen dat een infectieziekte krijgt gaat toenemen. En dus zijn wetenschappers druk met het vinden van middelen waar ziekmakende bacteriën geen trucjes voor hebben en waar ze niet of moeilijk resistent tegen kunnen worden. Bacterie doorprikken Eén van de hoopgevende alternatieven is een middel dat - anders dan veel andere antibiotica - niet opgenomen hoeft te worden in de...more
Dit onderzoek werd gedaan door paleontologen van de Universiteit van Washington en het Burke Museum of Natural History & Culture. Deze wetenschappers kwamen fossielen op het spoor van een klein knaagdiertje dat de naam Filikomys primaevus - jeugdige, vriendelijke muis - kreeg. Maar hoe wisten ze nou dat dit een sociaal diertje was? Ze hadden behoorlijk wat fossielen van dit beestje gevonden, 22 in totaal. Ook nog in zeer goede staat, wat uitzonderlijk is. Ze vonden de fossielen op een beken...more
230 miljard ton, dat is twee keer zoveel als de CO2-uitstoot van de VS over de afgelopen 100 jaar. Maar hoe hebben ze deze lastige berekening nou gedaan, zonder dat ze alle bodemprocessen op aarde hebben onderzocht? Ze hebben in dit onderzoek gekeken naar de relatie tussen temperatuur en bodemafbraak. Hoe reageert de bodem op verschillende plekken op aarde op een stijging hiervan? Hierbij combineerden ze data uit observaties met bestaande klimaatmodellen. Ze maakten verschillende vergelijkingen ...more
In deze audio hoor je onderzoeker Willem Mulder van de Technische Universiteit Eindhoven en TMII, Icahn School of Medicine in New York. Lees hier meer over het onderzoek: Ground-breaking study on trained immunity to fight cancer en hier vind je meer informatie over de startup die de onderzoekers hebben opgezet: Trained Therapeutix Discovery. Wat extra uitleg door de twee promovendi die veel van het experimentele werk hebben uitgevoerd:
Twee onderdelen van ons immuunsysteem leken ook uiterst geschikt voor het beschermen van ict-systemen: het constant verversen van cellen en een decentrale aansturing. Maar hoe vertaal je dat naar ict? Voor het verversen wordt voortgeborduurd op de bestaande nieuwe ict-techniek: Kubernetes. Een systeem waarmee computertoepassingen beheerd kunnen worden. Daarin zit al de mogelijkheid om te herstarten en verversen, alleen hebben ze nu een link gemaakt naar cybersecurity-instrumenten. Ze laten deze...more
Het experiment heeft nog het meeste weg van het doorfluisterspelletje van vroeger, maar dan met drumritmes. 120 proefpersonen kregen een ritme te horen en dat moesten ze - alleen in een geluidsdichte ruimte met drie trommels en één stokje - zo goed mogelijk na proberen te spelen. Sommige mensen hoorden het origineel, anderen kregen het stokje door van een andere proefpersoon en moesten naspelen wat diegene ervan had gebakken. Elk groepje (of rijtje) van zes mensen begon dus met een basisritme en...more
Malaria wordt verspreid door parasieten. Als een mug ons prikt dringt die parasiet onze bloedbaan binnen en daar besmetten ze menselijke rode bloed cellen en vermenigvuldigen ze zich. De meeste besmettingen vinden plaats in de natte maanden van het jaar. In delen van West Afrika is dit ongeveer van juli tot december. Dat is ook logisch, want in dat seizoen zijn er de meeste muggen en verspreid de ziekte zich makkelijker. Maar hoe kan het dan dat ze elk jaar met zoveel terugkomen? Terwijl er een...more
Uit het experiment met de robotvissen kwam dat het inderdaad energie scheelt als vissen in een school zwemmen. Ze maken hierbij gebruik van de waterstroming die de vissen voor hen veroorzaken en passen hun staartbeweging daarop aan. Dit aanpassen van de beweging wordt in dit onderzoek vortex phase matching genoemd. Het werkt op elke plek in de school, maar vraagt niet overal om dezelfde beweging. Synchroniseren met de leider heeft bijvoorbeeld als je er vlak achter zwemt, zit je verder achter in...more
Het klinkt enger dan het is. Laten we beginnen bij het begin: het gaat hier niet om het controleren van de emotie zelf, maar het controleren van wat je ermee doet. Van nature hebben mensen de neiging om negatieve, bedreigende situaties te vermijden en positieve en belonende situaties op te zoeken. Alleen soms vraagt een situatie om een tegennatuurlijke handeling. Je wilt bijvoorbeeld je oma heel graag knuffelen, maar je moet je inhouden (want corona!). Dit is voor sommige mensen een bijzonder ...more
Materiaal dat uit een laag bestaat met een dikte van 1 atoom wordt ook wel 2D-materiaal genoemd. Grafeen is hier een voorbeeld van. Zo'n grafeenlaagje heeft hele bijzondere eigenschappen. Het is sterker dan staal, transparant en flexibel. Ook geleidt het warmte en elektriciteit heel erg goed. Dat maakt het interessant als materiaal voor zonnecellen, buigzame lcd- en touchscreens en een heleboel elektronica op hele kleine schaal. Alleen de randjes van dit soort materialen zijn onvoorspelbaar. Z...more
Hoe ziet die dans er nou precies uit? Daarvoor duiken we even in de hartspier. Om precies te zijn in de hartspier-cellen. Daar zitten lange dunne eiwit-slierten die samen een hartslag kunnen maken. Met behulp van een elektrisch signaaltje trekken ze samen, en ontspannen ze weer. Om dit te kunnen doen moeten die slierten moeten echter allemaal dezelfde lengte hebben. Het bepalen van de lengtes van die eiwitten - dus wanneer is eentje precies de goede lengte - dat doet weer een ander eiwitje in ...more
In deze audio hoor je onderzoeker Adam Khalife van Sorbonne University. Lees hier meer over het onderzoek: Losing flight had huge benefits for ants, finds new study.
Demi Jansen zocht met haar team naar een duurzame oplossing op voedselgebied en vond die in 3D-geprinte insectenkoekjes. Omdat ze er eerst een pasta van maken, kunnen ze snacks maken in elke vorm en elke smaak. Omdat deze manier van produceren (nog) niet geschikt is voor massaproductie zien ze dit meer als iets voor specifieke groepen die baat zouden hebben bij een gepersonaliseerde dosis eiwitten en vetten. Daarbij denken ze bijvoorbeeld aan de zorg, topsporters en mensen bij defensie. Meten ...more
Hier vind je het volledige paper en kun je ook foto's en video's bekijken van de katten en de mensen die een slow blink doen.
Meer over hun onderzoek en het veilingen-format dat ze ontwikkelden lees je hier. Luister ook Tinbergen en de economie van morgen
In de podcast hoor je onderzoeker Ilja Croijmans van Universiteit Utrecht. Meer over het onderzoek lees je hier. Er is ook een vervolgonderzoek, daaraan kan je meedoen als je een wijnexpert ben (gediplomeerd, minstens WSET level 3 of vergelijkbaar). Dat doe je via deze link of je kan mailen naar [email protected]
Lees hier meer over de winnaars van de Nobelprijs voor de scheikunde: Genetic scissors: a tool for rewriting the code of life.
Als je meer wilt lezen over het onderzoek en de onderzoekers, dan kan je dat hier doen.
Lees hier meer over de winnaars van de 2020 Nobelprijs voor de geneeskunde: the Nobel Prize in physiology or medicine.
Als aanvulling op de grotere Europese CO2-ruimtemissies ontwikkelt een samenwerking van tien organisaties - waaronder SRON - een netwerk van kleinere satellieten dat uiteindelijke het Space CARBon Observatory moet worden. Daarvoor hebben ze samen met onder andere TNO, de Universiteit Leiden en Airbus een instrument ontwikkelt genaamd SPEX dat kijkt naar fijnstof in de atmosfeer. Ruis weghalen SPEX doet dit door te kijken naar hoe die kleine deeltjes het licht van de zon weerkaatsen. Zo kunnen ...more
Dat het dier sociaal is dat hadden ze al in het wild gezien. De blauwe ekster zorgt namelijk ook voor jongen die niet van hem of haar zelf zijn. Broertjes en zusjes van een nieuw nest brengen net zo goed eten als vader en moeder en zelfs dieren die helemaal geen familie zijn helpen mee. Meelwormexperiment Om erachter te komen hoeveel hiervan een teken van intelligentie was en hoeveel instinct, hebben onderzoekers een experiment opgezet waarbij steeds één vogel afgezonderd zat, maar er tussen h...more
Het lukt zelfrijdende auto's nog niet om moeiteloos op te gaan in het verkeer en dat komt omdat hun rijgedrag nog te robotisch is. Dat maakt ook dat mensen ze niet echt vertrouwen, zowel als bestuurder als medeweggebruiker. Daarom wilde onderzoeker Sarvesh Kolekar op zoek naar wat menselijk rijgedrag nou bepaalt. Wat is de basis? Wat is het mechanisme erachter? Slordig en onzeker Eigenlijk komt het erop neer dat we helemaal niet zo netjes rijden. Een algoritme wordt getraind om het optimale pa...more
In dit onderzoek hebben wetenschappers van het Sanford Burnham Prebys Medical Discovery Institute in de VS gekeken of het haalbaar is om op een nieuwe manier kankercellen aan te pakken. Daarbij hebben ze zich gericht op de kanaaltjes waardoor de stroom van stofjes in en uit de celkern loopt. Dus het buisje naar de poriën eigenlijk. Ze wilden weten: als we de groei van die kanaaltjes - het vormen ervan - nou kunnen tegengaan kan dat er dan voor zorgen dat agressieve tumoren minder snel groeien e...more
Als SPEXone uiteindelijk met de satelliet mee de ruimte ingaat, is het de bedoeling dat hij daar met ongeëvenaarde nauwkeurigheid de eigenschappen van fijnstofdeeltjes in de aardatmosfeer gaat meten. De deeltjes spelen een belangrijke rol in het klimaat: sommigen zorgen voor het opwarmen van de aarde, maar anderen juist voor het afkoelen van de aarde. Met de SPEXone data die zeker drie jaar verzameld gaat worden proberen onderzoekers erachter te komen hoe groot die invloed precies is. In deze ...more
In deze audio hoor je hoogleraar cognitieve psychologie Sabine Hunnius van het Donders Instituut (Radboud Universiteit). Lees hier meer: Infants tailor their attention to maximize learning.
