Over Denken

Afleveringen

• It’s all in the game

  Luister

  Mar 11 2022

  Drie uur meeschrijven met een hoorcollege? Je kunt het studenten bijna niet meer aandoen, vindt Theo Bastiaens, rector magnificus van de Open Universiteit en hoogleraar Didactiek van nieuwe media. Hoe ziet het hoger onderwijs van de toekomst eruit? Welke kans biedt technologie en digitale didactiek aan studenten en docenten? ‘Met technologie kunnen we het onderwijs interessanter en veelzijdiger maken. En – ook heel belangrijk - de entertainmentwaarde vergroten.’ Zo ontwikkelt de Open Universiteit een behoorlijk aantal serious games, computerspellen waarmee docenten op een originele en toegankelijke manier hun studiestof overbrengen. In virtual classrooms zijn studenten dan als avatars aanwezig in de klas. Ook gaan we meer en meer richting probleemgestuurd onderwijs. Nieuwe kennis wordt dan ingezet voor het oplossen van een vraagstuk. Zelf biedt de Open Universiteit haar studenten een uitgekiende mix van zelfstudie, digitaal en fysiek onderwijs. Bastiaens: ‘Een gouden formule die studenten in staat stelt om hun studie met werken, reizen of andere belangrijke dingen te combineren.’    ...more

  Link Aflevering

• De nieuwe stad

  Luister

  Feb 21 2022

  Hoe kunnen we steden verduurzamen, oftewel: toekomstbestendig maken? Joop de Kraker, universitair hoofddocent Milieuwetenschappen aan de Open Universiteit, doet veel onderzoek naar dit thema. Onder meer in de stadslabs van Amsterdam, Antwerpen en Heerlen, waar gemeente, instellingen en bewoners samenwerken aan de ontwikkeling van een duurzame stad. In stadslabs proberen mensen met elkaar creatieve oplossingen te vinden voor bijvoorbeeld: de overschakeling van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. Het leefbaar houden van de stad bij extreme regenval of hitte. Of circulariteit: het hergebruik van afval als grondstof, en sowieso vermindering van afval. Als laatste wordt bij stedelijk verduurzaming ook steeds vaker gekeken naar een gezonde leefomgeving. Al deze vier pijlers zijn belangrijk voor de toekomst van de stad. Maar hoe zet je nou een succesvol stadslab op? En hoe zorg je ervoor dat burgers ook echt mee willen doen, en er iets met hun initiatieven gebeurt? ...more

  Link Aflevering

• Korrel versus pixels

  Luister

  Feb 04 2022

  Het is niet alleen in deze digitale tijd dat wij ons leven op een selectieve, vaak geïdealiseerde manier aan de buitenwereld tonen. Tim van der Heijden, docent mediastudies aan de Open Universiteit, vertelt aan Nynke de Jong hoe zijn moeder foto’s ontwikkelde in de doka bij hun thuis. Het begin van zijn fascinatie voor fotografie en film als media.Amateurfilms zijn vaak alledaagse beelden van alledaagse handelingen: een verjaardag, een vakantie. Maar ze kunnen ook dienen als historische bron. Ook kun je op je smartphone speciale retrofilters installeren waardoor het lijkt alsof jouw foto’s en films zijn gemaakt met een Kodachrome of Polaroid. Kortom: met de nieuwste technieken zien onze digitale foto’s en films eruit als toen. Waarom we dat doen? ‘Het is nostalgie en het verlangen naar authenticiteit’, denkt Van der Heijden. ‘En voor de ‘digital born’ generatie een middel om zichzelf te onderscheiden op sociale media.’...more