Sommige dieren zijn iets beter in het omgaan met veranderingen dan anderen. Leef je kort, plant je je snel voort en verplaats je makkelijk, dan heb je een grotere kans op succes. Dankzij deze factoren lukte het de rosse vleermuis om zijn overwinteringslocatie slimmer te kiezen. In eerste instantie waren het de jonge mannetjes die verder naar het noorden opschoven om het zo niet te warm te hebben tijdens hun winterslaap, terwijl vooral de ouderen vleermuizen vast bleven houden aan hun oude vertr...more
Lees hier meer over het onderzoek: UCLA-led team of scientists discovers why we need sleep. De paper vind je hier: Unraveling why we sleep: Quantitative analysis reveals abrupt transition from neural reorganization to repair in early development.
In deze audio hoor je onderzoeker Susan Alberts van Duke University. Meer over de studie: Male baboons with female friends live longer. De paper vind je hier: Social bonds, social status and survival in wild baboons: a tale of two sexes.
Het doel van deze onderzoekers is het maken van planten die minder gevoelig zijn voor ziekte, die minder pesticide nodig hebben en die ook nog eens gezonder zijn om te eten. Als je een plant wilt verbeteren kan dat op verschillende manieren. Je kunt ze genetisch manipuleren, maar dat mag hier niet. En je kunt ze op de ouderwetse manier kruisen, tot je uiteindelijk de soort krijgt die je wilt. Dat is alleen een lang en kostbaar proces met een wisselende uitkomst. Kan dit niet via een andere weg...more
Het onderzoek vond plaats in het Ningaloo Reef in het westen van Australië. Daar verzamelen zich elk jaar honderden walvishaaien. De onderzoekers zwommen al veel met de dieren en ontdekten zo dat ze elk een uniek patroon hebben en dat ze dus uit elkaar gehouden kunnen worden. Dat betekent dat je ze kunt gaan volgen en kunt bijhouden hoeveel ze elke keer gegroeid zijn. Maar hoe doe je dat? Een walvishaai meten? Je kunt hiervoor een wervel doorzagen en de jaarringen - net als bij een boom - tell...more
Het gebeurt niet vaak dat fossielen in barnsteen zo goed bewaard blijven. Vaak is bij dit soort diertjes iets als het schild nog intact, maar zijn de ingewanden en andere zachtere delen verloren gegaan. In 150 jaar onderzoek naar fossielen van mosselkreeftjes waren er misschien 20 uitzonderingen. Deze laatste toevoeging is dus op zich al uitzonderlijk omdat ook de ingewanden in goede staat verkeren, maar wat de vondst extra bijzonder maakt is dat er zelfs spermacellen in het voortplantingskanaal...more
In deze audio hoor je Marcus du Sautoy, hoogleraar wiskunde en Simonyi Professor for the Public Understanding of Science aan Oxford University. Zijn boek vind je bij Uitgeverij Nieuwezijds: De code van creativiteit. Woensdagavond 16 september zal op de TU Eindhoven een lezing plaatsvinden met Marcus du Sautoy en onderzoekers Kristina Andersen (Industrial Design) en Jim Portegies (Mathematics and Computer Science). De gratis lezing is ook online te volgen. Ook interessant en uitgekomen rond d...more
Het gaat om een behandeling die gebruikmaakt van drie onderdelen: zuurstof, licht in de vorm van een laser en een lichtgevoelig molecuul. Het heet fotodynamische therapie en het zorgt ervoor dat er stofjes gevormd worden die de kankercellen aanvallen. De behandeling werkt alleen niet bij iedereen. Drie problemen zijn daar de oorzaak van: het is niet makkelijk om de lichtgevoelige moleculen op de juiste plek te krijgen, tumoren zorgen voor een zuurstofarme omgeving terwijl je juist zuurstof nodi...more
In deze audio hoor je onderzoeker en projectleider Frank Linde van het Nikhef. Meer lezen over de Einstein Telescope? Dat kan onder andere hier: Einstein Telescope wordt het gevoeligste observatorium voor zwaartekrachtsgolven. Of lees hier meer over het nieuws van vorige week: Onderzoekers hebben bewijs gevonden voor het samensmelten van twee uitzonderlijk zware zwarte gaten, die volgens de bestaande theorie eigenlijk niet eens zouden moeten bestaan.
Het zou een mogelijke verklaring zijn voor waarom kinderen beter zijn in het leren van taal en waarom ze beter herstellen van beroertes. De onderzoekers zagen eerder dat kinderen die al heel vroeg - bij de geboorte - een beroerte kregen waarbij alle functies van de linkerhersenhelft verloren gingen op latere leeftijd alsnog taal konden verwerken. Sterker nog: ze hadden hier geen enkel probleem mee. De nieuwe data suggereert dat de taalverwerking bij deze kinderen wordt overgenomen door de re...more
Even geleden kwamen onderzoekers van de Universiteit van Exeter achter interessant gedrag van de zilvermeeuw. Het onderzoek was heel overzichtelijk: Madeleine Goumas was degene die het uitvoerde. Zij zette wat eten neer in een strandplaatsje, wachtte op een afstandje tot er een meeuw landde en begon die of intens aan te kijken, of ze draaide haar hoofd weg. Wat bleek: de meeuwen durfden minder en kwamen veel minder snel op het eten af als ze werden aangekeken. Maar reageren ze nou op onze ogen?...more
Er zijn meer dan een miljoen soorten mijten die overal ter wereld leven. In zoetwaterecosystemen, op de polen, op de hoogste bergen, noem het maar op. Voor het eerst is nu door onderzoekers van de Universiteit van Queensland in Australië in kaart gebracht hoe het met ze gaat. En dat is niet best. Het aantal soorten gaat gigantisch hard achteruit. In de regenwouden waar de meerderheid zich bevindt is ongeveer de helft van de soorten verdwenen. En dat is niet alleen een signaal voor hoe het ervoo...more
De ontdekking werd gedaan aan de hand van zwaartekrachtsgolven die mei vorig jaar zijn opgevangen door de twee LIGO-detectoren in de VS en de Virgo-detector in Italië. Die meten hele minuscule lengte-verschillen in de ruimte-tijd die worden veroorzaakt als bijvoorbeeld twee zwarte gaten botsen. Het signaal werd maar 0,1 seconden gemeten en de data was heel complex. Vandaar dat het pas na uitgebreide analyse naar buiten wordt gebracht. Het signaal - dat GW190521 is genoemd- is volgens de analys...more
In deze audio hoor je Malcom Brown van de TU Delft. Meer lezen over het project kan hier: TU Delft Flying-V. En heb je zin in nog veel meer vliegtuigtechniek, dan is er ook nog deze aflevering van de BNR Techniektour: De techniek achter vliegtuigen. Met daarin een langer gesprek over de Flying-V en een berg luchtvaartkennis van Eric van der Veen (ADSE) en Hans Heerkens (Universiteit Twente).
Lithium-ionbatterijen: ze zitten in onze telefoons, laptops en tablets en maken elektrisch rijden mogelijk. We hebben dus al behoorlijk veel aan ze. Toch word er door onderzoekers wereldwijd gewerkt aan een nog betere versie. Eentje waarmee we straks misschien wel twee keer zo ver kunnen rijden op één oplaadbeurt. Om dat voor elkaar te krijgen moet er zoveel mogelijk energie in een zo licht mogelijke batterij. Daarvoor heb je materiaal nodig waar je veel lithium in kunt opslaan. Nou valt er wat...more
In de podcast hoor je Birna van Riemsdijk van University of Twente. Meer over haar onderzoek lees je op haar eigen website.
In de podcast hoor je hoogleraar Pauline Kleingeld van de Rijksuniversiteit Groningen. Onlangs kreeg zij een Spinozapremie van de NWO. Meer over haar onderzoek lees je hier.
In de podcast hoor je onderzoeker Nicole van Gelder van het Radboud UMC. Meer over SAFE vind je op de website.
In de podcast hoor je hoogleraar Linda Steg van de Rijksuniversiteit Groningen. Meer over haar onderzoek en de Stevenpremie lees je hier.
In de podcast hoor je hoogleraar Liesbeth Sterck van de Universiteit van Utrecht.
In de podcast hoor je Niel Truyens van TNO. Meer over deze nieuwe vorm van satellietcommunicatie lees je hier.
In de podcast hoor je planeetonderzoeker Daphne Stam van de TU Delft. Je leest hier meer over Loupe.
In de podcast hoor je Rembert Duine, hoogleraar theoretische natuurkunde aan de Universiteit Utrecht in Nederland en parttime hoogleraar aan de Technische Universiteit Eindhoven in Nederland. Meer informatie over dit onderzoek vind je hier.
In deze podcast hoor je deeltjesfysicus Auke Pieter Colijn van Nikhef. Je kunt hier meer lezen over de voorlopige resultaten van het eerdere XENON-experiment.
In deze audio hoor je onderzoeker Michiel Min van SRON. En hier vind je meer informatie over de projecten waar SRON mee bezig is op het gebied van exoplaneten.
In deze audio hoor je Patrick Schrauwen van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over zijn onderzoek vind je hier: Diabetes and Metabolism Research Group. Wil je bijdragen aan het onderzoek? Dat kan. Proefpersonen kunnen zich hier inschrijven.
In deze audio hoor je onderzoeker Esther Hulleman van het Prinses Máxima Centrum. Lees hier meer over haar werk: Hulleman groep.
Om te kijken of een geneesmiddel goed wordt afgebroken door het lichaam, wordt er in het medicijn in de klinische fase radioactiviteit ingebouwd. Zo kan heel precies worden gemeten of alles weer uit het lichaam verdwijnt. Ondanks dat het een veilige dosis is voor mensen, mogen dit soort testen pas laat in het onderzoekstraject, als het medicijn er vrijwel zeker gaat komen. Het nadeel daarvan is dat je er dan alsnog achter kan komen dat het lichaam het niet op de juiste manier afbreekt, wat som...more
Nieren - maar ook darmen - op miniformaat, inclusief perfect afgestelde vloeistofstroompjes en echte biologische cellen die samenwerken met niet-biologische materiaal: het bestaat en het werkt. Nu nog buiten het lichaam, maar misschien ooit als implantaat in het lichaam. Onze nieren zijn gigantisch belangrijk voor ons: ze filteren afvalstoffen uit het bloed, scheiden ze actief uit in de urine en spelen een belangrijke rol bij onze bloeddruk en de water- en zoutbalans in ons lichaam. Is er iets ...more
In deze audio hoor je onderzoeker Ton Schumacher. Hij is groepsleider Moleculaire Oncologie en Immunologie in het Antoni van Leeuwenhoek en het Oncode Instituut. Ook is hij hoogleraar Immuuntechnologie aan de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Hij kreeg dit jaar voor zijn werk een Stevinpremie toegekend door de NWO.
In de winter als er niet zoveel te eten is en de temperaturen omlaag gaan, gaat ook de Noordkromp in een soort sluimerstaat. Hierdoor remt de groei van het beestje af en die pauze kun je later heel mooi terugzien in de lijnen op zijn schelp. Bij sommige schelpdieren kun je zelfs de getijden erin terugzien. Je kunt er ook aan zien hoe goed her dier het dat jaar of dat seizoen had. En hoe het ervoor stond met de gezondheid van de zee op dat moment. Nou kunnen Noordkrompen meer dan 500 jaar oud wo...more
Tien maanden van het jaar eet de kanoet zoveel mogelijk zijn buikje rond als wadvogel bij temperaturen tussen de 25 en 40 graden, maar in de overige twee maanden trotseert hij de kou op het schiereiland Tajmyr om daar in de Siberische sneeuw te broeden. Extreem jaar Dat is al niet de makkelijkste plek om je kinderen groot te brengen, maar dit jaar hadden ze het extra zwaar. In 2020 werden in Siberië de hoogste temperaturen gemeten sinds de metingen zijn begonnen: 30 graden waar het normaal 5 g...more
In deze audio hoor je onderzoeker Nynke Dekker van de TU Delft. Lees hier meer over haar werk: DNA en RNA replication. Dekker kreeg dit jaar voor haar onderzoek een Spinozapremie toegekend door de NWO.
Planten kunnen door allerlei dieren bestoven worden. In Europa zijn dat bijvoorbeeld bijen en vlinders, maar ook vliegen en kevers. In de tropen wordt het ook veel gedaan door vogels en zelfs vleermuizen en nachtvlinders. Nou blijkt uit onderzoek dat het type bestuiver enorm veel invloed heeft op hoe een bloem eruit ziet. In the eye of the BEEholder Vogels zien goed blauw, groen en rood. Bijen zien goed ultraviolet. Bloemenplanten houden rekening met de ogen van hun bestuiver en passen de kleu...more
Misschien is simpel niet helemaal het goede woord. Want voordat je de stofjes kunt opsporen die indicatoren zijn voor verschillende vormen van kanker, moet je een behoorlijk ingewikkeld systeem in elkaar zetten. En in dit geval moet dat systeem in totaal ook nog zo klein worden als een postzegel. Voordat dit minilab (op een chip) klaar is, moeten verschillende disciplines samenkomen. De juiste biomakers moeten geselecteerd worden, er moet een ingenieus vloeistofsysteem worden gebouwd en er moet...more
Zo kan het tandglazuur van deze enorme dieren iets zeggen over hun kleur, wat ze per dag zo'n beetje aten, waar ze vandaan komen, aan wie ze verwant zijn en zelfs wat hun lichaamstemperatuur was. In deze audio vertelt onderzoeker Anne Schulp van de Universiteit Utrecht en Naturalis Biodiversity Center meer over hoe ze achter deze details kunnen komen. Meer lezen over zijn werk kan onder andere hier: Het spoor van de dinosaurus.
In deze audio hoor je Barry Fitzgerald, schrijver van How to build an Iron Man suit.
In deze audio hoor je Professor Marjolein Dijkstra van de Universiteit Utrecht. Lees hier meer over haar werk: 2,5 miljoen euro voor onderzoek om passieve nanomaterialen tot leven te brengen.
In deze audio hoor je onderzoeker Christian Dieleman van Amolf. Lees hier meer over zijn onderzoek: Universal Direct Pattering of Colloidal Quantum Dots by (Extreme) Ultraviolet and Electron Beam Lithography. Meer lezen over de geschiedenis van quantum dots? Dat kan hier: Nanocrystals in their prime.
Eén alternatief dat nu wordt getest, is lignine. Dat is een stof die je vindt in hout. Bij het maken van papier wordt lignine nu als afvalstroom verbrand. Dit zou je dus prima kunnen gaan gebruiken in asfalt. Tot nu toe lukte het om in testen 50 procent van bitumen te vervangen door lignine, maar als het aan onderzoekers ligt wordt dat in de toekomst nog veel meer. Uitdagingen Als je denkt: dit klinkt bijna te makkelijk, dan heb je daarin wel een beetje gelijk. Het verbranden van lignine leve...more
Nu wordt onder slim materiaal vaak materiaal verstaan dat onder invloed van stimuli - licht, warmte, bepaalde stofjes - een verandering kan ondergaan. Dat is al behoorlijk indrukwekkend, maar voor sommige onderzoekers nog lang niet genoeg. Feedback krijgen en gebruiken Want hoe mooi zou het zijn als materiaal ook leert van elke actie. Mensen gebruiken bij de meeste handelingen feedback om razendsnel aanpassingen te maken. Als we bijvoorbeeld een kopje oppakken, dan voelen we of onze grip missc...more
Om dit soort dingen mogelijk te maken, combineren onderzoekers kunstmatige moleculen met biologische componenten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een capsule (een soort cel) maken met daarin een motortje waarmee ze kunnen bewegen. Als je dit in het lichaam zou willen toepassen - bijvoorbeeld om medicijnen naar een bepaalde plek te transporteren - dan moeten deze hybride cellen alleen niet aangevallen worden omdat ze lichaamsvreemd zijn. Daar zijn allerlei mooie trucs voor, van een molecuul die dient...more
Door proefpersonen in een MRI-scanner te leggen en naar hun hersenactiviteit te kijken terwijl ze luisteren naar verschillende geluiden, proberen onderzoekers erachter te komen hoe audio precies wordt verwerkt en waar het allemaal mis kan gaan. We weten nog lang niet alles over deze processen, maar we weten wel iets. Bijvoorbeeld dat verschillende geluiden - een blaffende hond, een sirene, pratende mensen - door verschillende gebieden worden verwerkt. Wat ze ook al in onderzoek konden zien is...more
We kunnen steeds nauwkeuriger moleculen in het lichaam detecteren. We kunnen ook steeds beter kijken naar de expressie van veel van onze circa 20.000 genen. Daarnaast maken wearables het mogelijk om processen in het lichaam continu te monitoren. Dankzij dit soort ontwikkelingen lukt het steeds beter om het lichaam digitaal in kaart te brengen. En dan niet direct het volledige lichaam, want daarvan weten we nog lang niet alles en die rekenkracht hebben computers niet, maar modellen van verschil...more
Er wordt veel onderzoek gedaan naar genen en hun invloed op hoe ons lichaam werkt, maar als je naar chronische ziekten wilt kijken is de invloed van omgevingsfactoren minstens even belangrijk. Nou valt daar nogal wat te meten. Zowel in het lichaam als erbuiten. Toch lukt het onderzoekers steeds beter om in kaart te brengen wat omgevingsfactoren doen met onze gezondheid. Een eerste studie vond al een link tussen door auto's gemeten ultrafijnstof en het aantal mensen met hart- en vaatziekten in ...more