  Link Aflevering

• Gelukkig ben je soms ongelukkig

  Luister

  Jan 24 2022

  Liefdesverdriet. Ziekte. Dood. Gemiddeld eens in de twee jaar gebeurt er iets naars dat je leven opschudt. Die gebeurtenissen kun je zien als tegenslagen. Nele Jacobs, hoogleraar Levenslooppsychologie aan de Open Universiteit, vertelt in gesprek met Nynke de Jong hoe je tegenslag ook kunt aangrijpen als kans om je leven tegen het licht te houden. Ben je gelukkig met wat je doet? Heb je nog dromen die je wilt verwezenlijken? En wat moet je doen om deze te bereiken? Angst en gemis zijn bij uitstek gelegenheden om te veranderen en te groeien. Nele Jacobs weet simpele oefeningen die je daarbij kunnen helpen. Stel je bijvoorbeeld voor dat je maar één herinnering aan dit leven mag meenemen naar het hiernamaals. Welke herinnering zou dat zijn? Of: wat moet er straks op jouw grafsteen staan? Het antwoord zegt veel over hoe je in het leven wil staan, en wat je nog wilt bereiken. Voor een betekenisvol leven, zegt Jacobs, bestaat geen algemeen recept. Wel een eigen pad, en een eigen koers. ...more

  Link Aflevering

• Help, we zijn gehackt!

  Luister

  Jan 06 2022

  ‘Zet meteen je server uit. We zijn gehackt.’ Steeds meer bedrijven en organisaties krijgen te maken met gerichte ransomware-aanvallen van criminelen die losgeld eisen. Hoe gaat dat? Wat is ransomware eigenlijk? Hugo Jonker, universitair docent Informatica aan de Open Universiteit, vertelt je er alles over in gesprek met Nynke de Jong. Kan je als bedrijf een ransomware-aanval afslaan? En als dat niet lukt: moet je dan losgeld betalen om weer bij je gegevens te kunnen komen? Een ander groot onderwerp in de wereld van de informatica is privacy. Beschermen wij onszelf wel genoeg tegen de gevaren van het internet? Hebben wij wel door welk risico we lopen nu het internet steeds meer over ons weet? En hoe blijf je veilig online? Jonker, die ooit de computerclub van zijn middelbare school oprichtte, beantwoordt alle prangende vragen rond informatica.  ...more

  Link Aflevering

• Leer je brein leren

  Luister

  Dec 20 2021

  Wat maakt dat je goed kunt leren? Renate de Groot, hoogleraar Biopsychologie van Leren aan de Open Universiteit, praat erover met Nynke de Jong. Zo legt ze uit dat er twee belangrijke voorwaarden zijn: biologische en psychologische. Biologische voorwaarden om goed te kunnen leren, zitten vooral in de verbindingen in je hoofd. Hoe vaker je dingen herhaalt, hoe beter die verbindingen en des te beter je dingen onthoudt. Maar ook beweging en het eten van de juiste vetten dragen bij aan het verbeteren van je leerprestaties. Met een vet visje doe je je hersenen dus een groot plezier. En hoe zorgen we ervoor dat het onderwijs - ook online - aantrekkelijk blijft, en de juiste psychologische snaar raakt? Volgens De Groot mogen we best wat meer kijken naar de eigenschappen van computerspellen. Waarom zijn die zo verslavend? Hoe belonen spelletjes je wanneer je een level verder komt? Lesstof hoeft niet gegamificeerd, maar het onderwijs kan wel leren van games. ...more

  Link Aflevering

• Ai met common sense

  Luister

  Dec 06 2021

  Van sociale zorgrobots die met eenzame ouderen praten tot de spellingcheck op je smartphone: artificial intelligence (AI), oftewel kunstmatige intelligentie is overal om ons heen. Wat kunnen we nog verwachten van slimme robots? En welke dilemma’s komen daarbij kijken. Martijn van Otterlo, universitair docent Informatica aan de Open Universiteit, werpt samen met Nynke de Jong een blik op de toekomst. Wat AI precies is, verandert met de tijd. Twintig jaar geleden vonden we de schaakcomputer heel erg slim, nu is een zelfrijdende auto het toppunt van AI. Voor autorijden is een flinke dosis common sense nodig. Maar hoe stop je boerenverstand in een robot? Dat is nog niet zo eenvoudig. Want welke emotionele en sociale wijsheden kun je een computer aanleren?  Hoe doe je dat? Welke normen en waarden geef je mee? En wie bepaalt dat eigenlijk? Voor Martijn van Otterlo - die als jongen werd gegrepen door de Commodore 64 van zijn vader - genoeg stof om zich de komende jaren het hoofd over te breken. ...more