Tijdens de behandeling van bepaalde typen kanker ervaart meer dan de helft van de patiënten sterke veranderingen in het reuk- en smaakvermogen. Bij kinderen is dat zelfs 60 procent. Maar wat er precies verandert en wat eraan gedaan kan worden, dat weten onderzoekers nog niet. Het is een bijwerking die niet alleen vervelend is, het kan ook effect hebben op hoeveel en welke voeding een patiënt binnenkrijgt. Eerder onderzoek in Nederland liet al zien dat kinderen die te weinig voedingsstoffen binn...more
In onze cellen bewegen eiwitten razendsnel langs elkaar heen. Sommige eiwitten trekken pakketjes langs kleine draadjes heen en weer. Sommige bacteriën maken - als ze een cel binnen willen binnendringen - ook gebruik van dit mechanisme. Tijdens proefjes waarbij hiernaar gekeken werd ontdekte Neefjes hoe het uitschakelen van een bepaald eiwit in het lichaam ervoor zorgde dat juist de bacteriën doodgingen. Een nieuw anti-antibioticum, maar dan vanuit de gastheer. Link met kanker Dat was al mooi...more
Een veelgebruikt antikankermedicijn dat al zo'n 50 jaar geleden in gebruik is genomen, blijkt anders te werken dan al die tijd werd gedacht. Deze vondst kwam per toeval uit een onderzoek naar de werking van eiwitafbraak in cellen. Toen ze onderzochten hoe de balans van die eiwitafbraak verstoord kon raken - ze lieten er virussen, verhitting en bestraling op los - zagen ze bij het antikankermedicijn doxorubicine een sterke reactie. Dat was gek, want dat medicijn hoort iets heel anders te doen in...more
Het is goedkoper om te maken en je kunt er verschillende laagjes in verschillende kleuren van op elkaar leggen. Op die manier kun je er - in plaats van de 33 procent die silicium zonnecellen voor elkaar krijgen - tot wel 50 procent van het zonlicht mee omzetten in energie. Er is alleen een probleem met perovskiet: als er licht op schijnt is het materiaal niet stabiel. En licht is voor de werking van een zonnecel toch behoorlijk essentieel. Daarom werken wetenschappers wereldwijd aan een manier...more
Morgen is het de internationale dag van de slang. Een goed moment om alvast te bespreken hoe het er voorstaat met het wereldwijde onderzoek naar tegengif. Onderzoeker Mátyás Bittenbinder, verbonden aan Naturalis en de Vrije Universiteit in Amsterdam, vertelt meer over het totaal aantal doden per jaar, een recent onderzoek waarbij ze slangenklieren lieten groeien in een lab waar ook echt gif uitkomt en de uitdagingen die er nu nog zijn bij het ontwikkelen van een beter tegengif. Op de site van ...more
Het is niet voor het eerst dat een operatie op afstand is gedaan. Twintig jaar geleden verwijderde een chirurg vanuit New York een galblaas bij een patiënt in Straatsburg. Alleen voordat een techniek in gebruik genomen kan worden - zeker in de medische wereld - moet zo'n operatie meerdere keren even succesvol of beter herhaald worden en dat lukte niet goed. Ook zou in deze tijd zo'n operatie niet eens mogen met een techniek die zichzelf nog niet uitgebreid bewezen heeft. Inmiddels zijn zowel d...more
Het robotje bestaat uit twee bewegende delen: de stam die net als bij een koraalpoliep het water zo in beweging zet dat kleine deeltjes in het water naar de robot getrokken worden en de tentakels die in beide gevallen ervoor zorgen dat deze deeltjes opgepakt kunnen worden. Bij het robotje worden deze bewegingen elk in gang gezet door een andere stimulus van buitenaf: de stam reageert op magnetisme en de tentakels op licht. Uiteindelijke moeten de robotjes ook leren samenwerken, bijvoorbeeld doo...more
Onderzoekers kwamen hierachter toen ze in een wiskundig model bekeken wat er allemaal van invloed was op de beweging van de spermacel. Ze zagen keer op keer dat de beweging van de staart veel efficiënter was (wel 4 keer meer) als het laatste stukje niet bewoog. Het was zelfs zo dat sperma met een lui staartpuntje 70 procent sneller zwom. Dit is een belangrijke vondst, want weten wat een goede zwemmer kenmerkt is belangrijke kennis voor vruchtbaarheidsonderzoek. In deze audio hoor je onderzoeke...more
Kunnen we de energie die in vallende waterdruppels zit opslaan en gebruiken om apparaten van stroom te voorzien? Daar wordt al jaren naar gekeken. Nu is het onderzoekers gelukt om de techniek die daarvoor nodig is flink wat efficiënter te maken. In deze audio hoor je onderzoeker Frieder Mugele van de Universiteit Twente. Lees hier meer over het onderzoek: Energie opwekken met druppels. Hier vind je de volledige paper: Charge TrappingBased Electricity Generator (CTEG): An Ultrarobust and High E...more
Hoe het werkt is als volgt: je stuurt een geluidsgolf ergens heen, die weerkaatst op dingen die hij onderweg tegenkomt en dan vang je hem weer op. Dat zet je dan weer om in een plaatje dat je kunt aflezen. Dit werkt bijvoorbeeld zo bij echo's of seismologie. Maar als je op hele kleine schaal in vast materiaal wilt kijken, dan heb je een veel hogere frequentie (toonsoort) nodig. In dit onderzoek wilden ze kijken of ze door laagjes op een computerchip konden kijken. Dit zou handig zijn omdat op ...more
Ze berekenden dat sinds 1950 aan de Australische kust zo'n 161.150 hectaren aan zeegras verloren zijn gegaan, waardoor 2 procent meer koolstofdioxide vrijkwam per jaar. Dat klinkt misschien weinig, maar het is in dit geval evenveel als de uitstoot van 5 miljoen auto's per jaar. De berekening kan volgens de onderzoekers dienen als basis om het belang van zeegras te kunnen bepalen in de klimaatplannen van het land. In dit onderzoek werd ook gekeken hoe het verdwijnen van zeegras effect heeft op ...more
Uit experimenten met zeevonk blijkt dat het licht ontstaat als de wand van de cel vervormd wordt door mechanische krachten van buitenaf. Twee factoren bepalen de gloed: de heftigheid van de vervorming en de snelheid waarmee het gebeurt. Alleen als in hoog tempo veel vervorming plaatsvindt brandt er licht. Vermoedelijk moet dit ervoor zorgen dat de cel niet onnodig het licht aanzet en zo energie verbruikt. Naar de biochemische kant van het proces is al uitvoerig onderzoek gedaan. Zo wonnen onder...more
In experimenten was te zien hoe bloedplaatjes griepvirusdeeltjes konden opnemen. Ze gebruikten daarvoor suikers die als een soort kleine haartjes op de buitenkant van de bloedplaatjes zitten. Aan deze suikers binden de virusdeeltjes zich. Zodra het virusdeeltje is opgenomen geeft het bloedplaatje een seintje aan het lichaam: ruim mij op! Wat er daarna precies gebeurt, dat willen ze nog verder gaan onderzoeken. Ook kijken ze nog naar een link met het coronavirus. Bij ernstig zieke patiënten met ...more
Het uitzoeken van dat proces en de samenstelling van de planeet is dan ook niet bedoeld om te kijken of het er leefbaar is. Wel zegt die kennis iets over de kans dat er in de buurt planeten zouden kunnen zitten die op de aarde lijken. In deze audio hoor je onderzoeker Michiel Min van SRON. Lees hier meer over het onderzoek: Aluminium oxide in the atmosphere of hot Jupiter WASP-43b
In deze audio hoor je Detlef Koschny, Senior Asteroid Scientist bij ESA. Meer over ESA's werk rondom asteroïden vind je hier: Near-Earth Object Coordination Centre. Luister je graag nog even verder naar Koschny, in dit filmpje praat hij door over accidents and asteroids. Hier vind je meer over Asteroid Day en alles wat er die dag te zien is.
In deze audio hoor je Corina Brussaard van het NIOZ. Zelf doet ze onder andere onderzoek naar de werking van sponzen. Ze was bijvoorbeeld betrokken bij dit onderzoek dat eerder dit jaar werd gepubliceerd: In zee houden dieren de virussen in balans, waarin ook de uitzonderlijke filterfunctie van sponzen uitgebreid voorbijkomt. Lees hier meer over het onderzoek naar het anti-huidkankerstofje: Uncovering the Core Microbiome and Distribution of Palmerolide in Synoicum adareanum Across the Anvers I...more
De plantjes die in de bakken met nanoplastics stonden waren ook kleiner en minder sterk. De vondst is slecht nieuws voor de plantjes, maar daarmee ook voor ons. Het kan zowel effect hebben op de gezondheid van de gewassen die we laten groeien, als op de veiligheid van het eten dat we eten. Natuurlijk moet daarbij wel gekeken worden naar de concentratie per stuk grond en het soort nanodeeltjes per situatie. Ook weten we nog lang niet alles over de gezondheidseffecten op lange termijn. Lees mee...more
In deze audio hoor je onderzoeker Sander Tans van AMOLF. De volledige paper vind je hier: Predicting Evolutionary Constraints by Identifying Conflicting Demands in Regulatory Networks. Ook interessant om te lezen is een eerder onderzoek van de groep van Sander Tans dat ze samen met Harvard uitvoerden over de competitie tussen 'groeiers' en 'bewegers': Het evolutionaire nut van mobiliteit.
Onderzoekers en studenten van het ThermoPlastic composites Application Center (TPAC) van Saxion kregen het voor elkaar om het restmateriaal van een staartstuk zo te recyclen dat het weer gebruikt kon worden in dezelfde helikopter. Bij andere verwerkingsmethoden gingen de vezels van het materiaal vaak stuk, zodat het niet sterk genoeg meer was voor een toepassing in de luchtvaart. Samen met onder andere Fokker en moederbedrijf GKN Aerospace ontwikkelden ze een snijmethode waarmee de vezels voldo...more
Waar eerdere methoden een foto met een lage resolutie - zo'n blokjesbeeld zeg maar - misschien 8 keer beter kregen, lukte het in dit nieuwe onderzoek met behulp van kunstmatige intelligentie om de resolutie 64 keer te verbeteren. Het slimme systeem gokt niet zoals eerder vaak gebeurde hoe de missende pixels eruit hadden kunnen zien, maar zoekt in een oneindige database van gezichtsopties naar de beste match. Dit lukt omdat hij deze duidelijke plaatjes ook eerst in resolutie verlaagd. De gezich...more
Hier lees je meer over de Vega-raket. Hij is niet groot, maar kan veel dragen. Van één grote satelliet tot 50 kleintjes, waarbij hij elke satelliet in een andere baan kan vrijlaten. Hij is 30 meter hoog en 3 meter in doorsnee. In deze audio hoor je hoogleraar Marco Esposito, werkzaam bij Cosine.
Het materiaal werkt als een soort spons die zich samentrekt en daarmee vloeistof naar buiten perst. Die beweging kan in gang worden gezet door triggers als licht of warmte. Of nu ook: radiofrequentie. Daarmee wordt het straks mogelijk om dit materiaal een aan-uitknopje te geven. In een slim wondverband zou dat betekenen dat je de toediening van medicijnen kan bedienen. Zo moet het uiteindelijk lukken om verschillende vloeistoffen (of medicijnen) achter elkaar vrij te geven. Ook kan het materiaal...more
Het brein is opgebouwd uit zenuwcellen (neuronen) die elektrochemische signalen (neurotransmitters en ionen) naar elkaar sturen om informatie uit te wisselen. Die communicatie verloopt via twee synapsen, een soort vertakking aan de cel. Die twee synapsen raken elkaar bijna aan, maar er zit nog net een smalle spleet tussen waardoor het signaal wordt geleid. Elke keer als er zo'n chemisch signaaltje tussen twee synapsen wordt verstuurd wordt de geleiding, de verbinding beter. Het brein leert dus e...more
Waarom zou je dat eigenlijk willen? Internet onder water? Los van het feit dat het natuurlijk behoorlijk indrukwekkend zou zijn om je volgende duikavontuur te kunnen livestreamen, heeft het ook serieuzere toepassingen. Zo wordt er veel onderzoek en onderhoud gedaan onder water, waarbij het veel zou schelen als er een WiFi-verbinding was waarmee gegevens direct uitgewisseld kunnen worden. Maar er wordt ook gewerkt aan datacentra onder water. Ook die hebben straks de best mogelijke verbinding met ...more
Een spermacel heeft er niet zoveel aan om veeleisend te zijn. Er valt immers zelden te kiezen uit meerdere eitjes en hij moet al zijn energie stoppen in het bereiken van het eindpunt. Maar een eicel heeft er wel baat bij om kieskeurig te zijn. Wetenschappers wisten al dat eitjes chemische stofjes gebruiken om spermacellen de weg te wijzen, maar nu blijkt dus ook dat ze dat voor sommige spermacellen meer doen dan voor anderen. Het maakt de weg die een spermacel moet afleggen nog maar wat ingewi...more
In Ovo, een Nederlandse spinoff van de Universiteit Leiden, heeft nu een Europese beurs van 2,5 miljoen gekregen om hun oplossing voor dit probleem op te schalen. Want die opschaling is één van de grootste uitdagingen. Er moeten honderdduizend eieren per dag accuraat gescreend worden en dat doe je niet zomaar. De techniek Hoe de techniek werkt is als volgt: bij elk ei wordt een sample uit het vruchtwater gehaald met een heel dun naaldje, waarna het ei weer wordt dichtgemaakt. Dit kan voor de o...more
Dieren, mensen, planten: bij ze allemaal verschilt het aantal zaadjes dat een man kan produceren. Een chimpansee produceert bijvoorbeeld 200 keer meer zaad dan een gorilla, maar daar gaan we het nu niet over hebben. We gaan het hebben over plantjes. Want wat viel onderzoekers nou op: veel plantjes en gewassen zijn zo geëvolueerd dat ze zichzelf kunnen bevruchten en veel van die planten zijn steeds minder zaad (of pollen) gaan produceren. Op zoek naar het gen Je kunt je afvragen waarom je als p...more
Natuurlijk hebben ze dit niet gedaan met het coronavirus zelf. Ze gebruikten een stukje DNA van een onschadelijk plantenvirus wat ze op de leuning van een ziekenhuisbed in een isolatiekamer plaatsten. Vervolgens namen ze later op die dag en de rest van de week samples van 40 verschillende plekken op de afdeling. Van stoelleuningen en deurknoppen, tot een toetsenbord bij de receptie en behandelkamers aan de andere kant van de gang. Ze zagen dat het virus-DNA binnen 10 uur op 41 procent van de g...more
Wat gebeurt er precies als de mier wordt geïnfecteerd? Het begint ermee dat de mier sporen van de schimmel binnenkrijgt die ervoor zorgen dat hij op een moment waarop hij normaal onder de grond zou zitten ineens naar buiten kruipt. Daar gaat hij rondlopen, zoekt hij een hoog punt op, bijt hij zich vast en gaat uiteindelijk dood. De schimmel groeit vervolgens uit de mier en laat zijn sporen weer los over de rest van de mierenkolonie. En dat alles zonder een stel hersenen. In deze audio hoor je o...more
Wat weten we al wel? Er worden twee soorten aanrakingen onderscheiden: sociale aanrakingen (knuffelen, aaien) en functionele aanrakingen (voelen of je theekopje warm is). Elk wordt door een ander hersengebied verwerkt. De sociale aanrakingen zijn gelinkt aan het hersengebied dat emoties verwerkt en dus ook aan ons gevoel van veiligheid en samenhorigheid. We weten ook dat aanrakingen kunnen zorgen voor een afname van het stresshormoon cortisol en een toename van het knuffelhormoon oxytocine. Er...more
Als een plant merkt dat hij te maken krijgt met droogte, komt er een eiwit vrij dat ervoor zorgt dat de poriën van een plan zich sluiten. Die staan open zodat hij kan ademen. Zodat er koolstofdioxide opgenomen kan worden. Maar door die poriën open te zetten verdampt ook 90 procent van zijn water. Dus hij moet steeds de afweging maken: uitdrogen of ademhalen? Groeien of beschermen? Uiteindelijk wil je het liefst gewassen die deze afweging zo goed mogelijk maken. Dus hoe beter we weten hoe planten...more
In de podcast hoor je promovendus Niels Falch en zijn proefschrift vind je hier!
In de podcast hoor je universitair hoofddocent Wilco Verberk van de Radboud Universiteit. Wil je graag het onderzoek lezen? Dan kan dat hier.
In de podcast hoor je onderzoeksleider prof. dr. Sander Otte van de TU Delft. Het onderzoek vind je hier.
In de podcast hoor je hoogleraar mentale gezondheidsbevordering Ernst Bohlmeijer van de Universiteit Twente. Het onderzoek vind je hier. En mocht je nou nóg meer over willen weten over dankbaarheid, dan heeft Ernst Bohlmeijer er ook nog een boek over geschreven 'De kracht van dankbaarheid'.