  Link Aflevering

• Leven met water

  Luister

  Nov 18 2021

  De zeespiegel stijgt. Regenbuien worden steeds heftiger met als gevolg: schadelijke overstromingen zoals in de zomer van 2021 in Limburg. Wat gaan we doen tegen klimaatverandering? Hoe houden we onze voeten droog? Dave Huitema, hoogleraar Milieubeleid, en Nynke de Jong voeren je mee langs de boeiende geschiedenis en toekomst van ons waterbeheer. Van de terpen en dijken in de middeleeuwen tot het inpolderen van de Zuiderzee. Slim waterbeheer zorgt in Nederland voor een gevoel van nationale trots. Voor de ecologische gevolgen van grote waterprojecten is lange tijd geen aandacht geweest. We leefden letterlijk met onze rug naar het water toe. Dat veranderde met de Deltawerken: het verzet van natuurbewegingen kwam langzaam op gang. Meer en meer proberen we nu op een milieuvriendelijke manier het water te reguleren en de ruimte te geven. En ja, ook jij kunt wat doen!...more

  Link Aflevering

• Goed leiderschap begint met vertrouwen

  Luister

  Nov 04 2021

  Een goede leider. Iedereen wil het wel zijn, maar lang niet iedereen is het. Hoe word je er een? Wat zijn de eigenschappen van een goede leider? Nadine Roijakkers, hoogleraar Open innovatie aan de Open Universiteit, praat erover met Nynke de Jong. Een goede leider is authentiek. Eerlijk. Spreekt vanuit het hart. Stelt werknemers zo op hun gemak dat ze fouten durven maken. Maar het aller-allerbelangrijkste: een succesvolle leider geeft werknemers vertrouwen. En over diversiteit gesproken: hoogleraar Roijakkers is blij met de nieuwe wet die grote Nederlandse verplicht om meer vrouwen op topfuncties te benoemen. Want hoe meer afwisseling in sekse, gender en achtergrond, hoe beter een team functioneert....more

  Link Aflevering

• Meer veerkracht? Follow de manager!

  Luister

  Oct 21 2021

  We kampen allemaal weleens met tegenslag op het werk. De een geeft er snel een positieve draai aan; een ander ligt weken in de kreukels. Kwestie van karakter? Of van goed management?  Nynke de Jong praat erover met Marjolein Caniëls, hoogleraar Organizational Learning.   Caniëls onderzoekt wat werknemers weerbaar en optimistisch maakt. Goed voorbeeld doet goed volgen, stelt zij. Een flexibele, veerkrachtige manager werkt aanstekelijk. Vlak ook de combinatie bedrijfscultuur en persoonlijk karakter niet uit. Een afrekencultuur zal de toch al onzekere twijfelaar verder uitputten. En wat leren we uit de speelfilm Karakter? Over een tirannieke vader die zijn zoon met harde hand opvoedt zodat hij kan uitgroeien tot een krachtig persoon. ...more

  Link Aflevering

• Special Forces in de zorg

  Luister

  Oct 07 2021

  De werkdruk in de ziekenhuizen is hoog. Wachtlijsten lopen verder op. En de komende jaren ontstaat er een tekort van 195.000 zorgmedewerkers. De zorg moet anders, maar hóe? Daan Dohmen, bijzonder hoogleraar Digitale transformatie in de zorg aan de Open Universiteit, denkt dat de zorg veel kan leren van de manier waarop de commando’s te werk gaan. Daan Dohmen is niet alleen wetenschapper maar ook CEO van Luscii, een bedrijf dat apps ontwikkelt waarmee patiënten thuismetingen kunnen doen voor zorg op afstand. Dohmen leidt zijn bedrijf zelf op basis van een aantal lessen die hij leerde van de Special Forces van het leger. Geef mensen individuele verantwoordelijkheid. Werk op basis van gelijkheid. Heb vertrouwen in elkaar en in elkaars specialisme. Wat gebeurt er als de zorg nou ook eens gaat werken volgens de tactiek van de commando’s? Wat betekent dat voor onze wachtlijsten? En krijgen al die hardwerkende mensen in de zorg dan, net als Dohmen, ook thuis meer tijd voor de dingen die er écht toe doen?...more