Het is niet de eerste keer dat wetenschappers kunstmatige neuronen hebben weten te maken, maar wat er tot nu toe was ontwikkeld was nog niet echt geschikt voor een neuroprothese. Neuronen in ons brein communiceren heel precies, per neuron, maar het stimuleren van neuronen van buitenaf kon nog niet zo precies. Medicijnen die het gedrag van neuronen beïnvloeden werken te traag en elektrische stimuli niet gericht genoeg. Daarom maken de onderzoekers gebruik van: optogenetica. Een techniek waarbij ...more
Ook de stukadoors zelf waren erover te spreken. Voor alle taken, behalve het aanbrengen van gips op de muur, vonden ze de ervaren belasting lager wanneer het exoskelet gedragen werd. Nu moet nog worden onderzocht of het op lange termijn ook echt gezondheidsvoordelen oplevert en of er geen bewegingen zijn die juist moeilijker worden door het huidige ontwerp. In deze audio hoor je onderzoeker Michiel de Looze van TNO en Rick Folkerts van Stukadoorsbedrijf De Terp. Lees hier meer over het onderzoe...more
Dat de zwaardstaart krekel (officiële naam: Trigonidiinae) de vleermuis überhaupt kan horen, is al heel wat. In de jungle waar hij voorkomt, is de vleermuis lang niet het enige dier dat ultrasoon geluid produceert. Ook andere krekelsoorten doen dit. En hard ook. Dat hij ook nog eens in staat is om precies op het juiste moment te reageren - namelijk wanneer ze horen dat die vleermuis zich precies binnen die zeven meter radius bevindt - is des te indrukwekkender. Ook de reactie van de krekel op ...more
De mogelijkheden van de techniek zijn eindeloos. Want je kan er bijvoorbeeld ook robots mee maken die kunnen voelen en die kippenvel kunnen krijgen. Zo kunnen robots op een nieuwe manier met elkaar communiceren. Het zou ook interessant zijn voor allerlei trainingen waarbij aanraking een rol speelt, zoals fysiotherapie, of eerste hulp bij ongelukken. In deze audio hoor je onderzoeker Danqing Liu van de Technische Universiteit Eindhoven. Haar onderzoek is onderdeel van het 4TU-programma van de v...more
Het onderzoek werd gestart omdat biologen benieuwd waren naar de voordelen van samenwerken. Evolutionair zou je kunnen zeggen: waarom zou je iets weggeven? Waarom zou je delen? Het grote doel is toch de sterkste zijn en genen doorgeven? Omdat wij mensen wel honderd interacties hebben per maand, is het niet direct logisch om te denken dat we deze keuze bewust maken. Het vermoeden was dat er onbewust een emotionele afweging meespeelt. Een manier om te kijken naar emotie, is door bepaalde hormoonn...more
In deze audio hoor je onderzoeker Mario van der Stelt van de Universiteit Leiden. Hier lees je meer over het onderzoek: Lichaamseigen marihuana zorgt dat je angstherinneringen vergeet. De hele paper vind je op de site van Nature Chemical Biology: Discovery of a NAPE-PLD inhibitor that modulates emotional behavior in mice.
Om de nieuwe microscoop voor elkaar te krijgen moesten ze een aantal dingen veranderen. Om de techniek sneller te krijgen zijn ze anders naar data gaan kijken. Als je bij het versturen van een afbeelding compressie toepast (een JPEG heeft nog maar 90 procent van de data van de originele afbeelding, zonder dat dit ons opvalt), waarom dan niet hetzelfde doen bij nanomicroscopie? Door alleen vast te leggen wat echt nodig is en dan terug te rekenen naar het hele plaatje, scheelt het data en dus enor...more
De twee geluiden zitten zo dicht op elkaar - een paar milliseconden - dat het voor een roofdier onmogelijk wordt om ze te onderscheiden. Maar omdat de buurman net wat eerder was, wordt zijn gekwaak gehoord als het brongeluid en is het de buurman die het niet overleefd. Maar gaan dan niet ook alle vrouwtjes richting de buurman? Nee, gek genoeg werkt de truc niet bij vrouwtjes boomkikkers. Zij laten zich er niet door afleiden. Wij mensen zouden er overigens wel intrappen. Onze hersenen kunnen he...more
De sliertjes op het oppervlakte van de bacteriën hebben verschillende functies. Ze kunnen gebruikt worden als een soort haakje, waarmee de bacterie zichzelf over het oppervlakte kan slepen. Zo kan hij zich naar andere cellen verplaatsen die hij vervolgens infecteert. Hij kan zich er ook mee vasthouden, zodat je hem moeilijk wegkrijgt. En ze worden gebruikt om stofjes op te nemen en uit te stoten, zodat bijvoorbeeld DNA kan worden opgenomen of op een andere wijze gecommuniceerd kan worden met a...more
Eerdere onderzoeken met de techniek gaven bijvoorbeeld al inzicht in het effect van medicijnen op kankercellen. Volgend jaar komt er een nieuwe magneet naar de testfaciliteit in Utrecht, waarmee het apparaat tot de wereldtop behoort. Het was al een bijzondere meetopstelling omdat er zowel vloeibare als vaste monsters getest kunnen worden, iets wat niet op veel plekken ter wereld kan. Met een nieuwe subsidie die vandaag is toegekend wordt het mogelijk om een groot samenwerkingsnetwerk in Nederla...more
Hoe het werkt: de flexibele contactlens heeft een sensor die kleine schommelingen in glucosewaarden in het traanvocht kan detecteren. Die waarden zijn een goede indicatie van glucoselevels in het bloed. Zo kan een patiënt op zijn telefoon een seintje krijgen als daarmee iets mis is. De lenzen kunnen ook een gevolg van diabetes behandelen volgens de onderzoekers: oogbeschadigingen. Dit komt voor bij een groot deel van de patiënten die langdurig diabetes heeft en kans zelfs blindheid veroorzaken...more
Het onderzoek wordt gefinancierd door de TU Delft, en is opgezet in samenwerking met het RIVM, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het Ministerie van Financiën en VU Amsterdam. De scenario's waaruit je kan kiezen, zijn dan ook versoepelingen die de overheid zou kunnen gaan uitvoeren. Maar je kan ook zelf suggesties aanleveren voor exitstrategieën. In de podcast hoor je Niek Mouter van de TU Delft, de projectleider. Meer informatie vind je op tudelft.nl/covidexit. Inmiddels vi...more
Wat moet er dan allemaal in zo'n formule om die manen te kunnen vinden? Wat belangrijk is om te weten: is die maan warm genoeg om de ijslaag van onder een beetje te laten smelten? Om daarachter te komen zijn een aantal variabelen belangrijk: de afstand tot nabije planeten, de doorsnee van de maan, de hoeveelheid maangruis op het oppervlakte en hoe geleidend de ijs- en grondlaag is. Maar ook: hoe warm is de maan zelf? En dit is onder andere afhankelijk van de zwaartekracht van de nabije planeet...more
Voor wie wil weten hoe die sensor precies werkt: houd je vast, het is niet simpel. In de sensor zitten kleine gouden nano-eilandjes op een glazen laagje. Op die nano-eilandjes wordt een lichtbundel - een laser - geprojecteerd. Dat licht weerkaatst en wordt weer opgevangen door een detector (sensor). Door dat licht in een bepaalde hoek op die eilandjes te projecteren, absorberen moleculen op het oppervlakte een deel van het licht. De rest wordt weer teruggekaatst. Als er nou op dat oppervlakte ...more
Het plan is om - mits je ziet aankomen dat twee objecten op elkaar gaan botsen - een simpele raket de ruimte in te sturen met aan boord een capsule met kleine deeltjes. Dit zou bijvoorbeeld een schepje talkpoeder kunnen zijn. De deeltjes moeten vervolgens vlak voor het object dat je wilt tegenhouden worden losgelaten. De wolk die dan ontstaat, kan het naderende object afremmen en van baan laten veranderen. Lees hier meer over het onderzoek: Just in time collision avoidance. De methode zou in th...more
In het experiment moesten mensen patronen doorgronden en door die te volgen verdienden ze speelgeld. Maar soms werd de uitkomst gemanipuleerd en leverde hetzelfde patroon geen geld op. De onderzoekers waren benieuwd wat de proefpersonen de eerstvolgende keer deden. Baseerden ze die keuze op statistiek en keerden ze terug naar het succes van eerder? Of weken ze hier vanwege de tegenvaller ervoor vanaf? Maar 20 procent van de proefpersonen bleek de kennis die ze daarvoor hadden opgedaan te gebru...more
Binnen twee weken hadden ze het platform opgezet en ze zijn niet bang voor te veel data, ondanks dat er elke dag zo'n 100 papers over het virus bijkomen. De algoritmes die ze gebruiken zouden blijven werken, ook als de data toeneemt. Het kost dan alleen wat extra rekenkracht in de cloud. In deze audio hoor je onderzoeker Peter Staar van IBM. Benieuwd naar het deep search platform, je vindt hem hier: Use deep search to explore the COVID-19 corpus
Dat betekent voor boeren minder werk en meer opbrengst uit één plant. Maar het heeft ook als voordeel dat de grond minder wordt omgeploegd. Dat zorgt weer voor minder erosie en een betere bodembalans. Ook dat heeft weer een positieve invloed op de productie. In deze audio hoor je Remko Offringa, hoogleraar Ontwikkelingsgenetica van planten aan de Universiteit Leiden. Meer over het onderzoek lees je hier: A suppressor of axillary meristem maturation promotes longevity in flowering plants. Foto:...more
Hier vind je de Harvard-studie: Projecting the transmission dynamics of SARS-CoV-2 through the postpandemic period. Eén van de onderzoekers: epidemioloog Marc Lipsitch hield eerder al een persconferentie waarin hij vragen over het virus beantwoordde, die is hier terug te luisteren en lezen: Coronavirus (COVID-19): Press Conference with Marc Lipsitch
In de audio hoor je Paul Rose van de Universiteit van Exeter. Hij doet al jarenlang onderzoek naar flamingo's. Je kan hier meer lezen over zijn laatste studie. Daaruit blijkt dus dat flamingo's vriendschappen sluiten. Niet alleen paartjes zoeken elkaar op, je hebt ook vriendschappen tussen mannetjes en tussen vrouwtjes. En niet menselijks is de flamingo vreemd, soms verwateren de vriendschappen en soms maken ze ruzie. Dierentuinen zouden meer rekening kunnen houden met de sociale netwerken v...more
Bij een behandeling met bloedplasma van genezen patiënten is de hoop dat de grote hoeveelheid antistoffen die deze mensen in hun bloed hebben aangemaakt tegen het virus, ook in het lichaam van zieke patiënten het virus kan bestrijden. De twee Nederlandse onderzoeken zijn complementair. Het Erasmus MC kijkt naar het effect van bloedplasma op ernstig zieke IC-patiënten en het LUMC kijkt samen met andere academische centra naar de behandeling van mensen in een eerder stadium van de ziekte. Het Er...more
In deze audio hoor je onderzoeker Scott Armbruster van de Universiteit van Portsmouth. Lees hier meer over het onderzoek: Floral reorientation: the restoration of pollination accuracy after accidents De trigger plant in actie. Zodra een insect de bloem aanraakt, schiet een tweeslachtig stengeltje met stuifmeel tegen het insect aan. Dit gaat even snel als de snelste beweging die een mens kan maken: de gooibeweging waarmee bijvoorbeeld honkballers een bal weggooien.
In deze audio hoor je Rick Philipsen van Thirona: een spin-off van het Radboud UMC die gespecialiseerd is in kunstmatige intelligentie voor medische beeldanalyse. De software waarmee tubercolose en nu ook het coronavirus gedetecteerd kan worden op röntgenfoto's, ontwikkelden ze samen met Delft Imaging.
Zo'n 60 tot 70 procent van alle nieuwe opkomende virusinfecties is van dieren afkomstig. In Wageningen kijkt Van der Poel hoe we dit soort virussen eerder kunnen detecteren en op waarde kunnen schatten. Volgens hem is dat bij de huidige uitbraak niet snel genoeg gebeurd. Ondertussen draait het lab in Wageningen overuren. Ze helpen met het analyseren van coranatesten van menselijke patiënten en ze staan klaar om aan vaccin-onderzoek bij te dragen, onder meer met dierproeven. Van der Poel benadru...more
In deze audio hoor je Joeri van Leeuwen, astronoom bij ASTRON en de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker Maarten Stol van BrainCreators. Meer lezen over het CORTEX-project dat vorig jaar een go kreeg kan hier: Zelflerende machines openen jacht op kosmische explosies. Meer lezen over de ontdekking van de eerste nieuwe kosmische radioflits door de Westerbork-telescoop afgelopen week kan hier: A bright, high rotation-measure FRB that skewers the M33 halo.
Wolven passen de grootte van de groep aan op de grootte van de prooi. Gaan ze achter een eland aan, dan gaan ze met een klein groepje van acht, maar als ze een bijvoorbeeld een bizon willen pakken, dan gaan ze met zo'n 13 wolven op pad. Ook kikkers kunnen tellen. De mannetjes hebben een reclameboodschap waar vrouwtjes op afkomen waarvoor geldt: hoe meer lettergrepen, hoe aantrekkelijker. In deze audio hoor je neurobioloog en dierenfysioloog Andreas Nieder van de Universiteit van Tübingen. Lee...more
Eén van de manieren om de planten bij kou in leven te houden is het inschakelen van kleine windmolens die warme lucht van boven naar de koude grond beneden verplaatsen. De eerste onderzoeken met die techniek zijn veelbelovend. Uiteindelijk zouden deze ventilatoren automatisch kunnen gaan draaien als als de sensoren detecteren dat de planten het te koud krijgen. In de audio hoor je hoogleraar atmosferische natuurkunde aan de TU Delft Bas van der Wiel. Meer lezen over het hele 4TU-project kan hi...more
Zo kwamen ze bij het zalfje terecht, dat bekend staat om het stimuleren van deze reactie. Als ze dit bij muizen opsmeerden op de plek waar het vaccin werd toegediend, stimuleerde het de immuunreactie. Het moet nog worden getest bij mensen, maar de verwachting - ook op basis van eerdere onderzoeken - is dat het werkt. Kunnen we er dan al wat mee zodra er een COVID19-vaccin af is? Aangezien dat nog even duurt, zou het kunnen dat er genoeg tijd is voor de benodigde testen om op dat moment een go te...more
In deze audio hoor je onderzoeker Amar Kamat van het Engineering and Technology institute Groningen, onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen. Lees hier meer over het onderzoek: Zeehonden en vissen als inspiratie voor sensoren
Het is volgens onderzoeker bijvoorbeeld van belang dat medische experts die mensen behandelen met deze klachten de juiste voorzorgsmaatregelen nemen. Om zichzelf te beschermen tegen het virus, maar ook om verdere verspreiding tegen te gaan. Medisch personeel met deze klachten mag nu nog gewoon doorwerken, maar zou eigenlijk thuis moeten blijven. In deze audio hoor je professor Claire Hopkins, onder andere voorzitter van de British Rhinological Society. Lees hier haar eigen statement over de mo...more
Omdat de meeste artsen die meewerken aan het project ook gewoon moeten behandelen, en het even duurt voor alle gegevens binnen zijn, is het nog moeilijk te zeggen wanneer de eerste resultaten binnen zijn. Ze hopen binnen enkele weken. Het opzetten van een vergelijkbaar onderzoek wereldwijd is lastig, omdat de regelgeving voor de bescherming van patiëntgegevens per land verschilt. Een onderzoek onder alleen Nederlandse patiënten heeft als voordeel dat het ook meteen toepasbaar is op de Nederlan...more
Het Hero-eiwit - dat al langer bekend was, maar niet eerder zo goed werd onderzocht - pakt volgens deze onderzoekers andere eiwitten vast en beschermt ze tegen extreme omstandigheden. Fruitvliegjes die extra Hero-eiwitten hadden bleven 30 procent langer leven, blijkt uit experimenten die zijn gedaan in dit onderzoek. Ook voor menselijke cellen in het lab leken ze positieve gevolgen te hebben. Onderzoeker Arnold Driessen van de Rijksuniversiteit Groningen - te horen in deze audio - vindt het een...more
Het middel blokkeert de kopieermachine van het virus, zodat het zich niet kan vermenigvuldigen. Ondertussen wordt er - onder andere in het LUMC - hard doorgewerkt om zo snel mogelijk aanvullende of betere virusremmers te ontwikkelen. In deze audio hoor je onderzoeker Eric Snijder. Hij is hoogleraar moleculaire virologie en hoofd van de Sectie Research van de Afdeling Medische Microbiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Meer over de onderzoeken die nu bij het LUMC gaan plaa...more
Er is een grote groep jonge kinderen die - vooral in de eerste vier jaar - kwakkelt met de gezondheid zonder dat er echt een medische oorzaak is. Kinderarts Ellen van der Gaag wilde voor die groep een oplossing vinden en kwam al snel achter verschillen in voeding bij kinderen die vaak ziek waren. Het leidde tot een voedingsadvies: volle melk, roomboter, groene groente en rundvlees. De groep die dit advies volgde ging van 14 infectiedagen per maand, naar 5. En voor volwassenen vond ze in een lite...more
Door dat stukje DNA in het lichaam te brengen, hopen ze dat het het lichaam zelf dat eiwit gaat aanmaken. Dat wordt dan vervolgens herkend als niet-lichaamseigen materiaal waardoor er anti-stoffen worden aanmaakt. Raakt iemand dan met het echte virus besmet, dan is het immuunsysteem al extra bewapend. Ook al is dit een veel snellere manier van een vaccin maken, alsnog kan het vele maanden duren voor duidelijk is of het werkt en of het veilig genoeg is. En net als voor andere mogelijke vaccins ...more
Die slechte communicatie zou dus wel eens de boosdoener kunnen zijn. Kunnen we met deze informatie dan ook meteen mensen mee helpen? Ja. Ze zagen namelijk ook dat het per individu verschilde in hoeverre die communicatie verstoord raakte. Dan zou je dus als je een dieetplan voor iemand maakt die vanwege de gezondheid moet afvallen, kunnen testen hoe groot dat effect bij deze persoon is en dan een gepaster advies geven. In deze audio hoor je onderzoeker Iris Duif van de Radboud Universiteit (hie...more
Ter ere van deze bijzondere dag, maakte New Scientist deze special: Einstein, Hawking en anderen over de wetten van het universum. In deze audio hoor je hoofdredacteur Jim Jansen alvast twee onderzoekers van eigen bodem tippen, waaronder deeltjesonderzoeker Rasa Muller van het Nikhef. Zij vertelt waarom ze binnenkort een experiment gaat doen op de bodem van de zee.
Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van de cyclus van vrouwen op hun gemoedstoestand. De uitkomst ervan suggereerde lange tijd dat er op het meest vruchtbare punt van de cyclus een voorkeur is voor mannen met specifiek gedrag, maar een nieuw onderzoek laat iets heel anders zien. Het gedrag van de man maakt volgens deze studie geen klap uit. Wie een vrouw interessant vindt als mogelijke partner, wordt niet beïnvloed door de tijd van de maand. Wat ze wel zagen is dat deze vrouwen alle mann...more
In deze audio hoor je onderzoeker Albert Heck van de Universiteit Utrecht. Lees meer over het onderzoek op de site van Nature Methods: Resolving heterogeneous macromolecular assemblies by Orbitrap-based single-particle charge detection mass spectrometry
Lees hier meer over het Australische onderzoek: Animals as Agents in Fire Regimes
In deze audio hoor je onderzoeker Cees Dekker van de TU Delft. Lees meer over het onderzoek op de site van Nature: DNA-loop extruding condensin complexes can traverse one another Hieronder zie je een animatie van het vouwproces en het echte werk in real time.