  Link Aflevering

• Als je er niet bij hoort

  Luister

  Sep 23 2021

  Eenzaamheid en stigmatisering zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe voelt het als je er niet bij hoort? En wat kunnen we tegen eenzaamheid doen? Arjan Bos, hoogleraar Klinische psychologie, praat erover met Nynke de Jong. Of je nou een stigma draagt omdat je ernstig ziek bent, een handicap of een psychische stoornis hebt. Uitsluiting leidt tot eenzaamheid. Hoe gaan we stigmatisering tegen? Helpt het als mensen zelf ervaren hoe het voelt om buitengesloten te worden? Wat doet een kopje koffie in het buurthuis?  Arjan Bos legt het allemaal uit. Ook vertelt hij over een kleine jongen die sinds zijn verhuizing precies weet hoe eenzame mensen zich voelen ...more

  Link Aflevering

• De carrière van je dromen

  Luister

  Sep 07 2021

  Of je nu net met een nieuwe baan begint. Of aan de horizon langzaam het pensioen ziet opdoemen. Hoe zorg je dat je regie houdt over je carrière en oude jeugddromen niet vervliegen? Annet de Lange, bijzonder hoogleraar Succesvol Ouder Worden op het Werk, praat erover met Nynke de Jong.Eén van haar succesvolle oefeningen: mentaal tijdreizen. Want door de hectiek van alledag vergeten we soms waar we vroeger zo blij van werden. Wat wilde je worden toen je acht was? Welk leven zag je voor je? Ben je op weg om die dromen waar te maken? Annet en Nynke maken een mentale tijdreis langs hun jeugd, heden en toekomst. Welke stappen kunnen we zetten om dromen te laten uitkomen, en zelf regie te houden over onze carrière? ...more

  Link Aflevering

• De strijd tegen macht Big Tech

  Luister

  Aug 22 2021

  Internetreuzen als Google, Apple en Facebook hebben enorm veel macht. En daar maakt Reijer Passchier, universitair docent Staatsrecht en Rechtstheorie aan de Open Universiteit, zich grote zorgen over. Omdat wij hun apps gebruiken, krijgen zij onze data: een goudmijn. En hoe meer apps wij gebruiken, hoe machtiger zij worden. Maar niet alleen wij lopen aan de leiband van Big Tech, ook overheden. Geen app van de overheid kan zonder de App Store van Apple. Veel overheidswebsites draaien op software van Microsoft. Zo bepaalt niet de overheid of onze privacy gewaarborgd is. Dat doen internetbedrijven. Hoe beperken we de groeiende macht van tech-reuzen? Daar heeft Passchier wel een aantal ideeën over. Sterke internationale samenwerking is één. En wat als wij als Nederland ons eigen netwerk zouden hebben? Feit is dat de overheid íets moet doen, want de soevereiniteit van het land staat op het spel.  ...more

  Link Aflevering

• Toets je geheugen

  Luister

  Jul 15 2021

  In deze aflevering alles over hoe je het beste leert. Stampen, stampen, stampen voor die ene eindtoets. En weer vergeten. Dat is niet de manier. Hoogleraar Leren voor Volwassenen Desiree Joosten-Ten Brinke is voor méér toetsen. In deze podcast zit ook een geheugentest voor jou. Doe je mee?Stampen, stampen, stampen. Om snel zoveel mogelijk stof te onthouden. En die na de toets weer binnen no time vergeten. Simpelweg omdat je niet de tijd nam om de informatie echt goed in je op te nemen. In het hoger onderwijs laten studenten meestal in één toets aan het eind van een blok zien of ze alles hebben onthouden. Maar of dat de beste manier is om te leren? Desiree Joosten-ten Brinke is hoogleraar Leren voor Volwassenen. En zij denkt van niet. In Over Denken pleit zij voor meer toetsmomenten. Zodat de docent beter in de gaten krijgt of de stof écht begrepen is. En studenten kennis vaker moeten oprakelen, zodat deze beter beklijft. Je leert tenslotte om te onthouden. Niet om te vergeten. In deze podcast zit ook een geheugentest. Voor jou, als luisteraar. Doe je mee? Hoe scoort Desiree eigenlijk zelf?...more