Wat ook bleek is dat zelfs dan al de connectie met het visueel netwerk is gemaakt. Daarom wordt het ene netwerk van twee gebieden altijd 'gezicht' en het andere altijd 'plaats'. Het eerste is verboden met het visuele gebied van het staren naar iets als een gezicht en het tweede met het gebied dat onze omgeving opmerkt. Waarom is het nou belangrijk om dit in zoveel detail te weten? Als er iets mis is in één van deze twee gebieden en je weet het al zo vroeg, zou je er mogelijk nog iets aan kunnen ...more
In deze audio hoor je onderzoeker Tim Rogers van de Universiteit van Bath. Lees meer over het onderzoek op de site van Nature Physics: Noise-induced schooling of fish
In deze audio hoor je arts en onderzoeker Yonne Peters van het Radboud UMC. Meer lezen over het onderzoek: Detection of Barretts oesophagus through exhaled breath using an electronic nose device
In deze audio hoor je onderzoeker Jeffrey R. Millman van de Washington University School of Medicine in St. Louis. Meer over het onderzoek naar diabetes lees je hier: Targeting the cytoskeleton to direct pancreatic differentiation of human pluripotent stem cells Meer over het onderzoek naar zelfherstellende botten lees je hier: Pharmacological tools to mobilise mesenchymal stromal cells into the blood promote bone formation after surgery
Ze lieten een algoritme rekenen met alle combinaties van 8 noten in een octaaf. Hij maakte er 300.000 per seconden en kwam uit op 68.7 miljard in totaal. Die hebben ze vervolgens rechtenvrij openbaar gemaakt. Waarom ze hopen dat hiermee het probleem is opgelost: de melodieën staan in MIDI op de computer. De noten zijn daarmee cijfers geworden. Cijfers worden in het copyrightrecht gezien als feiten en feiten hebben zelden copyright. Of het werkt moet natuurlijk nog blijken, maar er zijn al planne...more
Inmiddels heeft de hele wereld gehoord over de bizarre vondst. Voorlopig weten de onderzoekers nog niet hoe de parasiet dan wel aan zijn energie komt. Waarschijnlijk maakt hij hiervoor gebruik van zijn gastheer. Met de nieuwe kennis kunnen we in ieder geval proberen vissen af te helpen van de parasiet. Voor mensen is hij overigens niet gevaarlijk, maar de besmette vissen zien er zo vies uit dat niemand ze meer kan verkopen, dus voor vissers en kwekerijen is een wapen tegen de parasiet goed nieuw...more
De moeders die veel zonen kregen, bleven wel lammetjes maken, maar deze overleefden het veel vaker niet dan de lammetjes van moeders die veel dochters kregen. Het is natuurlijk aantrekkelijk om een vergelijking met mensen te maken, maar vooralsnog is hetzelfde effect onder mensen nog niet gevonden. In Alberta willen ze die vraag ook nog wel beantwoorden. In deze audio hoor je onderzoeker Fanie Pelletier van de Université de Sherbrooke in Canada. Lees hier meer over het onderzoek, waarvan colle...more
De komende tijd zal de camera in Groningen worden getest. In 2031 wordt de definitieve versie samen met de telescoop gelanceerd. Meer lezen over het project, kijk dan op de site van SRON - Athena / X-IFU of ESA - Science & Technology - Athena. De uitgebreide versie van het interview vind je hier: Indrukwekkend staaltje Nederlandse ruimtetechniek klaar om getest te worden
Deze ontdekking is een belangrijke stap in het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor ziektes als Alzheimer waarbij cellen van patiënten gereset worden naar stamcellen. Dit resetten moet dan wel super gecontroleerd gebeuren en dat kan alleen als we alle onderdelen van het proces tot op het kleinste niveau begrijpen. Daar zijn we met dit onderzoek weer een stapje dichterbij. In deze audio hoor je Vlad Cojocaru van het Hubrecht Institute. Lees meer over het onderzoek in Biophysical Journal: N...more
In deze audio hoor je onderzoekers Chloé Lahondère en Clément Vinauger van Virginia Tech. Lees hier meer over het onderzoek: The olfactory basis of orchid pollination by mosquitoes
Lees hier meer over het onderzoek onder leiding van de Universiteit van Washington: Interrelated ecological impacts of climate change on an apex predator.
Nu we weten dat T-cellen deze boodschappen aan elkaar sturen, kunnen we daar mogelijk iets mee in bijvoorbeeld immuuntherapie. Bij sommige therapieën worden T-cellen bij een patiënt afgenomen, versterkt en teruggeplaatst om bijvoorbeeld een tumor aan te vallen. Maar als dat te veel T-cellen zijn, weten we nu, kunnen ze elkaar dus mogelijk juist uitschakelen. Los van de experimenten die zijn gedaan, hebben de onderzoekers ook een extra controle gedaan met een computermodel. Daarmee wisten ze aa...more
Uiteindelijk is het doel om dit voor alle behandelingen te kunnen doen. Een patiënt wordt dan eerst gescand op allerlei biologische aanwijzingen en dan pas wordt een behandeling gekozen. Het liefst willen ze dit dan niet meer met een kapje en draadjes doen, maar gewoon met een simpel apparaatje zoals een telefoon. In deze audio hoor je experimenteel psycholoog Martijn Arns, onderzoeksdirecteur bij de Brainclinics Foundation en verbonden aan de Universiteit Utrecht. Lees meer over het nieuwste o...more
In deze audio hoor je onderzoeker Helen Blom. Ze promoveert deze week aan de Radboud Universiteit en is zelf ook doof. Meer over haar werk vind je onder andere hier: Hypertext comprehension of deaf and hard-of-hearing students and students with specific language impairment >> Lees hier het hele transcript van deze audio: Intro presentator Roos Abelman: We komen allemaal wel eens vast te zitten in de doorklik-molen van online teksten. Voor leerlingen is dat best lastig, aangezien dit ste...more
Lees hier meer over de liftoff van de Solar Orbiter, of bekijk hier hoe hij in de komende twee jaar naar de zon zal reizen:
Bij darmklachten, of zelfs darmkanker kan er ergens iets misgaan in die communicatie. Weten hoe deze precies werkt, is dus van groot belang bij het ontwikkelen van medicijnen of precies het goede dieet. In deze audio hoor je onderzoeker Werend Boesmans van de Universiteit Maastricht en de Universiteit Hasselt. Lees hier de paper: Neuronal programming by microbiota regulates intestinal physiology
Dit vertalen naar de menselijke hartspiercel die dit van nature niet doet, is natuurlijk nog een grote uitdaging. Een stofje toevoegen is niet genoeg, je moet daarvoor het hele proces van de cel beïnvloeden en de betrokken receptoren als het ware een nieuw boodschappenlijstje geven. Maar als dat lukt, kan de kwaliteit van leven na een hartaanval wel eens flink omhoog gaan en de kans op overlijden door de gevolgen ervan omlaag. In deze audio hoor je onderzoeker Hessel Honkoop van het Hubrecht I...more
In deze audio hoor je onderzoeker Mira Bloemen-Bekx van hogeschool Windesheim. Morgen is er ter ere van haar promotieonderzoek een panelgesprek met ondernemers waarin alle resultaten worden gedeeld en besproken. Lees de hele paper en alle tips hier: Following in parental footsteps? The influence of gender and learning experiences on entrepreneurial intentions
In deze audio hoor je onderzoeker Stefan Rüdiger van de Universiteit Utrecht. Lees hier meer over het onderzoek: Molecular understanding of Alzheimer Disease, of kijk op de site van Nature Communications voor de paper: Arginine -stacking drives binding to fibrils of the Alzheimer protein Tau
De onderzoekers vermoeden dat ze deze van andere darmbacteriën hebben gekregen op het moment dat de antibiotica werd toegediend. Ze lijken elkaar dus te bewapenen. Het is goed mogelijk dat andere bacteriën een vergelijkbaar trucje uithalen en dus is dit een mooie eerste stap richting nieuwe behandelingen. In deze audio hoor je onderzoeker Wiep Klaas Smits van het LUMC. Lees hier meer over het onderzoek, dat mede mogelijk werd gemaakt door onder andere de Nationale Donor Feces Bank: Wetenschapp...more
Voor je een stofje hebt gevonden dat krachtig genoeg is om dit leger te stoppen, maar veilig is voor andere lichaamscellen ben je wel even aan het zoeken. Een volledig geautomatiseerde robot gaat daar nu bij helpen. Daarmee wordt het mogelijk om niet 10 maar 7000 stofjes per dag te testen op cellen. Ook de data wordt door de robot automatisch geanalyseerd. Luister ook | Help kwetsbare tieners met meest passende anticonceptie De pil en het spiraaltje voor vrouwen werden geïntroduceerd rond 19...more
In deze audio hoor je onderzoeker Anne Meeussen van AMOLF. Lees meer over het onderzoek op de site van Nature physics: Topological defects produce exotic mechanics in complex metamaterials