  Link Aflevering

• De strafbaarheid van kwade gedachten

  Luister

  Jul 15 2021

  In deze aflevering neemt hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff je mee in de wereld van terrorisme, de bende van Hardi N., politie-infiltranten, nepwapens, telefoons aftappen en een vakantie huisje in Weert.Al sinds jaar en dag wordt de wereld opgeschrikt door terroristische aanslagen. Nederland blijft tot nu toe gevrijwaard. Dat betekent niet dat er helemaal geen terreuracties worden voorbereid. Maar wel dat de AIVD ze voorkomt. Zoals bij Hardi N. De man die in 2018 een aanslag plant op een groot evenement in Nederland. De wapens zijn aangeschaft. En in een vakantiehuisje bereiden Hardi en kompanen hun daad voor. Tot de politie binnenvalt en de hele bende oprolt. Hoogleraar Strafrecht Sven Brinkhoff neemt je mee in de aanloop naar zo’n inval. Hoe krijgt de AIVD een mogelijke terrorist in het vizier? Wanneer ben je verdacht? Hoever mag de AIVD infiltreren in het leven van verdachten? ...more

  Link Aflevering

• Data: het nieuwe goud?

  Luister

  Jul 15 2021

  In deze aflevering praat hoogleraar Informatiesystemen Remko Helms je bij over wat bedrijven nou eigenlijk doen met al jouw data. En hoe een Amerikaans honkbalteam wint dankzij slimme data-analyse.  Overal waar je komt, laat je data achter. Of je nou incheckt op het station. Of een concertkaartje koopt via internet. Data leveren bedrijven en organisaties kennis op. Maar wat kúnnen ze ermee? Hoe zetten ze gegevens in om klanten beter van dienst te zijn? Nynke de Jong vraagt het hoogleraar Informatiesystemen Remko Helms. Alles begint met bewustwording van wat je in huis hebt, zegt hij. En goed beheer. Zoals ze dat binnen de honkbalsport jaren geleden al heel goed begrepen. Hoeveel punten maakt die ene speler? Hoeveel wijdballen gooit de werper? Een Amerikaans honkbalteam gaat begin deze eeuw écht aan de slag met al die informatie. En dat eindigt als een jongensboek. Over deze wonderlijke winst, en nog veel meer gaat Over Denken met Remko Helms. ...more

  Link Aflevering

• Cultuur maakt van ik weer wij

  Luister

  Jul 15 2021

  In deze aflevering houdt hoogleraar Literatuur, Cultuur en Media Thomas Vaessens een warm pleidooi voor cultuur als tegenwicht voor social media. Cultuur verbindt. En brengt bevolkingsgroepen nader tot elkaar.  Het publieke debat heeft het zwaar. Elke bevolkingsgroep heeft zijn bubbel met gelijkgestemden. De brug naar een andere bubbel is moeilijk te slaan. Deep disagreement heerst: we zijn het op sommige vlakken zó met elkaar oneens. En missen een gemeenschappelijke basis. Hoe lossen we dit op? Wie zijn wij? De Nederlander? Wat is onze identiteit? Volgens hoogleraar Literatuur, Cultuur en Media Thomas Vaessens kan cultuur ons helpen. Want waar ontmoeten mensen elkaar, buiten het comfort van hun eigen bubbel? Dat is bij de fanfare, waar de trompettist die SP stemt samen speelt met de ander die PVV stemt. Dat is bij het amateurtoneel, en op al die zinderende broeiplekken waar kunstenaars samenkomen en samen dingen maken. Er is veel bezuinigd op cultuur. En daarmee brokkelt de bodem van ons gemeenschappelijk leven af. Zonde! Het is tijd voor meer cultuur, zodat we elkaar weer ontmoeten....more

  Link Aflevering

• Trailer Over Denken

  Luister

  Jul 15 2021

  In de podcast-serie 'Over Denken' ga ik, Nynke de Jong, in gesprek met inspirerende wetenschappers van de Open Universiteit over onderzoek dat ons allemaal raakt

  Link Aflevering